%0 Journal Article %T نقش جغرافیا و فرهنگ در شکل‌گیری بام در واحدهای مسکونی %J پژوهشهای جغرافیای انسانی %I دانشگاه تهران %Z 2008-6296 %A سلطانزاده, حسین %D 2014 %\ 06/22/2014 %V 46 %N 2 %P 449-464 %! نقش جغرافیا و فرهنگ در شکل‌گیری بام در واحدهای مسکونی %K بام %K فرهنگ و معماری %K تاق %K جغرافیا و معماری %K شکل ساختمان %R 10.22059/jhgr.2014.51573 %X در گذشته، شکل و ترکیب حجمی فضاهای معماری و همچنین عناصر آن به‎صورت چشم‎گیری تحت‌تأثیر عوامل و پدیده‌های جغرافیایی و محیط طبیعی شکل می‌گرفتند و در مواردی نیز پدیده‌های فرهنگی، به‌ویژه درمورد بناها و فضاهای آیینی، نقش مؤثری در شکل‌گیری فضاها و عناصر معماری داشتند. این پژوهش همزمان به نقش جغرافیا و فرهنگ در شکل بام توجه دارد. این پژوهش تلاش دارد که نقش جغرافیا و پدیده‎های فرهنگی در شکل‎گیری فضاهای معماری در گذشته را به درستی نشان دهد. این‌که جغرافیا و فرهنگ چگونه در پدیدار شدن شکل بام در معماری گذشته نقش داشته‎اند، پرسش اصلی این پژوهش است و فرضیۀ آن مشخص می‎کند که شکل و خصوصیات مهم بام ساختمان‌ها در گذشته بیشتر تحت‌تأثیر عوامل جغرافیایی و محیطی قرار داشت، اما برخی از شکل‎ها و صورت‎های آن با گذشت زمان مفهومی نمادین نیز می‌یافت. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی است و گردآوری داده‌ها بیشتر به‌صورت اسنادی بوده است، هرچند مشاهدات و بررسی‎های میدانی نیز در توسعۀ کیفی پژوهش مؤثر بوده است. چارچوب نظری نیز بر این اساس استوار است که شکل فضاها و عناصر معماری در گذشته بیش از همه تحت‌تأثیر پدیده‌های جغرافیایی و محیطی قرار داشت، اما شکل بام بعضی از فضاهای آیینی از پدیده‎های فرهنگی تأثیر می‎پذیرفت. نتایج پژوهش نشان می‎دهد که شکل بام ساختمان‎ها در وهلۀ نخست، تحت تأثیر پدیده‎های جغرافیایی و محیط شکل می‎گرفت و سپس شکل و ترکیب برخی از انواع بام‎ها یا عناصری از آن مفاهیم نمادین پیدا می‎کردند. احتمال می‎رود که کاربردهای بعدی بعضی از آنها در موارد خاص به‎دلیل نمادپردازی باشد. %U https://jhgr.ut.ac.ir/article_51573_8b9a0bf8fafa58ca2a7eff2ff2a02dd6.pdf