%0 Journal Article %T بررسی نظریه‌های مورد غفلت قرار گرفته در ادبیات ژئوپلیتیک ایران %J پژوهشهای جغرافیای انسانی %I دانشگاه تهران %Z 2008-6296 %A پیشگاهی فرد, زهرا %A نورعلی, حسن %D 2021 %\ 12/22/2021 %V 53 %N 4 %P 1353-1374 %! بررسی نظریه‌های مورد غفلت قرار گرفته در ادبیات ژئوپلیتیک ایران %K نظریه‌های ژئوپلیتیک %K ژئوپلیتیک %K قدرت %K سیاست %K جغرافیا %R 10.22059/jhgr.2021.313698.1008203 %X نظریه‌های ژئوپلیتیکی با ماهیت پیش‌بینی وقایع نظام آینده جهانی، عموماً با مرکزیت موقعیت‌های جغرافیایی مختلف در عرصه رقابت قدرت جهانی مطرح شده‌اند. تا کنون آثار ارزشمندی از نظریه‌های ژئوپلیتیک در ادبیات تخصصی این مبحث در ایران منتشر شده است. با این وجود نظریه‌هایی وجود دارد که تا کنون در ایران مورد بررسی و تحلیل قرار نگرفته‌اند و یا به‌صورت بسیار پراکنده و یا تیتروار در کتب و مقاله‌های گسترده ژئوپلیتیکی به آن‌ها پرداخته شده است. هدف اصلی این تحقیق بنیادی و نظری، با روش جمع آوری داده به شکل اسنادی و کتابخانه‌ای و شیوۀ تحلیل اطلاعات توصیفی – تحلیلی، بررسی نظریه‌های مغفول مانده در ادبیات ژئوپلیتیک ایران به‌صورت نظام‌مند است که با رجوع به منابع معتبر بین‌المللی از میان مهمترین آثار اندیشمندان کلاسیک و معاصر این رشته به دست آمده است. این نظریه‌ها عبارت‌اند از: سیکل قدرت (دوران)، به هم پیوستگی (کیسینجر)، اضمحلال امپراتوری روسیه (کالینز)، تخته شطرنج اوراسیا (برژینسکی) آخرین نقشه (کاپلان)، مرگ هارتلند (تزنین)، پیکربندی سیستماتیک ژئوپلیتیک (دوسویی)، حلقه دریایی (کوهن)، تجدید آرایش نقش بازیگران (لانمن)، پایان ژئوپلیتیک و آغاز ژئوپلی نومی (کازی)، مجذوب‌هارتلند (ریستیک و مالینسون)، چارچوب استعاره‌ای ژئوپلیتیک شبکه‌ای (وربوفسکی) که محوریت بحث ما در این پژوهش را تشکیل می‌دهد. سیر زمانی این نظریه‌ها از 1971 تا 2020 ادامه دارد. همچنین در پایان به‌صورت فشرده، 3 نظریه ژئوپلیتیکی کم استناد دیگر شامل گروه بندی منطقه‌ای سلسله مراتبی (کرون)، مناطق کلیدی (سیلاک)، شبه جزیره عربستان، محور قدرت جهانی (شرایبر) را بررسی خواهیم کرد.   %U https://jhgr.ut.ac.ir/article_80818_54a8bc7f9de8fe87b57524f849ec6c8d.pdf