ORIGINAL_ARTICLE
بررسی نحوۀ گسترش فیزیکی شهر ارومیه با استفاده از مدل های کمی
رشد ناموزون، گسترش افقی و پراکندهرویی در شهرها، از جمله مسائل و موضوعهای مهم در سطح جهانی و شهرهای امروزی است که سبب تخریب و از بینرفتن باغها و زمینهای کشاورزی اطراف شهرها و تبعات منفی دیگری شده و اهمیت هدایت آگاهانه و کنترل گسترش شهرها را دوچندان کرده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی چگونگی توسعة فیزیکی شهر ارومیه در چندین دهة اخیر است. بدینترتیب، مشخص میشود آیا این توسعه در راستای رسیدن به پایداری است یا گسترش این روند به ناپایداری هرچه بیشتر میانجامد.در این پژوهش، از روشهای مختلفی از جمله رویکرد تاریخی، توصیفی- تحلیلی و عملی به کمک مدل آنتروپی شانون و مدل هلدرن بهره گرفته شده است. نتایج نشان میدهد روند رشد و گسترش شهر ارومیه در سه دهة گذشته به ناپایداریها دامن زده و متناسب با نیازهای جمعیتی شهر نبوده است؛ بهطوریکه 9/69 درصد از رشد شهر، ناشی از افزایش جمعیت و 1/30 درصد آن ناشی از گسترش اسپرال و ناموزون شهری بوده است که فراتر از نیازهای جمعیتی است. این نبود تناسب سبب دستاندازی به زمینهای حاصلخیز کشاورزی اطراف شهر شده است. بدینترتیب، حراست از زمینهای حاصلخیز طبیعی و حفظ آن، اتخاذ رویکردهایی مناسب برای مقابله با این فرایند و حرکت بهسوی یکپارچگی و فشردگی شهری ضروری بهنظر میرسد.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_51278_71857959b3f26dccf33036cfd4c60ed3.pdf
2015-09-23
411
422
10.22059/jhgr.2015.51278
ارومیه
توسعة اسپرال
زمینهای کشاورزی
فرم شهری
مدلهای کمی
اصغر
عابدینی
abedini59@gmail.com
1
استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه ارومیه
LEAD_AUTHOR
علی
مصیب زاده
amosayeb2000@yahoo.com
2
استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه ارومیه
AUTHOR
مهسا
شکرانی
ma.shokrani@gmail.com
3
کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
AUTHOR
ابراهیمزاده آسمین، حسین و عیسی ابراهیمزاده، 1389، تحلیلی بر عوامل گسترش فیزیکی و رشد اسپرال شهر طبس پس از زلزله با استفاده از مدل آنتروپی هلدرن، مجلة جغرافیا و توسعه، سال هشتم، شمارة 19، صص 25- 47.
1
جنکس، مایک، بورتون، الیزابت و کتی ویلیامز، 1996، شهر فشرده، فرم پایدار شهری؟، انتشارات دانشگاه آکسفورد، آکسفورد.
2
حکمتنیا، حسن و میرنجف موسوی، 1385، کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامهریزی شهری و ناحیهای، انتشارات نوین یزد، یزد.
3
دانش، علیرضا و رضا بصیری مژدهی، 1387، منشور نوشهرگرایی، انتشارات شرکت پردازش و برنامهریزی شهری، تهران.
4
رهنما، محمدرحیم و غلامرضا عباسزاده، 1367، اصول، مبانی و مدلهای سنجش فرم کالبدی شهری، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد.
5
شماعی، علی، 1389، نقش الگوهای شهرسازی سنتی در شهرسازی مدرن شهر یزد، فصلنامة علمی- پژوهشی شهرهای ایرانی اسلامی، سال اول، شمارة 1، صص 93- 105.
6
فخراحمدی، سیدمهدی، پورجعفر، محمدرضا و علیاکبر تقوایی، 1387، برنامهریزی توسعة درونشهری، روشها و ضرورتها، مطالعة موردی شهر دوگنبدان، نشریة هویت شهر، سال دوم، شمارة 2، صص 57- 68.
7
مثنوی، محمدرضا، 1381، توسعة پایدار و پارادایمهای جدید توسعة شهری: شهر فشرده و شهر گسترده، مجلة محیطشناسی، سال بیستونهم، شمارة 31، صص 89- 104.
8
مهندسین مشاور طرح و آمایش، 1389، طرح تجدیدنظر طرح جامع شهر ارومیه، جلد 1 و 2، سازمان مسکن و شهرسازی استان آذربایجان غربی، ارومیه.
9
نوریان، فرشاد و محمدمهدی عبداللهی ثابت، 1386، تعیین معیارها و شاخصهای پایداری در محلۀ مسکونی، مجلۀ شهرنگار، سال نهم، شمارة 50، صص 49- 63.
10
Consulting Engineers of Tarho Amayesh, 2010, The Revision Plan of Urmia's Comprehensive Plan, Vol. 1 & 2, Urmia, Housing and Urban Development Organization of West Azerbaijan. (In Persian)
11
Danesh, A. R. and Basiri Mojhdehi, R., 2008, The Charter of New Urbanism, Pardazesh and Urban Planning Association, Tehran. (In Persian)
12
Ebrahimzadeh Asmin, H., Ebrahimzadeh, Isa and Habibi, M. A., 2010, An Analysis on Physical Extension Factors and Spiral Pattern of Tabas City After Earthquake by Holdern Entropy Model, Geography and Development Quarterly, Vol. 8, No. 10, PP. 25-47. (In Persian)
13
Fakhr Ahmad, S. M., Pourjafar, M. R. and Taghvaei, A. A., 2008, Infill Development Planning, Methods and Necessities, Case Study: Dogonbadan(Gachsaran), Hoviate Shahr Quarterly, Vol. 2, No. 2, PP. 57-68. (In Persian)
14
Hekmatniya, H. and Moussavi, M. N., 2006, The Use of Models in Geography with Emphasis on Urban and Regional Planning, Novin Publications, Yazd. (In Persian)
15
Jenks, M., Burton, E. and Williams, K., 1996, The Compact City, A Sustainable Urban Form, Oxford Brooks University SPON Press, Oxford University, UK.
16
Masnavi, M. R., 2003, Sustainable Development and The New Urban Paradigms: The Compact City and Urban Dispersal Theories, Journal of Environment studies, Vol. 29, No. 31, PP. 89-104. (In Persian)
17
Noorian, F. and Abdollahi Sabet, M. M., 2007, Definition of Sustainability Criteria and Indicators in the Residential Neighborhoods, Shahrnegar Magazine, Vol. 9, No. 150, PP. 49-63. (In Persian)
18
Rahnama, M. R. and Abbaszadeh, Gh., 2008, Fundamentals and Models of Urban Form Measuring, Jihad Daneshgahi Publications, Mashhad. (In Persian)
19
Shammaei, A., 2010, The Role of Traditional Urban Planning Patterns in the Modern Urban Planning in Yazd, Journal of Studies on Iranian Islamic city, Vol. 1, No. 1, PP. 93-105. (In Persian)
20
ORIGINAL_ARTICLE
رتبهبندی نواحی روستایی براساس میزان رضایت از کیفیت زندگی با استفاده از مدل تصمیمگیری کوپراس (مطالعۀ موردی: دهستان نورآباد، بخش مرکزی شهرستان دلفان، استان لرستان)
امروزه کیفیت مکان زندگی انسان، یکی از مهمترین حوزههای پژوهشهای برنامهریزی مکانی- فضایی در کشورهای مختلف است. این اهمیت، بهدلیل تأثیرگذاری روزافزون پژوهشهای کیفیت زندگی در پایش سیاستهای عمومی و نقش آن بهعنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامهریزی مکانی است. هرچند ارتقای کیفیت زندگی در مقیاسهای فردی و اجتماعی در سکونتگاههای روستایی، از دیرباز مورد توجه برنامهریزان بوده است، اما در دهههای اخیر و با اولویتیافتن اهداف اجتماعی توسعه و تدوین آنها در قالب برنامههای توسعه، بهتدریج نگرش انسانی و جامعهشناختی دربارة کیفیت زندگی، به ادبیات توسعه و همچنین برنامهریزیها و سیاستگذاریهای کلان کشورهای پیشرفته راه یافته است. هدف این پژوهش، سنجش و اولویتبندی شاخصهای کیفیت زندگی در محدودة روستاهای دهستان نورآباد، شهرستان دلفان استان لرستان، با استفاده از شاخصهای عینی و ذهنی است. دادهها با استفاده از پیمایش میدانی جمعآوری شدند. برایناساس، 240 خانوار از روستاهای مورد مطالعه بهشیوة تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شدند. درادامه، از مدل تصمیمگیری کوپراس و شیوههای تحلیلی مربوطه، برای رتبهبندی شانزده روستای مورد مطالعه براساس میزان رضایت از کیفیت زندگی استفاده شد. نتایج نشان میدهد 9/39 درصد از ساکنان این روستاها، از شاخصهای کیفیت زندگی ذهنی، کاملاً ناراضی و تنها 78/1 کاملاً راضی هستند. همچنین، براساس مدل تصمیمگیری کوپراس میتوان گفت روستاهای خلیفهآباد، اکبرآباد و ظفرآباد، بهترتیب بالاترین و روستاهای هاشمآباد، سبزهخانی و محمدرضاآباد، بهترتیب پایینترین سطح کیفیت زندگی را از دید جامعة نمونه دارند.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_51249_b840232e311a30fba090027ac0aa123b.pdf
2015-09-23
423
437
10.22059/jhgr.2015.51249
بعد ذهنی و عینی
دهستان نورآباد
کیفیت زندگی
مدل تصمیمگیری چندمعیارة کوپراس
نواحی روستایی
سید علی
علوی
a.alavi@modares.ac.ir
1
استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تربیتمدرس
LEAD_AUTHOR
احدالله
فتاحی
fatahi.ahad@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی دانشگاه تربیتمدرس و مدرس مدعو دانشگاه پیامنور دلفان
AUTHOR
یاسر
رمضان نژاد
yaser_ram@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تربیتمدرس
AUTHOR
ابراهیم
خلیفه
ebrahim.khalifeh@gmail.com
4
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تربیتمدرس
AUTHOR
پورطاهری، مهدی، سجاسی قیداری، حمدالله و طاهره صادقلو، 1390، ارزیابی تطبیقی روشهای رتبهبندی مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی (مطالعة موردی: استان زنجان)، پژوهشهای روستایی، سال دوم، شمارة 3، صص 31- 54.
1
خادمالحسینی، احمد، منصوریان، حسین و محمدحسین ستاری، 1389، سنجش کیفیت زندگی در نواحی شهری (مطالعة موردی: شهر نورآباد، استان لرستان)، فصلنامة جغرافیا و مطالعات محیطی، سال اول، شمارة 3، صص60-45.
2
رضوانی، محمدرضا، منصوریان، حسین و فاطمه احمدی، 1388، ارتقای روستاها به شهر و نقش آن در بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلی (مطالعة موردی: شهرهای فیروزآباد و صاحب در استانهای لرستان و کردستان)، فصلنامة پژوهشهای روستایی، سال اول، شمارة 1، صص 66-33.
3
رکنالدین افتخاری، عبدالرضا و مرتضی توکلی، 1382، رفاه اجتماعی روستایی؛ رویکردی شناختی در تبیین معرفها، فصلنامة مدرس، دورة هفتم، شمارة 2، صص 62- 82.
4
رکنالدین افتخاری، عبدالرضا، فتاحی، احدالله و مجتبی حاجیپور، 1390، ارزیابی توزیع فضایی کیفیت زندگی در مناطق روستایی (مطالعة موردی: بخش مرکزی شهرستان دلفان)، فصلنامة پژوهشهای روستایی، سال دوم، شمارة 6، صص 69- 94.
5
سلیمانی، محمد، منصوریان، حسین و زهرا براتی، 1392، سنجش کیفیت زندگی در محلههای در حال گذر شهری (مورد مطالعه: محلة دروازه شمیران از منطقة 12 شهر تهران)، فصلنامة بینالمللی انجمن جغرافیایی ایران، سال یازدهم، شمارة 38، صص 52- 75.
6
شکویی، حسین، 1385، اندیشههای نو در فلسفه، انتشارات گیتاشناسی، تهران.
7
فتاحی، احدالله، خراسانی، محمدامین و ابوذر پایدار، 1391، کیفیت زندگی و توسعة انسانی، چاپ اول، نشر انتخاب، تهران.
8
کردزنگنه، جعفر، 1381، بررسی کیفیت زندگی مرتبط با سالمندان و عوامل مؤثر بر آن، رسالة کارشناسی ارشد، استاد راهنما: محمد میرزایی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران.
9
10. Berger, S., 2002, Reconsidering Social Cohesion in Quality of Life Assessments: Concept and Measurements, Social Indicators Research, Vol. 58, No. , PP. 28- 403.
10
11. Costanza, et al., 2008, An Integrative Approach to Quality of Life Measurement, Research and Policy, Vol. 1, No. , PP. 11-15.
11
12. Roknedin Eftekhari, A., Fattahi, A. and Hajipoor, M., 2011, Spatial Distribution Assessment Quality of Life in Rural Areas: A Case Study of Central Part of City Delfan, Journal of Rural Research, Vol. 2, No. 2, PP. 69-94.
12
13. Roknedin Eftekhari, A. and Tavakoli, M., 2003, Rural Social Welfare Approach in Explaining Cognitive Indicators, Journals of modares, Vol. 7, No. 2, PP. 62-82.
13
14. Fattahi, A., Khorasani, M. A. and Payadar, A., 2012, Quality of Life and Human Development, 1st Ed, Entekhab Publication, Tehran.
14
15. Foo, T. S., 2000, Subjective Assessment of Urban Quality of Life in Singapore, Habitat International, Vol. 1, No. 24 .16. Hytonen, M., 2003, Social Sustainability of Forestry in Northern Europe: Research and Education, Final Report of the Nordic Research Programm on Social Sustainability of Forestry, Nordic Council of Ministers, Copenhagen.
15
17. Brown, I. and Brown, I. R., 2003, Quality of Life and Disability an Approach for Community Practitioners, Jessica Kingsley Publishers, London and New York.
16
18. Kakalauskas, A., Zavadskas, E. and Rasalanas, S., 2006, Selection of Low-e in Retrofit of Public Buildings by Applying Multiple Criteria Method Copras: A Lithuanian Case, Energy and Buildings, Vol. 38, No. , PP.454-462.
17
19. kamp Irene van, Leidelmeijer Kees, Marsman Gooitske and Hollander Augustinus de, 2003, Urban Environmental Quality and Human Well-being Towards a Conceptual Framework and Demarcation of Concepts, A Literature Stud, Landscape and Urban Planning,Vol. 65, No. , PP. 5-18.
18
20. Khademolhosseini, A., Mansorian, H. and Sattari, M. H., ,Assessment Subjective Quality of Life in Urban Areas: A Case Study of Noorabad City, Journal of Geography and Environmental Studies, Vol. 1, No. 3, PP. 45-60.
19
21. Kordzanganeh, J., 2006, Study of Heaith Related Quality of Life in Aged people: Case Study of Ramhormoz City, M.S Thesis, Supervisor: Mirzaie, M., University of Tehran, Tehran.
20
22. Mulliner, E., Small bone, K. and Vida, 2012, An Assessment of Sustainable Housing Affordability Using Multiple Criteria Decision-Making Method, Omega the International Journal of Management Science, Vol. ,N o. , PP. 1-10.
21
23. Pacione, M., 2003, Urban Environmental Quality and Human Wellbeing a Social Geographical Perspective, Landscape and Urban Planning, Vol. 65.
22
24. Poortaheri, M., Sojasi Qidari, H. and Sadeghloo, T., 2011, Comparative Asseessment of Ranking Methods for Natural Regions: Case Study of Zanjan Province, Jornal of Rural Research, Vol. 2, No. 3, PP. 31-54.
23
25. Rezvani, M. R., Mansouran, H. and Ahmadi, F., 2009, Promoting Rural to Urban Areas and Its Role in Improving the Quality of Life of Local Residents: Case Study of Noorabad and Saheb Cities, Journal of Rural Research, Vol. 1, No. 1, PP. .26. Schneider, A., 1976, The Quality of Life and Social Indicators, Public Administration Review, Vol. , No. , P. 301.
24
27. 28. Shakooei, H., 2006, New Thought Philosophy Geography, 5th Ed, Publication Gita Shenasi, Tehran.
25
29. Soleimani, M., Mansouran, H. and Brati, Z. , 2013, Measuring Quality of Life in Urban Neighborhoods in Transition: Case Study of District Darvazeh Shemiran, Journal of International ofGeographical S ociety of Iran, Vol. 11, No. 38, PP. 52-75.
26
30. Yung, J., 2008, Subjective Quality of Life Measurement in Taipei, Building and Environment, Vol. 43, No. , PP. 1205–1215.Sells, S. P., Smith, T. E. and Sprenkle, D. H., 1995, Integrating Qualitative and Quantitative
27
ORIGINAL_ARTICLE
کاربرد فرایند برنامه ریزی اختیار راهبردی به عنوان رهیافتی در برنامه ریزی تجدید حیات شهری در ساماندهی الگوهای رفتاری شهروندان (مطالعۀ موردی: خیابان سپه قزوین، اولین خیابان طراحی شدۀ ایران)
امروزه طراحی برمبنای ساماندهی الگوهای رفتاری افراد، معیاری مهم است؛ تا جاییکه در طراحی فعالیت و رفتار، نقشی تعیینکننده در کیفیت فضای شهری دارد. مسئله این است که توجه یکجانبه به شاخصهای کالبدی خیابان کافی نیست و همپیوندی میان شاخصهای مختلف کالبدی و غیرکالبدی باید بهعنوان سازوکاری مناسب برای ساماندهی فعالیتی و رفتاری محورهای شهری اتخاذ شود. در این نوشتار، با هدف بهکارگیری فرایند برنامهریزی اختیار راهبردی در نمونۀ مورد مطالعه (خیابان سپه قزوین)، نخست به تعاریف و مبانی نظری میپردازیم. سپس براساس شناخت وضع موجود از نمونۀ مورد مطالعه به کمک روشهای جمعآوری کتابخانهای و مطالعههای اسنادی و همچنین مشاهدههای میدانی، فرایند اختیار راهبردی در نمونۀ موردی مطالعه میشود. نتایج بهرهگیری مبانی رهیافت تجدیدحیات شهری در قالب فرایند اختیار راهبردی گویای آن است که پس از تعیین عرصههای سیاستگذاری، مراحل تهیۀ نظام برنامهریزی کاربری زمین باید در راستای پیادهسازی الگوی رفتاری محور بالا با حفظ هویت فرهنگی و روحیة فضایی گذشتۀ آن انجام گیرد؛ بهعبارت دیگر، این مقاله درنظر دارد تا با استفاده از تکنیک حاضر حیات اجتماعی، یک محور تاریخی را بازگرداند، به آن کارایی و پویایی مجدد ببخشد و توقعها و نیازهای امروزی را بهصورت کامل برآورده سازد. هدف آزمون تکنیک تحلیلی روی خیابان سپه قزوین، دستیابی به تجدیدحیات شهری محور است. خیابان سپه یکی از خیابانهای شمالی- جنوبی شهرستان قزوین است که عناصر و نقاط راهبردیای (استراتژیکی) مانند عمارت عالیقاپو، بازار و مسجد جامع قزوین دارد.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_55317_fc28ce1c415e69d9b1c03e76cab03689.pdf
2015-09-23
439
450
10.22059/jhgr.2015.55317
تجدیدحیات شهری
فرایند برنامهریزی اختیار راهبردی
محور سپه قزوین
سید محمد رضا
خطیبی
khatibimohammadreza@gmail.com
1
استادیار گروه شهرسازی ، دانشکده معماری و شهرسازی ، واحد قزوین ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین ، قزوین ، ایران
LEAD_AUTHOR
- توسلی، محمود و ناصر بنیادی، 1371، طراحی فضای شهری، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری، تهران.
1
- چرمایف، سرج و کریستوفر الکساندر، 1376، عرصههای زندگی جمعی و زندگی خصوصی، ترجمة منوچهر مزینی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
2
- حبیبی، کیومرث، 1385، ارائۀ راهبرد جدیدی جهت باززندهسازی بافتهای فرسودۀ شهری با استفاده از
3
الگوریتمهای فازی و سیستم اطلاعات مکانی،مطالعۀ موردی: بافت قدیم شهر زنجان، مجموعهمقالات همایش سیستمهای اطلاعات مکانی، قشم
4
- دانشپور، زهره، 1382، برنامهریزی راهبردی و برنامهریزی اختیار راهبردی: ویژگیها و تفاوتها و پیششرطها، فصلنامۀ مدیریت شهری، سال 1382، شمارۀ 14، ص 16
5
- دانشپور، زهره، 1383، برنامهریزی بهسازی و نوسازی شهری، جزوۀ 10، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
6
- شماعی، علی و احمد پوراحمد،، 1384، بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران.
7
- ضیاء خواه، سیما، 1380، بهکارگیری رهیافت تجدیدحیات شهری، نمونۀ موردی: شهرک کیانشهر، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
8
- گل، یان، 1387، زندگی در فضای میان ساختمانها، ترجمۀ شیما شصتی، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
9
- گلکار، کورش، 1379، مؤلفههای سازندۀ کیفیت طراحی شهری، نشریۀ علمی- پژوهشی صفه، سال 1379، شمارۀ 32، ص 38.
10
- مهندسین مشاور عمارت خورشید، 1387، گزارشات بافت مسئلهدار محدودۀ خیابان سپه، جلد اول.
11
Tavassoli, M. and Bonyadi, N,1992,Urban Space Design, Architecture and Urban Planning Research Center, Tehran. (In Persian)
12
Chermayeff, S. and Alexander, C., 1997, Community and Privacy, Translated by: Mozayyani, M., Tehran University Publication, Tehran.
13
Habibi, K., 2006, A New Strategy for Revitalizing Deteriorated Urban Fabrics Using Fuzzy Algorithm and Local Information System, Case Study: Zanjan Historic Fabric, International Conference Of Local Information System, Qeshm. (In Persian)
14
Danaeshpour, Z., 2004, Planning of Urban Rehabilitation and Renovation, Pamphlet 10, Shahid Beheshti University, Tehran. (In Persian)
15
Danaeshpour, Z., 2003, Strategic Planning and Strategic Choice Approach: Characteristics and Differences and Preconditions, Modiriat Shahri Journal, Vol 2003No. 14, PP16. (In Persian)
16
Shamaee, A. and Pourahmad, A 2005Urban Rehabilitation and Renovation with Geographical Viewpoint, Tehran University, Tehran. (In Persian)
17
Ziakhah, S., 2001, Using Urban Revitalization Solution, Case Study: Kianshahr Town, MA Thesis, Shahid Beheshti University, Tehran. (In Persian)
18
Gehl, I., 2008, Living between Buildings, Translated by: Shasti, Sh., Jihad Daneshgahi Publications, Tehran.
19
Golkar, K., 2000, Constituents of Urban Design Quality, Soffeh Journal, Vol. 2008No. 32, PP.50 (In Persian)
20
Emarat-E-Khorshid Consultant Engineering, 2008, Reports of Problematic Fabric of Sepah Street, Vol. 1. (In Persian)
21
Carley, M., 1995, Using Information for Sustainable Urban Regeneration, Innovation Study No. 4, Centre for Human Ecology, University of Edinburgh, England
22
Colantonio, Andrea and TimDixon, 2011, Urban Regeneration & Social Sustainability: Best Practice from European Cities, It’s online at: http://onlinelibrary.wiley.com/ [12.7.2011], DOI: 10.1002/9781444329445.ch1
23
Couch, Chris and Dennemann, Annekatrin, 2000, Urban Regeneration and Sustainable Development in Britain, It’s online at: http://www.elsevier.com/locate/cities
24
Friend, J., 1992, New Directions in Software for Strategic Choice, European Journal of Operational Research, Vol. 61, No. 1–2, PP. 154–164.
25
Friend, J., 2011, The Strategic Choice Approach, It’s online at: http://onlinelibrary.wiley.com/ [12.10.2011],DOI:10.1002/9780470400531.eorms0971
26
Gehl, J., 1987, Life between Buildings, Van Nostrand Reinhold.
27
Greater London Authority, 2002, A Strategic Planning Framework for Community Strategies and Community Based Regeneration.
28
Home, R. K., 1982, Inner City Regeneration, E. & F. N. Spon, London.
29
Hickling, A., 1978, A.I.D.A and the Level of Choice in Structure Plans, TPR Publication, Vol. 49, No. 4, PP. 465
30
Laurini, R., 2002, Information Systems for Urban Planning: A Hypermedia Co-operative Approach, Routledge, London.
31
Roberts, P. and Sykes, H., 2000, Urban Regeneration, Sage Publication, London.
32
Skelcher, C., McCabe, A. and Lowndes, V., 1996, Community Networks in Urban Regeneration, The Police Press, UK.
33
UNDP, 2004, Guidelines for Urban Regeneration in the Mediterranean Region, Priority Actions Program Regional Activity Centre.
34
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی سطح توسعۀ پایدار در محلههای باغشهر تاریخی میبد
تغییر نظام اقتصادی- اجتماعی و زیست- کالبدی بهنفع شهرها، توسعة پایدار شهری را به پارادایمی مهم و مؤثر در ادارة امور شهرها تبدیل کرده است. دراینمیان، نابرابریهای بینمنطقهای و محلهای اهمیت ویژهای دارد. شهر میبد مانند گذشته، پررونق باقی مانده است. وجود قناتهای متعدد در نظم فضایی این شهر مؤثر بوده و بر شبکة شهری تأثیر گذاشته است. بررسی این عوامل، جایگاه مطالعههای توسعة پایدار شهری و مکانیابی درست و مؤثر خدمات شهری، زمینة مدیریت بهتر و ادارة آسانتر شهر و بهتبع آن رفاه و آسایش مردم را با توجه به اصول شهرسازی فراهم میکند. در این مقاله، توسعة پایدار محلهای در باغشهر میبد ارزیابی میشود. این پژوهش توصیفی- تحلیلی است که در آن از مدلهای آماری و نرمافزارهای رایانهای بهره گرفته شد. بررسیها نشان میدهد محلة امام جعفر صادق، پایدارترین محله و بافت قدیم محلة فیروزآباد ناپایدارترین محله است. شاخصهای پایداری اقتصادی، اجتماعی، زیستی و کالبدی در محلههای مختلف متفاوت است. برای رسیدن به جمعبندی، از مجموع این شاخصها بهصورت تلفیقی استفاده شد که بیانگر پایداری در محلههای جدید و نوساز شهر و ناپایداری در تعدادی از محلههای تاریخی و فرسوده و محلههایی است که بهتازگی به شهر الحاق شدهاند؛ بنابراین، دستیابی به توسعة پایدار در محلههای تاریخی، با سیاستهای بهسازی و نوسازی و اولویت تاریخیبودن آن و در محلههای الحاقی با سیاستهای توانمندسازی به سمت توسعة پایدار حرکت کرد.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_51675_ad0e48c9c1abb92eb1c6cca59dac1e1d.pdf
2015-09-23
451
462
10.22059/jhgr.2015.51675
ارتقای پایداری
توسعة پایدار
توسعة پایدار شهری
شهر میبد
محلهها
محمد حسین
سرایی
msaraei@yazduni.ac.ir
1
دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
یحیی
علیزاده شورکی
alizadeh0352@yahoo.com
2
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه یزد
AUTHOR
بحرینی، سیدحسین، 1376، شهرسازی و توسعة پایدار، مجلة رهیافت، سال پنجم، شمارة 27، ص 39-56.
1
حکمتنیا، حسن، 1384، برنامهریزی فضایی توسعة پایدار شهری، مورد: شهر یزد، رسالة دکتری، استاد راهنما: علی زنگیآبادی، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان.
2
خاتون آبادی، سید احمد،(1384)، جنبههای از توسعه پایدار، انتشارات جهاد دانشگاهی تهران
3
رحیمی، حسین، 1386، در جستوجوی شهر ، مجلة پیک نور، سال پنجم، شمارة 2، ص 90-98.
4
رهنمایی، محمدتقی و سیدموسی پورموسی، 1385، بررسی ناپایداری امنیتی کلانشهر تهران براساس شاخصهای توسعة پایدار شهری، مجلة پژوهشهای جغرافیایی، دوره38 شمارة 57، ص 177-193.
5
زارعی، مجید و یحیی علیزاده، 1385، مطالعات توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرستان میبد، طرح پنج ساله1390-1385 چاپ سازمان مدیریت و برنامهریزی.
6
زیاری، کرامت اله،(1383), اصول و روشهای برنامهریزی منطقهای، انتشارات دانشگاه یزد.
7
شکویی، حسین و سیدمهدی موسیکاظمی محمدی، 1381، سنجش پایداری اجتماعی توسعة شهر قم، مجلة پژوهشهای جغرافیایی، دوره 34، شمارة 43، ص 27-41.
8
صابریفر، رستم، 1386، توسعۀ شهری پایدار، مجلة پیک نور، دوره پنجم، شمارة 2، ص 108-115.
9
صالحی، اسماعیل، 1385، نقش ضوابط و مقررات شهرسازی در تحقق شهر خوب و توسعة پایدار شهری، مجلة محیطشناسی، سال سی و دوم، شمارة 40، ص 51-62.
10
فراهانیفرد، سعید، 1386، عدالت بیننسلی در بهرهبرداری از منابع طبیعی، مجلة اقتصاد اسلامی، شمارة 25، ص 125-156.
11
لطیفی، غلامرضا، 1383، نقش و اهمیت توسعة فرهنگی در فرایند توسعۀ شهری پایدار، مجلة اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شمارة 199- 200، ص 138-145.
12
موسیکاظمی، مهدی، 1378، ارزیابی توسعة پایدار در توسعۀ شهری، مورد: شهر قم، رسالة دکتری، استاد راهنما: حسین شکویی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
13
مجتهدزاده، غلامحسین، 1380، معنی و مفهوم توسعة پایدار در مناطق شهری، مجموعه مقالات اولین همایش مدیریت توسعة پایدار در نواحی شهری، شهرداری تبریز و دانشگاه تبریز، تبریز.
14
مستوفی بافقی، محمد(1340)، جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، تهران: انتشارات اسدی.
15
ملکزاده بیانی، سوسن(1348)، سکه های دوران پوراندخت، مجله بررسیهای تاریخی، سال چهارم، شماره 1، ص 74-92.
16
نقیزاده، محمد (1385) توسعه پایدار در مناطق بیابانی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 85، ص 41-56.
17
Alshuwaikhat, M. and Nkwenti, D., 2002, Developing Sustainable Cities in Arid Regions. It’s online at: www.elsevier.com/locate/cities
18
Bahreini, S. H, 1997, Urbanization and Sustainable Development, Rahyaft Magazine, Vol. 5, No. 27, PP39-56 (In Persian)
19
CSD, 2001, Indicators of Sustainable Development: Framwork and Methodologies, 2nd Ed, United Nations, New York.
20
Hekmatnia, H., 2005, Spatial Planning of Urban Sustainable Development in Yazd, PhD Thesis, Supervisor: ZangiAbadi, A., Isfahan University, Isfahan. (In Persian)
21
Khatoun Abadi, S. A., 2005, Sustainable Development Aspects, University Jihad, thran(In Persian).
22
Mukomo, S., 1996, Sustainable Urban Development in Sub-Saharan, African Cities, Vol. 13, No. 40, PP. 265-271.
23
Pearce, D., et al., 1994, Blueprint for a Green Economy, A Report for the U.K Department for Environment, u.k ,London.
24
Pripco, C., 2005, Sustainable Development, It’s online at: www.ingham.org/ce/CED/article
25
Rahimi, H, 2007, In Searching an Islamic Sustainable City, Peik-e-noor Magazine, Vol. 5, No. 2, PP. 90-98. (In Persian)
26
Pripco, C., 2005, Sustainable Development, It’s online at: www.ingham.org/ce/CED/article
27
Rahnamaie, M. T. and Pourmoussa, S. M., 2006, Studying Safety Un-sustainability of Tehran Metropolis Based on Urban Sustainable Development Indices, Journal of Geographical Research, Vol. 38, No. 57, PP. 177-193. (In Persian)
28
Roseland, R., 1997, Dimension of the Eco-city, Cities, Vol. 14, No. 1, PP. 197-202.
29
Zareie, M. and Alizadeh, Y., 2006, Studies of Economical, Social and Cultural Development in Maybod City,. (In Persian)
30
Ziyari, K., 2004, Principles and Methods of Regional Planning, Yazd University Press, Yazd. (In Persian).
31
Shokouie, H. and Moussa Kazemi, S. M., 2002, Measurement of Social Sustainability of Qom City Development, Journal of Geographical Research, Vol. 34, No. 43, PP. 27-41. (In Persian)
32
Saberifar, R., 2007, Sustainable Urban Development, Peik-e-Noor Magazine, Vol. 5, No. 2, PP. 108-115. (In Persian)
33
Salehi, I., 2006, The Role of Urbanization Regulation in Attaining a Good City and Urban Sustainable Development, Journal of Ecology, Vol. 32, No. 40, PP. 51-62. (In Persian)
34
Frahanifard, S., 2007, Inter-generation Justice in the Utilization of Natural Resource, Journal of Islamic Economy, No. 25, PP. 125-156. (In Persian)
35
Latifi, Gh., 2001, The Role and Importance of Cultural Development in Sustainable Urban Development Process, Journal of Political-Economical information, No. 199-200, PP. 138-145. (In Persian)
36
Moussakazem, M., 1999, Evaluating Sustainable Development in Urban Development in Qom City, PhD Thesis, Supervisor: Shokuie, H., Tarbiat Modarres University, Tehran. (In Persian)
37
Mojtahedzadeh, Gh., 2001, The Concept and Meaning of Sustainable Development in Urban Regions, The Set of the First Sustainable Development Management Seminar Articles in Urban Areas, Tabriz Municipality and Tabriz University, Tabriz. (In Persian)
38
Mostowfi Bafghi, M., 1971, General Useful, Iraj Afshar (Ed), Assadi Press, Tehran. (In Persian) Malikzade Bayani, S., 1979, Coins in Pourandokht Era, Historical Studies Magazine, Vol. 4, No. 1, PP. 74-92. (In Persian).
39
Naghizadeh, M., 2006, Sustainable Development within Desert Areas, Geographical Research Quarterly, No. 85, PP41-56 (In Persian).
40
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تاثیر ساختار فیزیکی- کالبدی فضاهای شهری بر امنیت محیطی (مطالعه موردی: منطقه ثامن شهر مشهد)
فضای شهری بهعنوان محیطی که رفتارهای عمومی انسان در آن جریان دارد، همواره در تعامل دوسویه با انسان است؛ بنابراین، این فضا بهعنوان بستری برای فعالیتهای عمومی انسان، باید بهراحتی قابلدرک و ایمن باشد. درواقع، امنیت شهری یکی از مؤلفههای مهم و ضروری در زندگی شهری محسوب میشود که باید آرامش و احساس ایمنی را در فضاهای شهری برای شهروندان فراهم آورد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و ارزیابی تأثیرهای ساختار کالبدی محیطهای شهری در امنیت فضاهای شهری منطقة ثامن، با استفاده از تکنیک «فرایند تحلیل شبکه» (ANP) تدوین شد. این پژوهش، توصیفی- موردی است و با مطالعههای اسنادی- کتابخانهای، بررسیهای میدانی، مراجعة مستقیم به سازمانها و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفت که محدودة مورد مطالعة منطقة ثامن مادرشهر مشهد را شامل میشود. یافتهها نشان میدهد بیش از 55 درصد از شهروندان و گردشگران، این منطقه را ناامن میدانند و بیش از 60 درصد آنها، وضعیت نامناسب کالبدی را مهمترین عامل این ناامنی معرفی کردهاند. براساس نتایج مدل ایانپی، بیشترین و بالاترین اولویت در توجه به مسائل امنیت محیطی در فضاهای شهری منطقة ثامن، مربوط به شاخص «نبود خوانایی، نمایانی محیط»، با امتیاز نرمالشدة 579/0 در خوشة بیتوجهی به ساماندهی کاربری، «نامناسببودن فضا» با امتیاز نرمالشدة 394/0 در خوشة بیتوجهی به مؤلفههای روانی و گزینة «نبود اختلاط و ترکیب مناسب کاربریها» با امتیاز نرمالشدة 312/0 است.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_51256_562721cedae50bdd56ba4ea35ea7209f.pdf
2015-09-23
463
476
10.22059/jhgr.2015.51256
امنیت
امنیت شهری
ساختار کالبدی
حوزة شهرداری ثامن
مشهد
سیدموسی
پورموسوی
mpmousavi@yahoo.com
1
دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، مشاور شهردار تهران در امور توسعه و مطالعات شهری
LEAD_AUTHOR
فرضعلی
سالاری سردری
fsalari64@gmail.com
2
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری
AUTHOR
سید دانا
علی زاده
da_alizadeh1363@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
مریم
بیرانوندزاده
beyranvand28@gmail.com
4
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
مصطفی
شاهینی فر
5
استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور تهران
AUTHOR
- پیکا، ژرژ، 1370، جرمشناسی، ترجمة علیحسین نجفی ابرندآبادی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
1
- تولائی، سیمین و سیددانا علیزاده، 1389، امنیت گردشگری و بررسی تأثیرات کالبد شهر بر آن (مورد مطالعه: منطقة ثامن کلانشهر مشهد)، فصلنامة معماری و شهرسازی آرمانشهر، سال سوم، شمارة 5.
2
- خزلی، اکبر، 1391، بررسی ارتباط امنیت پایدار با دیگر حوزههای امنیتی، همایش سراسری امنیت پایدار، دانشگاه جامع امام حسین، 9 و 10 خرداد.
3
- خوشفر، غلامرضا، 1380، بررسی میزان احساس امنیت و چگونگی مشارکت مردم در برقراری امنیت، مجلة اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال پانزدهم، شمارة 163 و 164، صص 148- 155.
4
- سیف، اللهمراد، 1389، مفهوم شناسی امنیت اقتصادی، فصلنامة آفاق امنیت، سال سوم، شمارة 9، صص 1- 37.
5
- صالحی، اسماعیل، 1387، ویژگیهای محیطی فضاهای شهری امن، انتشارات مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، تهران.
6
- علیزاده، سیددانا، 1389، بررسی آسیبهای اجتماعی گردشگری در منطقة ثامن مشهد، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور تهران.
7
- غفاری، غلامرضا، 1390، سرمایة اجتماعی و امنیت اجتماعی، سازمان تحقیقات و مطالعات پژوهشکدة انتظامی، تهران.
8
- کیانی، اکبر و سالاری سردری، فرضعلی، 1390، بررسی و ارزیابی اولویتهای منظر فضاهای عمومی شهر عسلویه با استفاده از مدل ANP، فصلنامة باغ نظر، سال هشتم، شمارة 18، صص 25- 38.
9
- کیانی، اکبر و سالاری سردری، فرضعلی، 1391، امکانسنجی و اولویتبندی گردشگری شهرستان کنگان با استفاده از تکنیک SWOT و مدلANP با تأکید بر گردشگری صنعتی پارس جنوبی، دوفصلنامة علمی- پژوهشی جغرافیا و توسعة ناحیهای، دانشگاه فردوسی مشهد، سال هجدهم، شمارة 18.
10
- گوهری، ساویس، 1387، تأمین امنیت شهری از طریق سیاستهای شهرسازانه، دانشگاه تهران، تهران.
11
- ماندل، رابرت، 1377، چهرة متغیر امنیت ملی، ترجمة پژوهشکده مطالعات راهبردی.
12
- مظلومان، رضا، 1351، شناخت جامعهشناسی کیفری و بررسی روابط محیط طبیعی با بزهکاران، جلد اول، انتشارات حرفی، تهران.
13
- مؤمنی، منصور، 1387، مباحث نوین تحقیق در عملیات، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
14
- نقدی، اسداله، 1382، درآمدی بر جامعهشناسی شهر- انسان و شهر، انتشارات فنآوران، همدان.
15
Afshariyan, A. A., 2009, The Selection Strategy of Knowledge Management Using Analytic Network Process (ANP), Improvement of Industrial Engineering, Isfahan Province, Vol. 9, No. 23, PP. 8-11.
16
Construction Companies and House Builders Samen, 2012.
17
Gem, S., 2008, The Politics of Urban Security, School of Urban Planning, Tehran University.
18
Gohari, S., 2010, The Politics of Urban Security Planners, Urban Development Department, University of Tehran, Tehran. (In Persian)
19
Hanaei Javan, N., et al., 2009, Urban Management in Worn Tissue (Tissue Surrounding the Case Shrine), M. S Thesis, Islamic Azad University of Mashhad, Mashhad. (In Persian)
20
Khezeli, A., 2012, Evaluation of Lasting Security Relationship with other Areas of Safety, Sustainable Security Congress, Imam Hossein University, 9 and 10 June. (In Persian)
21
Mandel, R., 1998, The Changing Face of National Security, Translated by: Research Institute for Strategic Studies.
22
Mazlouman, R., 1974, Understanding the Relationship between Environmental Sociology and Criminal Offenders, Vol. 1, Harfi Publication, Tehran.
23
Naghdi, A., 2003, Introduction to Sociology City-Man and City Pub Fanavaran, Fanavaran Publication, Hamadan.
24
Seyf, A. M., 2010, The Concept of Economic Security Studies Quarterly, Facebook Security, University of Imam Hussein, Vol. 3, No. 9. (In Persian)
25
Salehi, E., 2008, Environmental Characteristics of Safe Urban Spaces, Publication of Studies and Research Center for Architecture and Urbanism, Tehren. (In Persian)
26
Tavallaie, S. and Alizadeh, S. D., 2010, Security in the Form of Tourism and its Effects (Case Samen Metropolitan Area Mashhad), Journal of Architecture and Utopia, Tehran. (In Persian)
27
Ashton, J., 1988, Healthy Cities Concepts and Vision University of Liverpool.
28
Duhl, L., 1986, The Healthy City its Function and its Future Health Promotion, Oxford University press, Vol. 2, No. 2.
29
Ghaffari, G., 2011, Social Capital and Social Security, The Institute for Security Studies, Tehran. (In Persian)
30
Khoshfar, Gh. R., 2001, Study of How to Engage People Feel Safe and Secure, Journal of Political Information – Economic, Vol. 15, No. 163 & 164, PP. 148-155. (In Persian)
31
Kiani, A. and Salari Sardari, F., 2012, Kangan City Tourism Feasibility and Prioritization Techniques Using SWOT and ANP Models with Emphasis on the Tourism Industry in South Pars, Journal of Geography and Regional Development, University of Mashhad, Vol. 18, No. 18. (In Persian)
32
Levy, J. K. and Kouichi, T., 2007, Group Decision Support for Hazards Planning and Emergency Management: A Group Analytic Network Process (GANP).
33
Mostaedi, A., 2002, Urban Space, Carles Broto and Joseph Maminguet. (In Persian)
34
Pica, G., 1991, Criminology, Translated by: Najafi Abrndabady, A. H., Shahid Beheshti University Press, Tehran.
35
Saaty, T. L. and Takizawa, M., 1986, Dependence and Independence: From Linear Hierarchies to Nonlinear Networks, European Journal of Operational Research, PP. 229–237.
36
Samen Municipal Areas, 2013.
37
Udovic, B., 2011, Economic Security: Large and Small States in Enlarged European Union, University of Ljubljana, factually of Social Sciences, Center of International Relations It’s online at: http://www.ceeisaconf.ut
38
Wolfers, A., 1962, National Security as an Ambiguous Symbol, Political Science Quarterly, Vol. 67, No. 4, PP. 481-502.
39
www.samen.mashhad.ir
40
ORIGINAL_ARTICLE
سنجش جدایی گزینی اکولوژیکی شهری با استفاده از شاخص های اندازه گیری تک گروهی (مطالعۀ موردی: شهر تکاب)
جداییگزینی شهری، موضوعی مهم در بسیاری از شهرهای جهان است و از گذشته تاکنون، بسیاری از محققان به این مبحث پرداختهاند. جداییگزینی شهری، موجب تمرکز شدید بر فقر و پیدایش طبقات پایین میشود. انواع مختلفی از جداییگزینی شهری وجود دارد؛ مانند جداییگزینی درآمدی و قومی- نژادی که به سازوکار (مکانیسم)های موجود در یک شهر بستگی دارد. برنامهریزان شهری، بهمنظور برنامهریزی برای جامعهای بهتر، به آگاهی از نحوة اندازهگیری جداییگزینی و تجزیه و تحلیل نتایج آن نیاز دارند. برای سنجش جداییگزینی شهری، روشهای متعدد و متفاوتی وجود دارد. تنوع قومی، از ویژگیهای بارز شهر تکاب است و شواهد نشان میدهد این ویژگی، بر مکانگزینی مسکونی ساکنان این شهر اثرگذار بوده است؛ بنابراین، این شهر انتخاب شد تا روشهای متنوعی از اندازهگیری جداییگزینی شهری تکگروهی با استفاده از نرمافزار GIS و نرمافزار تحلیلگر جداییگزینی معرفی شوند و کاربرد آنها نیز نشان داده شود. نتایج نشان میدهد چهار مرحلة هجوم و توالی اکولوژیکی، در تکاب بهطور کامل اتفاق افتاده است. شاخصها و نرمافزارهای ذکرشده نیز با فرمول و نحوة محاسبة ویژة خود، وقوع پدیدة جداییگزینی را به میزان بالا در این شهر تأیید میکنند که در برنامهریزیها باید به آنها توجه شود.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_51235_ed1b40c14bae916ca83ec68db633562f.pdf
2015-09-23
477
491
10.22059/jhgr.2015.51235
تکاب
جداییگزینی اکولوژیکی شهری
روشهای اندازهگیری تکگروهی
نرمافزار تحلیلگر جداییگزینی
فریدون
بابایی اقدم
freydoun2001@yahoo.com
1
استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی
LEAD_AUTHOR
محمد امین
عطار
mohammadamin.attar66@gmail.com
2
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی
AUTHOR
سمیه
روشن رودی
somayehroshan@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی
AUTHOR
ابوذر
مطیع دوست
ab.motidoost@ymail.com
4
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی
AUTHOR
اعظمآزاده، منصوره، 1382، چگونگی جداییگزینی سکونتی در شهر تهران، فصلنامة علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، سال دوازدهم و سیزدهم، شمارة 44 و 45، صص 25- 50.
1
افروغ، عماد، 1377، فضا و نابرابری اجتماعی: ارائة الگویی برای جداییگزینی فضایی و پیامدهای آن، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
2
حقی، مهدی، 1379، اکولوژی اجتماعی و چشمانداز توسعة آتی نقده، پایاننامة کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، استاد راهنما: دکتر مصطفی مومنی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
3
رهنما، محمدرحیم، 1377، جداییگزینی فضایی- مکانی شهری مورد بافت قدیم شهر مشهد، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی مشهد، سال سیویکم، شمارة 1 و 2، صص 200- 218.
4
شکویی، حسین، 1365، جغرافیای اجتماعی شهرها، اکولوژی اجتماعی شهری، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
5
مرکز آمار ایران، 1390، گزارش جمعیت و خانوار شهرهای کشور به تفکیک استان.
6
مهندسان مشاور نقش محیط، 1390، طرح جامع شهر تکاب، وزارت راه و شهرسازی، سازمان راه و شهرسازی استان آذربایجان غربی.
7
Azam Azadeh, M., 2003, How the Residential Segregation in Tehran City, Journal of Human Sciences of alzahra university, Vol. 44 & 45, No. 12-13, PP. 25-50. (In Persian)
8
Afroogh, E., 1998, Space and Social Inequality: Provide a Model for Spatial Segregation and Its Consequences, Tarbiat Modarres University Publication, Tehran. (In Persian)
9
Haghi, m., 2000, Social Ecology and Vision for Future Development of Naghadeh, M.S Thesis of Geography and Urban Planning, Shahid Beheshti University. (In Persian) Rahnama, M. R., 1998, Spatial-Locative Segregation of City Case Study Mashhad City, Journal of Faculty of Letters and Humanities of Ferdowsi University of Mashhad, Vol. 31, No. 1 & 2, PP. 200-218. (In Persian)
10
Shakooie, H., 1998, Social Geography of Cities, Urban Social Ecology, Jihad Daneshgahi Publication, Tehran. (In Persian)
11
Statistical Center of Iran, 2011, The Report of Population and Households of Cities. (In Persian)
12
Naghshe MoheetConsulting Engineers, 2011, The Comprehensive Plan of Tekab City, Ministry of Roads and Urban Development of Islamic Republic of Iran. (In Persian)
13
Andersen, M. L. and Taylor, H. F., 2005, Sociology: Understanding a Diverse Society, Belmont, CA: Thompson, Wadsworth.
14
Apparicio, P., 2008, Segregation Analyzer: A C#.Net Application for Calculating Residential Segregation Indices, Revue européenne de géographie, Systèmes, Modélisation, Géostatistique.
15
Bolt, G., 2009, Combating Residential Segregation of Ethnic Minorities in European Cities, J Hous and the Built Environ, Vol. 24, No. 4, PP. 397–405.
16
Bruch, E. E. and Mare, R. D., 2006, Neighborhood Choice and Neighborhood Change, American Journal of Sociology, Vol. 112, No. 3, PP. 667–709.
17
Dawkins, C., 2006, The Spatial Pattern of Black-White Segregation in US Metropolitan Areas: An Exploratory Analysis, Urban Studies, Vol. 43, No.11, PP. 1943-1969.
18
DJONIE, J., 2009, Urban Racial Segregation Measures Comparison, A & M University, Texas.
19
Flávia F. Feitosa, 2011, Multi-agent Simulator for Urban Segregation (MASUS), Computers, Environment and Urban Systems, Vol. 35, No. 2, PP. 104–115.
20
GU Chao-lin, 2001, Social Polarization and Segregation in Beijing, Chinese Geographical Science, Vol. 11, No. 1, PP. 17-26.
21
Harsman, B., 1995, The Spatial Segregation of Ethnic and Demographic Groups, Journal of Urban Economics, Vol. 37, No. 1, PP. 1-16.
22
Hutchens, R., 2006, Measuring Segregation When Hierarchy Matters, NY: Cornell University, Ithaca.
23
Massey, D., 1990, American Apartheid: Segregation and the Making of the Underclass, The American Jounal of Sociology, Vol. 96, No. 2, PP. 329-357.
24
Massey, D. S. and Denton, N. A., 1988. The Dimensions of Residential Segregation, Social Forces, Vol. 67, No. 3, PP. 281-315.
25
Park, R., Burgess, E. W. and Mckenzie, D., 1925, The City, University of Chicago Press, Chicago.
26
Rhein, C., 1994, La Ségrégation et ses Mesures, In Brun, J. and Rhein C. (Eds.), La Ségrégation Dans la Ville, Paris, L'harmattan, PP. 121–161.
27
Sethi, R., Somanathan R., 2009, Racial Inequality and Segregation Measures: Some Evidence from the 2000 Census, Rev Black Polit Econ, Vol. 36, No. 2, PP. 79–91.
28
UNFPA, 2007, State of World Population 2007: Unleashing the Potential of UrbanGrowth, New York: United Nations Population Fund – UNFPA.
29
UN-Habitat, 2001a, Inclusive Cities Initiative: The Way Forward, UNHabitat, Nairobi.
30
UN-Habitat, 2001b, The State of the World’s Cities Report, UN-Habitat, Nairobi.
31
Wilson, W. J., 1978, The Declining Significance of Race: Revisited But Not Revised, Society, PP. 11-21.
32
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی توسعه یافتگی بخش مسکن در سطوح ناحیه ای با بهره گیری از مدل تحلیل عاملی (مطالعۀ موردی: ناحیۀ میانی استان همدان)
برنامهریزیهای نامطلوب و توزیع ناعادلانة منابع مالی و انسانی، مسائل عمدهای را در روند توسعهیافتگی شهرها، بهویژه در شهرهای کوچک ایجاد کرده است. موضوع مسکن با ابعادی گوناگون و پیچیده، تأثیر بسزایی در توسعهیافتگی شهرها دارد. گام نخست در ارزیابی توسعهیافتگی شهرها در بخش مسکن، شناخت وضعیت آنهاست. این امر زمینة مناسبی را برای ارائة راهبرد، بهکارگیری برنامههای مناسب توسعة مسکن، ایجاد توسعة یکپارچة ناحیهای و تحلیل وابستگی سکونتگاههای انسانی در سطوح نواحی فراهم میآورد. در این پژوهش، 21 شاخص مربوط به مسکن در زمینة شاخصهای کمی، کیفی، اقتصادی، جمعیتی و کالبدی، بررسی و اطلاعات آنها برای نه شهر ناحیة میانی استان همدان جمعآوری شد. این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و در آن، از تکنیکهای آماری نرمافزار SPSS و مدل تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج نشان میدهد توسعهیافتگی بخش مسکن در شهرهای ناحیة میانی استان همدان، الگوی متعادل و مناسبی ندارد که این امر مستلزم برنامهریزیهای آگاهانه و منسجم در زمینة مسکن است؛ بهطوریکه شهر همدان در بیش از نیمی از شاخصها، وضعیت بالاتر از متوسط دارد. درنتیجه، مشخص شد که همدان برخوردارترین و قهاوند محرومترین شهر ناحیه از نظر شاخصهای مسکن است.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_51239_d16c4fd626eb3dc4f54391a8cfb50741.pdf
2015-09-23
493
505
10.22059/jhgr.2015.51239
تحلیل عاملی
توسعهیافتگی
مسکن
همدان
SPSS
مجید
شمس
fazelman362@yahoo.com
1
دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر
AUTHOR
امیر
رحمانی
amir_rahmani_1366@yahoo.com
2
مدرس گروه شهرسازی، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
LEAD_AUTHOR
عبدالله
مسلسل
a.mosalsal@yahoo.com
3
کارشناس ارشد برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان
AUTHOR
ادارۀ کل راه و شهرسازی استان همدان، 1390، طرحهای جامع و تفصیلی مصوب شهرهای ناحیۀ میانی استان همدان.
1
استانداری همدان، 1390، معاونت برنامهریزی استانداری، دفتر آمار و اطلاعات.
2
اسدی، ایرج، 1382، توسعة شهری و توسعة روستایی، ماهنامة شهرداریها، سال پنجم، شمارة 58، صص 21- 24.
3
اسماعیلنژاد، مرتضی، بریمانی، فرامرز و محمد سلیقه، 1387، پهنهبندی اقلیمی استان سیستان و بلوچستان، دوفصلنامة جغرافیا و توسعه، سال ششم، شمارة 12، زاهدان، صص 101- 116.
4
امین بیدختی، علیاکبر، 1385، رتبهبندی سطح توسعهیافتگی شهرستانهای استان سمنان، نشریة رشد آموزش جغرافیا، شمارة 76، صص 17- 22.
5
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان اصفهان، 1382، طرح ساماندهی فضا و سکونتگاههای روستایی: بخش بنرود از توابع استان اصفهان، معاونت عمران روستایی، دفتر امور فنی و تهیة طرحها.
6
جواوو و دیگران، 2001، بهرهگیری از روش چندمتغیره جهت کشف نابرابریهای منطقهای، کمک به بهبود اتحادیۀ اروپا و تصمیمگیریهای دولتی، بخش 145، صص 135-121.
7
ذاکر حقیقی، کیانوش، مسلسل، عبدالله و امیر رحمانی، 1391، ارزیابی سطوح توسعهیافتگی بخش مسکن در مناطق جنوبی استان همدان با استفاده از روش تحلیل خوشهای، فصلنامۀ برنامهریزی منطقهای، سال دوم، شمارۀ 6، صص 69- 79.
8
رضوانی، محمدرضا و بهمن صحنه، 1384، سنجش سطوح توسعهیافتگی نواحی روستایی با استفاده از منطق فازی (مطالعۀ موردی: دهستان آققلا و بندر ترکمن)، فصلنامۀ روستا و توسعه، سال هشتم، شمارۀ 3، صص 1- 32.
9
سعیدی، عباس و صدیقه حسینی حاصل، 1378، جایگاه مطالعات مکانیابی در انتظام شبکة سلسلهمراتبی سکونتگاههای روستایی کشور، مجموعهمقالات همایش پژوهشها و قابلیتهای علم جغرافیا در عرصة سازندگی، چاپ اول، مؤسسۀ جغرافیایی دانشگاه تهران، تهران.
10
صرافی، مظفر، 1377، مبانی برنامهریزی توسعۀ منطقهای، چاپ اول، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، تهران.
11
طالبی، هوشنگ و زنگیآبادی، علی، 1380، تحلیل شاخصها و عوامل مؤثر بر توسعة انسانی شهرهای بزرگ کشور، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، سال شانزدهم، شمارة 1، صص 124- 141.
12
فنی، زهره، 1382، شهرهای کوچک، رویکردی دیگر در توسعۀ منطقهای، چاپ اول، انتشارات سازمان شهرداریهای کشور، تهران.
13
قنبری هفتچشمه، ابوالفضل و کریم حسینزاده دلیر، 1384، تعیین درجۀ توسعهیافتگی شهرستانهای استان آذربایجان شرقی «1375»، فصلنامۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیهای، سال سوم، شمارۀ 5، صص 1- 22.
14
کلانتری، خلیل، 1382، پردازش و تحلیل دادهها در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی (با استفاده از نرمافزار SPSS)، چاپ اول، انتشارات شریف (به سفارش مهندسین مشاور طرح و منظر)، تهران.
15
حبیبی، کیومرث و مجتبی قدیری معصوم، 1383، سنجش و تحلیل سطوح توسعهیافتگی شهرها و شهرستانهای استان گلستان، دوفصلنامۀ نامۀ علوم اجتماعی، سال یازدهم، شمارۀ 2، صص 147- 170.
16
گنجعلیزاده، بهناز و مهین نسترن، 1388، تحلیل درجۀ توسعهیافتگی شهرستانهای استان آذربایجان شرقی با استفاده از روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشهای، فصلنامۀ ساخت شهر، سال ششم، شمارۀ 12، صص 25- 34.
17
مرکز آمار ایران، 1390، سالنامۀ آماری استان همدان، دفتر مدیریت و برنامهریزی استانداری همدان.
18
نوربخش، فرهاد، 2002، توسعۀ انسانی و نابرابریهای منطقهای در مرکز هند برای توسعه، گروه مطالعات اقتصاد دانشگاه گلاسکو، صص 1- 33.
19
Al-Hassan, R., 2007, Regional Disparities in Ghana:Policy Options and Public Investment Implications, INTERNATIONAL FOOD POLICY RESEARCH INSTITUTE, No. 693, pp. 1-55.
20
Amin Bidokhti, A. A., 2006, Ranking the Level of Development of the City of Semnan, Journal of Teaching Geography, No. 76, PP. 17-22. (In Persian)
21
Asadi, I., 2003, Urban Development and Rural Development, Municipalities Monthly, Vol. 5, No. 58, PP. 21-24.(In Persian)
22
Fanni, Z., 2002, Small Towns Approach in Regional Development, 1st Ed, Publications Country's Municipalities, Tehran.(In Persian)
23
Ganjalizadeh, B. and Nastaran, M, 2009, To Analyze the Degree of Development of the City of East Azerbaijan Province Using Factor Analysis and Cluster Analysis, Journal of City Building, Vol. 6, No. 12, PP. 25-34.(In Persian)
24
Ghanbari Haft Cheshmeh, A. and Husseinzadeh Dalir, K., 2005, To Determine the Degree of Development of the City of East Azerbaijan Province, "1996", Journal of Geography and Regional Development, Vol. 3, No. 5, PP. 1-22.(In Persian)
25
Habibi, K., Ghadirimasom, M., 2004, Measuring and Analyze the Levels of Development of Cities and the City of Golestan, A Social Science Journal, Vol. 11, No. 2, PP. 147-170.(In Persian)
26
Hamedan Governor, 2011, Planning Department, Office of Statistics and Information.(In Persian)
27
Islamic Revolution Housing Foundation Isfahan Province, 2003, Reorganization Plan and Settlement of Rural Space: Ben is Part of the Province of Isfahan, Rural Affairs, Office of Engineering and development projects.(In Persian)
28
Ismailnejad, M., Barimani, F. and Saligheh, M., 2008, Climatic Zoning Sistan-Baluchestan Province, Journal of Geography and Development, Vol. 6, No. 12, PP. 101-116.(In Persian)
29
Joao, O., Manuela, L., Carlos, M. and Ferreira, M., 2001, Multivariate Methodology to Uncover Regional Disparities, A Contribution to Improve European Union and Governmental Decisions, Vol. 145, PP. 121-135.
30
Kalantari, K., 2003, Data Processing and Analysis of Socio-Economic Research (Using the Software SPSS), 1st Ed, Sharif Publishing (Commissioned Consulting Engineers and Landscape Design), Tehran.(In Persian)
31
Noorbaksh, F., 2002, Human Development and Regional Disparities in India Center for Development, Studies Department of Economics University Glasgow, PP.1-33. (In Persian)
32
Rezvani, M. R. and Sahneh, B., 2005, Measuring the Levels of Development of Rural Areas Using Fuzzy Logic (Case Study: Aq Qala District and the Port of Turkmenbashi), Journal of Rural Development, Vol. 8, No. 3, PP. 1-32.(In Persian)
33
Roads and Urban Development General Directorate of Hamedan Province, 2011, A Comprehensive and Detailed Plan Approved Cities in Midsection of Hamedan Province. (In Persian)
34
Saeedi, A. and Hosseini Hassel, S., 1999, The Position Research the Location in the Network Hierarchical Layout of Rural Settlements, Proceedings of the Conference on Research and Capacity Building in the Field of Geography, Geographical Institute of Tehran University, Tehran.(In Persian)
35
Sarrafi, M., 1998, Principles of Regional Development Planning, 1st Ed, Budget and Planning Organization publication, Tehran.(In Persian)
36
Statistical Center of Iran, 2011, Statistical Yearbook of Hamedan Province, Office of Management and Planning of Hamadan.(In Persian)
37
Talebi, H. and Zangiabadi, A., 2001, Analysis of Factors Affecting Human Development Indices and Large Cities, Geographical Research Quarterly, Vol. 16, No. 1, PP. 124-141.(In Persian)
38
Zakrhaghighi, K., Mosalsal A. and Rahmani, A., 2012, Levels of Development of the Housing Sector in the Southern Regions of Hamedan Province Using Cluster Analysis, Quarterly Regional Planning, Vol. 2, No. 6, PP. 69-79.(In Persian)
39
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل تأثیر اجرای طرح هدفمندی یارانهها بر شاخصهای سلامت شهری (سلامت تغذیه و امنیت غذایی) در منطقههای چهارگانة کلانشهر قم
توسعة جامعه در گرو بهرهمندی از آرمان سلامت و شاخصهای مختلف آن است که بهطور مستقیم و غیرمستقیم، از سیاستهای کلان و ملی تأثیر میپذیرد. برایناساس، در بعضی از کشورها از جمله ایران، به یارانه و هدفمندی آن با توجه به وضعیت داخلی اقتصادی- اجتماعی توجه شده است که با موضوع مذکور ارتباطی تنگاتنگ دارد. پژوهش حاضر نیز با ذکر این مقدمه و با علم به عوامل (فاکتورهای) مختلف تأثیرگذار بر سلامت زیست شهری، به مطالعة تأثیر طرح هدفمندی یارانهها بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی شهروندان، سلامت تغذیه و امنیت غذایی میپردازد که یکی از شاخصهای اصلی سلامت شهری در منطقههای چهارگانة کلانشهر قم است. این پژوهش با هدف بررسی عینی و دستیابی به مصداقی واقعی در زمینة تأثیر طرح هدفمندی یارانهها بر سلامت شهری صورت گرفت. همچنین، در این پژوهش، تجزیه و تحلیل توصیفی، مقایسهای و علی انجام میشود و جمعآوری اطلاعات آن بر مطالعههای کتابخانهای و پژوهش میدانی استوار است. نتایج نشان میدهد که بسیاری از شهروندان، نگرش مثبتی به اهداف عدالتخواهانة طرح دارند، اما بسیاری از شهروندان پس از گذشت چند سال از نتیجة اجرای این طرح، از بسیاری از ابعاد اقتصادی بهویژه دسترسی آسان به تغذیة مناسب و امنیت غذایی- که ضامن شادابی و سلامت آنهاست- رضایت ندارند و در اظهاراتی، اجرای نامناسب و تورمزای طرح هدفمندی یارانهها را عامل اصلی تضعیف روزافزون امنیت غذایی و کیفیت نامناسب تغذیهای خود اعلام میکنند.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_51242_e96d474f38abe4bb57ac0b4c2cb50fa6.pdf
2015-09-23
507
527
10.22059/jhgr.2015.51242
امنیت غذایی
سلامت تغذیه
سلامت شهری
شاخصهای سلامت
طرح هدفمندی یارانهها
کلانشهر قم
احمد
پوراحمد
apoura@ut.ac.ir
1
استاد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
علی
مهدی
a.mahdi@ut.ac.ir
2
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران
AUTHOR
معصومه
مهدیان بهنمیری
m.mahdian65@gmail.com
3
دانشجوی دکتری دانشگاه اصفهان، مدرس مدعو گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه پیام نور تهران
AUTHOR
امینی، نجات، یداللهی، حسین و صدیقه اینانلو، 1385، رتبهبندی سلامت استانهای کشور، فصلنامة علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال پنجم، شمارة 20، صص 27- 48.
1
اعظمزاده شورکی، مهدی و صادق خلیلیان، 1389، بررسی اثر سیاستهای پولی بر قیمت غذا در ایران، نشریة اقتصاد و توسعة کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 24، شمارة 2، صص 177-184.
2
امیراحمدی، بهرام، 1371، بررسی مصرف گوشت در ایران (گذشته، حال، آینده)، انتشارات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، شماره31، تهران.
3
بختیاری، صادق، نصراللهی، خدیجه و مصطفی عمادزاده، 1381، سیاستهای تعدیل اجراشده در برنامة اول عمرانی و امنیت غذایی در استان اصفهان، پژوهشنامة بازرگانی،، شمارة 19، ص 99- 134.
4
بختیاری، صادق و زهرا حقی، 1382، بررسی امنیت غذایی و توسعة انسانی در کشورهای اسلامی، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال یازدهم، شمارة 44 و 43، صص 22- 52.
5
پیری، علیحسن، 1378، بررسی مهاجرتهای روستایی و تأثیرات آن بر چشماندازهای شهری در بخش مرکزی شهرستان کامیاران، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران.
6
پرمه، زورار، 1384، بررسی وضع تولید و مصرف شیر در ایران و سایر کشورها و هدفمندنمودن یارانة آن، مجلة بررسیهای بازرگانی، شمارة سیزدهم، صص 25- 36.
7
حاتمینژاد، حسین، مهدی، علی و معصومه مهدیان بهنمیری، 1392، بررسی سلامت زیست ساکنین محلات حاشیهنشین از ابعاد امنیت غذایی و سلامت تغذیه (مورد پژوهش: محلة شادقلیخان شهر قم)، نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، سال پنجم، شمارة 2، صص 53- 72.
8
خسروینژاد، علیاکبر، 1388، اندازهگیری اثرات رفاهی حذف یارانة کالاهای اساسی بر خانوارهای شهری ایران، فصلنامة پژوهشهای بازرگانی، شمارة 50، ص 1- 33.
9
دفتر آمار و اطلاعات معاونت برنامهریزی و امور مجلس جهاد سازندگی در آیینة آمار، 1383 .
10
دفتر GIS شهرداری قم، 1391.
11
رحیمی، عباس و عباس کلانتری، 1371، تحلیل و بررسی اقتصاد سوبسید، انتشارات مؤسسة مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تهران.
12
سازمان مسکن و شهرسازی استان قم، 1389، مطالعة شاخصهای مسکن، جمعیت، مهاجرت و حاشیهنشینی در شهرستان قم.
13
سامآرام، عزتالله و مریم امینی یخدانی، 1388، بررسی وضعیت سلامت زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی قم، فصلنامة علمی- ترویجی بانوان شیعه، سال ششم، شمارة 21، صص 160- 134.
14
سلطانزاده، محمدحسین، 1387، تغذیة سالم، ماهنامة آموزش، اطلاعرسانی کودک، شمارة 45، ص24-19.
15
شکوئی، حسین، 1382، فلسفههای محیطی و مکتبهای جغرافیایی، چاپ اول، جلد دوم، انتشارات گیتاشناسی، تهران.
16
ضیایی، محمود، 1379، نقش و جایگاه دولت در توسعة شهر و شهرنشینی در ایران، رسالة دکتری، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران.
17
عزیزی، جعفر، 1386، تحلیل تابع عرضة انواع گوشت در ایران با ستفاده از مدل بازار چندگانه، انتشارات پژوهش و سازندگی، امور دام و آبزیان، تهران.
18
فرید، یداله، 1381، جغرافیای تغذیه، انتشارات دانشگاه تبریز، تبریز.
19
کرمسلطانی، زهرا و دیگران، 1386، چاقی و امنیت غذایی در کودکان دبستانی شهر یزد، مجلة دانشکدة پزشکی دانشگاه تهران، دورة 65، شمارة 7، صص 68- 76.
20
کریمی، سعید، راسخی، سعید و مجتبی احسانی، 1387، بررسی مواد غذایی مشمول یارانه در مناطق شهری ایران با استفاده از مدل AIDS، بهمنظور اولویتبندی تحصیص یارانه، فصلنامة پژوهشهای اقتصادی ایران، سال سیزدهم، شمارة 39، صص 147- 166.
21
گزارش روزنامة جهان صنعت با استناد به گزارش جداول قیمتی بانک مرکزی، 1389.
22
محمدپورکلده، محمود، فولادوند، مرادعلی و مهران آوخ کیسمی، 1389، عدم امنیت غذایی بهعنوان عامل خطر جهت چاقی در خانمهای کمدرآمد بوشهری، فصلنامة طب جنوب، سال سیزدهم، شمارة 4، صص 263- 272.
23
محلاتی، صلاحالدین، 1380، ارتباط تنگاتنگ و خطرناک فرهنگ، اقتصاد، سیاست و نظام غذایی، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شمارة 185 و 159، ص 615- 630.
24
مهدی، علی، 139۰، بررسی و تحلیل سلامت زیست و دسترسی به شاخصهای سلامت در مناطق حاشیهنشین (مورد مطالعاتی: محلة شادقلیخان قم)، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران.
25
یوسفی، مهدی و دیگران، 1389، روشهای تخصیص مبتنی بر نیاز منابع نظام سلامت و ارزیابی وضع موجود تخصیص به استانهای ایران، مجلة پژوهشی حکیم، دورة سیزدهم، شمارة 2، صص 10- 20.
26
هیل، مایکل، 1387، محیطزیست و سیاست اجتماعی، ترجمة حسین حاتمینژاد و سهراب امیریان، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
27
According to the newspaper report, The Industry Price Charts Central Bank, 1389. (In Persian)
28
Amini, N., Yadollahi, H. and Inanloo, S., 2006, Ranking of HealthProvinces of the Country, Social Welfare, Vol. 5, No. 20, PP. 27-48. (In Persian)
29
Amirahmade, B., 1992, The Survey of MeatConsume in Iran(Past, Present, Future), Computer Research Center of Islamic Sciences Publication, Tehran. (In Persian)
30
Asthana, Sh., 1995, Variation in Poverty and Health Between Slum Settlement: Contadictiory Findings From Visakhapantnam, India, Social Science & Mediciene, Vol. 40, No. 2, PP. 177-188.
31
Azamzadeh Shoorke, M. and Khalieyan, S., 2010, The Effect of Monetary Policy on Food Prices in Iran, Economics and Agricultural Development (Agricultural Sciences and Technology), Vol. 24, No. 2, PP. 148-177. (In Persian)
32
Azizi, J., 2007, Analysis of the Supply of Meat in the Use of Multi-Market Models, Publications, Research and Development, Animal and Fisheries, Tehran. (In Persian)
33
Bakhteyari, S. and Haghi, Z., 2003, Survey of Food Security and Human Development in Muslim Countries, Economics and Agricultural Development, Vol. 11, No. 43 & 44, PP. 22-52. (In Persian)
34
Bakhtiyari, S., Nasrollahe, Kh. and Emadzadeh, M., 2002, Adjustment Policies Implemented in the First Program of Development and Food Security in Isfahan Province, Journal of Commerce, PP. 99-134. (In Persian)
35
Barr, N., 2004, Economic of the Welfare State, Oxford University Press, New York.
36
Chakraborty, R., Bose, K. and Bisai, S., 2009, Relationship of Family Income and House Type to Body Mass Index and Chronic Energy Deficiency Among Urban Bengalee Male Slum Dwellers of Kolkata, India, Journal of Comparative Human Biology, Vol. 60, No. 1, PP. 45-75.
37
Curvy, L., et al, 2010, Achieving Large Ends with Limited Means: Grand Strategy in Global Health, International Health, PP. 82-86.
38
Farid, Y., 2002, Geography ofNutrition, University of Tabriz. (In Persian)
39
Habib, R. R., et al, 2009, Housing Quality and Ill Health in a Disadvantaged Urban Community, Public Health, Vol. 123, No. 2, PP. 174-181.
40
Hataminazhad, H., Mahdi, A. and Mahdian Bahnamiri, M., 2013, The Survey of Residents Health-Life Slum Areas of Food Security and Nutrition Health (Case Study: District of ShadqoliKhan Qom City), Quarterly of New Attitudes in Human Geography, Vol 4, No. 2, PP. 53-72. (In Persian)
41
Hil, M., 2008, Environmental and Social Policy, Translated by: Hataminezhad, H. and Amirian, S., Tehran University Press, 1st Ed, Tehran. (In Persian)
42
Holzweher, M., 2002, Sport for all as a Social Change and Fitness Development, Institute of sport science, Vienna University, Australia.
43
Horton, R., 2009, Global Science and Social Movements: Towards a Rational Politics of Global Health, International Health, Vol. 1, No. 1, PP. 26-30.
44
Housing and Urban Department in Qom, 2010, Study of Indicators of Housing, Population, Migration and Marginalization in Qom City. (In Persian)
45
Karamsoltani, Z., et al, 2007, Obesity and Food Security in Schoolchildren in the City of Yazd, Medical School, Tehran University, Vol. 65, No. 7, PP. 76-68. (In Persian)
46
Karimi, S., Rasekhi, S. and Ehsani , M., 2008, Analysis of Subsidized Food in Urban Areas of Iran Rarely Model of AIDS to Prioritize the Efficient Allocation of Subsidies, Journal of the Iranian Economy, Vol. 13, No. 39, PP. 166-147. (In Persian)
47
Khosravinezhad, A., 2009, Measuring the Welfare Effects of the Removal of Basic Products Subsidies on Urban Households in Iran, Commercial Research, Vol 2, No. 50, PP. 1-33. (In Persian)
48
Mahallati, S., 2001, Interconnected and Dangerous, Culture, Economy, Politics and Food Systems, Journal of Faculty of Letters and Human Sciences, Tehran University, Vol 3, No. 185 & 159, PP. 630-615. (In Persian)
49
Mahdi, A., 2011, Analysis of Environmental Health and Access to Health Indicators in Marginal Areas; Case Study: Neighborhood Shadqly Khan Qom, MS Thesis, Geography and Urban Planning, Tehran University. (In Persian)
50
Mohammadpoor kaldeh, M., Fooladvand, M. and Avekh Kismi, M., 2010, Food Insecurity as a Risk Factor for Obesity among Low-Income Women in Boushehr, Southern Medical Journal, Vol. 13, No. 4, PP. 272-263. (In Persian)
51
Nafziger, E. W., 1990, The Economic of Development Countries, 2nd Ed, Prentice- Hall International edition, Tokyo.
52
Ngoasong, M. Z., 2009, The Emergence of Global Health Partnerships as Facilitators of Access to Medication in Africa: A Narrative Policy Analysis, Social Science & Medicine, Vol. 65. No. 5, PP. 556-949.
53
OECD, 2005, Bank Profiability, OESD Paris.
54
Office of GIS in Qom Municipal, 2012. (In Persian)
55
Office of Statistics and Information Planning and Parliamentary Affairs Jahad Sazandegee in Statistics, 2009. (In Persian)
56
Ortega-Alvareza, R. and ForsI, M. G., 2011, Dsting-off the File: A Review of Knowledge on Urban Ornithology in Latin America, Journal of landscape and Urban Planning, Vol. 101, No. 1, PP. 1-10.
57
Perme, Z., 2005, Study of the Production Situation and Milk Consumption in Iran and Other Countries and its Subsidies, Reviews of Commerce, Vol 2, No. 13, PP. 25-36. (In Persian)
58
Pieri, A., 1999, Study of Rural Migration and its Effects on Urban Landscapes in the Central Part of the Kamyaran Town, MS Thesis, Faculty of Geography, Tehran University. (In Persian)
59
Rahimee, A. and Kalantari, A., 1992, Analysis and Survey of Subsidies Economic, Institute of commercial Studies and Research Publication, Tehran. (In Persian)
60
Saam Aram, E. and Aminee Yakhdanee, A., 2006, Evaluate the Health Status of Women Heads of Household Welfare Organization in Qom, Womens Shi, Vol. 6, No. 21, PP. 134-160. (In Persian)
61
Schouten, M. A. and Mathenge, R. W., 2010, Communal Sanitation Alternatives for Slums: A Case Study of Kibera, Kenya, Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, Vol. 35, No. 13-14, PP. 815-822.
62
Shakuei, H., 2003, Environmental Philosophy and Geographic Schools, 1st Ed, Vol. II, Construction supply chain economics Publications, Tehran. (In Persian)
63
Soheyl Rana, M. D., 2009, Status of Water Use Sanitation and Hygienic Condition of Urban Slums: A Study on Rupsha Ferighat Slum, Khulna, Desalination, Vol. 246, No. 1-3, PP. 322-328.
64
Soltanzadeh, M., 2008, Healthy Eating, Child Magazine, Education, Information Science, Vol 3., No. 45, PP.1-26 (In Persian)
65
Stephans, C., 1992, Training Urban Traditional Birth Attendants Balancing International Policy and Local Reality, Social Science & Medicine, Vol. 35, No. 6, PP. 811-817.
66
Su, M. D., Fath, Brian and Zhifeng Yang, 2010, Urban Ecosystem Health Assessment: A Review, Science of The Total Environment, Vol. 408, No. 12, PP. 2452-2434.
67
Temmerman, M., et al, 2006, European Journal of Obstetrics and Reproductive Health Indicators in the European Union: The Reprostat Project, Gynecology and Reproductive Biology, Vol. 126, No. 1, PP. 3-10.
68
Tzoulas, K., Korpela, K., Ven, S. and Vesa Yli-Pelkonen, 2007, Promoting Ecosystem and Human Health in Urban Areas Using Green Infrastructure: A Literature Review, Journal Landscape and Urban Planning, Vol. 81, No. 3, PP. 167-178.
69
Vearey, J., Palmary, I., Thomas b, L., Nunez, L. and Scott Drimie., 2010, Urban Health in Johannesburg: The Importance of Place in Understanding Intra-urban Inequalities in a Context of Migration and HIV, Health Place, Vol. 16, No. 4, PP. 694- 702.
70
Verhagen, H., Vos, E., Francl, Sh., Heinonen, M. and Henk van Loveren, 2010, Status of Nutrition and Health Claims in Europe, Archives of Biochemistry and Biophysic, Vol. 501, No. 1, PP. 6-15.
71
Youssefi, M., et al, 2010, Allocation Methods Based on the Need to Allocate Resources in the Health Sector and Assess the Current Status of the Provinces of Iran, Hakim Research Journal, Vol. 13, No. 2, PP. 10 -20. (In Persian)
72
Zhao, Y. S., et al, 2010, Basic Public Health Services Delivered in an Urban Community: A Qualitative Study, Public Health, Vol. 125, No.1, PP. 1-10.
73
Ziaei, M., 2000, Role of Government in the City and Urban Development in Iran Dissertation, Department of Geography, Tehran University. (In Persian)
74
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل توزیع فضائی کاربری مسکونی از طریق بررسی تراکم های شهری و نقش آن در توسعۀ پایدار شهر (مطالعۀ موردی : شهر میاندوآب)
سکونت مهمترین کارکرد شهری است که همواره بیشترین اراضی شهرها را دربرمیگیرد و قلمروهای مهم و متنوعی را در کنار یکدیگر قرار میدهد. نکتة بسیار مهم در مکانگزینی کاربری مسکونی، ضرورتهای ارتباطی و زیستمحیطی است. در پژوهش حاضر با رویکرد قیاسی و توصیفی- تحلیلی، وضع توزیع فضاهای مسکونی شهر میاندوآب ارزیابی شده و انواع تراکم مانند تراکم خالص مسکونی، تراکم خالص شهری یا تراکم کلی مسکونی، تراکم ناخالص شهری و تراکم ساختمانی مسکونی بررسی میشود. سپس ضمن تحلیل و مقایسة وضعیت کاربری مسکونی شهر میاندوآب و تراکمهای شهری با استانداردهای کاربری مسکونی، میزان تراکم و نیاز به زمین با کاربری مسکونی، در مناطق مختلف شهر مشخص میشود. نتایج نشان میدهد میاندوآب، بهدلیل مهاجرپذیری بالا و الحاق روستاهای اطراف به محدودة قانونی شهر، تراکمهای متفاوتی در مناطق مختلف شهر دارد؛ بهطوریکه 3/60 درصد سطح شهر، تراکم خالص مسکونی بین 201 تا 250 نفر دارد که نشانة وجود واحدهای مسکونی بزرگ و دارای محوطة باز بیشتر و نیز وجود زمینهای خالی بین آنهاست. از نظر تراکم خالص شهری، 86/46 درصد کل سطح شهر، تراکم بین 51 تا 100 نفر دارد که جزء تراکمهای بسیار کم برای شهر محسوب میشود. تراکم ناخالص شهری، فقط در بخش کوچکی از شهر (22/3 درصد) زیاد است که بر بافتهای قدیمی آن منطبق است، درحالیکه بیش از نصف مساحت شهر، تراکم ناخالص کمتر از 50 نفر در هکتار دارد. نتایج نشان میدهد بیشترین تراکم ساختمانی این شهر بین 30 تا 50 درصد است که مهمترین علت آن، الحاق روستاها به محدودة شهر و وجود فضاهای باز بیشتر در واحدهای مسکونی آنهاست.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_51283_e1375f8755a5d1f5439d237ca83eed57.pdf
2015-09-23
529
541
10.22059/jhgr.2015.51283
تراکمهای شهری
توزیع فضایی
شهر میاندوآب
کاریری مسکونی
GIS
آزیتا
رجبی
rajabi1354@yahoo.com
1
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
AUTHOR
رسول
ملکی نظام آباد
maleki.rasoul@yahoo.com
2
دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
LEAD_AUTHOR
بمانیان، محمدرضا و هادی محمودینژاد، 1387، نظریههای توسعة کالبدی شهر، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، تهران.
1
پورمحمدی، محمدرضا، 1382، برنامهریزی کاربری اراضی شهری، سمت، تهران.
2
حکمتنیا، حسن، موسوی، میرنجف و عطاءاله زرافشان، 1384، بررسی و تحلیل شاخصهای کمی و کیفی مسکن در شهر تفت و برنامهریزی آتی آن، مجلة جغرافیا و توسعة ناحیهای، سال 1384، شمارة 5، ص 127.
3
حکمتنیا، حسن و ژینوس انصاری، 1391، برنامهریزی مسکن شهر میبد با رویکرد توسعة پایدار، مجلة پژوهشهای جغرافیای انسانی، سال 1391، شمارة 79، ص 192- 195.
4
رضویان، محمدتقی و حبیب بیرامزاده، 1387، عملکرد مدیریت شهرهای کوچک در برنامهریزی کاربری اراضی، مطالعة موردی: شهر بناب، مجلة پژوهشهای جغرافیایی، سال 1387، شمارة 62، ص 101- 114.
5
زیاری، کرامتاله، 1381، برنامهریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات دانشگاه یزد، یزد.
6
زیاری، کرامتاله، مهدنژاد، حافظ و فریاد پرهیز، 1388، مبانی و تکنیکهای برنامهریزی شهری، انتشارات دانشگاه بینالمللی چابهار، چابهار.
7
سالنامة آماری استان آذربایجان غربی، 1391، انتشارات معاونت برنامهریزی استانداری آذربایجان غربی.
8
سرور، رحیم، 1383، استفاده از روش ایاچپی در مکانیابی جغرافیایی، مطالعة موردی: مکانیابی برای توسعة آتی شهر میاندوآب، فصلنامة پژوهشهای جغرافیایی، سال 1383، شمارة 49، ص 19- 38.
9
شیعه، اسماعیل، 1387، کارگاه برنامهریزی شهری، انتشارات دانشگاه علم و صنعت، تهران.
10
عزیزی، محمدمهدی، 1382، تراکم در شهرسازی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
11
عزیزی، محمدمهدی، 1381، نقش و جایگاه تراکم ساختمانی در توسعة شهری، اولین سمینار ساختوساز در پایتخت، دانشگاه تهران، تهران.
12
عزیزی، محمدمهدی و سیدهمرجانه معینی، 1390، تحلیل رابطة بین کیفیت محیطی و تراکم ساختمانی (مطالعة موردی: شهرک گلسار- رشت)، نشریة هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، سال 1391، شمارة 45، ص 5- 16.
13
قربانی، رسول، 1384، تحلیل پراکنش تراکمهای جمعیتی شهر تبریز با استفاده از روش حوزهبندی آماری، مجلة پژوهشهای جغرافیایی، سال 1384، شمارة 54، ص123- 136.
14
محمودی، محمدمهدی و نیلوفر نیکقدم، 1387، کاهش آلودگیهای محیطی ناشی از توسعة مسکن با راهکارهای طراحی معماری (مطالعة موردی: بافتهای مسکونی پیرامون تهران)، مجلة هنرهای زیبا، سال 1387، شمارة 35، ص 27- 38.
15
معاونت عمرانی استانداری آذربایجان غربی، 1385، بازنگری طرحهای جامع- تفصیلی شهرهای استان.
16
ملکی، هادی، 1390، تحلیل کاربری اراضی شهری با نگرشی بر توسعة پایدار شهری محلة شیان تهران، پایاننامة کارشناسی ارشد برنامهریزی شهری، استاد راهنما: اصغر نظریان، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران.
17
مهندسین مشاور آمایش محیط، 1382، سرانهها و تراکمهای کاربری اراضی شهری، انتشارات سازمان شهرداریها، تهران.
18
مهندسین مشاور شهر و بنیان، 1389، طرح جامع- تفصیلی شاهین دژ.
19
مهندسین مشاور طرح و کاوش، 1388، طرح تفصیلی شهر میاندوآب (مطالعات وضع موجود)، جلد اول.
20
مهندسین مشاور امکو، 1382، طرح جامع شهر دورود.
21
Addai Boamah, N., 2013, Land use controls and residential land values in the Offense South municipality, Ghana, Original Research Article Land Use Policy, Vol. 33, No. 2013, PP. 111-117.
22
Balram, Sh. and Dragicevic, S., 2005, Attitudes Toward Urban Land Use Planning: integrating Guestionnaire Survey and Collaborative GIS Techniques to Improve Attitude MEASUREMENTS, Landscape and Urban planning.
23
Geoghegan, J., 2002, The Value of Open Spaces in Residential Land Use, Original Research Article Land Use Policy, Vol. 19, No. 1, PP. 91-98.
24
Hall, P., 2008, Toward Sustainable, Livable and Innovative Cities for 21st Century, In Proceedings of the 3rd Conference of the World Capitals, Tokyo, PP. 22-28.
25
Yang, Manlun, 2008, Sustainable Analysis of Urban Land Use Planning Basd on GIS, ITC.
26
Bemanian, M. R. and Mahmoudinejad, H., 2010, Theory of Physical Development, Publication of the Country's Municipalities.(In Persian)
27
Pourmohammadi, M., 2003, Urban Land Use Planning, Samt, Tehran. (In Persian)
28
Hekmatniya, H., Mousavi, M. and Zarafshan, A., 2005, Analysis of Quantitative and Qualitative Indicators of Housing in the City of Taft and Future Planning, Journal of Geography and Regional Development, Vol. 2, No. 5, PP. 127. (In Persian)
29
Hekmatniya, H. and Ansari, J., 2012, The City's Housing Plan Gets the Sustainable Development Approach, Journal of Research in Human Geography, Vol. 1, No. 79, PP. 192-195. (In Persian)
30
Razavian, M. and Byramzadh, H., 2008, Function of the Small Town Planning, Land Use Management, Case Study: Bonab, Journal of Geographical Researches, Vol. 41, No. 62, PP. 34-16. (In Persian)
31
Ziyari, K., 2001, Urban Land Use Planning, University of Yazd, Yazd. (In Persian)
32
Ziyari, K., Mahdnezhad, H. and Parhiz, F., 2009, The Principles and Techniques of Urban Planning, Publication, International University of Chabahar, Chabahar. (In Persian)
33
Statistical Yearbook of West Azarbaijan, 2012, Published by the County Planning West. (In Persian)
34
Sarver, R., 2004, AHP Used Study on Geographic Location, Case Study: The Location for Future Expansions Sect of Miandoab, Geographical Journal, Vol. 63, No. 49, PP. 38-19. (In Persian)
35
Shia, Esmail, 2008, Workshop of Urban Planning, University of Science and Technology, Tehran. (In Persian)
36
Azizi, M., 2003, Urban Congestion, Tehran University Press, Tehran. (In Persian)
37
Azizi, M., 2003, The Role of Building Density in Urban Development, Construction of the first Seminar in the Capital, Faculty of Engineering, Tehran University, Tehran. (In Persian)
38
Aziz, M. M. and Moeini, M., 2002, Analysis of the Relationship Between Environmental Quality and Building Densities, Fine Arts Magazine, Architecture and Urban Planning, Vol. 11, No. 45, PP. 5-14. (In Persian)
39
Ghorbani, R., 2001, Analysis of Population Density Distribution in Tabriz Area by Using Statistical Classification, Journal of Geographical Researches, Vol. 14, No. 54 , pp. 123-136. (In Persian)
40
Mahmoudi, M. and Nickghadam, N., 2008, Reducing Environmental Pollution Caused by Housing Development with Architectural Design Solutions (Case Study: Tehran Surrounding Residential Context), Fine Arts Magazine, Vol. 9, No. 35, PP. 27-38. (In Persian)
41
Civil Deputy Governor of West Azarbaijan, 2006, Review of Comprehensive Plans- Detailed Cities. (In Persian)
42
Maleki, H., 2011, Analysis of Urban Land with a View on the Sustainable Development of Xi'an Urban Neighborhoods of Tehran, MS Thesis in Urban Planning, Science and Research, Islamic Azad University of Tehran. (In Persian)
43
Environmental Consulting Engineers Journal, 2006, Per Capitation and Density of Urban Land Use, Publications of municipalities organizations, Tehran. (In Persian)
44
Engineering Consultancy City and founded, 2009, A Master Plan- Detailed Shahindezh. (In Persian)
45
Consulting Engineers and Mining, 2008, Mentioned in the Detailed Design (of the status quo), Vol. 1. (In Persian)
46
Consulting Engineers Omekow, 2002, The City's Comprehensive plan Doroud. (In Persian)
47
Hadylou, H., 2007, Planning for housing in Third World Cities, MS Thesis, Geography and Urban Planning, Tehran University, Tehran. (In Persian)
48
http://www.atlas.tehran.ir
49
ORIGINAL_ARTICLE
رویکردی نو در بازتعریف جغرافیای سیاسی
فهم جغرافیای سیاسی، مستلزم درک کنش متقابل جغرافیا و سیاست است. از زمان طرح دانشواژة جغرافیای سیاسی، از این علم تعاریف و تفاسیر مختلفی ارائه شده است که اغلب آنها تابع پارادایم حاکم و تخصص مفسران بودهاند. تفاسیر جدید نیز متأثر از مکتب فضا، به گزارة «جغرافیای سیاسی به مطالعة کنش متقابل فضا و سیاست میپردازد» بسنده کردهاند. پرسشوپاسخها در جامعة دانشگاهی ایران نیز گویای آن است که این گزاره، بهحد کافی قابل درک نبوده است. از اینرو، ارائة تعریفی علمی و کاربردی برای حوزههای پژوهشی و دانشگاهی، ضرورتی گریزناپذیر است. پژوهش حاضر با ماهیتی بنیادی و روش تفسیری-تحلیلی، بر آن است که با استفاده از منابع کتابخانهای در چارچوب فهم جغرافیا و امر سیاسی، تعریفی نو از جغرافیای سیاسی بهدست دهد تا قلمروهای معرفتی جغرافیای سیاسی بازشناخته شوند و از ورود پژوهشگر به مرزهای رشتههای دیگر جلوگیری شود. نتایج نشان میدهد قلمرو، مفهومی بیش از یک ظرف فضایی دارد، بازتابی از اقتدار، قدرت و کنترل انسان بهشمار میآید و مسائل مربوط به قلمرو و قلمروخواهی، بنمایة مسائل جغرافیایی سیاسی است. براساس چنین ویژگیهایی، جغرافیای سیاسی، علمی است که ابعاد سیاسی فضای جغرافیایی را در قالب کنش متقابل مناسبات قدرت (در ابعاد همزیستی، هماوردی، تنش، کشمکش و جنگ) با قلمرو (فضا و سرزمین) و قلمرومندی (قلمروخواهی، قلمروسازی و قلمروداری) انسان مطالعه میکند.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_51245_79b2fd79cc0a674bba6cb443db2ba9af.pdf
2015-09-23
543
556
10.22059/jhgr.2015.51245
امر سیاسی
جغرافیای سیاسی
قلمرو
قلمرومندی
مناسبات قدرت
مراد
کاویانی راد
kaviani75@yahoo.com
1
گروه جغرافیای سیاسی، دانشکدة علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
احمدوند، ولیمحمد، 1388، فلسفه و قدرت سیاسی، فصلنامة فلسفه و کلام (حکمت و فلسفه)، دورة 1، شمارة 2، ص 79.
1
ارسطو، 1381، سیاست، ترجمة حمید عنایت، چاپ چهارم، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
2
افروغ، عماد، 1377، فضا و نابرابری اجتماعی، چاپ اول، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
3
اودوم، یوجین، 1384، شالودة بومشناسی، ترجمة محمدجواد میمندینژاد، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
4
بالاندیه، ژرژ، 1374، انسانشناسی سیاسی، ترجمة فاطمه گیوهچیان، چاپ اول، نشر آران، تهران.
5
بلاکسل، مارک، 1389، جغرافیای سیاسی، ترجمة محمدرضا حافظنیا، عباس احمدی، عطاءالله عبدی و حسین ربیعی، چاپ اول، نشر انتخاب، تهران.
6
جونز، مارتین، جونز، رایس و مایکل وودز، 1386، مقدمهای بر جغرافیای سیاسی، ترجمة زهرا پیشگاهیفرد و رسول اکبری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
7
حافظنیا، محمدرضا، 1385، اصول و مبانی ژئوپلیتیک، چاپ اول، انتشارات پاپلی، مشهد.
8
حمیدی، همایون و مهرزاد سرفرازی، 1389، جهانیشدن و مدیریت منابع انسانی، فصلنامة مطالعات راهبردی جهانیشدن، دورة اول، شمارة 1، ص 48.
9
دهخدا، لغتنامه، در نشانی: www.loghatnaameh.com
10
رفیعیپور، فرامرز، 1374، آناتومی جامعه یا سنةالله: مقدمهای بر جامعهشناسی کاربردی، چاپ اول، انتشارات کاوه، تهران.
11
غرایاق زندی، داود، 1392، طبیعت انسان و بازنگری نظری در جغرافیای سیاسی در مجموعهمقالات اکولوژی سیاسی، به کوشش مراد کاویانیراد، چاپ اول، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران.
12
کاویانیراد، مراد، 1392، جغرافیای انتخابات: با تأکید بر انتخابات ریاست جمهوری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه خوارزمی، تهران.
13
کلارک، یان، 1382، جهانیشدن و نظریة روابط بینالملل، ترجمة فرامرز تقیلو، چاپ اول، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، تهران.
14
گالبرایت، جان کنت، 1378، آناتومی قدرت، ترجمة محبوبه مهاجر، چاپ اول، انتشارات سروش، تهران.
15
گیدنز، آنتونی، 1376، جامعهشناسی، ترجمة منوچهر صبوری، چاپ اول، نشر نی، تهران.
16
لفت ویچ، آدریان، 1385، دولتهای توسعهگرا: پیرامون اهمیت سیاست در توسعه، ترجمة جواد افشارکهن، چاپ اول، انتسارات مرندیز و نینگار، تهران.
17
مجتهدزاده، پیروز، 1379، ایدههای ژئوپلیتیک و واقعیتهای ایرانی، چاپ اول، نشر نی، تهران.
18
محمدی، حمیدرضا، حیدریفر، محمدرئوف و شهریار حیدری، 1391، جهانیشدن و سرزمینسازی در جغرافیای سیاسی، فصلنامة پژوهشهای جغرافیای انسانی، دورة چهلوچهارم، شمارة 80، صص 85- 102.
19
مویر، ریچارد، 1379، درآمدینوبر جغرافیایسیاسی، ترجمة دره میرحیدر با همکاری سیدیحیی، چاپ اول، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.
20
میرحیدر، دره، 1384، بررسیمفهوم territoriality وتحولآنازدیدگاهجغرافیایسیاسی، فصلنامة ژئوپلیتیک، سال اول ، شمارة 1، صص4-7.
21
میرحیدر، دره، 1389، مبانیجغرافیایسیاسی، چاپ پانزدهم، انتشارات سمت، تهران.
22
هابز، توماس، 1389، لویاتان، ترجمة حسین بشیریه، چاپ اول، انتشارات نی، تهران.
23
هاگت پیتر، 1379، جغرافیاترکیبی نو، ترجمة شاپور گودرزینژاد، جلد دوم، چاپ سوم، انتشارات سمت، تهران.
24
Afroogh, E,. 1987, Space and Social Inequality, Publication of Tarbiat Modaress University, Tehran. (In Persian)
25
Agnew, J., 2003, Contemporary Political Geography: Intellectual Heterodoxy and its Dilemmas, Political Geography, Vol.66, No. 22, PP.603-606.
26
Aristotle, 1998, Politics, Translated by: Enayat, H., Publication of Elmi-Farhangi, Tehran. (In Persian)
27
Balandier, G., 1994, Political Anthropology, Translated by: Givehchian, F., Publication of Aran. (In Persian)
28
Bigdeli, A., 1997, Contemporary World: The Modern State and National Identity, Zamaneh Magazine, Vol. 1, No. 67 & 68, PP.14-19.
29
Blacksel, M., 2006, Political Geography, Publication of Rutledge, London.
30
Blacksel, M., 2009, Political Geography, Translated by: Hafezniya M., Abdi, A., Rabie, H. and Ahmadi, A., Entekhab Publication, Tehran. (In Persian)
31
Burnett, A. D. and Taylor, P., 1981, Political Studies from Spatial Perspectives from Political Geography, Publication of J. Wiley.
32
Clark, I., 2002, Globalization and International Relations Theory, Translated by: Taghiloo, F., Publication of Ministry of Foreign Affairs, Tehran. (In Persian)
33
Cohen, S. and Rosenthal,L., 1971, A Geographical Model for Political Systems Analysis, Geographical Review, Vol. 61, No. 1, PP. 94.
34
Cox, K., 2002, Political Geography: Territory, State and Society, Publication of Blackwell.
35
De Blij H. J. and Muller, O, P., 2007, Geography: Realms, Regions and Concepts, 13th Ed, Publication of Wiley & Sons.
36
Dehkhoda Dictionary, It’s online at: www.loghatnaameh.com
37
Dikshit, R., 1993, Political Geography: The Discipline and its Dimensions, 2nd Ed, Publication of Tata McGraw-Hill, India.
38
Dikshit, R., 2000, Political Geography, India Publication of Tata McGraw-Hill.
39
Feitelson, E. and Levy, N., 2006, The Environmental Aspects of Reterritorialization: Environmental Facets of Israeli–Arab agreements, Political Geography, Vol. 25, No. 4, PP.459-477 .
40
Galbraith, J., 2001, The Anatomy of Power, Translated by: Mohajer, M., Publication of Soroush, Tehran. (In Persian)
41
Gharayagh, D., 2013, The Nature of Man and the Political: Rethinking the Theoretical Component of Political Geography in Proceedings of Political Ecology, Kavianirad, M. (Ed), Publication of Research Institute of Strategic Studies. (In Persian)
42
Glassner, M., 1993, Political Geography, 2nd Ed, Publication of John Wiley & Sons, New York.
43
Gosar, A., 2007, Political Geography in the the 21st Century. It’s online at: http://acreditacion.fisa.cl/ugi/archivo_ presentacion/201108291047_20111266oyu3gp_archivo_presentacion.pdf.
44
Great Soviet Encyclopedia, 1979, It’s online at: http://encyclopedia2.Thefree dictionary.com/Political+Geography.
45
Gregory,D., 2009, The Dictionary of Human Geography,Publication of Wiley-Blackwell.
46
Hafeznia, M., 2005, Fundamentals of Geopolitics, Publication of Papoli, Mashhad. (In Persian)
47
Hagt, P., 1989, A New Combination of Geography, Translated by: Goudarzineghad, Sh., Publication of Samt, Tehran. (In Persian)
48
Hamidi, H. and Sarfarazi, M., 2010, Globalization and Human Resource Management, International Journal of Strategic Studies, Vol1 No. 1, PP. 48.
49
Hartshorne, R.,1954, Political Geography, From: Jones.
50
Hobbes, T., 2010, Leviathan, Translated by: Bashirieh, H., Nashre Ney, Tehran. (In Persian)
51
Kasperson, R. and Julian, M., 2011, The Structure of Political Geography, Publication of Aldine Transaction, Annotated Edition.
52
Kaviani Rad, M., 2013, Electoral Geography: With Emphasis on Presidential Election, Publication of Kharazmi, Tehran. (In Persian)
53
Keith, M. and Pile, S.,1993, Place and the Politics of Identity, Publication of Routledge, London and New York.
54
Kolers, A., 2009, Land, Conflict, and Justice: A Political Theory
55
of Territory, Publication of Cambridge University Press, Cambridge.
56
Kolossov, V., 2008, Political Geography, Journal of Geography, Vol. 2, It’s online at: http://www.eolss.net/sample-chapters/c01/e6-14-03-08.pdf.
57
Leftwich, A., 2005, States of Development: On the Primacy of Politics in Development, Translated by: Afshar Kohan, J., Publication of Ney Negar, Tehran. (In Persian)
58
Martin, J., Jones, R. and Woods, M., 2007, An Introduction to Political Geography, Translated by: Pishgahifard, Z. and Akbari, R., Publication of Tehran University, Tehran. (In Persian)
59
Mirheidar, D., 2010, Foundations of Political Geography, Publication of Samt, Tehran. (In Persian)
60
Mirheidar, D., 2005, Scrutiny the Concept of Territoriality and its Transformation of Political Geography, Geopolitics Quarterly, Vol. 1, No. 1, PP. 4-7. (In Persian)
61
Mojtahedzadeh, P., 1999, Iranian Geopolitical Ideas and Facts, Geography and Politics in the Changing World, Nashre Ney, Tehran. (In Persian)
62
Odum, E., 2003, Fundamentals of Ecology, Translated by: Meymandinezhad, M. J., Publication of Tehran University. (In Persian)
63
Pacione, M., 1985, Progress in Political Geography, Publication of London, Croom Helm.
64
Popescu, G., 2010, Encyclopedia of Geography: Deterritorialization and Reterritorialization, Publication of SAGE .
65
Rafiepoor, F., 1987, Anatomy of Society or the Allah Sunnah: An Introduction to the Applied Sociology, Publication of Kaveh, Tehran. (In Persian)
66
Ryvyr, C., 2002, Political Anthropology, Translated by: Fakouhi, N., Nashre Nay, Tehran. (In Persian)
67
Sack, R.,1986, Human Territoriality, Publication of Cambridge University, Cambridge.
68
Soja, E.,2000, Postmetropolis: Critical Studies of Cities and Regions, Publication of Basil Blackwell, Oxford.
69
Storey, D., 2009, Political Geography, In: International Encyclopedia of Human Geography, Elsevier, Oxford.
70
Weigert, H., 1957, Principles of Political Geography, Publication of Appleton-Century-Crofts, New York,
71
Wikipedia, It’s online at: http://en.wikipedia.org/wiki/Political_geography
72
Zarei, B. and Pourahmad, A., 2006, Territory of the Country and the Constitution of Iran,Journal of GeographicalResearch, Vol. 39, No. 61, PP. 59-72.
73
ORIGINAL_ARTICLE
تغییرهای ساختار جمیعتی جمهوری اسلامی ایران: آسیب شناسی و ظرفیت سنجی مسائل امنیتی
عامل جمعیت با توجه به مختصات ملی، ویژگیهای اجتماعی و درجة تحولهای آن، در ارزیابی امنیت و قدرت سیاسی کشورها مؤثر است؛ بنابراین، در برنامهریزیهای کلان هر کشور، توجه به دادههای جمعیتی، اساس هر اقدامی (در مقیاسهای محلی، ملی، منطقهای و جهانی) است؛ برای مثال، وجود یا نبود توازن ساختار جمعیتی، بر مسائل آموزشی، رفاهی، خدماترسانی، بیکاری و بهطورکلی، موضوعهای امنیتی کشور در سطوح خرد و کلان تأثیر میگذارد. هدف این پژوهش، بررسی آسیبها و ظرفیتهای محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران با توجه به تغییرهای ساختاری جمعیت است تا از این رهگذر، با درک بهتر مسئلة جمعیت و تحولهای آن، از جمله موضوع کاهش یا افزایش جمعیت، توزیع جمعیت، تغییرهای هرم سنی جمعیت و... بتوان شناخت بیشتری از مسائل امنیتی بهدست آورد و به برنامهریزی دقیقتر در این زمینه پرداخت. پرسش بنیادی این پژوهش آن است که تغییرهای ساختاری جمعیت، چه تأثیری بر امنیت کشور در مقیاس ملی، منطقهای و بینالمللی میگذارد. برای بررسی این موضوع، از رهیافت نظری باری بوزان استفاده شد که چارچوبی نوین در بررسیهای امنیتی است و ابعاد مختلف سیاسی، نظامی، اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی را ارزیابی میکند. نتایج نشان میدهد کشور درحال تجربة نظام جدید جمعیتشناختی است که ابعادی نظیر توزیع نابرابر جمعیت، مهاجرت، شهرنشینی سریع، انتقال ساختار سنی، سالخوردگی، تغییرهای خانواده، نابرابری جنسیتی، فقر و نابرابری، تخریب محیط زیست و... را بر امنیت ایران بههمراه دارد.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_51272_4bbdccc17371947bc7faa8c5f436ffb4.pdf
2015-09-23
557
575
10.22059/jhgr.2015.51272
امنیت
ایران
جمعیت
مقیاس
نظریة بوزان
افشین
متقی
afshin_mottaghi@yahoo.com
1
استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی تهران
LEAD_AUTHOR
- آزر، ادوارد و مون، چونگاین، 1379، امنیت ملی در جهان سوم، ترجمة پژوهشکدة مطالعات راهبردی، تهران، انتشارات پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
1
- اعظمی، هادی و علیاکبر دبیری،1390، تحلیل نظام تقسیم سیاسی فضا در ایران، فصلنامة ژئوپلیتیک، سال هفتم، شمارة دوم، ص 147- 182.
2
- افتخاری، اصغر، نادری باباناری، مهدی و حسین میسمی، 1390، بازخوانیالزاماتامنیتیسندچشمانداز جمهوریاسلامیایراندرافق 1404: رویکردیچندجانبه، فصلنامة راهبرد، سال بیستم، شمارة 60، ص 53- 80.
3
- امانت، حمید، 1390، امنیت اجتماعى و ارائة الگوى سنجش آن، فصلنامة مطالعات امنیت اجتماعى، سال 4، شمارة 27، ص 145- 176.
4
- بوزان، باری، 1378، مردم، دولتها و هراس، ترجمة پژوهشکدة مطالعات راهبردی، انتشارات پژوهشکدة مطالعات راهبردی، تهران.
5
- بوزان، باری، 1379، آشنایی با حوزة مطالعات مکتب کپنهاک در امنیتی (گفتوگوی علمی با پژوهشکدة مطالعات راهبردی)، ترجمة پژوهشکدة مطالعات راهبردی، فصلنامة مطالعات راهبردی، سال سوم، شمارة 3، ص 9 - 16.
6
- بیلیس، جان و دیگران 1383، استراتژی در جهان معاصر: مقدمهای بر مطالعات استراتژیک، ترجمة کابک خبیری، مؤسسة فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر، تهران.
7
- تریف، تری و دیگران، 1383، مطالعات امنیتى نوین، ترجمة علیرضا طیب و وحید بزرگى، پژوهشکدة مطالعات راهبردی، تهران.
8
- چوخاچیزاده مقدم، محمدباقر و داوود امینی قشقلانی، 1389، بسترهای ایجاد ناامنی در مناطق مرزی استان آذربایجان غربی از منظر جغرافیای نظامی- امنیتی، فصلنامة ژئوپلیتیک، سال ششم، شمارة 3، ص 186- 210.
9
- حافظنیا، محمدرضا، 1385، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، انتشارات پاپلی، مشهد.
10
- خادم، فاضله، 1391، ژئوپلیتیک قدرتهای درحالظهور (بریک) و چشمانداز سال 2050، فصلنامة ژئوپلیتیک، سال هشتم، شمارة 2، ص 96- 124.
11
- دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال، 1388، منابع ملی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامة سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره سیونهم، شمارة 3.
12
- رضائیان، علی، 1383، اصول مدیریت، انتشارات سمت، تهران.
13
- رنجبر، مقصود، 1385، مفهوم امنیت در اندیشههاى سدة میانه، فصلنامة مطالعات راهبردی، سال نهم، شمارة 1، ص 73- 98.
14
- روشندل، جلیل، 1387، امنیت ملی و نظام بینالمللی، انتشارات سمت، تهران.
15
- سلطانی، محمدعلی، 1374، اثرات جمعیت بر ناهنجاریهای اجتماعی، فصلنامة مطالعات جغرافیایی، سال 10، شمارة 39، ص 117- 126.
16
- سیدمیرزایی، سیدمحمد، 1386، ملاحظاتی پیرامون ابعاد سالمندی با نگاهی به تجربة ژاپن، پژوهشنامة علوم انسانی، سال 14، شمارة 53، ص 201- 222.
17
- صادقی، رسول، 1388، جمعیت و توسعه در ایران: ابعاد و چالشها: یافتههای تحقیقات کاربردی پروژة جمعیت و توسعة دانشگاه تهران، مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، تهران.
18
- طیب، علیرضا، 1380، ارزیابی انتقادی در زمینة امنیت بینالملل، نشر نی، تهران.
19
- عبداللهخانی، علی، 1383، نظریههای امنیت، مقدمهای بر طرحریزی دکترین امنیت ملی، انتشارات ابرار معاصر، تهران.
20
- عصاریاننژاد، حسین، 1381، جویشی بر امنیت ملی، دانشکدة علوم و فنون فارابی، تهران.
21
- عطارزاده، مجتبی، 1378، پویش امنیتی رشد جمعیت در ایران، فصلنامة مطالعات راهبردی، سال 2، شمارة 5 و6، ص 63- 86.
22
- فتحی، الهام، 1388، بررسی سالمندی جمعیت ایران در نیمقرن اخیر و آیندة آن تا سال 1430 هجری شمسی، مجلة برنامه، شمارة 334، ص 21- 24.
23
- قادری حاجت، مصطفی و دیگران، 1389، تبیین نقش بازارچههای مرزی در امنیت و توسعة پایدار نواحی پیرامون: مطالعه موردی بازارچههای مرزی استان خراسان جنوبی، فصلنامة ژئوپلیتیک، سال ششم، شمارة 3، 121- 151.
24
- قاضی طباطبائی، محمود و توکل آقایاری هیر، 1388، جمعیت و فقر در ایران، مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، تهران.
25
- قوام، عبدالعلی، 1386، روابط بینالملل: نظریهها و رویکردها، سمت، تهران.
26
- کاویانیراد، مراد، 1390، پردازش مفهوم امنیت زیستمحیطی (رابطه امنیت و اکولوژی)، فصلنامة ژئوپلیتیک، سال 7، شمارة 3، ص 80- 100.
27
- لطفی حیدر و دیگران، 1390، امنیت زیستمحیطی و سیاستگذاری امنیت ملی، فصلنامة نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، سال سوم، شمارة 4، ص 121- 144.
28
- لینکلیتر، آندرو، 1385، جامعه و همکاری در روابط بینالملل، ترجمة بهرام مستقیمی، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه، تهران.
29
- مجتهدزاده، پیروز، 1381، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، سمت، تهران.
30
- محمدیان حسین، حیدری غلامحسن و محمدباقر قالیباف، 1391، تحلیل نقش جمعیت کلانشهر تهران در قدرت ملی کشور، فصلنامة ژئوپلیتیک، سال هشتم، شمارة 1، ص 82- 111.
31
- مرادیان، محسن، 1390، مدلسازیریاضیبرایسنجشامنیتخارجیمطالعةموردی: جمهوریاسلامیایران، فصلنامة ژئوپلیتیک، سال هفتم، شمارة اول، ص 170- 202.
32
- مورگنتا، هانس، 1384، سیاست میان ملتها، ترجمة حمیرا مشیرزاده، دفتر مطالعت سیاسی و بین المللی، تهران.
33
- نجاتی حسینی، سیدمحمود، 1388، چالشهای و سیاستهای جمعیتی امنیتی جمهوری اسلامی ایران: سیاستپژوهی امنیتی جمعیتی برنامههای توسعه(1368- 1388)، ویژهنامة امنیت و توسعه، کتابخانه دیجیتالی دید.
34
- وارثی، حمیدرضا و دیگران، 1386، بررسیاثراتتوزیعخدماتشهریدرعدمتعادل فضاییجمعیت، مجلة جغرافیا و توسعه، سال پنجم، شمارة 9، ص 139- 156.
35
- هادیان، حمید، 1384، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران: ایدههای متباین قومی و جمعیت روبهرشد جوان، فصلنامة مجلس و پژوهش، سال دوازدهم، شمارة 49-50، ص 221- 240.
36
- هاووگ، پیتر، 2004، روند تاریخی غیرامنیتیکردن پدیدههای امنیتی، در امنیت و امنیتیکردن امنیت جهانی، ترجمة محمدرضا خسروی، ماهنامة نگرش راهبردی، سال 17، شمارة 79 و 80، ص 191- 216.
37
1. Abdullahkhani, A., 2002, Theory of Security: Introduction to the Doctrine of National Security Planning, Abrar Moasser Publications, Tehran. (In Persian)
38
2. Amanat, H., 2010, The Measurement Model for Providing Social Security, Social Security Studies, Vol.6, No27, PP.. 145- 176. (In Persian)
39
3. Assariannezhad, H., 2001, The Quest of National Security, Iran Farabi College of Science and Technology, Tehran. (In Persian)
40
4. Attarzadeh, M., 1998, Security Dynamics of Population Growth in Iran, Quarterly of Strategic Studies, Vol.4, No. 5 & 6, PP. 63- 86. (In Persian)
41
5. Azami, H. and Dabiri, A. A., 2010, Analysis of the Political Division of Space in Iran, Geopolitics Quarterly, Vol. 7, No. 2, PP.147- 182. (In Persian)
42
6. Azer, E. and Moon Chung, I., 1999, National Security in the Third World, Translated by: Center for Strategic Studies, Strategic Studies Institute Publications, Tehran. (In Persian)
43
7. Baylis, J., et al., 2002, Strategy in the Contemporary World: An Introduction to Strategic Studies, Translated by: Khabiri, B., Abrar International Institute for Contemporary Cultural Studies, Tehran. (In Persian)
44
8. Buzan, B., 1999, Introducing of the Copenhagen School in the Security Studies (The Scientific Research Institute for Strategic Studies), Translated by: Institute for Strategic Studies, Quarterly of Strategic Studies, Vol. 3, No. 3, PP. 9- 16. (In Persian)
45
9. Buzan, B., 1998, People, States and Phobia, Translated by: Research Institute for Strategic Studies, Publications, Research Institute for Strategic Studies, Tehran. (In Persian)
46
10. Chukhanizadeh Moghaddam, M. B. and Amini Gheshghelani, D., 2009, Contexts of the Insecurity in Border Areas of West Azerbaijan Province from the Perspective of Military Geography, Security Geopolitics Quarterly, Vol. 6, No. 3, PP. 186- 210. (In Persian)
47
11. Dehghani Firouzabadi, S. J., 2008, National Resources and Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran, Quarterly of Politics, Faculty of Law and Political Sciences, Vol. 39, No. 3, PP. 221- 246. (In Persian)
48
12. Eftekhari, A., Naderi Bab Anari, M. and Meyssami, H., 2010, Reviewing of the Security Requirements of the Vision of the Islamic Republic of Iran the Horizon in 1404: A Multilateral Approach, Quarterly of strategy, Vol. 20, No. 60, PP. 53- 80. (In Persian)
49
13. Fathi, E., 2008, Study of the Aging Population in the Last Half Century and its Future up to the Year 2019, Journal of Programming, Vol. ???, No. 334, PP. 21- 24. (In Persian)
50
14. Ghavam, A., 2006, International Relations: Theories and Approaches, Samt, Tehran. (In Persian)
51
15. Kaviani Rad, M., 2011, Rendering the Concept of Environmental Security (Security Relationship and Ecology), Quarterly of Geopolitics, Vol. 17, No. 3, PP. 80- 100. (In Persian)
52
16. Ghazi Tabatabai, M. and Aghayari Hare, T., 2008, Population and Poverty in Tehran, Asia-Pacific Population Studies and Research Center, Tehran. (In Persian)
53
17. Ghaderi Hajat, M., et al., 2009, Explaining the Role of Markets in Border Security and Sustainable Development in the Surrounding Areas, Case Study: South Khorassan Frontier Markets), Quarterly of Geopolitics, Vol. 6, No. 3, PP. 121- 151. (In Persian)
54
18. Hadiyan, H., 2004, The National Security of the Islamic Republic of Iran: Ethnic Contradictory Ideas and a Growing of Young Population, Parliament and Research Quarterly, Vol. 12, No. 49-50, PP. 221- 240.(In Persian)
55
19. Hafezniya, M. R., 2004, Principles and Concepts of Geopolitics, Papoli Publication, Mashhad. (In Persian)
56
20. Hawg, P., 2004, The Historical Process of Making Non-Securitization of Security Phenomena: Security and Globalization, Translated by: Khosravi, M. R., Monthly Strategic Outlook, Vol. 5, No. 79 & 80, PP. 191- 216. (In Persian)
57
21. Khadem F., 2011, Emerging Geopolitical Powers (BRIC) and Outlook in 2050, Journal of Geopolitics, Vol. 8, No. 2, PP. 96- 124. (In Persian)
58
22. Linkleater, A., 2004, Community and Collaboration in International Relations, Translated by: Mostaqimi, B., The State Department's Bureau of Political and International Studies, Tehran. (In Persian)
59
23. Lotfi, H., et al., 2010, Environmental Security and National Security Policy, New Approaches in Human Geography Quarterly, Vol. 3, No. 4, PP. 121- 144. (In Persian)
60
24. Mohammadian, H., Heydari, G. H. and Ghalibaf, M. B., 2011, The Population of Metropolitan Tehran: Analysis of National Power, Quarterly Geopolitics, Vol. 8, No. 1, PP. 82- 111. (In Persian)
61
25. Mojtahedzadeh, P., 2001, Philosophy of Geopolitics, Samt Publication, Tehran. (In Persian)
62
26. Moradian, M., 2010, Mathematical Modeling for the Assessment of External Security Case Study: Islamic Republic of Iran, Quarterly geopolitics, Vol. 17, No. 1, PP. 170- 202. (In Persian)
63
27. Morgenthau, H., 2004, Politics Among Nations, Translated by: Moshizadeh, H., Office for Political and International Studies, Tehran. (In Persian)
64
28. Nejati Hosseini, S. M., 2008, The Demographic Challenges and Security Policies of the Islamic Republic of Iran: A Population-Based Security, Research Policy Development (1995-2007), Special Issue on Security and Development, Digital Libraries of Did. (In Persian)
65
29. Ranjbar, M., 2004, The Concept of Security in the Middle Ages Ideas, Strategic Studies Quarterly, Vol. 9, No. 1, PP. 73- 98. (In Persian)
66
30. Rezaeian, A., 2002, Principles of Management, Samt Publishing, Tehran. (In Persian)
67
31. Roshandel, J., 2007, National Security and the International System, Samt Publishing, Tehran. (In Persian)
68
32. Soltani M. A., 1996, Effects of Population on the Social Abnormalities, Geographical Studies, Vol. 7, No. 39, PP. 117- 126. (In Persian)
69
33. Seyed Mirzaei, S. M., 2006, Considerations about Aspects of Aging with a Look at the Japanese Experience, Journal of Human Sciences, Vol. 11, No. 53, PP. 201- 222. (In Persian)
70
34. Sadeghi, R., 2008, Population and Development in Iran: Dimensions and Challenges, The Results of Population Applied Research and Development Projects, Tehran University, Center for Population Studies and Research Asia Pacific, Tehran. (In Persian)
71
35. Tayeb, A. R., 2000, Critical Evaluation of International Security, Ney Publishing, Tehran. (In Persian)
72
36. Terif, T., et al., 2020, Modern National Security Studies, Translated by: Tayeb, A. R. and Bozorgi, V., Institute for Strategic Studies, Tehran. (In Persian)
73
37. Varesi, H. R., et al., 2006, Effects of Urban Spatial Inequality in the Distribution of Population, Journal of Geography and Development, Vol. 9, No. 9, PP. 139- 156. (In Persian)
74
38. Walt, S., 1991, The Renaissance of Security Studies, International Studies Quarterly, Vol. 2, No. 35, PP. 198- 205.
75
ORIGINAL_ARTICLE
عناصر و مولفه های قلمرو سازی گفتمانی در ژئوپلیتیک انتقادی
«قلمروسازی» یکی از مقولههای مهم جغرافیای سیاسی است و محور فلسفی و مبنای نظری آن را تشکیل میدهد. بحث قلمروسازی گفتمانی و فرایند شکلگیری آن، هرچند در جغرافیای سیاسی پیشینه ندارد، اغلب توسط سیاستمداران و سیاستسازان برای بهرهبرداری از اهداف سیاسی بهکار گرفته شده است. آنچه در این نوشتار شایان توجه است، چگونگی فرایند قلمروسازی گفتمانی با بهرهگیری از مدل تحلیل گفتمانی است. قلمروسازی گفتمانی، فرایندی است که برمبنای آن افراد، گروهها یا کشورهای مسلط برای کنترل و مدیریت فضای جغرافیایی در راستای نظم سیاسی و ژئوپلیتیکی مطلوب خود، گفتمانهایی تولید میکنند که در آن، از اعمال قدرت صرف (قدرت سخت) برای کنترل فضا فراتر میروند؛ بهطوریکه کسانیکه بر آنها اعمال قدرت میشود، متوجه چنین فرایندی نمیشوند (قدرت نرم). مقالة حاضر با استفاده از عناصر سهگانة «فضا»، «قدرت» و «هویت» به تبیین چگونگی فرایند شکلگیری قلمروسازی گفتمانی در منطقة جنوب غرب آسیا میپردازد تا دریابد چگونه دانش ژئوپلیتیک انتقادی با استفاده از تحلیل گفتمان، درک و ساخته میشوند. برای تبیین بهتر مفهوم «قلمروسازی گفتمانی» فرایند شکلگیری نقشة سیاسی منطقة جنوب غرب آسیا بهعنوان نمونه تحلیل میشود تا درنهایت، نشان داده شود که انگارههای گفتمان غرب چگونه با توجه به نیاز و اهداف نظام سرمایهداری، به قلمروسازی منطقة جنوب غرب آسیا اقدام کرده است.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_53345_c8f52b48c93d6b97e5308ace01c2d883.pdf
2015-09-23
577
588
10.22059/jhgr.2015.53345
پساساختارگرایی
تحلیل گفتمان
روششناسی
ژئوپلیتیک انتقادی
قلمروسازی
رسول
افضلی
rafzali@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
مرجان
بدیعی ازنداهی
mbadiee@ut.ac.ir
2
استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
AUTHOR
یاشار
ذکی
yzakie@ut.ac.ir
3
استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
AUTHOR
وحید
کیانی
kiyani.vahid@gmail.com
4
دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
AUTHOR
بابی، سعید، 1379، هراس بنیادین (اروپامداری و ظهور اسلامگرایی)، ترجمة غلامرضا جمشیدیها و موسی عنبری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
1
برتنس، هانس، 1370، مبانی نظریة ادبی، ترجمة محمدرضا ابوالقاسمی، ماهی، تهران.
2
بشیریه، حسین، 1378، جامعهشناسی سیاسی، چاپ چهارم، نشر نی، تهران.
3
تاجیک، محمدرضا (به اهتمام)، 1387، گفتمانو تحلیلگفتمانی (مجموعهمقالات)، فرهنگ گفتمان، تهران.
4
سلطانی، سید علیاصغر، 1383، تحلیل گفتمان به مثابة نظریه و روش، فصلنامة علوم سیاسی، سال هفتم، شمارة 28، صص 153-180.
5
سلطانی، سیدعلیاصغر، 1384، قدرت، گفتمان و زبان: سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران، نشر نی، تهران.
6
کلگ، استوارت، 1379، چارچوبهای قدرت، ترجمة مصطفی یونسی، پژوهشکدة مطالعات راهبردی، تهران.
7
مقدادی، بهرام، 1378، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی (از افلاطون تا عصر حاضر)، فکر روز، تهران.
8
هیندس، باری، 1380، گفتارهای قدرت (از هابز تا فوکو)، ترجمة مطصفی یونسی، شیرازه، تهران.
9
وبستر، راجر، 1382، پیشدرآمدی بر مطالعة نظریة ادبی، ترجمة الهه دهنوی، روزگار، تهران.
10
Agnew, J., 1998, Geopolitics: Re-visioning World Politics, Routledge, London.
11
Agnew, J. and Cambridge, S., 1995, Mastering Space: Hegemony, Territory and International Political economy, Routledge, London.
12
Alvesson, M. and Kärreman, D., 2000, Varieties of Discourse: On the Study of Organizations Through Discourse Analyses, Human Relations, Vol.53, No. 9, PP. 1125-1149.
13
Bashirieh, H., 2000, Political Sociology, 4th Ed, Ney Publication, Tehran. (In Persian)
14
Bertens, J. W., 1992, Literary Theory: The Basics, Translated by: Abolqassemi, M. R., Mahi, Tehran. (In Persian)
15
Clegg, S. R., 2001, Frameworks of Power, Translated by Yunusi, M., Institute for Strategic Studies, Tehran. (In Persian)
16
Dalby, S., 1991, Critical Geopolitics: Discourse, Difference and Dissent, Environment and Planning D: Society and Space 9, PP. 261- 283.
17
Deleuze, G., 1983, Nietzsche and Philosophy, Translated by: Hugh Tomlinson, Athlone Press, London.
18
Dijkink, G., 1996, National Identity and Geopolitical Visions: Maps of Pride and Pain, Routledge, London.
19
Fairclough, N., 1995, Media Discourse, Edward Arnold, London.
20
Foucault, M., 1972, The Archaeology of Knowledge, Tavistock, London.
21
Gramsci, A., 1971, Selections from the Prison Notebooks of Antonio Gramsci, International Publishers, New York.
22
Gregory, D., Johnston, R., Pratt, G., Watts, M. and Whatmore, S., 2009, The Dictionary of Human Geography, 5th Ed, Wiley-blackwell.
23
Hindess, B., 2002, Discourses of Power: From Hobbes to Foucault, Translated by: Yunusi, M., Shirazeh, Tehran. (In Persian)
24
Laclau, E., 1990, New Reflections on the Revolution of Our Time, Verso, London.
25
Lukes, S., 1997, Power: A Radical View, Translated by: Afroogh, E., Rasa, Tehran. (In Persian)
26
Meghdadi, B., 2000, Dictionary of Literary Criticism (From Plato to the Present Day), Fekre Rooz, Tehran. (In Persian)
27
Nietzsche, F., 1984, Human, all too Human: A Book for Free Spirits, Translated by: Marion Faber, with Stephen Lehmann, and Lincoln: University of Nebraska press.
28
Ó Tuathail, G., 1996, Critical Geopolitics: The Politics of Writing Global Space, university of Minnesota press, Minneapolis.
29
Ó Tuathail, G., 2002, Theorizing Practical Geopolitical Reasoning: The Case of the United States Response to the War in Bosnia, Political Geography, Vol. 21, No. 5, PP. 601-628.
30
Ó Tuathail, G. and Agnew, J., 1992, Geopolitics and Discourse: Practical Geopolitical Reasoning in American Foreign Policy, political geography, Vol. 11, No. 2, PP. 190-204.
31
Babi, S., 2001, A Fundamental Fear: Euro Centrism and the Emergence of Islamism, Translated by: Jamshidiha, Gh. and Anbari, M., Tehran University Press, Tehran. (In Persian)
32
Simmel, G., 1997, The Sociology of Space, In Frisby, D. and Featherstone, M. (eds), Simmel on Culture, Sage, London.
33
Sultani, A. A., 2005, Discourse Analysis as Theory and Method, Political Science Quarterly, Vol. 7, No. 28, PP. 153-180. (In Persian)
34
Sultani, A. A., 2006, Power, Discourse and Language: Mechanisms of Power in the Islamic Republic of Iran, Ney Publication, Tehran. (In Persian)
35
Tajik, M. R. (ed), 2009, Discourse, Discourse Analysis (Articles), Culture of Discourse, Tehran. (In Persian)
36
Thomassen, L., 2005, Antagonism, Hegemony and Ideology after Heterogeneity, Journal of Political Ideologies, Vol. 10, No. 3, PP. 289.
37
Webster, R., 2004, Studying literary Theory: An Introduction, Translated by: Dehnavi, E., Rouzegar, Tehran. (In Persian)
38
ORIGINAL_ARTICLE
چکیده های انگلیسی
https://jhgr.ut.ac.ir/article_55414_1fd342881539aca61172695be31f9c5a.pdf
2015-09-23
1
26
10.22059/jhgr.2015.55414