TY - JOUR ID - 51232 TI - توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیر رسمی شهر ابهر JO - پژوهشهای جغرافیای انسانی JA - JHGR LA - fa SN - 2008-6296 AU - مشکینی, ابوالفضل AU - صالحی, رحمان AU - ربیعی فر, ولی الله AD - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس AD - کارشناس ارشد طراحی شهری، مدرس دانشگاه فرهنگیان AD - دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 47 IS - 2 SP - 193 EP - 208 KW - توانمندسازی KW - ساماندهی KW - سکونتگاه‌های غیر رسمی KW - شهر ابهر KW - مدل تلفیقی SWOT–AHP DO - 10.22059/jhgr.2015.51232 N2 - رشد شتابان شهرها طی دهه‌های اخیر و دگرگونی‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن‌ها، موجب مشکل­های عدیده­ای مانند شکل­گیری سکونتگاه‌های غیر رسمی و به تبع آن، پیشی­گرفتن نیازها از امکانات موجود در شهرهای مختلف شده است. در شهر ابهر، گرایش به شهرنشینی و زندگی در شهر، با تفاوت در میزان درآمد و پایگاه اجتماعی و اقتصادی افراد همراه بوده است. این موضوع در اکولوژی اجتماعی شهر با مشخصه‌های کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و... با تمرکز بر مسائل ناشی از فقر در بخش‌ حسین­آباد شهر همراه شده و سبب ایجاد الگوی توسعة ناپایداری در سازمان فضایی شده است که یکی از نمودهای کالبدی آن، شکل‌گیری سکونتگاه‌های غیر رسمی در ابهر است. هدف مقالة حاضر، بررسی وضعیت سکونتگاه‌های غیر رسمی در شهر ابهر (محلة حسین­آباد) و ارائة راهکارهای مناسب برای توانمندسازی آن است. روش پژوهش، پیمایشی و از نوع همبستگی، دامنة آن خرد و از نظر وسعت، ژرفانگر است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از مدل تلفیقی SWOT–AHP بهره گرفته شده است. برای این منظور، مدل مذکور در چهار مرحلة 1. ارزیابی عوامل راهبرد درونی و بیرونی محله، 2. انجام مقایسة دودویی گروه‌ها، 3. تدوین راهبردهای چهارگانة SWOT و 4. اولویت­بندی راهبردها با استفاده از ماتریس QSPM به­صورت سلسله­مراتبی اجرا شده است. مطابق نتایج پژوهش در عوامل داخلی، امتیاز کل ضعف‌ها (435/0) نسبت به قوت‌ها (156/0) در سطح بالایی قرار دارد که نشان­دهندة برتری و غالب­بودن ضعف‌ها بر قوت‌هاست. در مقابل، در عوامل خارجی، فرصت‌ها با امتیاز کلی 308/0 نسبت به تهدیدها با امتیاز 101/0، در وضعیت بهتری قرار دارند. یافته‌های پژوهش، بیانگر میل جمعیت ساکن به مشارکت کامل برای ساماندهی محله است. درنهایت، الگوی مطلوب برای توانمندسازی محلة حسین­آباد، شهر ابهر ارائه شده و راهکارهای ترکیبی پیشنهاد شده است. UR - https://jhgr.ut.ac.ir/article_51232.html L1 - https://jhgr.ut.ac.ir/article_51232_b82891c7c176625c48d979568ced5aa3.pdf ER -