TY - JOUR ID - 72421 TI - مدل‏ سازی میزان فرسودگی شهری و گونه‏ شناسی بافت فرسودۀ شهر قم JO - پژوهشهای جغرافیای انسانی JA - JHGR LA - fa SN - 2008-6296 AU - رفیعیان, مجتبی AU - زاهد, نفیسه AD - دانشیار گروه شهرسازی، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران AD - کارشناس ‏ارشد برنامه‏ ریزی شهری، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 53 IS - 2 SP - 365 EP - 387 KW - بافت فرسوده KW - تابع برآورد تراکم کرنل KW - شهر قم KW - تحلیل عاملی KW - گونه‏ شناسی DO - 10.22059/jhgr.2019.264488.1007766 N2 - نوسازی و مداخله در بافت فرسوده فرایندی پیچیده و چندبُعدی است. بسیاری از برنامه‏ریزان شهری بر اهمیت گونه‏شناسی و گونه‏بندی به‏عنوان اولین و مهم‏ترین گام در فرایند مداخلة بافت‏های فرسودة شهری تأکید کرده‏اند. بر این اساس، تأکید این مطالعه بر ارائة روشی علمی و سیستمی برای شناسایی شاخص‏های مؤثر در فرسودگی و گونه‏بندی بافت فرسوده براساس شدت فرسودگی است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و جامعة آماری شامل 1609 بلوک فرسودة شهر قم است. تجزیه و تحلیل اطلاعات به صورت کمی و کیفی است و از روش‏های آمار استنباطی و با استفاده از نرم‏افزارهای SPSSو Arc GISبهره گرفته شده است. در این فرایند، نخست برای بررسی شاخص‏های مؤثر بر فرسودگی و سپس میزان فرسودگی بلوک‏ها با استفاده از مدل تحلیل عاملی نوع Rشاخص‏های پژوهش در چهار عامل کالبدی، جمعیتی-اجتماعی، اقتصادی، و زیست‏محیطی بارگذاری شدند و با توجه به میزان فرسودگی کل و با بهره‏گیری از روش تخمین تراکم کرنل گونه‏بندی شدند. نتایج یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد شش عامل از عوامل اصلی و تأثیرگذار بر فرسودگی در شهر قم می‏باشند و این عوامل در مجموع 95/67 درصد فرسودگی شهری را تبیین می‏کنند. عوامل اقتصادی و جمعیتی-اجتماعی مهم‏ترین عوامل شناخته شدند و میزان فرسودگی با شاخص‏های اقتصادی از جمله قیمت زمین، گروه‏های شغلی و درآمدی، و امکانات و تسهیلات مسکن بیشترین ارتباط را داشته است. همچنین، در ارتباط با اولویت‏های توسعه و مداخله در بافت، نتایج تابع برآورد تراکم کرنل نشان داد پهنه‏های واقع در شمال و جنوب محدودةبافت فرسودة شهر از مستعدترین و بالاترین احتمال شدت و گسترش فرسودگی برخوردارند که براساس یافته‏های به‏دست‏آمده در اولویت بالایی جهت مداخله قرار می‏گیرند. UR - https://jhgr.ut.ac.ir/article_72421.html L1 - https://jhgr.ut.ac.ir/article_72421_8e3ebd623a483e973c7c6ecaf728aeba.pdf ER -