TY - JOUR ID - 74320 TI - تبارشناسی به ‏مثابه روشی برای تحلیل تحولات نقشِ شهر (مطالعۀ موردی: شهر مشهد) JO - پژوهشهای جغرافیای انسانی JA - JHGR LA - fa SN - 2008-6296 AU - فیروزی, محمد علی AU - جوان, جعفر AU - توانگر, معصومه AD - استاد جغرافیا و برنامه‏ ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران AD - استاد جغرافیا و برنامه ‏ریزی ناحیه ‏ای دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی AD - دکتری جغرافیا و برنامه‏ ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران و عضو هیات علمی پژوهشکدة گردشگری جهاد Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 53 IS - 1 SP - 173 EP - 193 KW - تبارشناسی KW - دانش KW - قدرت KW - نقش شهر KW - مشهد DO - 10.22059/jhgr.2019.275646.1007858 N2 - این پژوهش با هدف توصیف و تشریح چگونگی و چرایی کاربرد روش تبارشناسی برای تحلیل تحولات نقش شهرها در طول زمان تدوین شده است. برای تحلیل تحولات نقش شهرها رویکردهای متعددی نظریه‏پردازان اقتصادی و جغرافیای شهری ارائه کرده‏اند. شهر و نقش آن از منظر تبارشناسی فوکو تحت تأثیر قدرت و روابط قدرت در فضاست. تحلیل چگونگی ایجاد نقش‏های مسلط کنونی شهر به کمک ابزار و محصولات دانش وابسته به قدرت امکان‏پذیر می‏شود. تبارشناسی نقش شهر مشهد با هدف بررسی نقش‏های مسلط کنونی، گفتمان پدیدآورندة این نقش‏ها و قدرت و ظرفیت نهفته در شهر برای تنوع‏بخشی به نقش‏های جدید تدوین شده است. نتایج تحقیق نشان می‏دهد نقش مسلط شهری مشهد در مقاطع تاریخی مختلف و در میانه گسست‏های تاریخی در نتیجة روابط فضایی بین عناصر کلان و خُرد قدرت و دانش در فضای شهری به‏وجود آمده است. شبکة درهم‏تنیدة دانش- قدرت در شهر متأثر از فلسفه‏های سیاسی حاکم در طول دوره‏های تاریخی پهنه‏های گفتمانی متفاوتی را با اثرهای متنوع در طول زمان خلق کرده است و روند توسعة شهری و تحولات کالبدی-انسانی آن را تحت تأثیر قرار داده است. این شهر به دلیل موقعیت ویژة خود در ساختار نظام شهری ایران و پذیرش نقش سیاسی- مدیریتی دارای کارکردهای مرتبط با این نقش است و همچنین از نقش و کارکرد منحصربه‏فرد زیارتی و گردشگری برخوردار بوده که این نقش چشم‏انداز توسعة شهر مشهد از گذشته(زمان پیدایش نقش) تا کنون را رقم زده است. UR - https://jhgr.ut.ac.ir/article_74320.html L1 - https://jhgr.ut.ac.ir/article_74320_eaf56414d6f43564b27842385295c8a1.pdf ER -