ارزیابی اثرات گردشگری جامعه‌محور بر توسعه روستایی مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان مرکزی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

گردشگری اجتماع‌محور، یک نوع از گردشگری است که مردم محلی در آن می‌توانند کنترل قابل‌توجهی بر فعالیت‌ها داشته باشند. بنابراین اصل مهم آن، مشارکت جامعه محلی است. ازاین‌رو هدف تحقیق حاضر، سنجش تأثیرات گردشگری جامعه‌محور بر توسعه روستاهای هدف گردشگری استان مرکزی بوده که در سال 1402 انجام‌شده است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی و از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری است. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار Smart PLS4 استفاده‌شده است. جمع‌آوری اطلاعات به دو روش اسنادی (منابع کتابخانه‌ای، مجله‌های علمی) به‌منظور جمع‌آوری ادبیات پژوهش و میدانی (با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته) بوده است. جامعه آماری این پژوهش روستاهای هدف گردشگری استان مرکزی است. تمام روستاهای هدف این استان مشتمل بر 25 روستا است تعداد نمونه لازم جهت جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از فرمول کوکران 325 نفر تعیین‌شده است. به‌منظور محاسبه پایایی پژوهش از آلفای کرونباخ در نرم‌افزار SPSS24 استفاده‌شده که طبق برآورد صورت گرفته، مقدار آن 760/0 به‌دست‌آمده است. روایی پژوهش نیز به‌صورت کیفی و با استفاده از نظر کارشناسان و خبرگان موردبررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان گفت که عوامل اجتماعی با ضریب 880/0، زیست‌محیطی با ضریب 611/0، اقتصادی با ضریب 291/0 و در نهایت، عوامل مدیریتی- نهادی با ضریب 276/0، به ترتیب بیشترین تأثیر را بر توسعه روستاهای هدف گردشگری استان مرکزی داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Effects of Community-Based Tourism on Rural Development: A case study of Target Villages of Markazi Province Tourism

نویسندگان [English]

  • Hamid Afshari
  • Behroz Yeghaneh
  • Hossein Farahani
  • Mahdi Cheraghi
Department of Geography, Faculty of Humanities, University of Zanjan, Zanjan, Iran
چکیده [English]

ABSTRACT
This research explores the influence of community-based tourism (CBT) on the development of designated tourism villages in Markazi Province, Iran. Employing a descriptive design with a quantitative approach, data was collected through documentary analysis (libraries and journals) and field surveys using questionnaires. Social factors (coefficient = 0.880) emerged as the strongest positive influence on CBT development, highlighting the importance of community readiness. Environmental components (coefficient = 0.611) were the second most impactful factor, underlining the need for environmental preservation. Economic factors (coefficient = 0.291) and managerial-institutional factors (coefficient = 0.276) also demonstrated positive influences, though to a lesser extent. Data analysis utilized correlation schemes and structural equation modeling (SEM) techniques with Smart PLS4 software. Using Cochran's formula, a sample size of 325 participants from the 25 target villages was determined. The research instrument's reliability was assessed using Cronbach's alpha (α = 0.760), while expert opinion ensured qualitative validity. Overall, this study suggests that social and environmental considerations are paramount for successful CBT implementation in Markazi Province. While economic benefits and effective management are essential, fostering community readiness and environmental sustainability are crucial for long-term CBT development.
Extended Abstract
Introduction
In recent years, due to the lack of attention to unfavorable conditions in different regions, tourism has not had the necessary ability to increase the welfare of local communities; therefore, it has failed in terms of social empowerment and economic capability because not every region is suitable for tourism. Thus, for the development of tourism in any area, it is necessary to evaluate the context and capacities of the community in order to launch and monitor tourism associations, which is considered in community-based tourism. In general, community-based tourism provides important benefits in rural areas. First of all, this activity directly impacts the local community. Then, it stimulates responsible tourism to improve the quality of life in rural areas and the natural and cultural resources of those areas and ultimately reduces poverty in these areas. So, the development of community-based tourism in the economic field has increased local income and employment. The research area targets tourism villages in Central Province. This province has many tourist attractions in the field of rural tourism. It can be said that this province has good potential in the field of tourism and ecotourism and can be a suitable model for the development of community-based tourism. Therefore, the participation of the local community and the creation of suitable infrastructure for local tourism in the rural areas of Central Province can create a win-win relationship between the local community and tourists. The current research aims to investigate the effects of community-based tourism on the development of tourism target villages in Markazi Province.
 
Methodology
This research employs a descriptive design with a quantitative approach. Data analysis will utilize correlation schemes and structural equation modeling (SEM) techniques using Smart PLS4 software, which is well-suited for handling smaller sample sizes and non-normal data distribution (if applicable). Information was gathered through documentary analysis of research and academic literature (library sources and scientific journals) and a field survey using questionnaires. The target population encompasses all 25 designated tourism villages within Markazi Province. To ensure representativeness, villages experiencing higher tourist influx were chosen based on consultations with tourism experts and university professors in the region. Households were selected as the sampling unit. Drawing upon data from the 2015 General Population and Housing Census, the total number of households residing in these villages is 2085. Cochran's formula was employed to determine the required sample size, resulting in a target of 325 participants for data collection.
 
Results and discussion
This research employed various indices to assess the measurement and structural models. Reliability was evaluated using factor loadings (cut-off ≥ 0.4), Cronbach's alpha (cut-off ≥ 0.7), and composite reliability (cut-off ≥ 0.7). All criteria indicated satisfactory model reliability. Convergent validity was assessed through factor loadings, all exceeding the 0.5 threshold, demonstrating good construct validity. The structural model fit was evaluated using t-values, R-squared (weak: 0.19, medium: 0.32, strong: 0.67), Q-squared (weak: 0.02, medium: 0.15, strong: 0.35), redundancy (positive value preferred), and GOF (weak: 0.01, medium: 0.25, strong: 0.36). The analysis revealed significant effects (t-values > 1.96) of social, economic, environmental, and management-institutional factors on community-based tourism development, with social and environmental factors exhibiting the strongest influences (path coefficients with the highest values). Additionally, the GOF value (0.527) surpassed the 0.36 threshold, indicating a strong overall model fit. These findings suggest that the proposed model effectively captures the relationships between the examined variables and community-based tourism development in Markazi Province.
 
Conclusion
The results suggest that social factors (coefficient = 0.880) strongly influence community-based tourism (CBT) development in the villages studied in Markazi Province. This highlights the significance of social readiness for CBT implementation.  A community's receptiveness to change and its existing social structures can significantly influence the program's success. Environmental components (coefficient = 0.611) emerge as the second most impactful factor. This underlines the importance of preserving the natural environment in CBT destinations. Sustainable practices and responsible tourism strategies will likely be crucial for long-term development. Economic factors (coefficient = 0.291) and managerial-institutional factors (coefficient = 0.276) also positively influence CBT development, albeit to a lesser extent than social and environmental factors.  These findings suggest that while necessary, economic benefits and effective management structures may not be the sole drivers of successful CBT programs.
 
Funding
There is no funding support.
 
Authors’ Contribution
Authors contributed equally to the conceptualization and writing of the article. All of the authors approved thecontent of the manuscript and agreed on all aspects of the work declaration of competing interest none.
 
Conflict of Interest
Authors declared no conflict of interest.
 
Acknowledgments
We are grateful to all the scientific consultants of this paper.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Community-Based Tourism
  • Economic Factors
  • Social Factors
  • Managerial-Institutional Factors
  • Markazi Province

مراجع

  1.  اسماعیل‌زاده، حسن؛ صرافی، مظفر و توکلی نیا، جمیله. (1390). تحلیلی بر رویکردهای توسعه گردشگری در اجتماعات محلی. فصلنامه علوم محیطی، 9(2)، 119-142.
  2.  امامی، سیده فاطمه؛ دربان آستانه، علیرضا؛ رضوانی، محمدرضا و قدیری، مجتبی. (1400). تبیین نقش مؤلفه‌های مؤثر بر توسعه گردشگری اجتماع‌محور (مطالعه موردی: روستاهای استان گیلان). برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 10(36)، 1-27. https://doi.org/10.22080/jtpd.2021.20175.3406
  3.  ایمانی، بهرام و معدنی، جواد. (1404). آسیب‌شناسی گردشگری روستایی پایدار در مناطق روستایی مبتنی بر رویکرد ذینفعان گردشگری مطالعه موردی: شهرستان سرعین. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 57(1)، 49-65. https://doi.org/10.22059/jhgr.2024.373285.1008674
  4.  بورقانی فراهانی، سهیلا؛ فرهنگی، علی‌اکبر و مشهدی، سحر. (1392). تحلیل شاخص‌های مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری روستایی (پیمایشی پیرامون روستای گرمه). مدیریت دولتی، 5(1)، 41-64. https://doi.org/10.22059/jipa.2013.35547
  5.  بیات، سوده و خزائی پول، مرتضی. (1395). ارزش‌های ادراکی گردشگران روستای کویری مصر به‌عنوان گردشگری جامعه‌محور. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 5(18)، 65-81. http://dx.doi.org/10.18869/acadpub.serd.5.18.65
  6.  ترابی فارسانی، ندا؛ حکمت، مرضیه؛ صادقی شاهدانی، حسین و داودیان دهکردی، آیدا. (1402). تبیین نقش مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد و موزه‌ها در فرایند ترویج گردشگری پایدار. مطالعات مدیریت گردشگری، 18(63)، 7-40. https://doi.org/10.22054/tms.2023.75004.2859
  7.  تولایی، سیمین؛ سلیمانی، محمد؛ جهانی دولت‌آباد، رحمان و جهانی دولت‌آباد، اسماعیل. (1396). نقش مشارکت جوامع محلی در صنعت گردشگری پایدار (مطالعه موردی: سرعین). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 49(1)، 95-113. https://doi.org/10.22059/jhgr.2017.53814
  8.  حاتمی نژاد، حسین؛ پرهیز، فریاد و کرمی، مهرداد. (1391). تحلیلی بر ظرفیت‌سازی گردشگری اجتماع‌محور. فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی «سپهر»، 21(82)، 7-13. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.25883860.1391.21.82.2.6
  9.  حسام، مهدی و باغیانی، حمیدرضا. (1397). سنجش نگرش روستاییان نسبت به تحقق گردشگری روستایی جامعه‌محور (موردمطالعه: دهستان گوراب‌پس، شهرستان فومن، استان گیلان). پژوهش‌های روستایی، 9(1)، 72-87. https://doi.org/10.22059/jrur.2018.225971.1058
  10.  حیدری، زهرا؛ بدری، سید علی؛ رضوانی، محمدرضا و دربان آستانه، علیرضا. (1401). تحلیل نگرش‌ها و گرایش‌های گردشگران نسبت به گردشگری کشاورزی مبتنی بر جامعه محلی (منطقه موردمطالعه: روستاهای شهرستان تنکابن). برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 11(40)، 7-40. https://doi.org/10.22080/jtpd.2022.20965.3483
  11.  دادور خانی، فضیله و غنیان، منصور. (1397). تبیین راهبردهای توسعه گردشگری پیراشهری جامعه‌محور، مطالعه موردی منطقه کن - سولقان. مجله گردشگری شهری، 5(4)، 121-135. https://doi.org/10.22059/jut.2019.225404.279
  12.  سقایی، مهدی؛ جوانبخت قهفرخی، زهره و عیدی، محدثه. (1395). ارزیابی شکل‌گیری گردشگری اجتماع‌محور در نواحی روستایی استان گلستان. جغرافیا، 14(49)، 96-114.
  13.  صالحی، صادق و میرزاخانی، شهربانو. (1400). جامعه محلی و توسعه گردشگری دریایی (نگرش جامعه میزبان نسبت به توسعه گردشگری دریایی در استان مازندران). مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی، 2(3)، 103-127. https://doi.org/10.22124/gscaj.2021.20569.1101
  14.  صفرآبادی، اعظم و طبیعی، منصور. (1396). توسعه گردشگری اجتماع‌محور با تأکید بر جنبه‌های قومی محلی (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه). جغرافیا، 15(52)، 169-182.
  15.  عنابستانی، علی‌اکبر و حسینی، سیده پروین. (1400). تحلیل پیشران‌های کلیدی مؤثر بر پذیرش گردشگری جامعه‌محور در سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد آینده‌پژوهی مطالعه موردی: شهرستان شیروان. جغرافیا و توسعه، 16(65)، 171-202. https://doi.org/10.22111/j10.22111.2021.6531
  16.  فلاحی، آزاده و رونقی، محمدحسین. (1401). شناسایی و رتبه‌بندی تأثیر متقابل موانع ساختاری گردشگری اجتماع‌محور در ایران. جغرافیا و پایداری محیط، 12(43)، 1-15. https://doi.org/10.22126/ges.2022.7391.2492
  17.  کلانتری خلیل‌آباد، حسین؛ پیرمرادیان، زهرا و شمس‌الدینی، علی. (1401). تحلیلی بر ظرفیت‌سازی گردشگری اجتماع‌محور در شهر یزد. مطالعات اجتماعی گردشگری، 10(19)، 61-90. https://doi.org/10.52547/journalitor.36270.10.19.0
  18.  موسوی، سیده سمیرا؛ عینالی، جمشید و جوان، فرهاد. (1404). سرمایه‌های جوامع محلی و توسعه اقتصادی گردشگرمحور مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان زنجان. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 57(2)، 65-81. https://doi.org/10.22059/jhgr.2024.371800.1008666
  19.  ورمزیاری، حجت؛ فتحی، مرضیه؛ کلانتری، خلیل و شایق، محمد آصف. (1402). تحلیل مؤلفه‌های توسعه گردشگری اجتماع‌محور در مناطق روستایی؛ مطالعه موردی: شهرستان‌های مریوان و سروآباد. مطالعات مدیریت گردشگری، 18(62)، 241-268. https://doi.org/10.22054/tms.2023.73671.2838
  20. اسماعیل‌زاده، حسن، صرافی، مظفر و توکلی نیا، جمیله. (1390). تحلیلی بر رویکردهای توسعه گردشگری در اجتماعات محلی. فصلنامه علوم محیطی، 9(2)، 119- 142.
  21. امامی، سیده فاطمه، دربان آستانه، علیرضا، رضوانی، محمدرضا و قدیری، مجتبی. (1400). تبیین نقش مؤلفه‌های مؤثر بر توسعه گردشگری اجتماع‌محور (مطالعه موردی: روستاهای استان گیلان)، برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 10(36)، 1-27. https://doi.org/10.22080/jtpd.2021.20175.3406
  22. ایمانی، بهرام و معدنی، جواد. (1404). آسیب‌شناسی گردشگری روستایی پایدار در مناطق روستایی مبتنی بر رویکرد ذینفعان گردشگری مطالعه موردی: شهرستان سرعین. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 57(1)، 49-65. https://doi.org/10.22059/jhgr.2024.373285.1008674
  23. بورقانی فراهانی، سهیلا، فرهنگی، علی‌اکبر، و مشهدی، سحر. (1392). تحلیل شاخص‌های مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری روستایی (پیمایشی پیرامون روستای گرمه). مدیریت دولتی، 5(1)، 41-64. https://doi.org/10.22059/jipa.2013.35547
  24. بیات، سوده؛ خزائی پول، مرتضی. (1395). ارزش‌های ادراکی گردشگران روستای کویری مصر به‌عنوان گردشگری جامعه‌محور. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 5(18)، 81-65. http://dx.doi.org/10.18869/acadpub.serd.5.18.65
  25. ترابی فارسانی، ندا؛ حکمت، مرضیه؛ صادقی شاهدانی، حسین، و داودیان دهکردی، آیدا. (1402). تبیین نقش مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد و موزه‌ها در فرایند ترویج گردشگری پایدار. مطالعات مدیریت گردشگری، 18(63)، 40-7. https://doi.org/10.22054/tms.2023.75004.2859
  26. تولایی، سیمین، سلیمانی، محمد، جهانی دولت‌آباد، رحمان، و جهانی دولت‌آباد، اسماعیل. (1396)، نقش مشارکت جوامع محلی در صنعت گردشگری پایدار (مطالعه موردی: سرعین). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 49(1)، 95- 113. https://doi.org/10.22059/jhgr.2017.53814
  27. حاتمی نژاد، حسین، پرهیز، فریاد، و کرمی، مهرداد. (1391). تحلیلی بر ظرفیت‌سازی گردشگری اجتماع‌محور. فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی «سپهر»، 21(82)، 7-13. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.25883860.1391.21.82.2.6
  28. حسام، مهدی و باغیانی، حمیدرضا. (1397). سنجش نگرش روستاییان نسبت به تحقق گردشگری روستایی جامعه‌محور (موردمطالعه: دهستان گوراب‌پس، شهرستان فومن، استان گیلان). پژوهش‌های روستایی، 9(1)، 72-87. https://doi.org/10.22059/jrur.2018.225971.1058
  29. حیدری، زهرا؛ بدری، سید علی؛ رضوانی، محمدرضا، و دربان آستانه، علیرضا. (1401). تحلیل نگرش‌ها و گرایش‌های گردشگران نسبت به گردشگری کشاورزی مبتنی بر جامعه محلی (منطقه موردمطالعه: روستاهای شهرستان تنکابن). برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 11(40)، 40-7. https://doi.org/10.22080/jtpd.2022.20965.3483
  30. دادور (خانی)، فضیله، و غنیان، منصور. (1397). تبیین راهبردهای توسعه گردشگری پیراشهری جامعه‌محور، مطالعه موردی منطقه کن ‌- سولقان. مجله گردشگری شهری، 5 (4)، 135-121. https://doi.org/10.22059/jut.2019.225404.279
  31. سقایی، مهدی؛ جوانبخت قهفرخی، زهره و عیدی، محدثه (1395). ارزیابی شکل‌گیری گردشگری اجتماع‌محور در نواحی روستایی استان گلستان. نشریه جغرافیا، 14(49)،:96 – 114.
  32. صالحی، صادق، و میرزاخانی، شهربانو. (1400). جامعه محلی و توسعه گردشگری دریایی (نگرش جامعه میزبان نسبت به توسعه گردشگری دریایی در استان مازندران). مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی، 2(3 (پیاپی 6))، 103-127. https://doi.org/10.22124/gscaj.2021.20569.1101
  33. صفرآبادی، اعظم، و طبیعی، منصور. (1396). توسعه گردشگری اجتماع‌محور با تأکید بر جنبه‌های قومی محلی (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه). جغرافیا، 15 (52)، 169-182. https://sid.ir/paper/150316/fa
  34.  عنابستانی، علی‌اکبر و حسینی، سیده پروین. (1400). تحلیل پیشران‌های کلیدی مؤثر بر پذیرش گردشگری جامعه‌محور در سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد آینده‌پژوهی مطالعه موردی: شهرستان شیروان. نشریه جغرافیا و توسعه، 16(65)، 202-171. https://doi.org/10.22111/j10.22111.2021.6531
  35. فلاحی، آزاده، و رونقی، محمدحسین. (1401). شناسایی و رتبه‌بندی تأثیر متقابل موانع ساختاری گردشگری اجتماع‌محور در ایران. جغرافیا و پایداری محیط (پژوهشنامه جغرافیایی)، 12(43)، 1-15. https://doi.org/10.22126/ges.2022.7391.2492
  36. کلانتری خلیل‌آباد، حسین، پیرمرادیان، زهرا، و شمس‌الدینی، علی. (1401). تحلیلی بر ظرفیت‌سازی گردشگری اجتماع‌محور در شهر یزد. مطالعات اجتماعی گردشگری، 10(19)، 61-90. https://doi.org/10.52547/journalitor.36270.10.19.0
  37. موسوی, سیده سمیرا, عینالی, جمشید و جوان, فرهاد. (1404). سرمایه‌های جوامع محلی و توسعه اقتصادی گردشگرمحور مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان زنجان. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 57(2)، 65-81. doi: 10.22059/jhgr.2024.371800.100866
  38. ورمزیاری، حجت؛ فتحی، مرضیه؛ کلانتری، خلیل، و شایق، محمد آصف. (1402). تحلیل مؤلفه‌های توسعه گردشگری اجتماع‌محور در مناطق روستایی؛ مطالعه موردی: شهرستان‌های مریوان و سروآباد. مطالعات مدیریت گردشگری، 18(62)، 268-241. https://doi.org/10.22054/tms.2023.73671.2838
  39. Bjork, P. (2000). Ecotourism from a conceptual perspective, an extended definition of a unique tourism form. International Journal of Tourism Research, 2(3), 189-202. https://doi.org/10.1002/(SICI)1522-1970(200005/06)2:3%3C189::AID-JTR195%3E3.0.CO;2-T
  40. Mosavi, S., Einali, J. & Javan, F. (2025). Capitals of Local Communities and Tourism-Oriented Economic Development: A case study of Target Villages for Tourism in Zanjan Province. Human Geography Research, 57(2), 65-81. doi: 10.22059/jhgr.2024.371800.1008668
  41. Brohman, J. (1996). New directions in tourism for third world development. Annals of tourism research, 23(1), 48-70. https://doi.org/10.1016/0160-7383(95)00043-7
  42. Dodds, R., Ali, A., & Galaski, K. (2018). Mobilizing knowledge: Determining key elements for success and pitfalls in developing community-based tourism. Current Issues in Tourism, 21(13), 1547-1568. https://doi.org/10.1080/13683500.2016.1150257
  43. Fan, K. H. F., Ng, S. L., & Bayrak, M. M. (2023). Appraising the community in community-based tourism. Tourism Geographies, 25(2-3), 594-614. https://doi.org/10.1080/14616688.2021.1943702
  44. Fong, S.-F., Lo, M.-C., Songan, P., & Nair, V. (2017). Self-efficacy and sustainable rural tourism development: Local communities’ perspectives from Kuching, Sarawak. Asia Pac. J. Tour. Res, 22, 147–159. http://dx.doi.org/10.1080/10941665.2016.1208668
  45. Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). “Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error”. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. https://doi.org/10.2307/3151312
  46. Gallagher, D., Ting, L., & Palmer, A. (2008). “A Journey into the Unknown: Taking the Fear out of Structural Equation Modeling with AMOS for the First-Timer User”, The Marketing Review, 255-275.
  47. Giampiccoli, A., Jugmohan, S., & Mtapuri, O. (2014). International cooperation, community-based tourism and capacity building: Results from a Mpondoland village in South Africa. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(23), 657-667. http://dx.doi.org/10.5901/mjss.2014.v5n23p657
  48. Goodwin, H., & Santilli, R. (2009). Community Based Tourism: A Success? Retrieved http://www.andamandiscoveries
  49. Hall, C. M. (2007). Pro-poor tourism: Do ‘tourism exchanges benefit primarily the countries of the South’? Current Issues in Tourism, 10(2), 111-118. http://dx.doi.org/10.1080/13683500708668426
  50. Hall, M. (2000). Tourism planning; Policies, Processes and Relationships. England: Pearson Education Limited.
  51. Hall, M. C. (2007). Pro-Poor Tourism: Who Benefits? Cleve don. Channel View Publications.
  52. Han, H., Eom, T., Al-Ansi, A., Bobby Ryu, H., & Kim, W. (2019). Community-Based Tourism as a Sustainable Direction in Destination Development: An Empirical Examination of Visitor Behaviors. Sustainability, 11(12), 1-14. doi:10.3390/su11102864.
  53. Hardy, A., Beeton, R. J. S., & Pearson, L. (2002). Sustainable tourism: An overview of the concept and its position in relation to conceptualizations of tourism. Journal of Sustainable Tourism, 10(6), 475-496. https://doi.org/10.1080/09669580208667183
  54. Kalantari, H., Pirmoradian, Z., & Shamsuddini, A. (2022). An Analysis on Capacity Building of Community-Based Tourism in Yazd. (e723666). Social Studies in Tourism, 10(19). https://doi.org/10.52547/journalitor.36270.10.19.0
  55.  Kheiri, J., & Nasihatkon, B. (2016). The effects of rural tourism on sustainable livelihoods (case study: Lavij rural, Iran). Modern Applied Science, 10(10), 10-22. http://dx.doi.org/10.5539/mas.v10n10p10
  56. Laire, E., & Gutierrez, M. (2019). Participation in tourism: Cases on Community-Based Tourism (CBT) in the Philippines. Dalam Ritsumeikan Journal of Asia Pacific Studies (Vol. 37).
  57. Lea, J. (1988). Tourism development in the Third World. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203040393
  58. Lee, T. H., & Jan, F. H. (2019). Can community-based tourism contribute to sustainable development? Evidence from residents’ perceptions of the sustainability. Tourism Management, 70, 368-380. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0261517718302115.
  59. Lee, T.J., Riley, M., & Hampton, M.P. (2010). Conflict and progress: Tourism development in Korea. Ann. Tour. Res, 37, 355–376. http://dx.doi.org/10.1016/j.annals.2009.10.001
  60. Li, W. (2006). Community decisionmaking participation in development. Annals of tourism research, 33(1), 132-143. http://dx.doi.org/10.1016/j.annals.2005.07.003
  61. Mayaka, M., Croy, W. G., & Cox, J. W. (2018). Participation as motif in community-based tourism: a practice perspective. Journal of sustainable tourism, 26(3), 416-432. http://dx.doi.org/10.1080/09669582.2017.1359278
  62. Mbaiwa, J. E., & Stronza, A. L. (2010). The effects of tourism development on rural livelihoods in the Okavango Delta, Botswana. Journal of sustainable tourism, 18(5), 635-656. http://dx.doi.org/10.1080/09669581003653500
  63. Mena,M. (2010). Community-based cultural heritage projects in the Philippines: Tourism and heritage management partnerships. Perspectives on Heritage Tourism. Bangkok, Thailand: SEAMEO SPAFA, 19-31.
  64. Mendoza-Moheno, J., Cruz-Coria, E., & González-Cruz, T. F. (2021). Socio-technical innovation in community-based tourism organizations: A proposal for local development. Technological Forecasting and Social Change, 171, 120949. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2021.120949
  65. Mestanza Ramon, C., Sanchez Capa, M., Cunalata Garcia, A., Jimenez Gutierrez, M., Toledo Villacís, M., & Ariza Velasco, A. (2019). Community Tourism In Ecuador: A Special Case In The Rio Indillama Community, Yasuní National Park. International Journal of Engineering Research & Technology (IJERT), 8(6), 653-657. doi: 10.17577/IJERTV8IS060413
  66. Murphy, P. E. (1985). Tourism: A community approach. New York, NY: Methuen. https://doi.org/10.4324/9780203068533
  67. Musleh, M. (2023). Tata Kelola Wisata Pulau Gili Iyang: Perspektif Community Based Tourism. Journal of Contemporary Public Administration, 3(1), 42-50. https://www.ejournal.warmadewa.ac.id/index.php/jcpa/article/view/6853
  68. Nakpibal, P. (2021). Factors for Capacity Building Community Tourism Khlong Luang District Pathumthani Province. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 12(8), 2301-2307. http://dx.doi.org/10.17762/pae.v58i1.965
  69. Nunally, J. (1978). Psychometric theory. 2nd eddition. New York: McGraw-Hill.
  70. Okazaki, E. (2008). A community-based tourism model: Its conception and use. Journal of sustainable tourism, 16(5), 511-529. http://dx.doi.org/10.1080/09669580802159515
  71. Park, E., Phandanouvong, T., & Kim, S. (2018). Evaluating participation in community-based tourism: a local perspective in Laos. Current Issues in Tourism, 21(2), 128-132. doi:10.1080/13683500.2017.1296415
  72. Pasanchay, K., & Schott, C. (2021). Community-based tourism homestays' capacity to advance the Sustainable Development Goals: A holistic sustainable livelihood perspective. Tourism Management Perspectives, 37, 100784. http://dx.doi.org/10.1016/j.tmp.2020.100784
  73. Rasoolimanesh, S. M., Seyfi, S., Rastegar, R., & Hall, C. M. (2021). Destination image during the COVID-19 pandemic and future travel behavior: The moderating role of past experience. Journal of Destination Marketing & Management, 21, 100620. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2021.100620
  74. Rigdon, E. E., Ringle, C. M. & Sarstedt, M. (2010). “Structural modeling of heterogeneous data with partial least squares”. In N. K. Malhotra (Ed.), Review of marketing research (vol. 7, pp. 55e296). Bingley: Emerald Group Publishing Limited. http://dx.doi.org/10.1108/S1548-6435(2010)0000007011
  75. Robinson, M., & Boniface, P.( 1999). Tourism and Cultural Conflicts. CABI: New York, NY, USA.
  76. Rocca, L. H. D., & Zielinski, S. (2022). Community-based tourism, social capital, and governance of post-conflict rural tourism destinations: the case of Minca, Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Tourism management perspectives, 43, e100985-e100985. http://dx.doi.org/10.1016/j.tmp.2022.100985
  77. Sakcharoen, T., Niyommaneerat, W., Faiyue, B., & Silalertruksa, T. (2023). Low-carbon municipal solid waste management using bio-based solutions and community participation: The case study of cultural tourism destination in Nan. Thailand. Heliyon, 9(11). https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e22025
  78. Sitikarn, B., Kankaew, K., Sawangdee, Y., & Pathan, A. (2022). Coffee value symbiosis toward a mountain geographical community-based tourism in Thailand. Geo Journal of Tourism and Geosites, 42, 657-663. http://dx.doi.org/10.30892/gtg.422spl03-874
  79. SNV (2007) SNV: Lao PDR. On WWW at http://www.snv.org.la. Accessed 2.1.06.
  80. Spenceley, A. (2008). Responsible tourism: Critical issues for conservation and development. Sterling, VA: Earthscan.
  81. Stone, L. S., & Stone, T. M. (2011). Community-based tourism enterprises: challenges and prospects for community participation; Khama Rhino Sanctuary Trust, Botswana. Journal of Sustainable Tourism, 19(1), 97-114. http://dx.doi.org/10.1080/09669582.2010.508527
  82. SuansriL Potjana (2003)L Community tourism hand bookL REST foundationLCanada.
  83. Tokeree, W. and Panyadee, C. (2013). Potential in community based tourism management of ChulabhornPattana 10 community, Betong District, Yala province. Chiang Mai: Maejo University. Tourism Research, 33(1), 132-143.
  84. UNWTO (United Nations World Tourism Organisation), 2015. Annual Report 2014. Madrid, Spain.
  85. Vajirakachorn, T. (2011). Determination of success for community-based tourism. Unpublished PhD dissertation, Texas A&M University, USA.
  86. Van Rooyen, J.C. (2004). Rural community participation on tourism-based developments: The case of the Mbila community in Maputaland, Kwazulu-Natal (Unpublished master’s dissertation). University of Pretoria, Pretoria, South Africa.
  87. Werts, C. E., Linn, R. L. & Joreskog, K. G. (1974). Intra class reliability estimates: testing structural assumptions”. Journal of Educational & Psychological Measurement, 34(1), 25-33. https://doi.org/10.1177/001316447403400104
  88. Zhang, Y., Xiong, Y., Lee, T. J., Ye, M., & Nunkoo, R. (2021). Sociocultural sustainability and the formation of social capital from community-based tourism. Journal of Travel Research, 60(3), 656-669. http://dx.doi.org/10.1177/0047287520933673
  89. Zielinski, S., Jeong, Y. & Milanés, C.B. (2021). Factors that influence community-based tourism (CBT) in developing and developed countries. Tourism Geographies, 23(5-6), pp.1040-1072. http://dx.doi.org/10.1080/14616688.2020.1786156
  90. Zielinski, S., Jeong, Y., Kim, S. I., & B Milanés, C. (2020). Why community-based tourism and rural tourism in developing and developed nations are treated differently? A review. Sustainability, 12(15), 5938(1-20); doi:10.3390/su12155938.
  91. Anabestani, A. A., & Hosieni, S. P. (2021). Analysis of Key Drivers Affecting the Acceptance of Community-based Tourism in Rural Settlements with a Futuristic Approach (Case Study: Shirvan County). Geography and Development, 19(65), 171-202. https://doi.org/10.22111/j10.22111.2021.6531 [In Persian]
  92. Imani, B. & Madani, J. (2025). Pathology of Sustainable Rural Tourism in Rural Areas Based on Tourism Stakeholders Approach: A case study of Sarein City. Human Geography Research, 57(1), 49-65. https://doi.org/10.22059/jhgr.2024.373285.1008674 [In Persian]
  93. Bayat, S., & Khazai Pol, M. (2016). Perceptual values of Egyptian desert village tourists as community-oriented tourism. Space economy and rural development, 5 (18), 65-81. http://dx.doi.org/10.18869/acadpub.serd.5.18.65 [In Persian]
  94. Bourghani Farahani, B. F., Farhangi, F., & Mashhadi, M. (2013). An Analysis of Effective Indicators Impacting Rural Tourism Industry Development (A Survey on Garmeh Village). Journal of Public Administration, 5(13), 41-64. https://doi.org/10.22059/jipa.2013.35547 [In Persian]
  95. Emami, S. F., Darban Astaneh, A., Rezvani, M. R., & Ghadiri, M. (2021). Explain the role of effective components on the development of community-based tourism (Case study: villages of Gilan province. Journal of Tourism Planning and Development, 10(36), 1-27. https://doi.org/10.22080/jtpd.2021.20175.3406 [In Persian]
  96. Esmaeilzadeh, H., Sarrafi, M., & Tavakkoli Nia, J. (2011). Analysing Tourism Development Approaches in Local Communities. Environmental Sciences, 9(2) [In Persian]
  97. Falahi, A., & Ronaghi, M. H. (2022). Identifying and Ranking the Interaction of Structural barriers of Community-Based Tourism in Iran. Geography and Environmental Sustainability, 12(2), 1-15. https://doi.org/10.22126/ges.2022.7391.2492 [In Persian]
  98. Hataminejad, H., Parhiz, F., & Karami, M. (2012). An Analysis of Community-Based Tourism Capacity. Scientific- Research Quarterly of Geographical Data (SEPEHR), 21(82), 7-13. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.25883860.1391.21.82.2.6 [In Persian]
  99. Hesam, M., & Baghiani, H. (2018). Assessing the attitude of villagers towards the implementation of community-based rural tourism (Case Study: Gurab Pas, Fuman county, Guilan province). Journal of Rural Research, 9(1), 72-87. https://doi.org/10.22059/jrur.2018.225971.1058 [In Persian]
  100. Heydari, Z., Badri, S. A., Rezvani, M. R., & Darban Astaneh, A. R. (2022). Analysis of tourist's attitudes and tendencies towards community based Agritourism (Study area: villages of Tonekabon township). Journal of Tourism Planning and Development, 11(40), 7-40. https://doi.org/10.22080/jtpd.2022.20965.3483 [In Persian]
  101. khani, F., & ghanian, M. (2019). The analysis of community based strategies of Tehran’s Suburb Tourism Development,The case study of Kan-Sologhan District. urban tourism, 5(4), 121-135. https://doi.org/10.22059/jut.2019.225404.279 [In Persian]
  102. Roradeh, H., Ghasemi, J., Yousefi, Y., & Ghasemi, Z. (2019). Clustering the rainfall of Iran with using new approach based on Singular Value Decomposition Mapping and Fuzzy C-Means Clustering. Geographical Planning of Space, 9(31), 113-124. doi: 10.30488/gps.2019.90113 [In Persian]
  103. roradeh, H., Safarrad, T., & Shirdel, H. (2018). The Impact of Global Warming on Tourism Areas in Southern Coast of the Caspian Sea. Journal of Tourism Planning and Development, 7(24), 146-163. doi: 10.22080/jtpd.2018.1828 [In Persian]
  104. Safarabadi, Azam, and Nazri, Mansour. (2017). Development of community-oriented tourism with emphasis on local ethnic aspects (case study: Kermanshah city). Geography, 15 (new period) (52), 169-182[In Persian]
  105. Saghaie, M., Jahanbakht, Z., & Eydi, M. (2016). Evaluation of the formation of community-oriented tourism in the rural areas of Golestan province. Geography, 14(49), 96-114. [In Persian]
  106. Salehi, S., & Mirzākhāni, S. (2021). Development of maritime tourism and local community approach. Geographical Studies of Coastal Areas Journal, 2(3), 103-127. https://doi.org/10.22124/gscaj.2021.20569.1101 [In Persian]
  107. Tavalaee, S., Soleimany, M., Jahani Dowlatabad, R., & Jahani Dowlatabad, E. (2017). The role of participation in sustainable tourism industry (Case study: Sarein). Human Geography Research, 49(1), 95-113. https://doi.org/10.22059/jhgr.2017.53814 [In Persian]
  108. Torabi Farsani, N., Hekmat, M., Sadeghi Shahdani, H., & Davoudian Dehkordi, A. (2023). Clarifying the role of Participation of NGOs and Museums in the Process of Promoting Sustainable Tourism. Tourism Management Studies, 18(63), 7-40. https://doi.org/10.22054/tms.2023.75004.2859 [In Persian]
  109. Varmazyari, H., Fathi, M., kalantari, K., & Shaiq, M. A. (2023). Analyzing components of community-based tourism development in rural areas; case of Marivan and Sarvabad counties. Tourism Management Studies, 18(62), 241-268. https://doi.org/10.22054/tms.2023.73671.2838 [In Persian]
پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 57، شماره 3
آبان 1404
صفحه 37-56

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار