بررسی وضعیت منابع آب منطقه کلات با تاکید بر مشکلات تأمین آب روستایی

نویسندگان

1 استاد دانشکده جغرافیا - دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه جغرافیا - دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشجوی دوره دکتری برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی

چکیده

آب مورد استفاده در منطقه کلات حدود 165 میلیون متر مکعب است که حدود 60 میلیون متر مکعب آن سطحی و105 میلیون متر مکعب آن زیرزمینی می باشد. جریان های سطحی بخش عمده نیاز آبی منطقه را تأمین می نماید. به لحاظ تأمین نیازهای آبی در بخش های کشاورزی، شرب و بهداشت مشکل عمده ای در منطقه وجود ندارد. مهم ترین مساله در منطقه نحوه بهره برداری از منابع آب می باشد. درحال حاضر، روستائیان به منظور بهره برداری بیشتر از منابع آب با احداث تعدادی سردهنه سنتی و ایجاد کانال، از دبی پایه رودها استفاده می کنند. این تاسیسات با وقوع هر سیلاب مخرب، ویران شده و می بایست از نو احداث شوند. تقسیم آب در منطقه براساس حقابه و بر مبنای ساعت، در مدار آبیاری توزیع می شود؛ در مواردی که حقابه متناسب با سطوح زیرکشت نبوده، منجر به بروز مشکلات و درگیری بین زارعین می شود. به علاوه در منطقه تعدادی ازسکونتگاه های روستایی در زمینه تأمین آب شرب و بهداشتی، با مشکل کمی و کیفی مواجه می باشند. به منظور بررسی عوامل مؤثر و اساسی در مشکلات تأمین آب سکونتگاه های روستایی بین متغیّرهای دوری از مرکز اداری و ارتفاع محل سکونتگاه با آبرسانی، از آزمون احتمال دقیق فیشر استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که رابطه ای معنادار بین عوامل مزبور وجود ندارد. عامل مشکل ساز کمبود هزینه و ناکارآمدی مدیریت آبرسانی می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of Kalat ,s Water Resource With an Emphasis on the Problem of Providing Rural Water

نویسندگان [English]

  • Seyed Hasan Motiee Langroodi 1
  • S Velayati 2
  • F Akbaroghli 3
1
2
3
چکیده [English]

From 165 millions cubic meters of Water which is used in Kalat region, 60 millions cubic meters is surface water and 105 millions cubic meters is underground water. Most of water needed in this region, is provided by the rivers. There is not any problem for Providing water in agricultural section, drinking water and hygiene sections in the region. The most important problem in the region is the exploitation method of water resource. Villagers in the area use river water by using several traditional canals and levees. This systems are not lasting and are destroyed by floods, and again must be rebuild. In this region water is distributed among the farmers based on water share in an hour, and whenever, water share is not enough, problems arise among the farmers in some rural settlement of the region, Providing drinking and hygienic water, causes some problems for the villagers. In order to investigate the effective factors in providing water for rural settlement, we have used Fishers test, considering two factors; being far from the official center and altitude of settlements from water resources. The results show that, there is no significant relation, between them. Real Problems are cost shortages and lack of proper water management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deep and half-deep wells
  • Kalat
  • Quanat
  • Rivers
  • rural settlements