ارزیابی ‌میزان ‌انطباق ‌سامانه ‌اتوبوس‌های تندرو ‌شهر ‌تهران ‌با ‌رویکرد ‌توسعۀ ‌حمل‌ونقل محور

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 ‌استادیار ‌جغرافیا ‌و ‌برنامهریزی ‌شهری، ‌دانشگاه ‌تهران

2 ‌دانشیار ‌دانشکدة ‌جغرافیا، ‌دانشگاه ‌تهران

3 ‌دانشجوی ‌کارشناسی ‌ارشد ‌جغرافیا ‌و ‌برنامهریزی ‌شهری، ‌دانشگاه ‌تهران

4 ‌دانشجوی ‌کارشناسی ‌ارشد ‌برنامهریزی ‌آمایش ‌سرزمین، ‌دانشگاه ‌تهران

چکیده

امروزه ‌رشد ‌مالکیت ‌و ‌گرایش ‌روزافزون ‌مردم ‌به ‌خودروهای ‌شخصی ‌در ‌شهرها، ‌سبب ‌افزایش ‌حجم ‌ترافیک ‌و ‌آلودگی‌های ‌زیست‌محیطی ‌شده ‌است؛ ‌از ‌این‌رو ‌در ‌دیدگاه‌های ‌معاصر ‌شهرسازی، ‌رویکرد «‌توسعة ‌حمل‌ونقل‌محور» ‌با ‌گرایش ‌به ‌گسترش ‌حمل‌ونقل ‌عمومی ‌و ‌توسعة ‌شهرها ‌بر ‌مبنای ‌آن، ‌یکی ‌از ‌راهکارهای ‌مقابله ‌با ‌این ‌جریان ‌است ‌که ‌موفقیت ‌سامانة ‌حمل‌ونقل ‌عمومی ‌در ‌آن، ‌منوط ‌به ‌پذیرش ‌و ‌اجرای ‌الزاماتی ‌است. ‌بدین‌منظور، ‌سامانة ‌اتوبوس‌های ‌تندرو ‌شهر ‌تهران ‌از ‌نظر انطباق ‌با ‌الزامات ‌فیزیکی ‌این ‌رویکرد ‌و ‌اهداف ‌کیفی ‌آن ‌مطالعه ‌شد. ‌پژوهش ‌حاضر ‌کاربردی-توسعه‌ای، ‌و ‌توصیفی-تحلیلی ‌است ‌که ‌پس ‌از ‌تشریح ‌مفاهیم، ‌به‌منظور ‌بررسی ‌میزان انطباق ‌دو ‌خصوصیت ‌فیزیکی ‌توسعة ‌فشرده ‌و ‌اختلاط ‌کاربری‌ها، ‌با ‌استفاده ‌از ‌تکنیک ‌خوشه‌بندی ‌فازی، ‌با ‌خطوط ‌ترکیب ‌شد. ‌سپس ‌نقشه‌های ‌پهنه‌بندی ‌آلودگی ‌برای ‌بررسی ‌ارتباط ‌میان ‌اهداف ‌کیفی، ‌یعنی ‌زیست‌پذیری ‌(آلودگی ‌هوا) ‌با ‌استفاده ‌از ‌روش‌های ‌خوشه‌بندی ‌فازی ‌و ‌میان‌یابی ‌ترسیم، ‌و ‌با ‌نقشة ‌الزامات ‌مطابقت ‌داده ‌شد. ‌براساس ‌نتایج ‌بخش ‌اول، ‌مناطق ‌10، ‌12، ‌13، ‌14، ‌15، ‌16 ‌و ‌20 ‌کمترین ‌میزان ‌انطباق ‌را ‌با ‌الزامات ‌فیزیکی ‌دارند. ‌در ‌بخش ‌دوم ‌هم ‌مشخص ‌شد ‌که ‌کیفیت ‌هوای ‌مناطق ‌10، ‌11، ‌12، ‌13، ‌14، ‌15، ‌16 ‌و ‌20 ‌در ‌بحرانی‌ترین ‌وضعیت ‌قرار ‌دارد. ‌پس ‌از ‌مقایسة ‌دو ‌نقشه ‌مشاهده ‌شد ‌وضعیت ‌کیفیت ‌هوای ‌مناطقی ‌با ‌کمترین ‌مطابقت، ‌در ‌نامناسب‌ترین ‌حالت ‌قرار ‌دارد. ‌به‌طورکلی ‌می‌توان ‌گفت ‌فراهم‌نبودن ‌الزامات ‌رویکرد ‌در ‌اطراف ‌خطوط ‌مانع ‌از ‌تحقق ‌اهداف ‌شده ‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An Evaluation of Compatibility of Tehran’s Bus Rapid Transit with Transit-oriented Development Approach

نویسندگان [English]

  • Seyyed Abbas Rajaei 1
  • Hassan-Ali Faraji Sabokbar 2
  • Abbas Doorudinia 3
  • Ramin Ghorbani 4
1 Assistant Professor of Geography and Urban Planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Iran
2 Associate Professor of Geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Iran
3 MA in Geography and Urban Planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Iran
4 MA in Spatial Planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction
Today, increasing tendency of using cars instead of walking to public transport has increased environmental pollution. The air pollution in many countries of the world, especially big cities in Iran, is so critical that it forced the government to take serious policies and make short term and long term programs.  In a different perspective, it is necessary to think about these problems. Urban planners dependent on their views on this issue have taken transit-oriented development approach. This approach has been considered in urban planning from the 1970s in USA among policymakers and researchers in the field of planning and urban design. Citizens are encouraged to use public transportation in the areas with mixed-use residential, commercial and office near a node or transit stops (bus, subway, etc.). If implemented properly, this type of planning can bring many benefits, including reduction in transport costs, reduction in congestion, sustainability and urban vitality, open shape in development of cities and etc. In Iran,  using public transportation has benefits in the cities, especially big cities. The plans have been implemented in these areas. In Tehran, large-scale projects such as metro and bus systems were highly operating; but development of such systems requires understanding the effectiveness in various dimensions. The aim of this study is to answer questions about the operation of the bus system in Tehran to find out the framework for transit-oriented development approach and its physical properties. One of habitable transit-oriented development quality objectives in this study is that air pollution. We attempts to understand the relationships between air pollution zoning in Tehran and the requirements of transit-oriented development approach. 
Methodology
The aim of this study is applied in terms of development and descriptive-analytical methods with an approach outlining the concepts to determine the consistency of fuzzy clustering technique using two physical features. To evaluate the viability of the relationship between quality objectives in this study, air pollution is taken into account. Using fuzzy clustering and interpolation of air pollution zoning maps, we have taken transit-oriented development approach to the bus system.
Result and discussion
The results showed the adaptability of transit-oriented development approach in different lines. In mixing land uses, except in the areas of north and northeast and southeast Tehran there is a greater extent than mixing appropriate user. In other areas, especially in the east, southeast and southwest between stations there are smaller cases. The mixing member further includes a separate application that is enclosed within residential applications. The composition and distribution of inappropriate land use leads to internalization of trips in the development area. Thus, it can create demand for travel and the subsequent parking. The population density is only half in northern, northeastern, southern and western edges as good density. This is due to the following areas of immediate gate stations where passengers can easily have access to transportation lines. There are the most convenient connections between people with access to the use of public transport and reducing the desire to travel by car. In the final map resulted from combination of two layers of integrated land use and population density, we reduced population density in the areas of 10, 12, 13, 14, 15, 16, 20 and mixed use transit-oriented development approach in conformity with the requirements. In the second part, after zoning map pollution in Tehran for six key pollutants over the past 5 years, the results indicated critical situations in terms of air quality in the zones of 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, and 20. After comparing pollution hazard map with the map of requirements of transit-oriented approach, we can see the areas with unfavorable air quality.
Conclusion
It can be stated that providing requirements of the approach to development of transport system of buses around the major lines was an obstacle to achieve the goals. In some areas, the components and parameters of transport system have a great impact on the amount of pollution. Accordingly, different areas of Tehran in terms of transport indicators and the type of passages, per capita lamps, LED density, percent of networks and parking space have different roles in air pollution. It is essential in these plans to utilize the requirements of this development pattern and to take advantages of this form of development as a successful and effective way in reducing traffic congestion. It is proposed to see the metropolitan Tehran and other large cities in these projects and the development of comprehensive plans in order to establish successful and effective solutions to decrease traffic congestion and social development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transit-oriented development approach (TOD)
  • Bus Rapid Transit (BRT)
  • clustering method
  • Mapping
  • Air pollution
. ‌افراخته، ‌حسین و ‌‌یاسر بستانی ‌املشی، 1389، ‌روشی ‌جدید ‌بهمنظور ‌خوشهبندی ‌دادههای ‌سرعت ‌باد ‌در ‌نیروگاههای ‌بادی ‌با ‌استفاده ‌از ‌الگوریتمهای ‌FCM ‌و ‌PSO، ‌نشریة ‌مهندسی ‌برق ‌و ‌مهندسی ‌کامپیوتر ‌ایران، دورة 8 ‌شمارة ‌3، ‌صص ‌210-214.
2. ‌بهزادفر، ‌مصطفی ‌و ‌مریم ‌ذبیحی، 1390، ‌راهنمای ‌برنامهسازی ‌حوزههای ‌شهری ‌در ‌چارچوب ‌توسعة ‌مبتنی ‌بر ‌حملونقل ‌عمومی، ‌فصلنامة ‌علمی-پژوهشی ‌باغ ‌نظر، ‌سال ‌هشتم، ‌شمارة 18، ‌صص 39-50.
3. ‌حسینی، ‌سیدعلی، ‌یوسف ‌بهرامی ‌و ‌ایرج ‌قادر­ی‌مطلق، 1393، ‌تحلیل ‌تأثیر ‌عملکردهای ‌محلهای ‌بر ‌رفتار ‌سفر ‌شهروندان ‌(مورد مطالعه: ‌شهر ‌رشت)، ‌فصلنامة ‌پژوهش‌های ‌جغرافیای ‌انسانی، دورة ‌46، ‌شمارة ‌3، ‌صص ‌657-676.
4. ‌خداوردی ‌نلخاصی، ‌ام‌سلیمه، ‌امیر ‌روحی ‌و ‌الهام ‌فلاح ‌منشادی، 1393، ‌آشنایی ‌با ‌توسعة ‌شهری ‌بدون ‌خودرو ‌(نمونة ‌موردی: ‌محلة ‌کن)، ‌دانش‌‌شهر، ‌شمارة ‌277، ‌مرکز ‌مطالعات ‌و ‌برنامه‌ریزی ‌شهر ‌تهران.
5. ‌دل­‌انگیزان، ‌سهراب، ‌آزاد ‌خانزادی ‌و ‌مریم ‌حیدریان، ‌1393، ‌بررسی ‌اثرات ‌تغییر ‌قیمت ‌سوخت ‌بر ‌تولید ‌گازهای ‌گلخانهای ‌در ‌بخش ‌حملونقل ‌جادهای ‌ایران؛ ‌رویکرد ‌حداقل ‌مربعات ‌پایدار ‌(RLS)، ‌فصلنامة ‌علمی-‌پژوهشی ‌اقتصاد ‌مقداری، ‌دورة ‌11، ‌شمارة ‌4، ‌صص ‌47-77.
6. ‌رفیعیان، ‌مجتبی و همکاران، 1392، ‌ارائة ‌فرایند ‌طراحی ‌شهری ‌اجتماعات ‌محلی ‌با ‌تأکید ‌بر ‌رویکرد ‌توسعة ‌حملونقل­‌محور، ‌فصلنامة ‌مطالعات ‌شهری، دورة ‌2، ‌شمارة ‌6، ‌صص 59-74.
7. ‌رفیعیان، ‌مجتبی، ‌‌حدیثه عسگری ‌تفرشی ‌و ‌اسفندیار ‌صدیقی، 1389، ‌کاربرد ‌رویکرد ‌توسعة ‌حملونقل‌محور ‌((TOD ‌در ‌برنامهریزی ‌کاربری ‌زمینهای ‌شهری ‌(نمونة ‌مطالعه: ‌ایستگاه ‌مترو ‌صادقیه)، ‌مدرس ‌علوم ‌انسانی، برنامه‌ریزی ‌و ‌آمایش ‌فضا، دورة ‌14، ‌شمارة ‌3، ‌صص 295-312.
8. ‌سرور، ‌رحیم ‌و ‌مهدی ‌امینی، 1392، ‌تحلیل ‌و ‌ارزیابی ‌تأثیر ‌اجتماعی-فرهنگی ‌ترافیک ‌و ‌حملونقل ‌شهری، ‌چاپ ‌اول، ‌انتشارات ‌تیسا، ‌تهران.
9. ‌سلطانی، ‌علی، 1390، ‌مباحثی ‌در ‌حملونقل ‌شهری ‌با ‌تأکید ‌بر ‌رویکرد ‌پایداری، ‌انتشارات ‌دانشگاه ‌شیراز، ‌شیراز.
10. ‌عباس­‌زادگان، ‌رضا، ‌راضیه ‌رضازاده ‌و ‌مریم ‌محمدی، 1390، ‌بررسی ‌مفهوم ‌توسعة ‌مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل ‌همگانی ‌و ‌جایگاه ‌مترو ‌شهری ‌تهران ‌در ‌آن، ‌فصلنامة ‌باغ ‌نظر، ‌‌سال ‌هشتم، شمارة ‌17،‌ صص 43-58.
11. ‌کاظمیان، ‌غلامرضا و همکاران، 1393، ‌مدیریت ‌شهری، ‌جلد ‌اول، ‌چاپ ‌دوم، ‌انتشارات ‌تیسا، ‌تهران.
12. ‌قراگوزلو، ‌علیرضا، ‌علی‌اصغر ‌آل ‌شیخ و ‌‌مهیار سجادیان، ‌1390، ‌تحلیلی ‌تطبیقی ‌بر ‌نقش ‌حملونقل ‌شهری ‌در ‌آلودگی ‌هوا ‌به ‌تفکیک ‌مناطق ‌شهرداری ‌کلانشهر ‌تهران ‌(منوکسیدکربن) ‌با ‌بهره‌گیری ‌از ‌GIS، ‌فصلنامة ‌جغرافیایی ‌چشم‌انداز ‌زاگرس، ‌دورة ‌4، ‌شمارة ‌12، ‌صص 21-40.
13. ‌هادی ‌زنوز، ‌بهروز و همکاران، 1390، ‌پیامدهای ‌بیرونی ‌حملونقل ‌با ‌خودرو ‌شخصی ‌در ‌شهر ‌تهران، ‌فصلنامة ‌اقتصاد ‌مقداری ‌(فصلنامة ‌بررسی‌های ‌اقتصادی)، دورة ‌8، ‌شمارة ‌2، ‌صص 51-77.
14. Abbaszadegan, R., RezaZadeh, R., and Mohammadi, M., 2011, Transit Oriented Development and Role of Tehran Subway System, Journal of Bagh-E Nazar, Vol. 8, No. 17, PP. 43-58. (In Persian)
15. Afrakhteh, H., and BostaniAmlashi, Y., 2010, A New Method for Clustering Wind Speed Data in Wind Power Plants Using Fcm and Pso Algorithms, Iranian Journal of Electrical Engineering and Computer Engineering, Vol. 8, No. 3, PP. 210- 214. (In Persian)
16. Arrington, G. B., 2002, Statewide Transit-Oriented Development Study: Factors for Success in California: Technical Appendix.
17. Behzadfar, M., and Zabihi, M., 2011, Transit-Oriented Development: Plan Making Guideline in Urban Areas, Journal of Bagh-E Nazar, Vol. 8. No. 18, PP. 39-50. (In Persian)
18. Belzer, D., and Autler, G., 2002, Transit Oriented Development: Moving from Rhetoric to Reality (PP. 6-15). Washington DC: Brookings Institution Center on Urban and Metropolitan Policy.
19. CANPZD, 2006, Transit Oriented Development (TOD) Guidebook, City of Austin Neighborhood Planning and Zoning Department, Austin: Metropolitan Council.
20. Cervero, R., 2004, Transit-Oriented Development in the United States: Experiences, Challenges, and Prospects (Vol. 102). Transportation Research Board.
21. Delangizan, S., Khanzadi, A., and Heidarian, M., 201), Studying the Effects of Fuel Price Changes on Greenhouse Gas Emissions in the Road Transportation Sector of Iran; Approach of Robust Least Squares, Journal of Quantitative Economics, Vo. 11, No. 4, PP. 47-77. (In Persian(
22. Dittmar, H., and Poticha, S., 2004, Defining Transit-Oriented Development: the New Regional Building Block, The New Transit Town: Best Practices in Transit-Oriented Development, PP. 20-55.
23. D’Urso, P., and Giordani, P., 2006, A Weighted Fuzzy C-Means Clustering Model for Fuzzy Data. Computational Statistics and Data Analysis, Vol. 50, No. 6, PP. 1496-1523.
24. Friedl, B., and Steininger, K. W., 2002, Environmentally Sustainable Transport: Definition and Long-Term Economic Impacts for Austria, Empirica, Vol. 29, No. 2, PP. 163-180.
25. Gharagozlou, A., AlSheikh, A. A, and Sajjadian, M., 2012, Comparative Analysis on the Role of Urban Transport in Metropolitan Tehran Municipality in Terms of Air Pollution (Carbon Monoxide) Using GIS, Geographic Scope of the Zagros Journal, Vol. 4 , No. 12, PP. 21-40. (In Persian(
26. HadiZonooz, B. et al., 2012, The External Effects of Transport by Private Car in Tehran, Journal of Quantitative Economics (Journal of Economic Studies), Vol. 8, No. 2, PP. 51- 77. (In Persian(
27. Hasibuan, H. S. et al., 2014, The Role of Transit Oriented Development iIn Constructing Urban Environment Sustainability, the Case of Jabodetabek, Indonesia, Procedia Environmental Sciences, Vol. 5, No. 20, PP. 622-631.
28. Houpin, S., 2010, Urban Mobility and Sustainable Development in the Mediterranean Regional Diagnostic Outlook, United Nations Environment Programme Mediterranean Action Plan, Report, PP. 1-24.
29. Hosseini, A., Bahrami, Y, and GhaderiMotlagh, E., 2014, An Analysis About the Influence of Neighborhood Functions on Travel Behavior of Citizens (Case Study: Rasht City), Human Geography Research Quarterly, Vol. 46, No. 3, PP. 657-676. (In Persian(
30.  Iams, A., and Kaplan, P., 2006, Economic Development and Smart Growth. International Economic Development Council, Research Record.
31. Isaksson, R., 2006, Total Quality Management for Sustainable Development: Process Based System Models, Business Process Management Journal, Vol. 12, No. 5, PP. 632-645.
32. ITDP (Institude for Transiportation Development Policies), 2013, TOD Standards V1.0, Nelson Nygrad, Newyork.
33. Kazemian, G. R. et al., 2015, Urban Management, Vol. 1, Second Edition, Published Tissa, Tehran. (In Persian(
34. Khodaverdi Nalkhasi, O., Rouhi, A., and Fallah Menshadi, E., 2015, Introduction to Urban Development without Vehicle (Case Study: Kan Neighborhood), Knowledge City, No. 277, Centre for Studies and Planning in Tehran. (In Persian(
35. Kittelson and Associates, Herbert S. Levinson Transportation Consultants, DMJM+ HARRIS, Transit Cooperative Research Program, United States, Federal Transit Administration, and Transit Development Corporation, 2007, Bus Rapid Transit Practitioner's Guide (Vol. 118), Transportation Research Board.
36.  Levinson, H. et al., 2003, TCRP. Report 90 Bus Rapid Transit, Case Studies in Bus Rapid Transit, Washigton, DC: Transit Cooperative Research Program, Transportation Research Board.
37. Loukaitou-Sideris, A., 2010, A New-Found Popularity for Transit-Oriented Developments? Lessons From Southern California, Journal of Urban Design, Vol. 15, No. 1, PP. 49-38.
38. Nelson, D., Niles, J., and Hibshoosh, A., 2001, A New Planning Template for Transit-Oriented Development, Vol. 1, Mineta Transportation Institute, San José State University.
39. Pendyala, R. M., and Kitamura, R., 2007, The Rapid Motorization of Asia: Implications for the Future, Transportation, Vol. 34, No. 3, PP. 275-279.
40. The London Transport Travel Market, 2009, Digest of Statistics, Available At: http://Urban-Renaissance.Org.
41.  Rafieian, M., AsgariTafreshi, H, and Sedighi, E., 2010, The Use of Transit-Oriented Development Approach (TOD) in Urban Land Use Planning (Case Study: Sadeghiyeh Subway Station), The Journal of and Spatial Planning, Vol. 14, No. 3, PP. 295-312. (In Persian(
42. Rafieian, M., 2013, Providing Local Communities with Emphasis on the Process of Urban Planning Transit-Oriented Development Approach, Journal of Urban Studies, Vol. 2 , No. 6, PP. 59-74. (In Persian)
43.  Sarver, R. and Amini, M., 2014, Analysis and Evaluation of Socio-Cultural Impact of Traffic and Urban Transportation, First Edition, Publishing Tissa, Tehran. (In Persian(
44. Soltani, A., 2012, Discussions on Urban Transport with a Focus on Sustainability Approach, Shiraz University, Shiraz. (In Persian)
45. Topp, H. H., 2005, The South American Bus Rapid Transit Systems and the Renaissance of Tram and Light Rail in Europe, Revista De Ingeniería, No. 21, PP. 116-120.
46. Vuchic, V. R., 2005, Urban Transit: Operations, Planning, and Economics.