تحلیل سطح پذیرش فناوری انرژی خورشیدی در مناطق روستایی (مطالعۀ موردی: مناطق روستایی شهرستان کلیبر و شهرستان خداآفرین- استان آذربایجان شرقی)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته‌ی دکتری جغرافیا و برنامه ‏ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس

2 استاد گروه جغرافیا و برنامه‏ ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‏ ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس

4 دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

امروزه، بهره‏گیری از انرژی‏های تجدیدپذیر در مناطق روستایی برای تأمین انرژی از پیش‏شرط‏های توسـعة پایـدار اسـت. پایان‏پذیری منابع سوخت‏های فسیلی و محدودیت آن‏ها در تأمین انرژی و نیز آسیب‏های زیست‏محیطی ناشی از بهره‏برداری از این منابع، توسعه و کاربرد انرژی‏های تجدید‏پذیر به‏ویژه بهره‏گیری از انرژی خورشیدی را به‏عنوان یک منبع انرژی پایدار ضروری کرده است. استفاده از انرژی خورشیدی در مناطق روستایی نیازمند پذیرش توسط روستاییان است. این پژوهش، به دنبال تحلیل سطح پذیرشفناوری پنل خورشیدی از سوی روستاییان است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‏ای و پیمایش میدانی انجام گرفته است. در این پژوهش 27روستا از شهرستان‏های کلیبر و خداآفرین در استان آذربایجان شرقی به‏عنوان جامعة آماری انتخاب شدند که 5 روستا دارای پنل و 22روستا بدون پنل‏اند. واحد تحلیل پژوهش سرپرستان خانوار است. در روستاهای پنل‏دار 60 خانوار و در روستاهای بدون پنل 256 خانوار از طریق روش نمونه‏گیری کوکران انتخاب شدند که در مجموع 316 سرپرست انتخاب و موردمطالعه قرار گرفتند. داده‏ها نیز از طریق آزمون تی تک‏نمونه‏ای تجزیه و تحلیل شدند. یافته‏های آماری بیانگر این است که در روستاهای دارای پنل سطح پذیرش در ابعاد سه‏گانة اقتصادی، اجتماعی، و زیست‏محیطی فناوری انرژی خورشیدی در حد پایین‏تر از حد متوسط و مقدار آن برابر با 01/2 است که بیانگر پذیرش پایین در این گروه است. در روستاهای غیربرخوردار، این مقدار بالاتر از میانگین و میزان آن در ابعاد زیست‏محیطی، اجتماعی، و اقتصادی به‏ترتیب برابر با 28/4، 14/4، و 12/4 است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of Solar Energy Technology acceptance in Rural Areas (Case Study: Rural areas of the Kaleybar and Khodaafarin township - East Azarbaijan Province)

نویسندگان [English]

  • mohammad adabi mamaqani 1
  • Abdolreza roknoddin eftekhari 2
  • mehdi purtaheri 3
  • hosein sadeghi 4
1 Department of Geography and Rural Planning, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Department of geography & rural planning,Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University,Tehran, Iran
3 Department of Geography and Rural Planning, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
4 Department of Economics, Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Extended Abstract
Introduction
Today, the use of clean and renewable energy in rural areas to provide sustainable energy is a prerequisite for sustainable development. The endless of fossil fuels and their constraints in providing energy and environmental damage caused by the use of fossil fuels, necessitates the use and development of renewable energy applications, in particular solar energy utilization as a The source of sustainable energy and free of environmental pollution. The necessity of using these resources due to the depletion of conventional energy resources and the limitation of fossil resources, the negative environmental impacts of the use of hydrocarbon resources, rising prices of fossil fuels, political conflicts and its impact on the provision of sustainable energy and environmental issues related to some of the reasons. The use of solar energy, as one of the forms of renewable energy in rural areas, requires acceptance by residents of rural areas. The present paper is also based on the hypothesis that "solar energy technology (solar panel) has low acceptance among villagers". With the aim of analyzing the level of acceptance of this kind of energy among the villagers, this way the villagers' attitude toward it is determined. This paper seeks to analyze the level of acceptance of the solar panel technology by the villagers (consumers) and to measure the attitudes of the villagers towards the solar energy technology.
Methodology
With respect to the components studied and nature of subject, this research is carried out by a descriptive – analytical method. Reviewing the concepts and principles of related issue, required data was collected by using library and field survey (questionnaire). In this study, 27 villages from Kaleybar and Khodaafarin Township in East Azarbaijan province were selected as the statistical population. Five villages with solar panels (Qalehloo, Ilanhekesh, Hormaghan Sufla, MusaKandy and Hasanbigloo) and 22 villages without solar panels are selected as research case study. The research unit of this study is household superintendents with 60 households in 5 villages with solar panels as a unit of analysis. In non-panel villages, 256 households were selected through Cochran's sampling method. In total, 316 household heads were selected as the sample population. Collected data were analyzed by sample t-test.
Results and discussion
Statistical findings indicate that in the villages of the solar panel, the level of acceptance in the three dimensional dimensions of sustainable development including the economic, social and environmental dimensions of solar energy technology is below the average and is equal to 2.01. However, this amount is higher than the average, and its rate in the three dimensions of environmental, social and economic is 4.28, 4.14 and 4.12, respectively. The attitude toward solar panels technology is positive in villages without solar panel technology.
Based on the results of the findings of this article, one of the main challenges facing sustainable development in rural communities is energy and environmental issues. Today, environmental protection and energy shortage issues and the use of renewable energy technologies (such as solar energy) are being increasingly addressed by many people around the world. This issue has also been recognized and recognized by the majority of people in developed and developing countries. This is more important for villages that are far away from the global electricity grid. On the other hand, many rural areas of the country due to limitations such as high altitude, gravity and poor weather conditions, and the remoteness of energy resources, the possibility of electricity to provide the necessary energy for those areas, often away from the bronze roads, Either not available or economically feasible. Hence, rural-scale solar panel technology can be a suitable option for addressing the problems of sustainable rural energy supply due to its simplicity and low cost, and is an effective step towards sustainable rural development. Photovoltaic systems among other solar systems, in addition to the ease of use and usefulness after installation, also have the lowest maintenance costs. Meanwhile, the replacement of traditional and fossil sources with the use of renewable technologies by the rural community requires the introduction, publication, and ultimately change of attitude and acceptance between the target community. If solar technology is to be addressed as an innovation, the dissemination of those requirements will include increasing the knowledge and knowledge of villagers about the benefits of using new energies against the flaws of fossil fuels and providing appropriate funding. Hence, education and continuity in knowledge, knowledge and knowledge, and continuous use of knowledge of the day about how the management and development of the use of new energies by the rural community can affect the adoption of modern renewable energy technologies, especially solar energy technology. Ultimately, the dissemination and diffusion of energy efficient renewable energy and its application by villagers requires that technology and policy makers, in addition to considering and adopting appropriate technology with the rural environment, must change the attitude of the villagers and also new environmental changes in To consider
Conclusion
The diffusion of the solar technology as an innovation, requires increasing the knowledge and awareness of villagers about the benefits of using renewable energies and providing appropriate funding. However, education and continuity in knowledge, awareness the use of new energies by the rural community can affect attitude toward the adoption of modern renewable energy technologies, especially solar energy technology.In addition, by examining the results of the findings and comparing them with studies carried out in this field, we can say that the results of this paper are compared with the work of Yang Feng (2012), Shellley (2014), M. Oder et al. (2015) in Uganda, Lutra et al. (2015), because the researchers also concluded in their study that public awareness and understanding of renewable energy and solar power Also, informing the villagers plays an essential role in changing the attitudes of the villagers and accepting solar energy on their behalf. But Veronique Vasser and Rene Camp (2015) in their study in Holland have identified the economic factors and cost of solar cells as a factor in the lack of acceptance of solar energy by the villagers.
Keywords:
Technology Acceptance, Solar Energy, Rural Areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • acceptance
  • technology
  • Solar energy
  • Rural Areas
  • East Azarbaijan
  1. افراخته، حسن؛ احمدآبادی، فرشته و احمدآبادی، حسن (1393). بهره‏برداری از انرژی خورشیدی در مناطق روستایی؛ مطالعة موردی: دهستان عشق‏آباد، شهرستان نیشاپور، پژوهش‏های جغرافیای انسانی، 46(۱): 15-30.
  2. الهی، شعبان؛ غریبی، جلیل؛ مجیدپور، مهدی؛ رستمی، علی‏اصغر (1394). مسیر اشاعة فناوری‏های انرژی‏های تجدیدپذیر: رویکرد نظریه‏سازی بنیادی، مدیریت نوآوری، ۴(۲): ۳۳-56.
  3. جزنی، نسرین؛ باقری، محمد؛ کریمی، عباس‏علی و عالم، اکبر (1390). تبیین الگوی قصد پذیرش نوآوری در تعامل عناصر بازار و ادراکات پذیرندگان نوآوری، نشریة چشم‏انداز مدیریت بازرگانی، 5: ۸۱-96.
  4. حسینی، فرج‏اله؛ سلطانی، زهرا و غیاثی، فرشته (1391). نقش استفاده از انرژی خورشیدی در حفظ و احیای مراتع در مناطق خشک، نشریة محیطشناسی، ۳۸(۶۲): 13-22.
  5. خاکسار آستانه، سمانه (1391). ارائة الگوی بهینة توسعة انرژی‏های تجدیدپذیر در ایران با استفاده از رویکرد بهینه‏سازی استوار، پایان‏نامة کارشناسی ارشد رشتة اقتصاد انرژی، دانشکدة مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس.
  6. خلیل، طارق (1394). مدیریت تکنولوژی رمز موفقیت در رقابت و خلق ثروت، ترجمة اعرابی داود ایزدی، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‏های فرهنگی.
  7. طاهری اصل، احمدرضا و پزشکی، علی (1394). بررسی اثرات تولید انرژی الکتریکی خورشیدی در یک ساختمان اداری، دهمین همایش بینالمللی انرژی، ایران، اصفهان.
  8. راجرز، اورت ام و شومیکر، فلوید (1369). رسانش نوآوری‏ها: رهیافتی میانفرهنگی، ترجمة عزت‏الله کرمی و ابوطالب فنایی، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
  9. رضایی مقدم، محمدحسین و هاتفی اردکانی، مهدی (1395). ارزیابی تأمین انرژی برای سیستم‏های فتوولتائیک بر مبنای تابع تحلیلگر انرژی خورشیدی (منطقة موردی: بزرگراه زنجان‏- تبریز)، جغرافیا، برنامه‏ریزی و آمایش فضا، ۲۰(۳): 131.
  10. سرتیپی‏پور، محسن (1390). نقش و جایگاه انرژی‏های تجدیدپذیر در توسعه و عمران روستایی، فصل‏نامة علمی- پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، ۹(۳۱): 125-148.
  11. سالنامة آماری استان آذربایجان شرقی (1390). مرکز آمار ایران.https://www.amar.org.ir
  12. سازمان انرژی‏های نو ایران (1392). نشریة وضعیت انرژی‏های بادی و فتوولتائیک در جهان و ضرورت توسعة آن‏ها در کشور،  ۷(۳۴): 7.
  13. شکویی، حسین (1364). جغرافیای کاربردی و مکتبهای جغرافیایی؛ مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
  14. سایت سازمان انرژی‏های نو ایران، اطلاعات خورشیدی (1396). http://www.satba.gov.ir.
  15. عظیمی، فرید؛ غفوریان، حسن؛ عظیمی، مهدی و تیموری، رحیمه (1394). ارزیابی اقتصادی بهره‏برداری از سیستم‏های فتوولتائیک به‏صورت متمرکز و پراکنده و چالش‏های پیش روی این سیستم‏ها. سومین کنفرانس منطقه‏ای سیرد و نمایشگاه جانبی، تهران.
  16. صادقی، حسین؛ آذر، عادل؛ خاکسار آستانه، سمیه (1394). بهینه‏یابی تأمین منابع انرژی با هدف تولید برق، چشم‏انداز ایران در افق 1404، فصل‏نامة پژوهش‏های اقتصادی (رشد و توسعة پایدار)، ص 91-118.
  17. فرجی سبکبار، حسن‏علی؛ پاک‏نیت، هادی؛ رحیمی کیان، اشکان و عشورنژاد، غدیر (1392). تناسب‏سنجی اراضی به‏منظور احداث مزارع فتوولتائیک به کمک تلفیق سیستم‏های جمع سادة وزنی و استنتاج فازی در ایران، پژوهش‏های جغرافیای طبیعی، 45(۴): 45-60.
  18. کرد، بهمن (1379). نقش انرژی‏های نو در تأمین انرژی روستایی در ایران، پایان‏نامة دورة کارشناسی ارشد، رشتة علوم اقتصادی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
  19. محمدی، علی؛ امیری، یاسر (1392) شناسایی و تبیین عوامل موثر بر پذیرش نوآوری فناوری اطلاعات در سازمانهای دولتی با رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری؛ مجله مدیریت فناوری اطلاعات، سال پنجم، شماره 4. ص201.
  20. مرکز آمار ایران (1395). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفـوس و مـسکن استان آذربایجان شرقی، سایت مرکز آمار ایران. .https://www.amar.org.ir.
  21. وب‏سایت سازمان انرژی‏های نو (1396).http://www.suna.org.ir/fa/sun/potential

22. Afrakhteh, H.; Ahmadabadi, F. and Ahmadabadi, H. (2014). Solar Energy Utilization in Rural Areas; Case study: Ashgabat rural district, Nishapur township, Human geography research, 46(1): 15-30.

23. Azimi, F.; Ghafourian, H.; Azimi, M. and Teymuri, R. (2015). The economic evaluation of the exploitation of photovoltaic systems as concentrated and Challenges for ahead of these systems, Third Conference on Sirdar Regional Exhibition and Exhibition, Tehran (In Persian).

24. Davis, F.D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology, MIS Quarterly, 13(3): 319-340.

25. Davis, F.D.; Bagozzi, R.P. and Warsaw, P.R. (1989). User acceptance of computer technology: A comparison of tow theoretical models, Management Science, 35(8): 982-1003.

26. Eder, M.; Christopher, F. (2015). Mini-grids and renewable energy in rural Africa: How diffusiontheory explains adoption of electricity in Uganda, Energy Research & Social Science, page 10.

27. Elahi, S.; Gharibi, J.; Majidpour, M.; Anvari, R. and Rostami, A. (2015). The Renewal of Renewable Energy Technologies: A Basic Theory Approach, Journal of Innovation Management Research, 4(2): 56-33.

28. Faraji Sabokbar, H.; PakNiyat, H.; RahimiKian, A. and Ashoornejad, G. (2013). Land Appropriation for the Construction of Photovoltaic Farms by Integrating Simple Weighting Systems and Fuzzy Inference in Iran, Natural Geography Research, 45(4): 45-60.

29. Feng, H. (2012). Key Factors Influencing Users’ Intentions Of Adopting Renewable Energy Technologies, 2(2), Academic Research International.

30. Fishbein, M. and Ajzen, I. (1975). Belief, attitude, intension and behavior: An introduction to theory and research, Addison-Wesley. Reading/MA.

31. Hosseini, F.; Soltani, Z. and Ghiasi, F. (2012). The Role of Using Solar Energy in Preserving and Restoring Rangelands in Arid Areas, Journal of Ecology, 38(62): 13-22.

32. Jazani, N.; Bagheri, M.; Karimi, A. and Alam, A. (2011). The explanation of Adoption of Innovation intention model in Interaction of Market Elements and Perceptions of Innovative Adopters, Journal of Management Management, 5: 81-96.

33. Khaksar Astaneh, S. (2012). Presenting an Optimal Renewable Energy Development Model in Iran using a Strong Optimization Approach, Master's thesis in Energy Economics, Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University.

34. Khalil, T. (2015). Technology Management of success in competing and creating wealth, Translation by Arabi Davoud Yazidi, Tehran: Publications of the Office of Cultural Research (in Persian).

35. Kord, B (2000). The Role of renewable Energy in Rural Energy Supply in Iran, Master's Degree Thesis, Economic Sciences, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University.

36. Luthra, S.; Sanjay, K.; Dixit, G. and Abid, H. (2015). Barriers to renewable sustainable energy technologies adoption: Indian perspective, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 41: 762-776.

37. Mathieson, K. (1991). Predicting user intentions: Comparing the technology acceptance model with the theory of planned behavior, Information Systems Research, 2(3): 173-191.

38. Pikkarainen, T.; Pikkarainen, K.; Karjaluoto, H. and Pahnila, S. (2004). Consumer acceptance of online banking: An extension of the technology acceptance model, Internet Research, 14(3): 224-235.

39. Renewable Energy Organization (2017). http://www.suna.org.ir/en/sun/potential.

40. Rezaei Moghadam, M. and Hatefi Ardakani, M. (2016). Evaluation of energy supply for photovoltaic systems based on solar energy analyzer function (Case study: Zanjan - Tabriz Highway), Geography; Spatial planning and planning, 20(3): 131.

41. Rogers, E. and Schumacher, F. (1990). Innovations: An Intercultural Approach, Translated by Ezatollah Karami and Abu Talib Fonahi, Shiraz: Shiraz University Press.

42. Rogers, E.M. (1983). Diffusion of Innovations, 3rd Ed., New York: Free Press.

43. Rogers, E.M. (1995). Diffusion of Innovation, 4th, New York: The Free press; Chapters 6 & 7.

44. Rogers, E.M. (2003). Diffusion of Innovations, 5th Ed., New York: Free Press.

45. Rogers, E.M. (2004). A Prospective & Retrospective Look at the Diffusion Model, Journal of Health Communication, 9: 13-19.

46. Sadeqi, H.; Azar, A. and Khaksar Astaneh, S. (2015). Optimization of energy resources supply with the aim of power generation, Perspective of Iran in the 1404 horizons, Quarterly Journal of Economic Research (Sustainable Growth and Development), P. 91-118.

47. Sartipipoor, M. (2011). Role and status of Renewable Energy in Rural Development, Journal of Geographical Society of Iran, 9(31): 125-148.

48. Shakouyi, H. (1985). Applied Geography and Geographic Schools, Mashhad: Astan Quds Razavi Publications.

49. Shelly, C. (2014). Residential solar electricity adoption: What motivates, and what matters? A case study of early adopters, Energy Research & Social Science, 2: 183-191.

50. Singh, G.K. (2013). Solar power generation by PV (photovoltaic) technology: A review. Energy, 53: 1-13.

51. Solar Information of the Renewable Energy Organization of Iran (2017). http://www.satba.gov.ir.

52. Statistical Yearbook of East Azarbaijan Province (2011). Statistics Center of Iran.

53. Statistics Center of Iran (2016). Detailed results of Population and Housing Census of East Azerbaijan, Iranian Center of Statistics. https://www.amar.org.ir

54. Taheri, A. and Pezeshki, A. (2015). The Study of the Effects of Solar Electric Energy Production in an Office Building, 10th International Energy Conference, Iran, Isfahan.

55. The renewable Energy Organization of Iran (2013). The Journal of the Status of Wind and Photovoltaic Energy in the World and the Necessity of Their Development in the Country, 7(34): 7.

56. Vallerand, R.J.; Pelletier, L.G.; Deshaies, P.; Cuerrier, J.P. and Mongeau, C. (1992). Ajzen and fishbein’s theoey of reasoned action as applied to moral behavior: A confirmatory analysis, Journal of Personality and Social Psychology, 62(1): 98-109.

57. Venkatesh, V. and Davis, F.D. (2000). A theoretical extension of the technology acceptance model: Four longitudinal field studies, Management Science, 46(2): 186-204.

58. Veronique, V. and Kamp, R. (2015). The adoption of PV in the Netherland: A statistical analysis of adoption factors, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 41: 483-494.