واکاوی اثرات سد سلمای افغانستان بر تنش‌های آبی کلان شهر مشهد

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

2 گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

3 گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

10.22059/jhgr.2022.326813.1008340

چکیده

چشم‌انداز تأمین و آینده آب شمال شرق (کلان‌شهر مشهد) علاوه بر تأثیرپذیری از بحران‌های کلی تنش‌های آبی کشور، و شرایط طبیعی و اقلیمی منطقه شمال شرق، تحت تأثیر متغیر همسایگی و سیاست‌های هیدروپلیتیکی افغانستان است؛ چرا که افغانستان ضمن آگاهی از وضعیت جغرافیایی خود (محصور در خشکی بودن)، برای جبران بخشی از نیازمندی‌هایش در امر توسعه زیرساختی آبی، کشاورزی و اقتصادی، متوسل به سیاست هیدروهژمونی (نقش ابزار گونگی آب) در رابطه همسایگان خود، از جمله ایران شده است. در حقیقت سیاستِ هیدروهژمونی افغانستان، گونه‌ای از راهبردِ دیپلماتیک و سیاسی این کشور، برای جبران بخشی از خلاء «قدرت-امنیت- هویت»، در موازنه ژئوپلیتیکی با همسایگان است. سدسازی‌های متعدد، و از جمله ساخت سد سلما، در چارچوب همین تحلیل می‌گنجد. سؤال اصلی این مقاله چنین است: اصولاً احداث سد سلما بر روی شاخه اصلی هریرود، چه پیامدهایی بر تنش‌های آبی کلان‌شهر مشهد دارد؟ به‌طور واضح سیاست‌های فرادستی افغانستان در ساخت سد سلما، نواحی پایین‌دست، از جمله ناحیه شمال شرقی ایران (استان خراسان و کلان‌شهر مشهد) را با چالش تأمین آب مواجه می‌نماید. گونه‌های متعددی از تنش‌های ژئوپلیتیکی، سیاسی-امنیتی، اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی، از جمله پیامدهای اعمال چنین راهبردی است. پژوهش بر اساس ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی محسوب می‌شود. اطلاعات پژوهش به شیوه کتابخانه و اسنادی و با مراجعه به منابع معتبر گردآوری‌شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the effects of Afghanistan Salma Dam on water stresses in Mashhad

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Mohamadi 1
  • Ebrahim Ahmadi 2
  • soleiman ahmadi 3
  • ali Hakimi Khoram 4
1 Department of Political Geography, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
2 Department of Political Geography, Faculty of Literature and Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
3 Department of Geography and Rural Planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran.
4 Department of Political Geography, Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Extended Abstract
Introduction
Afghanistan's attitude towards dam construction and water infrastructure projects is from two aspects: First, compensating for the deficiencies in the development of water, agricultural and economic infrastructures that have suffered stagnation and backwardness during the years of war, occupation and destruction, and Second, the application of hydro hegemony policy (instrumental role of water) as a part of hydro political, geopolitical policy (water against immigrants and water against oil) and Afghanistan's foreign policy in political and diplomatic exchanges with two neighboring countries, Iran and Pakistan; As a landlocked country. The main source of water supply in Mashhad is mainly underground sources. The main source of water supply in Mashhad is mainly underground sources, however, climatic changes (drought), the state of internal resources, and on the other hand, the continuous growth of the population (and in proportion to the growth of demand), have made water supply dependent on external sources. With the construction of Selma Dam on the main branch of Harirud, the water flow to Dosti Dam has decreased by 40%. The investigations of this article show that the water shortage crisis in Northeast Iran, It has geopolitical, social, political-security, economic, environmental and etc. consequences.
 
Methodology
This research is taken into account as descriptive – analytical based on nature and method. Information on the research has been gathered in the attributive method and by referring to valid sources.
 
Results and discussion
General view of the hydrology of Mashhad In total, there are more than 736,000 agricultural wells in the country, and 320,000 of them are illegal. Of this amount, 4144 wells belong to the Mashhad plain, most of which are in a supercritical condition. Part of Mashhad's surface water supply is provided by 24 rivers. There are four rivers in Ahmadabad sector, six rivers in Torgabeh sector, four rivers in Razavieh sector, six rivers in Central sector and four rivers belonging to Kalat sector. Most of these rivers are in critical condition. According to the agreements made between the governments of Iran and Turkmenistan, the manner and extent of using the water of Harirrud River and Dosti Dam have been determined. However, there is no agreement with the Afghan government in this regard. Undoubtedly, the construction and completion of water structures on Harirrud, despite a legal vacuum, regardless of the water share and the understanding of the water bottlenecks of the three countries in the common catchment area, will bring water tensions in the future. In total, the tensions caused by water shortage and dehydration in Mashhad metropolis are as follows:
-Today, water has emerged as a geopolitical issue, and it affects state relations. Afghanistan's rulers of all orientations know that through water control, they will be able to control their neighbors; in this case, Afghanistan looks at Hirmand and Harirrud rivers as a political tool, and it has based foreign policy doctrine towards Iran and Pakistan on this basis.
-Water, as a rare and non-renewable resource, is the main factor of life and development and the possibility of collision of groups; it increases people and population centers together.
-The security-political tensions of water shortage in Mashhad metropolis are caused by two factors: the high rate of Mashhad's urban population, the reverse migration of villagers and suburban towns to Mashhad metropolis, and unforeseen expenses caused by the rate of the pilgrim population.
-Environmental stresses caused by water shortage in various ways, such as climate change in the region (such as the Hamon area), storms, intensification of fine dust, subsidence, emptying of underground aquifers, intensification of diseases, etc. The climate of Khorasan Razavi, according to the condition of underground water and superficial and in spite of Afghanistan's continuous dam constructions, is susceptible to very acute and severe environmental crises.
- The agricultural sector, as the largest consumer of water in the world, provides food security. Moreover, any change in climatic conditions and access to the required water and threats to the water security of the countries will also be threatened. In general, due to the lack of water, the amount of production of some products will decrease, and that is why we are facing food security.
 
Conclusion
Problems related to access and lack of water include a wide range of environmental, social, security, political and economic issues such as climate change, migration from the village to the city and the depopulation of border areas, competition and conflict between different social groups, problems related to the field of health is like all kinds of diseases, food insecurity, reduction of quality of life, mental and psychological problems, etc. The water crisis in Mashhad metropolis is a smaller picture of the big picture of the water crisis in Iran. To advance water goals, the Islamic Republic of Iran, in common water areas, while adopting active water diplomacy with its neighbors and establishing an agreement, should give legal and international legitimacy to this issue. However, this research believes that due to the inherent nature of competition over vital resources and the selfish views of upstream countries, expecting water supply from outside the basin is somewhat unrealistic. In general, the focus should be on low-cost and possible methods, for example, reforming the agricultural model within the framework of the principle of sustainable development, collection of runoff water, and utilization and recovery of wastewater and greywater. With these methods, spending less on the coast (compared to sea transfer plans, inter-regional transfer, importation, etc.), it is possible to compensate for part of the country's water tensions.
 
Funding
There is no funding support.
 
Authors’ Contribution
Authors contributed equally to the conceptualization and writing of the article. All of the authors approved thecontent of the manuscript and agreed on all aspects of the work declaration of competing interest none.
 
Conflict of Interest
Authors declared no conflict of interest.
 
Acknowledgments
 We are grateful to all the scientific consultants of this paper.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran"؛
  • Afghanistan"؛
  • Mashhad metropolis"؛
  • hydro-hegemony"؛
  • hydro-politic

مراجع

ابراهیم‌زاده، عیسی و اسمعیل‌نژاد، مرتضی. (1396). مهاجران اقلیمی، چالش‌های آینده منطقه‌ای، نشریه جغرافیا و توسعه، 15(48)، 18-1.
احمدی، سید عباس؛ موسوی، الهام‌سادات و رحیمی‌هرآبادی، سعید. (1393). ژئوپلیتیک شرق کشور و چالش‌های امنیتی آینده. فصلنامه دانش انتظامی خراسان جنوبی، 3 (3)، 20-1.
ابراهامیان، یروئید. (1392). ایران بین دو انقلاب. ترجمه احمد گل محمدی و محمدابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
پرتال جامع اتاق اصناف مشهد،1393، بالاترین کسری منابع آب در خراسان رضوی،30 بهمن‌ماه. در: www.asnaf-mhd.ir
تأمین آب کلان‌شهر مشهد از منابع سطحی دو برابر شد، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. (1398). قابل‌دسترسی در: https://www.irna.ir/news/83653524
حافظ‌نیا، محمدرضا و نیکبخت، مهدی. (1381). آب و تنش‌های اجتماعی - سیاسی مطالعه موردی: گناباد. تحقیقات جغرافیایی، 2(3)، 62-43.
جهانشاهی، علی؛ پناهی، بابک و نبی‌زاده، بابک. (1398). راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر نقش عوامل ژئوپلیتیکی جهت ارتقای امنیت و توسعه پایدار مناطق مرزی شمال شرق کشور. مجله سیاست دفاعی، 27(107)، 124-87.
جعفری آزاد، امیر. (1397). مسابقه بی‌پایان برای مکیدن خون زمین. شبکه سیاست‌گذاری عمومی، شماره مسلسل 1100618، 6 تیرماه.
خبرگزاری صداوسیمای خراسان رضوی. (1397). کمترین میزان بهره‌برداری از آب سد دوستی برای تأمین آب مشهد، 6 دی‌ماه.
در محاصره سدهای همسایگان، روزنامه شرق، 28 اردیبهشت 1401، سال نوزدهم، شماره 2281، ص 5
رضایان قیه‌باشی، احد؛ اصغرپورعزت، علی و حافظ‌نیا، محمدرضا. (1397). آینده‌پژوهی تهدیدهای نظامی امنیتی ناشی از تغییر اقلیم در ایران با استفاده از روش چرخ آینده. آینده‌پژوهی دفاعی، 2(4)،164-141.
رمضانی‌بونش، فرزاد. (1396). ضرورت توافق با افغانستان بر سر رژیم آبی رودخانه هریرود، شبکه مطالعات سیاست‌گذاری عمومی، شماره مسلسل 3300396، شماره شاپا 5385-‌2423، 23 مهرماه.
رهنمایی، محمدرحیم و شاددل، لیلا. (1394). ارزیابی پایداری و تعیین اندازه بهینه جمعیت شهر مشهد بر اساس وضعیت منابع آبی. پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، 3(2)،143-123.
 زرقانی، سیدهادی و لطفی، امین. (1390). نقش رودهای مرزی در همکاری و همگرایی منطقه‌ای، نمونه موردی: هریرود و سد دوستی. مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، 16، 82-57.
ژئوپلیتیک آب در شرق کشور/ جنگ خاموش آب بین ایران و افغانستان، خبرگزاری مهر، 18 تیر 1396، قابل‌دسترسی در: https://www.mehrnews.com/news/4025650
سینائی، وحید، و جمالی، جواد. (1397). دیپلماسی اقتصادی جمهوری. ا. ایران در افغانستان و مدیریت اختلافات آبی دو کشور (با کاربست رویکرد اقتصاد نهادگرا). فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست گزاری عمومی، 8(28)، 93-69.
سینائی، وحید. (1390). هیدروپلیتیک، امنیت و توسعه همکاری‌های آبی در روابط ایران، افغانستان و ترکمنستان. فصلنامه روابط خارجی، 3(2)،211-185.
 شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی. (1397). سیمای آب استان خراسان رضوی، معاونت برنامه‌ریزی، دفتر برنامه‌ریزی آب و بررسی‌های اقتصادی، شماره 22، 22-1.
شهبازبگیان، محمدرضا و موسوی‌شفائی، سید مسعود. (1397). تحلیلی بر احداث سد سلما بر روی رودخانه فرامرزی هریرود در کشور افغانستان. معاونت پژوهش‌های سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک.
شهبازبگیان، محمدرضا؛ باقری، علی و موسوی‌شفایی، سید مسعود. (1395). تحلیل سازوکارهای منجر به برداشت آب رودخانه هیرمند در افغانستان و با تأکید بر پروژه دولت‌سازی در آن کشور. فصلنامه ژئوپلیتیک، 12(3)،190-168.
شرکت سهامی آب منطقه‌ای خراسان رضوی. (1395). اقدام جدی برای تعیین تکلیف چاه­های غیرمجاز، 29 اردیبهشت، www.khrw.ir/SC.php?type=component_sections&id=118
شرکت آب و فاضلاب مشهد. (1394). طرح جداسازی آب شرب از بهداشتی در منطقه ثامن مشهد، مجله آب و توسعه پایدار، 2(1)،109-108.
عراقچی، سید عباس و میان‌آبادی، حجت. (1395). بررسی چالش‌های هیدروپلیتیک ایران و لزوم دیپلماسی آب در حل تنش‌های سیاسی آبی، بیست و هشتمین جلسه از سلسله نشست‌های گفتگوی راهبردی، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، 24 آبان 1395، 8-1.
عزتی، عزت‌الله؛ خضری، محمدحسن و نیک‌فرجام، محبوبه. (1390). تحلیلی بر هیدروپلیتیک شرق ایران. فصلنامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 4(1)،113-95.
کشاورز، عباس، ملکیان، راحله، نژندعلی، عاطفه، و بیگی، اعظم. (1400). تبیین وضعیت آب کشور، (مجموعه اسناد مرتبط با سند ملی و راهبردی تحول امنیت غذایی). تهران: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، معاونت آموزش و ترویج کشاورزی، نشر آموزش کشاورزی.
کاویانی‌راد، مراد. (1395(الف)). تبعات هیدروپلیتیکی افتتاح سد سلما، پایگاه خبری جغرافیای سیاسی، 6 تیرماه.
کاویانی‌راد، مراد. (1395(ب)). چالش‌های هیدروپلیتیک؛ امنیتی شدن آب در ایران، روزنامه شرق، سال 14، شماره 2760، 6 دی‌ماه.
 کاویانی‌راد، مراد. (1384). مناسبات هیدروپلیتیک ایران و افغانستان، فصلنامه مطالعات راهبردی، 8(2)، 385-337.
کمپ، جفری، و هارکاوی، رابرت. (1383). جغرافیای استراتژیک خاورمیانه. جلد اول، ترجمه سید مهدی حسینی تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مختاری‌هشی، حسین و مرادی، امین. (1400). تبعات زیست‌محیطی بحران آب در ایران. فصلنامه آمایش سیاسی فضا، 3(2)،131-116.
میان‌آبادی، حجت و قریشی، سیده زهرا. (1400). نقش آب در غیریت‌سازی میان ایران و افغانستان، موسسه مطالعات راهبردی شرق، 24 بهمن 1400.
متقی، افشین؛ کاویانی‌راد، مراد؛ زرقانی، سیدهادی و صدرانیا، حسن. (1397). شناسایی عوامل مؤثر در مناسبات هیدروپلیتیک ایران و افغانستان در حوزه آبریز هریرود. فصلنامه مطالعات شبه‌قاره، 10(34)،254-235.
مشفق، علی‌رضا؛ مریدی، علی و عطاری، جلال. (1397). برنامه‌ریزی منابع آب بر اساس دکترین‌های حاکم بر تسهیم آب‌های مرزی (مطالعه موردی: حوزه آبریز هریرود). فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران، 4(4)، 95-86.
مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری. (1397). بررسی تأثیرات برنامه‌های تنظیم آب کشورهای همسایه در حوضه‌های مشترک مرزی با ایران، مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری، گروه آینده‌نگری آب، محیط‌زیست و منابع طبیعی ریاست جمهوری، 244-1.
معاونت کارآفرینی و اشتغال- دبیرخانه طرح تکاپو. (1396). خلاصه مطالعات و اقدامات طرح توسعه کسب‌وکار و اشتغال پایدار (تکاپو) استان خراسان رضوی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، 35-1.
محمدزاده، حسین. (1396). راهکارهای مرکز تحقیقات آب‌های زیرزمینی (متأب) دانشگاه فردوسی مشهد برای کاهش تنش‌های آبی آبخوان‌ها (با تأکید بر آبخوان دشت مشهد- چناران). اولین اجلاس هم‌اندیشی متخصصان علوم آب و محیط‌زیست، وزارت نیرو، 10 اسفندماه.
موسی‌زاده، رضا و عباس‌زاده، مرتضی. (1395). ابعاد حقوقی بهره‌برداری از رودخانه‌های مرزی هیرمند توسط ایران و افغانستان. فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، 93، 184-159.
مساعدی، ابوالفضل؛ حسنعلی‌زاده، نفیسه؛ قبائی‌سوق، محمد و حیران، فاطمه. (1394). بررسی تأثیر اجرای طرح فرهنگی نجات آب کشاورزی بر میزان آگاهی و نگرش افراد در ارتباط با موضوع بحران آب. نشریه آبیاری و زهکشی ایران، 3(9)، 549-540.
محمدجانی، اسماعیل و یزدانیان، نازنین. (1393). تحلیل وضعیت بحران آب در کشور و الزامات مدیریت آن، فصلنامه روند، 21(65 و 66)، 144-117.
مهندسین مشاور طوس آب. (1392). طرح تأمین آب شرب، صنعت و خدمات در دشت مشهد.
مرکز آمار ایران. (1392). سرشماری نفوس و مسکن استان خراسان رضوی، تهران: مرکز آمار ایران.
 نصرآبادی، احمد. (1394). شواهد زیست‌محیطی بحران آب در ایران و برخی راه‌حل‌ها. فصلنامه راهبرد اجتماعی- فرهنگی، 4(15)،89-65.
یاسوری، مجید. (1389). اهمیت هیدروپولیتیکی آب در تأمین امنیت خاور کشور. مجله سیاسی-اقتصادی، 273 و 274، 135-124.
 
References
Afghanistan Seasonal Monitor, Accessed May 4, 2018, in: fews.net/central-asia/afghanistan/seasonal-monitor/may-4-2018.
Araghchi, S. A., & Mian Abadi, H. (2016). Investigating Iran's hydropolitical challenges and approving water diplomacy in resolving water political tensions. Presidential Strategic Studies Center, (14/11/216),1-8. [In Persian].
Ahmadi, S.A., Mousavi, E.S., & Rahimi Harabadi, S. (2014). Geopolitics of the east of the country and future security challenges. South Khorasan Police Knowledge Quarterly, 3 (3), 1-20. [In Persian].
Abrahamian, Y. (2012). Iran between two revolutions. Translated by Golmohammadi, A., & Fatahi, M.E, Tehran: Nay publication. [In Persian].
Development and Foresight Research Center. (2017). Investigating the effects of neighboring countries' water regulation programs in in the common border basins with Iran. Center for Development and Foresight Studies, Water, Environment and Natural Resources Foresight Group of the Presidency, 1-244. [In Persian].
Deputy of Entrepreneurship and Employment - Tekapo Plan Secretariat. (2017). Summary of Studies and Actions of Business and Sustainable Employment Development Plan (Takapo) of Khorasan Razavi. Ministry of Cooperation, Labor and Social Welfare. [In Persian].
Dehgan, A., Jean, L., & Mirzae, M. ­(2014). Water security and scarcity: Potential destabilization in western Afghanistan and Iranian Sistan and Baluchistan Due to trans boundary water conflicts, MCGill, Environmental Law Institute and United Nations Environment Programme, 304-326.
Ebrahimzadeh, I., & Esmaeil Negad, M. (2017). The Future Challenge of Climatic Refugees Regional Developments Case study: South Khorasan. Geography and development Quarterly, 15 (48), 1-18. [In Persian].
Ezzati, E., Khazri, M.H., & Nik Farjam, M. (2011). An analysis of the hydropolitics of eastern Iran. New Perspectives in Human Geography Quarterly, 4(1), 113-95. [In Persian].
Hafeznia, M.R., & Nikbakht, M. (2002). Water and socio-political tensions; A case study: Gonabad. Geographical Research Quarterly, 2 (3), 43-62. [In Persian].
Geopolitics of water in the east of the country/ silent water war between Iran and Afghanistan. Mehr news agency. (09/07/2017). Available in: https://www.mehrnews.com/news/4025650. [In Persian].
Jahanshahi, A., Panahi, B., & Nabizadeh, B. (2019). Defensive Strategies of Islamic Republic of Iran with Emphasis on the Role of Geopolitical Factors in Order to Enhance Security and Permanent Extension of the Borderline Zones of the North Eastern of the Country. Defense Policy Quarterly, 27 (127), 87-124. [In Persian].
Jafari Azad, A. (2021). Endless Race to Suck the Blood of the Earth. The best of water and irrigation jornal, 1(1), 1-12 [In Persian].
IWPR. (2009). Iran Again Accused of Trying to Halt Afghan Dam, Institute for war & peace reporting. (IWPR). [Accessed December 17, 2009]. Available from: www.mo.be/.../afghan-senior-journalist-danish-karokhel-life-war-my-motivation-figh.
Keshavarz, A., Malekian, R., Najandali, A., & Beigi, A. (2021).Clarification of the country's water situation (A collection of national and strategic documents on the evolution of food security). Tehran: Agricultural Research, Education and Promotion, Deputy of Agricultural Education and Promotion, Agricultural Education Publication. [In Persian].
Khorasan Razavi Regional Water Company. (2018). Water image of Khorasan Razavi province, water planning and economic studies office, number 22, 1-22. [In Persian].
Khorasan Razavi Regional Water Joint Stock Company. (2017). Serious action to determine the assignment of unauthorized wells. (19/05/2017). Available in: www.khrw.ir/SC.php?type=component_sections&id=118. [In Persian].
Kaviani Rad, M. (2016(A)). Hydropolitical consequences of the opening of the Selma Dam, Political Geography website, 26/06/2016. [In Persian].
Kaviani Rad, M. (2016(B)).hydropolitical challenges; Securing water in Iran, Shargh newspaper, 14(2760), 26/12/2016. [In Persian].
Kaviani Rad, M. (2005). Iran-Afghanistan Hydropolitic Relations. Strategic Studies Quarterly, 8(28), 338-357. [In Persian].
Kemp, J., & Harkavy, R. (2004). Strategic Geography of the Middle East. translated by Hosseini Mateen, S.M,Tehran: Strategic Studies Research Institute. [In Persian].
Location of Dusti river basin, Harirud River, Dusti and Salma dams, in: https://www.researchgate.net/figure/a-Location-of-the-Harirud-River-Doosti-and-Salma-Dams-and-b-schematic-diagram-of_fig1_375543370
Mashhad Water and Wastewater Company. (2016). A plan to separate drinking water from sanitary water in the Saman area of Mashhad, Water and Sustainable Development Quarterly, 2(1), 108-109. [In Persian].
Mokhtari Heshi, H., & Moradi, A. (2021). Environmental Consequences of the Water Crisis in Iran. Political Spatial Planning Quarterly, 3(2), 116-131. [In Persian].
Mianabadi, H., & Qureshi, S.Z. (2023). The role of water in alienation between Iran and Afghanistan. Shargh strategic studies Institute, 13/02/2022. [In Persian].
Motaghi, A., Kaviani-Rad, M., Zarkani, S.H., & Sadrania, H. (2018). Identifying and analyzing the factors affecting the hydropolitical relations of Iran and Afghanistan in the Harirud Basin, Subcontinental Studies Quarterly, 10(34), 254-235. [In Persian].
Moshfegh, A.R., Muridi, A., & Attari, J. (2018).Water resource planning based on the sovereignty doctrines in sharing of transboundary water resources. Iranian Water Resources Research Quarterly, 4(4), 95-86. [In Persian].
Mohammadzadeh, H. (2018). The solutions of the Groundwater Research Center (MATAAB) of Ferdowsi University of Mashhad to reduce the water tension of aquifers (with emphasis on the Mashhad-Chenaran plain aquifer), the first consensus meeting of experts in water and environmental sciences, Ministry of Energy, 01/03/2018. [In Persian].
Mouszadeh, R., & Abbaszadeh, M. (2016). Aspects of Exploitation of Hirmand Border River by Iran and Afghanistan. Central Asia and Caucasus Quarterly, 93, 184-159. [In Persian].
Mosaedi, A., Hasanalizadeh, N., Ghabaei Sough, M., & Heiran. (2015). 4 Investigation on the Effects of Cultural Project of Implementation of Agricultural Water Saving on the Individual Knowledge and Attitudes in Relation to Water Crisis. Irrigation and Drainage Quarterly, 3(9), 549-540. [In Persian].
Mohammad Jani, I., & Yazdanian, N. (2014). Analysis of the water crisis situation in the country and its management requirements, Ravand Quarterly, 21(65-66), 117-144. [In Persian].
Mashhad Chamber of Guilds. (19/02/2014). the highest deficit of water resources in Khorasan Razavi. Available in: www.asnaf-mhd.ir. [In Persian].
Nasrabadi, A. (2015). Environmental evidence of water crisis in Iran and some solutions, Socio-Cultural Strategy Quarterly, 4(15), 65-89. [In Persian].
Najafi, A., & Vatanfada, J. (2012). Iran Transboundary Rivers Treaties with its Neighbors Implementations and Challenges, Presented at the International Conference on Traditional Knowledge for Water Resources Management, Yazd: Civilica.
Pervez, S., Budde, M., & Rowland, J. (2014). Mapping Irrigated Areas in Afghanistan Over the Past Decade Using MODIS NDVI, Remote Sensing of Environment, 149, 155-165.
Rezayan, A., Pourezzat, A.A., & Hafeznia, M.R. (2019). Future Studies of Military-Security Threats Caused by Climate Change in Iran, Using the Future Wheel Method. Future defense research Quarterly. 2 (4), 141-164. [In Persian].
Ramezani Bunesh, F. (2018). The Necessity of Agreement with Afghanistan on the Water Regime of the Harirud River. Public Policy Studies Network, Serial number: 3300396, Shapa number 2423-5385, 12/02/2018. [In Persian].
Rahnamain, M.R., & Shaddel, L. (2015). Evaluation of Sustainability and the Optimal Population based on Water Resources in Mashhad. Geography and urban planning research Quarterly, 3 (2), 123-143. [In Persian].
Ruggie, J.­G.­(1993). Multilateralism: The Anatomy of an Institution, in Ruggie. J.G (Ed), Multilateralism Matters: The Theory and Praxis of an Institutional Form, Colombia University Press, New York.
Sinai, V., & Jamali, J. (2018). Iran's economic diplomacy in Afghanistan and its management of water disputes between the two countries (With Institutional economy approach). Strategic Public Policy Studies Quarterly, 8(28), 69-93. [In Persian].
Shahbazbegian, M. R., & Mousavi Shefai, S. M. (2017). An analysis of the construction of the Salma Dam on the transboundary Harirud River in Afghanistan Country, Assistance of Foreign Policy Research Center, Strategic Research Center. [In Persian].
Shahbazbegian, M.R., Bagheri, A., & Mousavi Shafaiee, S.M. (2016). Analysis of Mechanisms Governing Water Withdrawal from Helmand Transboundary River Originated from Afghanistan, Emphasizing on the Role of State Building Project in the Country. Geopolitics Quarterly, 12(3), 168-190. [In Persian].
Sinha, S. (2016). Salma Dam –Message & Significance, Accessed June 28, 2016, Available from: www.spmrf.org/salma-dam-message-significance.
Shroder, J. (2016). Trans boundary Water Resources in Afghanistan, Oxford, Candice Janco.
Statistical Center of Iran. (2013). Population and Housing Census of Khorasan Razavi Province, Tehran: Iran Statistical Center. [In Persian].
Sinai, V. (2011). Hydropolitics, security and development of water cooperation in relations between Iran, Afghanistan and Turkmenistan. Foreign Relations Quarterly, 3(2), 185-211. [In Persian].
The water supply of Mashhad metropolis was doubled from surface sources. The Islamic Republic News Agency. (01/02/2020). Available in: https://www.irna.ir/news/83653524. [In Persian].
Thomas., V. and Warner, J. (2015). Hydro politics in the Harirud/Tejen River Basin: Afghanistan as hydro-hegemon?, Water International journal, 4(40), 593-613.
Tous Ab Consulting Engineers. (2013). Drinking water supply plan, industry and services in Mashhad plain. [In Persian].
Turton, A. (2011). Towards Hydro solidarity: Moving from resource capture to Cooperation and alliance. Keynote address at the Stockholm International Water Institute (SIWI) Symposium on Water Security for Cities, Food, and Environment, Stockholm 18 August.
Yasouri, M. (2010). The hydro political importance of water in Ensuring the security of the east of the country. Political-Economic Journal, 273 - 274, 135-124. [In Persian].
Zargani, S.H., & Lotfi, A. (2011). The role of border rivers in regional cooperation and integration; a case Study: Hari River and Doosti Dam, Geography and Regional Development Quarterly, 16, 57-82. [In Persian].
Water Dispute Escalating between Iran and Afghanistan, Atlantic council, [Accessed September 7, 2016]. Available from: http://www.atlanticcouncil.org/publications/issue-briefs/water-dispute-escalating-between.
پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 55، شماره 4
دی 1402
صفحه 53-70

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 تیر 1400
  • تاریخ بازنگری: 03 آبان 1401
  • تاریخ پذیرش: 03 آبان 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار