الگوی بازآفرینی پایدار کیفیت‏ گرای بافت‏های نابسامان شهری (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه)

نوع مقاله : مستخرج از پایان نامه

نویسندگان

1 گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 گروه شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

10.22059/jhgr.2023.351348.1008567

چکیده

در فرایند توسعه شتابان شهرها مفهوم کیفیت زندگی شهری حلقه‌ای مفقوده در همه وجوه زندگی شهری است. یکی از پرچالش‌ترین مباحث مطرح در چند دهه اخیر، موضوع بازآفرینی شهری و حل چالش بافت‌های فرسوده و نابسامان شهری است. دغدغه و مسئله اصلی سیاست و رویکرد بازآفرینی پایدار ارتقاء کیفیت زندگی و رفاه شهروندان است. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط بین سیاست بازآفرینی پایدار و ارتقاء کیفیت زندگی شهری و چگونگی تأثیرات آن و ارائه الگویی جهت اقدام در بافت‌های نابسامان شهری می‌باشد. روش‌شناسی پژوهش روش تحلیلی- تبیینی با استفاده از مدل تحلیل مسیر و معادلات ساختاری با نرم‌افزار SPLS استفاده‌شده است. بافت فرسوده و نابسامان شهر کرمانشاه با 1228 هکتار در حدود 33/12 درصد از کل بافت‌های شهر کرمانشاه را در بر گرفته است. یافته‌های حاصل از تحلیل مسیر نشان می‌دهد، از میان ابعاد بازآفرینی پایدار، بعد اجتماعی، کالبدی و اقتصادی بیشترین تأثیرگذاری را داشته و همچنین در مؤلفه کیفیت زندگی شهری، بعد کالبدی- زیرساختی بیشترین اثر مستقیم و بعد اقتصادی بیشترین اثر کلی را به‌صورت اثر مستقیم و غیرمستقیم بر کیفیت زندگی شهری داشته است. در این پژوهش به بررسی تأثیر کلی تمام ابعاد بازآفرینی پایدار بر کیفیت زندگی شهری در شهر کرمانشاه با ضریب تأثیر 594/0 و مقدار R2 آن برابر 2/35 درصد از تغییرات متغیر وابسته (کیفیت زندگی شهری) به‌واسطه بازآفرینی پایدار شهری تبیین شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، بازآفرینی پایدار شهری بر کیفیت زندگی شهری تأثیر معنادار و مثبتی دارد. بازآفرینی پایدار کیفیت‌گرای شهری با رویکردی اجتماع‌محور، جامع و یکپارچه با تأکید بر مقوله کیفیت زندگی به‌عنوان یک دستور کار شهری جدید می‌تواند برنامه مناسبی برای پاسخگویی به نیازهای کنونی شهر و شهروندان باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Pattern Sustainable quality-oriented regeneration in slum urban fabric (case study: Kermanshah city)

نویسندگان [English]

  • Sajad Zangisheih 1
  • Abolfazl Meshkini 1
  • Safar Ghaedrahmati 1
  • Mojtaba Rafieian 2
1 Department of Geography and Urban Planning, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
2 Department of Urban Planning, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Extended Abstract
Introduction
During the last half-century, the rapid growth of urbanization has exceeded the possibilities and measures of urban development in Iran, creating extensive social, economic, environmental and physical problems. Facing the challenges of the current cities of the country requires the transformation of the current dominant routine and the use of a new approach in urban planning. The inefficiency of the country's urban planning system has caused cities to be caught in the cycle of underdevelopment for several reasons. Planning in worn-out urban areas has always been the most significant urban planning issue. Recently, many policies and programs have been implemented to improve the quality and re-creation of disordered urban textures. The worn-out and disordered texture of Kermanshah city covers 1228 hectares, about 12.33% of the total texture of Kermanshah. The problem of this research is the instability and poverty in the disorganized and inferior textures, which are associated with challenges and problems of livability, poverty and deprivation in all dimensions, decline of human dignity, identity crisis, lack of access to urban services, degradation of the quality of life, the crisis of security and resilience, insecurity and social anomalies, crimes and delinquency, and the lack of citizenship rights. Therefore, the main question is as following:
-Why have the policies and measures of urban management and urban development plans not improved the quality of urban life in these neighborhoods?
 
Methodology
In terms of subject and purpose, the current research is of applied-developmental type of research. In terms of analysis, it is placed in the framework of explanatory and descriptive-analytical research methods. In order to collect and analyze data, survey, documentary and analytical methods have been exerted. The research method is mixed (quantitative and qualitative). In this research, the data analysis and modelling method has been used according to the goals and possibilities. In order to analyze the collected data, the statistical techniques of path analysis, SPSS, and PLS have been exploited. According to the level of analysis (neighborhoods of disordered tissues in Kermanshah city), it is necessary to distribute the designed questionnaire according to the population of each neighborhood. In general, 92,033 households with a population of 290,214 people live in the chaotic neighborhoods of Kermanshah, which are located in the form of 4 types of textures. Cronbach's alpha statistic and factor analysis were used to measure the internal relationships and validity and reliability of the questionnaire and its items, the results of which are as follows:
-Cronbach's alpha value of all dimensions is more than 0.5, which means that the scale in question has high validity.
 
Results and discussion
The direct and indirect effects of the dimensions of sustainable regeneration are as the social dimension with a direct effect of 0.76, the physical dimension with a direct effect of 0.51 and an indirect effect of 0.21 and a total effect of 0.72, the economic dimension with a direct effect of 0.41 and an indirect effect of 0.30 with the effect total 0.71, the cultural dimension with direct effect 0.21 and indirect effect 0.45 and total effect 0.66, the management dimension with direct effect 0.25 and indirect effect 0.27 with total effect 0.52, and the environmental dimension with direct effect 0.17 and indirect effect 0.10 with total effect 0.27.
In the quality of urban life component, the direct and indirect effects are as follows: the physical-infrastructure dimension with a direct effect of 0.66 has the highest effect, the social-cultural dimension with a direct effect of 0.42 and an indirect effect of 0.28 and a total effect of 0.70, the well-being dimension with a direct effect of 0.39 and Indirect effect 0.19 and overall effect 0.58, health and environment dimension with direct effect 0.21 and indirect effect 0.37 with overall effect 0.58, economic dimension with direct effect 0.20 and indirect effect 0.53 with overall effect 0.73 and managerial-institutional dimension with direct effect 0.18 and indirect effect of 0.42 with a total effect of 0.59. The physical-infrastructural dimension has the most direct effect, and the economic dimension has the most overall effect in the form of direct and indirect effects on the quality of urban life. The overall effect of all dimensions of sustainable regeneration on urban well-being is 0.594, and its R2 value is equal to 0.352, which shows that with an increase of one standard deviation in sustainable urban regeneration, the quality of urban life increases by 0.352 standard deviations. Therefore, sustainable regeneration significantly improves the quality of urban life in the chaotic texture of Kermanshah.
 
Conclusion
sustainable urban welfare-oriented regeneration with a comprehensive and integrated approach in procedural dimensions (discursive, communication-network, and local governance) and content (strategic, integrated, comprehensive, and neighborhood-oriented) and policies to empower and support worn-out and disordered neighborhoods With a participatory, endogenous approach, community-oriented development and the right to the city in the chaotic textures of Kermanshah, it is a suitable model for the realization of urban welfare. No development of welfare will happen in the environment unless the residents of the worn-out and disordered texture are empowered. Also, in addition to the basic needs, attention should be paid to the emotional and psychological needs of the citizens. Changing the approach in urban plans will undoubtedly be the basis for valuable measures to improve citizens' quality of life and urban welfare. If the approach to regeneration is humane, community-oriented, integrated, comprehensive and strategic, collaborative, city-oriented and discursive, then a sustainable welfare-oriented regeneration approach will be achieved by itself.
 
Funding
There is no funding support.
 
Authors’ Contribution
Authors contributed equally to the conceptualization and writing of the article. All of the authors approved thecontent of the manuscript and agreed on all aspects of the work declaration of competing interest none.
 
Conflict of Interest
Authors declared no conflict of interest.
 
Acknowledgments
 We are grateful to all the scientific consultants of this paper.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable
  • regeneration
  • slum
  • quality
  • Kermanshah
آخوندی، عباس، 1393."رویداد جستار کیفیت در تجربه‌های بازآفرینی شهری (دفتر اول) دوره 4، شماره 47 و 48، ص 170.
صرافی، مظفر، 1394. ویژه‌نامه جستار کیفیت در تجربه‌های بازآفرینی شهری، شرکت مادر تخصصی عمران و نوسازی ایران (دفتر دوم).
ربانی، طاها؛ رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا؛ مشکینی، ابوالفضل و رفیعیان، مجتبی (1397)، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره 22، شماره 1، 153-124
رفیعیان، مجتبی، 1394. ویژه‌نامه جستار کیفیت در تجربه‌های بازآفرینی شهری، شرکت مادر تخصصی عمران و نوسازی ایران (دفتر دوم).
حبیبی، سید محسن. 1393. کاربست مفهوم بازآفرینی شهری در نظر و عمل. جستار کیفیت در تجربه‌های بازآفرینی شهر، دفتر دوم، گفت‌وگو. تهران: شرکت عمران و بهسازی شهری ایران و مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
جستار کیفیت در تجربه‌های بازآفرینی شهری «اولین جایزه ملی بهترین تجربه‌های بهسازی و نوسازی شهری» (1394)، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران با همکاری مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران
پیران، پرویز، 1394. ویژه‌نامه جستار کیفیت در تجربه‌های بازآفرینی شهری، شرکت مادر تخصصی عمران و نوسازی ایران (دفتر دوم).
بهزاد فر، مصطفی، 1393. رویداد جستار کیفیت در تجربه‌های بازآفرینی شهری (دفتر اول)، دوره 4، شماره 47 و 48، صفحه 170.
ایزدی، محمد سعید، 1393. رویداد جستار کیفیت در تجربه‌های بازآفرینی شهری (دفتر اول) دوره 4، شماره 47 و 48، ص 170.
فرجی ملائی، امین، 1389، انواع روش‌های مداخله در بهسازی و نوسازی شهری، ماهنامه اطلاع‌رسانی، آموزشی، پژوهشی شوراها، شماره 54. 1-17
رفیعی حسن؛ محققی کمال، سیدحسین؛ سجادی حمیرا؛ عباسیان، عزت اله و رهگذر مهدی (1394)، نظر متخصصان ایرانی در مورد ابعاد و بیانگرهای شاخص رفاه اجتماعی ایران: یک مطالعه دلفی،  رفاه اجتماعی :   1394 , دوره  15 , شماره  58 (رفاه و ناتوانی) . 136-121
دانشپور، سید عبدالهادی، هادیان، اکرم (1388)، بررسی نقش مشارکت شهروندان در اجرای طرح‌های نوسازی بافت‌های فرسوده شهری، شماره 2، فصلنامه مدیریت شهری
دیانی، لیلا؛ پور طاهری، مهدی؛ رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و احمدی، حسن (1397)، رتبه‌بندی سازه‌های اصلی ساماندهی بافت‌های فرسوده روستاهای پیرامون کلان‌شهرها با استفاده از روش ارزیابی نسبت تجمعی (ARAS) (مطالعه موردی: پیرامون کلان‌شهر تهران)، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره 22، شماره 3، ۱۴۵-۱۸۱
طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر کرمانشاه، 1389، مهندسین مشاور تدبیر شهر، کرمانشاه
مهدی‌زاده، جواد و دیگران (1385). برنامه‌ریزی راهبردی توسعه شهری (تجربیات اخیر جهانی و جایگاه آن در ایران)، وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت معماری و شهرسازی، انتشارات شرکت طرح و نشر پیام سیما، چاپ دوم، تهران.
زنوزی، عباس، 1380. ضرورت "نوزایی شهری"، هفت شهر، ص 6-15.
لشکری، الهام؛ خلج، مهرشاد و طالبی، حسین (1393)، کیفیت گرا در محله‌های شهری، نهمین سمپوزیوم پیشرفت علوم و تکنولوژی، مشهد
پیتر رابرتز و هیوسایک (1393)، یک کتاب راهنما «بازآفرینی شهری»، مترجمان محمد سعید ایزدی و پیروز حناچی، انتشارات دانشگاه تهران
لطفی، سهند (1391)، تبارشناسی بازآفرینی شهری، انتشارات دانشگاه شیراز، چاپ اول
لطفی، سهند، 1387، حفاظت و بازآفرینی شهری مفاهیم و شرایط (با تأکید بر سال‌های دهه 1990 میلادی تا کنون)، پایان‌نامه دکتری رشته شهرسازی، استاد راهنما سید محسن حبیبی، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
عرفانیان سلیم، مونا (1395)، چارچوب جامع بازآفرینی شهری پایدار، وزارت راه و شهرسازی، شرکت عمران و بهسازی شهری ایران.
علیان، مهدی؛ رضویان، محمدتقی؛ اسماعیل‌زاده، حسن؛ فنی، زهره و فرجی راد، خدر (1397)، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره 22، شماره 4، 86-53
چمبرز، رابرت (1387)، توسعه روستایی: اولویت‌بخشی به فقرا (حمایت از اقشار آسیب‌پذیر)، ترجمه مصطفی ازکیا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران
شاهوی، سیروان و فاروقی، فریکا (1393)، ارتقاء کیفیت زندگی در مناطق فرسوده شهری (پروژه لودا)، تهران، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران
باباخانی، ملیحه؛ زبردست، اسفندیار و ایزدی، محمد سعید (1394)، تبیین اصول نوسازی در بافت‌های ناکارآمد شهری با هدف ارتقاء رضایتمندی سکونتی، نشریه انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره 11، 127-115
مک کارتی، جان (1390). شراکت، برنامه‌ریزی تعاونی و بازآفرینی شهری، ترجمه محمدهادی خلیل نژادی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
لسلی همفیل و همکاران (1388)، رویکردی شاخص محور برای سنجش عملکرد بازآفرینی شهری پایدار، مترجمان بهبودی، محمود و اشتیاقی، علیرضا، مجله آبادی، شماره 63، سال 19، 1-13
 
References
Akhoondi, Abbas, 1393. "Quality Research Event in Urban Reconstruction Experiences (First Book) Volume 4, Nos. 47 and 48, p. 170. [inPersian]
Alian, Mehdi; Razavian, Mohammad Taghi; Ismailzadeh, Hassan; Technical, Zohreh and Faraji Rad, Khedr (1397), Space Planning and Planning, Volume 22, Number 4, 86-53 [inPersian]
Babakhani, Maliha; Zbardast, Esfandiar and Izadi, Mohammad Saeed (2015), Explaining the principles of renovation in dysfunctional urban contexts with the aim of promoting residential satisfaction, Journal of Iranian Scientific Association of Architecture and Urban Planning, No. 11, 127-115 [inPersian]
Behzadfar, Mostafa, 1393. Quality Inquiry Event in Urban Reconstruction Experiences (Book 1), Volume 4, Nos. 47 and 48, Page 170. [inPersian]
Chambers, Robert (2008), Rural Development: Prioritizing the Poor (Supporting the Vulnerable), translated by Mostafa Azkia, Tehran, University of Tehran Press [inPersian]
Colantonio, A. & Dixon, T. (2011). Urban Regeneration & Social Sustainability; Best practice from European cities.West Sussex: Wiley-Blackwell.
Couch,c, A Dennemann (2000), Urban regeneration and sustainable development in Britain: The example of the Liverpool Ropewalks Partnership. Cities, 2000 Volume 17, Issue 2, April 2000, Pages 137-147. Elsevier
Daneshpour, Seyed Abdolhadi, Hadian, Akram (2009), The role of citizen participation in the implementation of urban waste renovation projects, No. 2, Quarterly Journal of Urban Management [inPersian]
Diani, Leila; Portaheri, Mehdi; Rokanuddin Eftekhari, Abdolreza and Ahmadi, Hassan (2015), Ranking of the main structures of organizing worn-out structures of villages around metropolitan cities using the cumulative ratio assessment (ARAS) method (Case study: around Tehran metropolis), planning and planning Space, Volume 22, Number 3, 145-181 [inPersian]
Erfanian Salim, Mona (2016), Comprehensive Framework of Sustainable Urban Reconstruction, Ministry of Roads and Urban Development, Iran Urban Development and Improvement Company. [inPersian]
Faraji Mollai, Amin, 2010, Types of Intervention Methods in Urban Improvement and Renovation, Council Information, Education, Research Monthly, No. 54. 1-17 [inPersian]
Gibson, M., & Kocabaş, A. P. D. A. (2003). Improving Prospects for the Regeneration of Deprived Neighbourhoods in Turkey.
Habibi, Sayed Mohsen. 1393. Applying the concept of urban regeneration in thought and action. A Quest for Quality in City Reconstruction Experiences, Second Office, Dialogue. Tehran: Iran Urban Development and Improvement Company and Iran Urban Planning and Architecture Studies and Research Center. [inPersian]
Healey, Patsy (1997). “Collaborative Planning in”London:Macmillan.
ICOMOS. 2011. Evaluations of Nominations of Cultural and Mixed Properties to the World Heritage List. ICOMOS Report for the World Heritage Committee, 35th Ordinary Session UNESCO, June 2011. Paris: International Council on Monuments and Sites.
Improvement and renovation plan of worn texture of Kermanshah, 2010, Nadbirshahr Consulting Engineers, Kermanshah [inPersian]
Izadi, Mohammad Saeed, 2014. Quality Inquiry Event in Urban Reconstruction Experiences (First Book) Volume 4, Nos. 47 and 48, p. 170. [inPersian]
Lashkari, Elham; Khalaj, Mehrshad and Talebi, Hossein (2014), Quality Orientation in Urban Neighborhoods, 9th Symposium on the Advancement of Science and Technology, Mashhad [inPersian]
Leslie Hamfil et al. (2009), Index-Based Approach for Measuring the Performance of Sustainable Urban Regeneration, Behboodi Translators, Mahmoud and Eshtiaghi, Alireza, Abadi Magazine, No. 63, Year 19, 1-13 [inPersian]
Lotfi, Sahand (2012), Genealogy of Urban Reconstruction, Shiraz University Press, First Edition [inPersian]
Lotfi, Sahand, 2008, Urban Conservation and Reconstruction of Concepts and Conditions (with emphasis on the 1990s until now), PhD Thesis in Urban Planning, Assistant Professor Seyed Mohsen Habibi, Faculty of Fine Arts, University of Tehran. [inPersian]
LUDA (2004). Integrating Assessment Into Sustainable Urban Regeneration, LUDA E-Compendium:
McCarthy, John (1390). Partnership, Cooperative Planning and Urban Reconstruction, translated by Mohammad Hadi Khalilnejad, University of Tehran Press, first edition [inPersian]
Mehdizadeh, Javad and others (1385). Strategic Planning of Urban Development (Recent Global Experiences and Its Position in Iran), Ministry of Housing and Urban Development, Deputy of Architecture and Urban Planning, Payam Sima Publishing Company, Second Edition, Tehran. [inPersian]
Peter Roberts and Hausike (2014), A Handbook of "Urban Reconstruction", translated by Mohammad Saeed Izadi and Pirooz Hanachi, University of Tehran Press [inPersian]
Piran, Parviz, 1394. Special issue of quality research in urban regeneration experiences, the parent company of Iran Civil Engineering and Renovation (Second Office([inPersian]
Quality Assurance in Urban Reconstruction Experiences "The First National Award for the Best Experiences of Urban Improvement and Renovation" (2015), the parent company of Iran Urban Development and Improvement in collaboration with Iran Center for Urban Planning and Architecture Studies and Research, Tehran [inPersian]
Rabbani, Taha; Rokanuddin Eftekhari, Abdul Reza; Meshkini, Abolfazl and Rafieian, Mojtaba (1397), Space Planning and Planning, Volume 22, Number 1, 153-124 [inPersian]
Rafieian, Mojtaba, 1394. Special issue of quality research in urban regeneration experiences, the parent company of Iran Civil Engineering and Renovation (Second Office([inPersian]
Rafi'i Hassan; Researcher Kamal, Seyed Hossein; Sajadi Homeira; Abbasian, Ezatollah and Rahgozar Mehdi (2015), Iranian Experts' Opinions on the Dimensions and Expressions of Iran's Social Welfare Index: A Delphi Study, Social Welfare: 2015, Volume 15, Number 58 (Welfare and Disability). 136-121 [inPersian]
Rezazadeh Razieh, Mohammadi Aidghamish Fatemeh and Rafieian Mojtaba (2013), The Role of Base Asset Approach in Sustainable Local Development (Imamzadeh Hassan Neighborhood of Tehran), Bagh-e Nazar, Volume 10, Number 25. 48-39 [inPersian]
Roberts & Hugh, S. 2003. Urban regeneration: a handbook. London: Sage.
Sarrafi, Mozaffar, 1394. Special issue of quality research in urban regeneration experiences, the parent company of Iran Civil Engineering and Renovation (Second Office([inPersian]
Shahoui, Sirvan and Farooqi, Ferika (2014), Improving the quality of life in dilapidated urban areas (Loda project), Tehran, the parent company of Iran Urban Development and Improvement [inPersian]
W.Caves, R. (2005). Encyclopedia of the city. Newyork: Routledge.
Zenozi, Abbas, 2001. The need for "urban renewal", seven cities, pp. 6-15. [inPersian]