فرهودی, رحمت اله, زنگنه شهرکی, سعید, ساعد موچشی, رامین. (1388). چگونگی توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری ایران طی سالهای 1335 تا 1385. پژوهشهای جغرافیای انسانی, 42(68), -.
رحمت اله فرهودی; سعید زنگنه شهرکی; رامین ساعد موچشی. "چگونگی توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری ایران طی سالهای 1335 تا 1385". پژوهشهای جغرافیای انسانی, 42, 68, 1388, -.
فرهودی, رحمت اله, زنگنه شهرکی, سعید, ساعد موچشی, رامین. (1388). 'چگونگی توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری ایران طی سالهای 1335 تا 1385', پژوهشهای جغرافیای انسانی, 42(68), pp. -.
فرهودی, رحمت اله, زنگنه شهرکی, سعید, ساعد موچشی, رامین. چگونگی توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری ایران طی سالهای 1335 تا 1385. پژوهشهای جغرافیای انسانی, 1388; 42(68): -.
چگونگی توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری ایران طی سالهای 1335 تا 1385
2دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران
چکیده
نظام شهری عبارت است از مجموعهای از شهرکها و شهرهای وابسته به یکدیگر که ساختار نظام سکونتگاههای شهری را در یک منطقه یا کشور بهوجود میآورند. یکی از مهمترین مباحث در نظام شهری، چگونگی توزیع فضایی جمعیت است. از آنجا که توزیع فضایی جمعیت در سطح نظام شهری، از یک طرف تحت تأثیر عوامل مختلف بهوجود میآید و از طرف دیگر بر عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی تأثیر میگذارد، درخور بحث و بررسی دقیق است.
مطالعات حاکی از آن است که در کشور ما، در سال 1279 خورشیدی نظام شهری، همگونی نسبی داشته است. این روند تا سال 1335 ادامه پیدا کرده و شبکه شهری در آن زمان به صورت کهکشانی بوده است. اما از سال 1335 به بعد روابط بین روستاها، شهرکها و شهرها و توازن جمعیتی و فعالیتی بین آنها بههم ریخت و عدم تعادل و نابرابری در نظام شهری کشور بهوجود آمد. در نوشتار حاضر بهمنظور بررسی روند تغییرات نظام شهری از سال 1335 تا 1385 و تأثیر سیاستهای اعمالشده برای به تعادل رساندن آن، از روشها و مدلهای مختلفی نظیر شاخصهای نخستشهری، شاخصهای تمرکز و شاخصهای تعادل استفاده شده است. نتایج حاصل از ارقام بهدست آمده از مدلهای منتخب در این پژوهش، نشان میدهد که عدم تعادل و توازن در توزیع فضایی جمعیت و فعالیت در نظام شهری کشور از سال 1335 تا 1355 افزایش یافته است. اما از سال 1355 تاکنون بهرغم وجود سطحی از نابرابری، بهسمت توزیع متناسبتر و متعادلتری در حرکت بوده است.
The Situation of Spatial Distribution of Population in Iranian Urban (1956-2006)
نویسندگان [English]
R Farhudi1؛ S Zanganeh Shahraki2؛ R Saed Moucheshi2
چکیده [English]
Urban system is an agglomerations of towns and cities related together and created structure of urban settlements in a region or a country. One of the most aspects of urban system is spatial distribution of population. Whereas, spatial distribution in the urban system is affected by different factors and also it can affect socio-economical and management factors; so it is required to study more exactly. Studies show that in Iran in 1279 Hijri, urban system has had homogenity and it has continued to 1335, but after this decade, relationship between rural, towns and cities disrupted and inequality increased. In the present paper, several quantities models like urban primacy, concentration, and equality models used to study change trend of urban system from 1335 to 1385 hijri and to evaluate effects of applied policies for balance. Concluded results show that inequality and unbalance increased in spatial distribution of population in Iran urban system until 1335. But after this decade up to now, equality in spatial distribution is increasing and urban system going to appropriate and balanced form.
کلیدواژهها [English]
concentration, Iran., Spatial Distribution, urban primacy, Urban System