تحلیل زیست‌پذیری بافت‌های فرسودۀ شهری (مطالعۀ موردی: بافت فرسودۀ شهر زنجان)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکدۀ علوم جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران

2 استادیار دانشکدۀ علوم جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران

3 دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان

4 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

شهر زیست‌پذیر، طیف کاملی از فضاها و فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی جذاب و پرمعنا دارد. چنین شهری، مکانی مطلوب برای کار و زندگی به­شمار می­رود. رویکردهای گوناگونی دربارۀ زیست‌پذیری شهری مطرح شده است، مانند رویکرد تجربی، رویکرد ادراک­های فردی و رویکرد کیفیت زندگی. این پژوهش، با رویکرد کیفیت زندگی، به مطالعۀ بافت‌های فرسودۀ شهری زنجان می­پردازد. هدف این پژوهش، شناخت وضعیت زیست‌پذیری بافت فرسودۀ شهر زنجان و عوامل مؤثر بر آن است. برای دستیابی به این هدف، با بهره‌گیری از روش‌های توصیفی- تحلیلی و پیمایشی و با بهره‌گیری از ابزار پرسشنامه، 381 نفر از ساکنان بافت فرسوده، به روش نمونه‌گیری احتمالی ارزیابی شدند و اطلاعات گردآوری­شده با به­کارگیری تحلیل‌های عاملی، رگرسیون و تحلیل مسیر در محیط نرم‌افزار spss از لحاظ آماری تجزیه و تحلیل شد. مطابق نتایج تحلیل عاملی، زیرشاخص­های مدیریتی (982/0= Ex) سهم بیشتری در تأثیرگذاری بر میزان زیست‌پذیری بافت فرسودۀ شهر زنجان دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیونی زیست‌پذیری بافت فرسودۀ شهر زنجان نشان می­دهد در میان عوامل، زیست‌پذیری بافت فرسودۀ شهر زنجان، بیشترین مقدار همبستگی را با شاخص اجتماعی (645/0= R2) دارد و به تحولات و توسعة مناسبات اجتماعی بسیار وابسته است؛ چنانکه تحلیل مسیر نیز نشانگر آن است که شاخص اجتماعی (622/0= β) در میان سایر عوامل، به‌طور مستقیم بیشترین اثر را بر زیست‌پذیری داشته است.



 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Analysis of Livability in Urban Distressed Areas: old textures of Zanjan (A Case Study)

نویسندگان [English]

  • Ali Shamaei 1
  • Farzaneh Sasanpour 2
  • Mohammad Soleimani 1
  • Mohsen Ahadnejad 3
  • Taghi Heidari 4
1
2
3
4
چکیده [English]

The cities are home to half of the people who live on the planet Earth. They stimulate economic growth and cultural prosperity, but they are also the center of pollution and poverty. Therefore, the livability of cities, in particular urban distressed areas, has always been one of the issues and challenges facing thinkers in different fields of urban management. However, the planning to improve the quality of life in these textures is inevitable. This study aimed to determine the situation of viability in urban distressed areas of Zanjan and the factors affecting it. The library survey and questionnaire were used to achieve this purpose. Using probability sampling method (simple random sampling method), 381 residents living in old textures of Zanjan were selected and evaluated. The collected data were analyzed using spss and factor analysis, regression, and path analysis. The results of factor load analysis showed that management sub-factors (Ex=0.982) had greater share of impact on the livability of old textures in Zanjan. The results of regression analysis indicated that among the factors, the viability of old textures in Zanjan had the highest correlation with social index (R2 = 0.645) and it was dependent on the development of social relations. The path analysis also confirmed that the social index (β=0.622), among other factors, had the greatest influence on livability directly.
The cities are home to half of the people who live on the planet Earth. They stimulate economic growth and cultural prosperity, but they are also the center of pollution and poverty. Therefore, the livability of cities, in particular urban distressed areas, has always been one of the issues and challenges facing thinkers in different fields of urban management. However, the planning to improve the quality of life in these textures is inevitable. This study aimed to determine the situation of viability in urban distressed areas of Zanjan and the factors affecting it. The library survey and questionnaire were used to achieve this purpose. Using probability sampling method (simple random sampling method), 381 residents living in old textures of Zanjan were selected and evaluated. The collected data were analyzed using spss and factor analysis, regression, and path analysis. The results of factor load analysis showed that management sub-factors (Ex=0.982) had greater share of impact on the livability of old textures in Zanjan. The results of regression analysis indicated that among the factors, the viability of old textures in Zanjan had the highest correlation with social index (R2 = 0.645) and it was dependent on the development of social relations. The path analysis also confirmed that the social index (β=0.622), among other factors, had the greatest influence on livability directly.
The cities are home to half of the people who live on the planet Earth. They stimulate economic growth and cultural prosperity, but they are also the center of pollution and poverty. Therefore, the livability of cities, in particular urban distressed areas, has always been one of the issues and challenges facing thinkers in different fields of urban management. However, the planning to improve the quality of life in these textures is inevitable. This study aimed to determine the situation of viability in urban distressed areas of Zanjan and the factors affecting it. The library survey and questionnaire were used to achieve this purpose. Using probability sampling method (simple random sampling method), 381 residents living in old textures of Zanjan were selected and evaluated. The collected data were analyzed using spss and factor analysis, regression, and path analysis. The results of factor load analysis showed that management sub-factors (Ex=0.982) had greater share of impact on the livability of old textures in Zanjan. The results of regression analysis indicated that among the factors, the viability of old textures in Zanjan had the highest correlation with social index (R2 = 0.645) and it was dependent on the development of social relations. The path analysis also confirmed that the social index (β=0.622), among other factors, had the greatest influence on livability directly.
The cities are home to half of the people who live on the planet Earth. They stimulate economic growth and cultural prosperity, but they are also the center of pollution and poverty. Therefore, the livability of cities, in particular urban distressed areas, has always been one of the issues and challenges facing thinkers in different fields of urban management. However, the planning to improve the quality of life in these textures is inevitable. This study aimed to determine the situation of viability in urban distressed areas of Zanjan and the factors affecting it. The library survey and questionnaire were used to achieve this purpose. Using probability sampling method (simple random sampling method), 381 residents living in old textures of Zanjan were selected and evaluated. The collected data were analyzed using spss and factor analysis, regression, and path analysis. The results of factor load analysis showed that management sub-factors (Ex=0.982) had greater share of impact on the livability of old textures in Zanjan. The results of regression analysis indicated that among the factors, the viability of old textures in Zanjan had the highest correlation with social index (R2 = 0.645) and it was dependent on the development of social relations. The path analysis also confirmed that the social index (β=0.622), among other factors, had the greatest influence on livability directly.
The cities are home to half of the people who live on the planet Earth. They stimulate economic growth and cultural prosperity, but they are also the center of pollution and poverty. Therefore, the livability of cities, in particular urban distressed areas, has always been one of the issues and challenges facing thinkers in different fields of urban management. However, the planning to improve the quality of life in these textures is inevitable. This study aimed to determine the situation of viability in urban distressed areas of Zanjan and the factors affecting it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • livability
  • livability indices
  • quality of life
  • old textures
  • city of Zanjan

مراجع

  1. Abdul-Aziz, N., 2007, Linking Urban form to a Livable City, Malaysian Journal of Environmental Management, No. 8, PP.87- 101. (In Persian)
  2. Allison, E. W. and Peters, L., 2011, Historic Preservation and the Livable City, Markets, Savannah. (In Persian)
  3. Andalib, A. R., 2004, The Process of Modernization of Old Texture of Tehran, Tehran's Renovation, Tehran. (In Persian)

عندلیب، علیرضا، 1386، فرایند نوسازی بافت فرسودۀ شهر تهران، سازمان نوسازی شهر تهران، تهران.

  1. Azar, A., 2003, The Navigation Path and Analysis in Management Science, Journal of Higher Education Complex Qom, No. 15, PP. 59-96. (In Persian)

آذر، عادل، 1381، تحلیل مسیر و علت‌یابی در علم مدیریت، مجلة مجتمع آموزش عالی قم، شمارة 15، صص 59-96.

  1. Bandarabad, A. R., 2013, The City Livable, the Principles and Concepts, Publications of Azarakhsh, Tehran. (In Persian)

بندرآباد، علیرضا، 1390، شهر زیست‌پذیر، از مبانی تا معانی، انتشارات آذرخش، تهران.

  1. Armanshahr Consulting Engineers, 2009, A Detailed Plan for the City, Department of Urban Development, Zanjan. (In Persian)

مهندسین مشاور آرمان‌شهر، 1386، طرح تفصیلی شهر زنجان، ادارة کل راه و شهرسازی استان زنجان، زنجان.

  1. Armanshahr Consulting Engineers, 2009, The Texture of Old City, Department of Urban Development Branch, Zanjan. (In Persian)

مهندسین مشاور آرمان‌شهر، 1388، بافت فرسودۀ شهر زنجان، ادارة کل راه و شهرسازی استان زنجان، زنجان.

  1. Dawyran, I. et al, 2013, To Evaluate the Intervention in the Regulation of Old and Inefficient Urban Integrative Approach (Case Study: Neighborhood Zeinabieh Zanjan), Research and Urban Planning, Vol. 2, No. 7, PP. ???. (In Persian)

دویران اسماعیل و دیگران، 1391، بررسی مداخله در ساماندهی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری با رویکرد ترکیبی (نمونة موردی: محلة زینبیة زنجان)، مجلة پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال دوم، شمارة 7، صص 71-90.

  1. De Chazel, 2010, A Systems Approach to Livability and Sustainability: Definning Terms and Mapping Relationships to Link Desires with Ecological Opportunities and Constraints, Systems Research and Behavioral Science Syst. Res., Vol. 27, No. 23, PP. 585 –597.
  2. Eissalu A. A. et al., 2015, The Idea of a New Approach to Improve the Quality of Life in Rural Communities Livable (Case Study: City of Qom, Kahak), Journal of Housing and Rural Environment, No. 146, PP. 107-120. (In Persian)

عیسی­لو، علی‌اصغر و دیگران، 1393، انگارة زیست‌پذیری، رهیافتی نوین جهت ارتقای کیفیت زندگی در جوامع روستایی (مطالعة موردی: شهرستان قم، بخش کهک)، نشریة مسکن محیط و روستا، شمارة 146، صص 107-120.

  1. Gheydari, F., 2008, The Role of Informal Settlements Physical Drgstrsh Zanjan, MSc Thesis, University of Zanjan, Zanjan. (In Persian)

قیداری، فتانه، 1386، نقش سکونتگاه‌های غیررسمی در گسترش فیزیکی شهر زنجان، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه زنجان، تهران.

  1. Hafeznia, M. R., 2011, Introduction to Research in Humanities, Samt Publications, Tehran. (In Persian)

حافظ­نیا، محمدرضا، 1389، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت، تهران.

  1. Habibi, K. et al., 2009, From Zangan to Zanjan (Full on Physical Changes - the Space of the Old City), University of Zanjan, Zanjan. (In Persian)

حبیبی، کیومرث و دیگران، 1387، از زنگان تا زنجان (سیری بر تحولات کالبدی- فضایی بافت کهن شهر)، انتشارات دانشگاه زنجان، زنجان.

  1. Habibi, D., 2014, A Sense of Vitality and Livability Factors Affecting the Decline of Ancient and Worn Tissues (Black Rock Neighborhood Shiraz), Journal of Islamic Iran, No. 14, PP. 75-80. (In Persian)

حبیبی، داوود، 1392، بررسی عوامل مؤثر بر افول حس سرزندگی و زیست‌پذیری بافت‌های تاریخی و فرسوده (محلۀ سنگ­سیاه شیراز)، نشریة شهر ایرانی- اسلامی، شمارة 14، صص 75- 80.

  1. Heydari, T. and Kalantari, M., 2015, Damage the Historic Fabric of the City against Crime, with an Emphasis on Traditional Market Zanjan, Publications of Azar Kelk, Tehran. (In Persian)

حیدری، تقی و محسن کلانتری، 1393، آسیب‌شناسی بافت تاریخی شهرها در برابر بزهکاری با تأکید بر بازار سنتی زنجان، نشر آذرکلک، تهران.

  1. Jafari Asadabadi, H., 2015, Vitality of Cities in Sustainable Urban Development (Case Study: Tehran Metropolis), MSc Thesis, Department of Geography and Urban Planning, University of Khwarizmi, Tehran. (In Persian)

جعفری اسدآبادی، حمزه، 1393، قابلیت زیست‌پذیری شهرها در راستای توسعۀ پایدار شهری (مطالعۀ موردی: کلان‌شهر تهران)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران.

  1. Khorassani, M. A., 2013, Explaining the Viability of Rural Villages, Urban Quality of Life Approach (Case Study: City of Varamin), PhD Dissertation, Department of Geography, Tehran University, Tehran. (In Persian)

خراسانی، محمدامین، 1391، تبیین زیست‌پذیری روستاهای پیرامون شهری با رویکرد کیفیت زندگی (مطالعۀ موردی: شهرستان ورامین)، رسالۀ دکتری، گروه جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران.

  1. Khorassani, M. A. et al., 2013, Evaluation of the Livability of Urban Villages (Case Study: the City of Varamin), Journal of Rural Studies, Vol. 3, No. 4, PP. 85-110. (In Persian)

خراسانی، محمدامین و دیگران، 1391، سنجش و ارزیابی زیست‌پذیری روستاهای پیرامون شهری (مطالعۀ موردی: شهرستان ورامین)، نشریۀ پژوهش‌های روستایی، سال سوم، شمارة 4، صص 85-110.

  1. Khorassani, M. A. et al., 2015, Analyze the Concept of Livability Principles of Sustainability and Its Relation to the ???, First International Conference on Environmental Engineering, Center Solutions for Achieving Sustainable Development, 9 February, Tehran. (In Persian)

خراسانی، محمدامین و دیگران، 1393، بررسی و تحلیل مفهوم زیست‌پذیری و ارتباط آن با اصول پایداری، اولین کنفرانس بین‌المللی مهندسی محیط‌زیست، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعۀ پایدار، 9 بهمن، تهران.

  1. Kokabi, A. et al., 1384, Planning Quality of Life in Urban Centers, Definitions and Criteria, No. 12, PP. 6-13. (In Persian)

کوکبی، افشین و دیگران، 1384، برنامه‌ریزی کیفیت زندگی شهری در مراکز شهری، تعاریف و شاخص‌ها، جستارهای شهرسازی، شمارۀ 12، صص 6-13.

  1. Larice, M. Z., 2005, Great Neighborhood: The Livability and Morphology of High Density Neighberhoods in North America, PhD Dissertation, University of California, Berekeley.
  1. Lotfi Mehruiyeh, H., 2015, The Role of Rural Housing Retrofit Livable in the Staha (Case Villages Mehruiyeh), MSc Thesis, Geography, Tarbiat Modarres University, Tehran. (In Persian)

لطفی مهروئیه، حبیب، 1393، نقش مقاوم‌سازی مسکن روستایی در زیست‌پذیری روستاها (مطالعۀ موردی: دهستان مهروئیه)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ جغرافیا، دانشگاه تربیت­مدرس، تهران.

  1. Metcalf, G., 2002, Transportation for a Livable City: The Path to Alivable City, It’s Available at: www.livablecity.org/resources/tlc_path.pdf. (19 January 2006).
  1. Meshkini, A. et al., 2009, Evaluating the Distribution of Land in the New Old Shhrznjan Using GIS, Urban Distressed Areas Conference, The Prospects for Sustainable Development, Values And Challenges, تاریخ  برگزاری و شهر. (In Persian)

مشکینی، ابوالفضل و دیگران، 1387، ارزیابی توزیع کاربری‌ها در بافت قدیم جدید شهر زنجان با استفاده از GIS، اولین همایش بافت‌های فرسودۀ شهری، چشم‌انداز توسعۀ پایدار، ارزش‌ها و چالش‌ها ، ؟؟؟؟.

  1. Mohammadi, M., 2013, Providing Spatial Pattern of Urban Development Based on the Principles of Livable, Journal of Construction Engineering, No. 47, PP. 85-103. (In Persian)

محمدی، محمد، 1391، ارائۀ الگوی فضایی توسعۀ شهری برمبنای اصول شهر زیست‌پذیر، نشریۀ مهندسی ساختمان، شمارۀ 47، صص 85-103.

  1. Ministry for the Environment, 2002, Creating Great Places to Livable Urban Environments: Process, Strategy, Action, PO Box 10-362, Wellington, New Zealand.
  1. Nasiri, S. M., 1387 , The Province and Industry, Vol. 4, No. 42, PP . ????. (In Persian)

نصیری، سید محمد، 1387، استان زنجان و توسعۀ صنعت، سال چهارم، شمارۀ 42، صص  ؟؟؟.

  1. Okulicz, A., 2012, City Life: Rankings (Livability) vs Perceptions (Satisfaction), This Version: Saturday 17th March.
  1. Ottawa County Planning Commission, 2004, Ottawa County Urban Smart Growth, Planning and Grants Department.
  2. Rafieian, M. et al., 1393 , Providing Local Communities with an Emphasis on Urban Design Process Approach (Development of Transport Axes), Journal of Urban Studies, No. 6, PP . ???. (In Persian)

رفیعیان، مجتبی و دیگران، 1393، ارائۀ فرایند طراحی شهری اجتماعات محلی با تأکید بر رویکرد توسعۀ حمل‌ونقل­محور، فصلنامۀ علمی- پژوهشی مطالعات شهری، شمارۀ 6، صص  ؟؟؟.

  1. Shamsuddin, Sh. et al., 2012, Walkable Environment in Increasing the Livability of a City, Procedia-Social and Behavioral Sciences, No. 50, PP. 167–178.
  2. Urban Land Institute (Singapore), 2013, 10 Principles for Liveable High-Density Cities, Lessons from Singapore, Centre for Livable Cities and Urban Land Institute.
  1. Zhang, H. et al, 2011, Lovable City: Maintaining our Beliefs While Living in a Changing World and Building Towards a Better Society, Proceedings Real Corp 2011 Tagungsband 18-20 May 2011, Essen, It’s Available at: http://www.corp.at

 


0

پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 48، شماره 4
دی 1395
صفحه 783-799

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 دی 1393
  • تاریخ بازنگری: 22 اردیبهشت 1394
  • تاریخ پذیرش: 22 اردیبهشت 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار