ارزیابی مطلوبیت طراحی فضاهای مسکونی برای معلولان جسمی- حرکتی با رویکرد شهر دوستدار معلولان (مطالعه موردی: شهر یزد)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه ‏ریزی شهری، دانشگاه یزد

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد

چکیده

معلولان جسمی- حرکتی بخشی از افراد جامعه‏اند که همچون سایر شهروندان نیازمندمطلوبیت طراحی فضاهای مسکونی‏اند؛ بنابراین، هدف از اجرایاین پژوهش ارزیابی مطلوبیت طراحی فضاهای مسکونی برای معلولان جسمی- حرکتی با رویکرد شهر دوستدار معلولان در سطح شهر یزد است. این تحقیق ازنظرهدفکاربردی، ازنظرماهیت و روشتوصیفی از نوع پیمایشی است. مطالعات میدانی به‏صورت پرسش‏نامه توسط 157 نفر افراد معلول جسمی- حرکتی (براساس جدول مورگان) به‏صورت تصادفی در سطح شهر یزد تکمیل‏شده است. به‏منظور ارزیابی و رتبه‏بندی شاخص‏ها، از تکنیک UTA  و برای تحلیل داده‏ها از آزمون‏های آماری در نرم‏افزار SPSS استفاده‏شده است. براساس نتایج به‏دست‏آمده از تکنیک UTA و وزن‏دهی شاخص‏های مربوط، که به روش سلسله‏مراتبی فولر انجام‏گرفته است، مشخص شد معیار ایمنی با وزن 437/0 در رتبة اول و معیار دسترسی با وزن 183/0 در رتبة آخر قرار دارد. در تحلیل همبستگی پیرسون مشخص شد بین میزان درآمد افراد معلول، مدت اقامت آن‏ها در فضا‏های مسکونی، و سطح زیربنای محل سکونتشان با سطح رضایت این افراد رابطة معناداری وجود ندارد؛ اما بین رعایت استانداردهای لازم در فضای سکونت با سطح رضایت معلولان رابطه برقرار است. تحلیل رگرسیونی نیز نشان می‏دهد رعایت استانداردها در فضای سکونت اولویت اول را در رابطه با سطح رضایت معلولان دارد و سطح زیربنای مسکونی، درآمد، و مدت اقامت به‏ترتیب اولویت دوم، سوم، و چهارم را دارا می‏باشند.درنهایت،می‏توان نتیجه گرفت مطلوبیت طراحی فضا‏های مسکونی برای معلولان جسمی- حرکتی می‏تواند به ایجاد شهر دوستدار معلولان در سطح شهر یزد منجر شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation the Desirability of Designing of Residential Spaces for Physically- Movement Disabilities with the Approach of Disabilities Friendly City, Case Study: Yazd City

نویسندگان [English]

  • mohammad reza rezaei 1
  • shahabadin hajforoush 2
1 yazd university
2 Yazd University
چکیده [English]

Extended Abstract
Physically- Movement disabilities part of the community who are, like other citizens, need the desirability of designing of residential spaces are. Therefore, the purpose of this study was to Evaluation the Desirability of Designing of Residential Spaces for Physically- Movement Disabilities with the Approach of Disabilities Friendly City in Surface Yazd city is. This research in terms of applied purpose, in terms of nature and method, descriptive of survey type is. Field studies with questionnaire by 157 people Physically- Movement disabilities (Based on Morgan table) Randomly in the Surface Yazd city have been completed. To evaluate and rank the indicators Technique of UTA and for analyze the data to statistical tests in SPSS software were used. Based on the results Technique of UTA and weighting of the relevant indicators performed by Fuller Hierarchical Hierarchy Process, it was found that the safety criterion with weight of 0/437 is in the first rank and the accessibility criterion with weight of 0/183 is in the last rank. Pearson correlation analysis revealed that between income level of people with disabilities, their length of stay in residential Spaces and the level of their living space with their level of satisfaction there is no significant relationship, But between living standards with the level of satisfaction of the disabled there is a relationship. Regression analysis also shows that compliance with living standards is the first priority regarding the level of satisfaction of the disabled and the Surface of residential infrastructure, income and length of stay have the second, third and fourth priority, respectively. Finally, it can be concluded that the desirability of designing of residential spaces for physical- Movement disabilities can lead to the creation of a disability friendly city in Surface city Yazd.
Introduction
Location is one of the most important parts of the human environment. A well-designed environment and living space is of great importance for the disabled and disabled. The Disabled Friendly City provides the community with many techniques and methods to provide a comfortable and safe life for the disabled. In Iran, the needs of people with disabilities are often not fully met in new buildings, and most of the buildings are designed for healthy and capable individuals who have no adaptation and proportion to the disability of disabled people and cannot be used.
Methodology
The present study is applied in terms of purpose and in terms of nature and method it is a descriptive survey. Data were collected through library, documentary and survey methods. The statistical population of the study is Yazd's Disability Society and according to Morgan table, 157 persons are considered as sample according to the number of referrals per month to the Disabled Communities in Yazd. In this study, simple random sampling method was used. Initially, the necessary referrals were made with the individuals, for better cooperation, the subject and purpose of the research were clearly stated. The questionnaire was used to measure the accessibility of people to their living spaces and the size and dimensions of the spaces as well as the presence or absence of some spaces and facilities. Cronbach's alpha coefficient was 0/78 to determine the reliability of the instrument, indicating acceptable reliability of the questionnaire. The validity of the questionnaire tool was confirmed by using the experts' opinions and summarizing the dimensions, components and variables influenced by Delphi and Pre-Test.

Results and discussion
Taken together, the results of this study are consistent with those of Kayama et al. (2019), Saita et al. (2019), Gorji Azandriani and Shirzad Nazarloo (2018), Ziyari and Karamuziyan (2018), and Soleimani et al. (2018). Attention to physical and physical disabilities should be built to support a disabled community, protect and protect urban parks, pay attention to their citizenship rights, maximize compliance with national and international standards and criteria, and appropriate walks for the disabled. It has been concluded that adherence to the standards of urban planning and architecture in designing Khtmanha is required. Consistent with the research of Kim Boa and Lee Yunsuk (2015), Shahram and Zieynal (2015) and Majidi (2012), housing design should be aware of the needs of people with disabilities, housing design guidelines, and utility, because in this study Due to the needs of people with disabilities in Yazd, the city has designed and designed housing.
Conclusion
Analysis of the presence or absence of correlation between the variables of income, length of stay in residential areas and the level of living infrastructure with the level of satisfaction of disabled people showed that there was no significant relationship between these variables. Finally, it was found that there is a significant relationship between the two variables of meeting the required standards in living space with the level of satisfaction of the disabled. Adherence to standards in the living space enhances the comfort of the handicapped and indicates a direct correlation. Regression test also shows the relation between compliance with living standards and level of satisfaction with the disability. Regression analysis (ANOVA) was used to correlate the desirability of designing residential spaces for physically-disabled people with disability-friendly cities. Therefore, it can be analyzed whether the utility design of residential spaces for persons with disabilities is in accordance with the law of engineering and building control such as adequate parking where the mouth of the car stop should be 3/50 meters wide, suitable for sanitary facilities which should be 1/50 × 1/70 meters or Its layout is such that it is possible to maneuver a wheelchair and ... with regard to disability-friendly city indicators can lead to the creation of a disability-friendly city in Yazd. This means that as the desirability of designing residential spaces for the disabled in Yazd increases, a positive and meaningful relationship is created to create a disability-friendly city.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Technique of UTA
  • Disabilities Friendly City
  • Yazd city
  • Residential Spaces
  • Physically- Movement Disabilities

مراجع

  1. آقازاده، ناصر و یوسفی تذکر، مسعود، 1397، تأثیر تعالیم و آموزه‏های دینی در معماری خانه‏های تاریخی اردبیل، مجلة تخصصی ایوان چهارسو، س 2، ش 4، صص 129-140.
  2. امیدی حسین‏آبادی، مهدیه، ۱۳۹۳، شهر دوستدار معلولین (مناسب‏سازی فضای شهر برای معلولان و نابینایان) (نمونة موردی: منطقة 22 تهران)، همایش ملی نظریه‏های نوین در معماری و شهرسازی، قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، صص 1-11.
  3. براری، بنیامین و غفاری، مجید، 1394، سلامت روان معلولان جسمی در مقایسه با افراد عادی: بررسی مبتنی بر رویکردهای آسیب‏شناسی روانی و روان‏شناسی مثبت، مجلة مطالعات ناتوانی، دورة 5، ش 11، صص 281-288.
  4. پازوکی، الناز و یزدان‏فر، عباس، 1394، معلولین و مسکن مناسب، اولین کنفرانس سالانه پژوهش‏های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری، یزد، مؤسسة معماری و شهرسازی سفیران راه مهرازی، صص 1-18.
  5. جمعه‏پور، محمود؛ عیسی‏لو، علی‏اصغر و عیسی‏لو، شهاب‏الدین، 1395، توان‏سنجی فضاهای شهری در پاسخ‏دهی به نیاز گروه‏های کم‏توان جسمی- حرکتی، مطالعة موردی: بخش مرکزی شهر قم، نشریة پژوهشوبرنامه‏ریزیشهری، س 7، ش 26، صص 21-36.
  6. حسین‏زاده، مهناز؛ مهرگان، محمدرضا؛ آقایی میبدی، لیلی و عباسیان، عزت‏الله، 1397، توسعة مدل مطلوبیت جمع‏پذیر (UTA) تصادفی با توجه به امکان وابستگی میان معیارها، فصل‏نامة مدیریت صنعتی، دورة 10، ش 4، صص 503-524.
  7. حیدری‏پور، مونا؛ مشهدی، علی و اصغری نکاح، سیدمحسن، 1392، رابطة هوش هیجانی، کیفیت زندگی و ویژگی‏های شخصیتی با سلامت روان در افراد با معلولیت (ناتوانی) جسمی- حرکتی، فصل‏نامة علمی- پژوهشی توان‏بخشی، دورة 4، ش 1، صص 40-49.
  8. دومین طرح تفصیلی شهر یزد، 1396، شهرداری یزد.
  9. زیاری، کرامت‏الله و کارآموزیان، حمید، 1397، تحلیلی بر شاخص‏های شهر دوستدار معلولین و توان‏خواهان، اولین همایش ملی رقابت‏پذیری و آیندةتحولات شهری، تهران: انجمن جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری ایران، صص 174-200.
  10. سازمان بهزیستی کشور، 1398، مرکز آمار و اطلاعات.
  11. سلاطی، فاطمه و ماکویی، احمد، 1392، ارائة تابع ارزش (مطلوبیت) اولویت‏بندی پروژه‏های تحقیقاتی در مراکز تحقیق و توسعه با استفاده از روش UTA (مطالعة موردی شرکت منابع آب ایران)، فصل‏نامة علمی- پژوهشی مطالعات مدیریت صنعتی، س 11، ش 31، صص 19-33.
  12. سلیمانی، علیرضا؛ حسین‏زاده، رباب؛ صفرعلیزاده، اسماعیل و آقایی، نرمین، 1397، سنجش مطلوبیت طراحی فضاهای شهری برای معلولان جسمی با رویکرد پایداری شهری، مطالعة موردی: پیاده‏راه‏های ارومیه، دو فصل‏نامة علمی- پژوهشی پژوهش‏های بوم‏شناسی شهری، س 9، ش 2، پیاپی 18، صص 105-125.
  13. عظمتی، حمیدرضا؛ پورباقر، سمیه و محمدی، منا، 1396، عوامل مؤثر بر مطلوبیت فضاهای شخصی در محیط‏های آموزشی دانشگاهی (مطالعة موردی: دانشکدة مهندسی معماری و شهرسازی)، علوم و تکنولوژی محیط‏زیست، دورة 19، ش 4، صص 209-218.
  14. فغفوریان، مهسا، ١39١، برنامه‏ریزی راهبردی توسعة حمل‏ونقل عمومی ویژة معلولین در شهر، نمونة موردی شهر مقدس مشهد، دوازدهمین کنفرانس مهندسی حمل‏ونقل و ترافیک ایران، سازمان حمل‏ونقل ترافیک تهران، صص 1-22.
  15. گرجی ازندریانی، علی‏اکبر و شیرزاد نظرلو، زهرا، 1397، جایگاه حقوق معلولین در حوزۀ حقوق شهری، فصلنامۀ مطالعات راهبردی سیاست‏گذاریعمومی، دورة 8، ش 26، صص 137-163.
  16. مجیدی، فاطمه‏السادات، 1391، بررسی و مطالعة موردی مسکن جهت بهبود کیفیت زندگی جانبازان و معلولین جسمی‏- حرکتی، مجلة علمی- پژوهشی طب جانباز، س 4، ش 15، صص 12-19.
  17. محمدیان خباز کاظمی، امیر؛ قاسمی، پیمان و شجاعی، امیرعباس، 1395، ارائۀ رویکردی برای تحلیل تصمیم‏گیری چندمعیاره با استفاده از روش یافتن توابع مطلوبیت اضافی، فصل‏نامة مهندسی تصمیم، س 2، ش 6، صص 107-122.
  18. مرکز آمار ایران، 1395، سرشماری عمومی نفوذ و مسکن، شهر یزد.
  19. مقدادی، محمدمهدی، 1395، حمایت از افراد دارای معلولیت با رویکردی به فقه و تأملی در قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، فصل‏نامة تخصصی دین و قانون، ج 4، ش 13، صص 205-241.
  20. نجفی، روشنک و کیانی، نرگس، 1395، مناسب‏سازی اماکن فرهنگی، ورزشی، و تفریحی ویژة معلولان جسمی‏- حرکتی و ارائة الگوی مناسب در باشگاه‏های وابسته به بهزیستی شهرستان کرمانشاه، منتخبمقالاتهمایشملی مناسب‏سازی اماکن و معابر، سازمان بهزیستی کشور، دورة 1، صص 284-291.
  21. نعمت‏‏الهی، محسن، 1393، جایگاه روان‏شناسی محیط در کاهش افسردگی معلولین، اولین کنفرانس ملی شهرسازی، مدیریت شهری و توسعه پایدار، تهران: مؤسسة ایرانیان، انجمن معماری ایران، صص 1-8.
  22. واقف مبارکه، نیره و نسترن، مهین، ۱۳۹۶، مناسب‏سازی و ارتقای کیفی پارک‏های محله‏ای جهت استفادة معلولین جسمی- حرکتی، چهارمین کنفرانس ملی مهندسی عمران، معماری و توسعةشهری، بابل، مؤسسة علمی‏- تحقیقاتی کومه علم‏آوران دانش، صص 1-9.
    1. 23.  Abutaleb, K.; Yones, M.S.; El-Shirbeny, M.; Mamon, S.A.M. and AlAshal, S., 2019, Modelling and monitoring house fly M. domestica using remote sensing data and geographic information system, The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Sciences, in press, corrected proof, Available online 18 March, PP. 1-9.

24. Aghazadeh, N. and Yousefi Tazakor, M., 2018, The Influence of Religious Teachings on the Architecture of Historic Houses in Ardebil, Special Journal of Ivan Charsou, Vol. 2, No. 4, Autumn, PP. 129-140.

25. Azamati, H.R.’ Poor Bagher, S. and Mohammadi, M., 2017, Factors Affecting the Suitability of Personal Spaces in Academic Learning Environments (Case Study: Faculty of Architecture and Urban Planning), Environmental Science and Technology, Vol. 19, No. 4, PP. 209-218.

26. Bacon, E.N., 2015, Design of Cities: Revised Edition, Book Review, The Penguin Group, PP. 1-336.

27. Barari, B. and Ghaffari, M., 2015, Mental Health of Physically Disabled Persons Compare To the Normal People: Investigation Based On the Psychopathology and Positive Psychology Approaches, MEJDS, Vol. 5, No. 11, PP. 281-288.

28. Fabula, S.Z. and Timar, J., 2018, Violations of the right to the city for women with disabilities in peripheral rural communities in Hungary, Cities, Vol. 76, PP. 52-57.

29. Faghfourian, M., 2012, Strategic Planning for the Development of Special Transportation for People with Disabilities in the City, Case Study of the Holy City of Mashhad, Twelfth Iranian Conference on Transportation and Traffic Engineering, Tehran Traffic Organization, PP. 1-22.

30. Gorji Azandriani, A.A. and Shirzad Nazarloo, Z., 2018, Disability Rights in Urban Law, Journal of Strategic Studies in Public Policy, Vol. 8, No. 26, PP. 137-163.

31. Hall, E. and Bates, E., 2019, Hatescape? A relational geography of disability hate crime, exclusion and belonging in the city, Geoforum, Vol. 101, PP. 100-110.

32. Heydaripour, M.; Mashhadi, A. and Asghari Nekah, M., 2013, Relationship between Personality Characteristics, Emotional Intelligence and Quality of Life Mental Health of People with Disabilities, Journal of Rehabilitation, Vol. 4, No. 1, PP. 40-49.

33. Hosseinzadeh, M.; Mehregan, M.R.; Aghaie Meybodi, L. and Abbassian, E., 2018, Developing Stochastic Additive Utility Method (UTA) Considering the Possible Dependency among Criteria, Industrial Management Quarterly, Vol. 10, No. 4, PP. 503-524.

34. Iran Census Center, 2016, General Census of Penetration and Housing, Yazd City.

35. jomepur, M.; Esalu, A.A. and Easalu,Sh., 2016, The survey urban spaces in response to the need of disability groups Case Study: Central city of Qom, Journal of Urban Research and Planning, Vol. 7, No. 26, PP. 21-36.

36. Kayama, M.; Johnstone, Ch. and Limaye, S., 2019, Adjusting the “self” in social interaction: Disability and stigmatization in India, Children and Youth Services Review, Vol. 96, PP. 463-474.

37. Kim, B. and Lee, Y., 2015, Content analysis on Housing Design Guidelines for the Disabled in Korea, Korea society of Design Trend, No. 21, PP. 1-2.

38. Kowalczyk, J., 2017, Designing Defensible Spaces in Large Cities, Outlooks for Polish Urban Areas, Studia Europejskie, Vol. 3, PP. 215-229.

39. Kraus, L.; Lauer, E.; Coleman, R. and Houtenville, A., 2018, Disability Statistics Annual Report, Durham, NH: University of New Hampshire, PP. 1-41.

40. Majidi, F., 2012, Study and Case Study of Housing to Improve the Quality of Life of Veterans and Physically Movement Disabilities, Journal of Veterinary Medicine, Vol. 4, No. 15, PP. 12-19.

41. McClimens, A.; Partridge, N. and Sexton, E., 2014, How do people with learning disability experience the city centre? A Sheffield case study, Health & Place, Vol. 28, PP. 14-21.

42. Meghdadi, M.M., 2016, Supporting Persons with Disabilities with an Approach to Jurisprudence and Reflection in the Comprehensive Law on the Protection of the Rights of Persons with Disabilities, Special Issue in Religion and Law, Vol. 4, No. 13, PP. 205-241.

43. Mohammadian Khabbaz Kazemi, A.; Ghasemi, P. and Shojaee, A.A., 2016, Providing an Approach to Multi Criteria Decision Making Analysis Using the Finding of Extra Utility Functions, Journal of Decision Engineering, Vol. 2, No. 6, PP. 107-122.

44. Moser, G., 2018, Environmental psychology for the new millennium: towards an integration of cultural and temporal dynamics, Psychology, Vol. 3, PP. 1-7.

45. Najafi, R. and Kiani, N., 2016, Adaptation of Cultural, Sports and Recreational Facilities for the Physically- Movement Disabilities and Presenting a Proper Pattern in the Well-being Clubs of Kermanshah County, Selected Proceedings of the National Conference on Adaptation of Places and Passages, National Welfare Organization, Vol. 1, PP. 284 -291.

46. National Welfare Organization, 2019, Statistics and Information Center.

47. Nematollahi, M., 2014, The Place of Environmental Psychology in Reducing Depression, The first National Conference on Urban Development, Urban Management and Sustainable Development, Tehran, Iranian Institute of Architecture, Iran, PP. 1-8.

48. Omidi Hosseinabadi, M., 2014, Disabled Friendly City (Adaptation of the city space for the disabled and the blind) (Case Study: District 22 of Tehran), National Conference on Modern Theories in Architecture and Urban Planning, Qazvin, Islamic Azad University of Qazvin, PP. 1-11.

49. Pazuki, E. and Yazdanfar, A., 2015, Disabled and Affordable Housing, The first Annual Conference of Architectural, Urban Planning and Urban Management, Yazd, Institute of Architecture and Urban Planning of Ambassadors Way Mehrazi, PP. 1-18.

50. Saitta, M.; Devan, H.; Boland, P. and Perry M.A., 2019, Park-based physical activity interventions for persons with disabilities: A mixed-methods systematic review, Disability and Health Journal, Vol. 12, Issue 1, PP. 11-23.

51. Salati, F. and Makuie, A., 2013, Presenting the Priority Value Function of Research Projects in Research and Development Centers Using UTA (Case Study of Iranian Water Resources Company), Journal of Industrial Management Studies, Vol. 11, No. 31, PP. 19-33.

52. Sang, Ch.; An, W.; Han, M. and Yang, M., 2019, Health risk assessment on N-nitrosodimethylamine in drinking water and food in major cities of China with disability-adjusted life years (DALYs), Ecotoxicology and Environmental Safety, Vol. 170, PP. 412-417.

53. Second Detailed Plan of Yazd City, 2017, Municipality of Yazd.

54. Shahrom, S.K. and Zainol, R., 2015, Universal design in housing for people with disabilities: A review, Journal of Design and Built Environment, Vol. 15, No. 1, PP. 33-42.

55. Soleimani, A.R.; Hosseinzadeh, R.; Safar Alizadeh, I. and Aghaei, N., 2018, Desirability of Designing Urban Spaces for Physically Handicapped People with Urban Sustainability Approach, Case Study: Orumieh Pavements, Researches Biannual Journal of Urban Ecology, Vol. 9, No. 2, Successive 18, PP. 105-125.

56. Suryotrisongko, H.; Cindy Kusuma, R. and Hari Ginardi, R.V., 2017, Four-Hospitality: Friendly Smart City Design for Disability, Procedia Computer Science, Vol. 124, PP. 615-623.

57. Takahashi, I.; Oki, M.; Bourreau, B.; Kitahara, I. and Suzuki, K., 2018, Futuregym: A gymnasium with interactive floor projection for children with special needs, International Journal of Child-Computer Interaction, Vol. 15, PP. 37-47.

58. The United Nations and disability: 70 years of the work towards a more inclusive world, 2018, Division for social policy and development, United Nations department of economic and social affairs, January, New York, PP. 1-26.

59. Vaghef Mobarakeh, N. and Nastaran, M., 2017, Qualitative Adaptation and Improvement of Neighborhood Parks for the Use of Physically- Movement Disabilities, Fourth National Conference on Civil Engineering, Architecture and Urban Development, Babol, Koume Elm Avaran Danesh Scientific Research Institute, PP. 1-9.

60. World health organization, 2019, World health statistics: monitoring health for the SDGs, sustainable development goals, PP. 1-2.

61. Ziyari, K. and Karamozian, H., 2018, An Analysis of the Indicators of the Disabled Friendly and Powerful, The first National Conference on Competitiveness and the Future of Urban Development, Tehran, Iranian Association of Geography and Urban Planning, PP. 174-200.

پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 52، شماره 4
دی 1399
صفحه 1433-1452

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 شهریور 1398
  • تاریخ بازنگری: 02 آذر 1398
  • تاریخ پذیرش: 02 آذر 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار