تحلیل اکتشافی عوامل مؤثر بر احساس ناامنی در فضاهای سبز شهری (نمونة موردی: پارک‏ های ناحیه‏ ای شهر یزد)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه میبد، میبد، ایران

2 دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

امروزه، مقولة امنیت شهری به‏ویژه در فضاهای عمومی مانند پارک‏ها و فضاهای سبز، که همواره مأمنی برای آرامش و تفریح شهروندان است، حائز اهمیت بسیاری است. زیرا شهروند در مقصد مورد نظر اگر احساس امنیت نکند، گذران اوقات فراغتش را در خانه، به رفتن به فضاهای سبز، ترجیح خواهد داد. در پژوهش حاضر، نظر به اهمیت موضوع فوق، به بررسی عوامل مؤثر بر احساس ناامنی در پارک‏های ناحیه‏ای شهر یزد پرداخته شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و از نظر روش تحقیق رویکردی اکتشافی و توصیفی- تحلیلی دارد. جامعة آماری پژوهش را شهروندان ساکن در شهر یزد (529673 نفر) تشکیل می‏دهند که از میان آن‏ها 384 شهروند بهعنوان حجم نمونه و بهصورت تصادفی ساده در سطح پارک‏های ناحیه‏ای شهر یزد در دو مرحله (مصاحبة نیمهساختاریافته با شهروندان در مرحلة اول در جهت شناسایی نماگرهای اثرگذاری بر احساس ناامنی و تکمیل پرسشنامه در جهت عامل‏بندی نماگرها و بررسی میزان اثر هر عامل در مرحلة دوم) انتخاب شده‏اند. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده‏ها از یافته‏های کیفی (تحلیل محتوای مصاحبه‏ها در نرم‏افزار تحلیل کیفی مکس کیودا) و کمی (تحلیل عاملی اکتشافی) استفاده شد. بر اساس نتایج پژوهش، 27 نماگر در قالب 5 عامل مؤثر بر احساس ناامنی در پارک‏های ناحیه‏ای توسط جامعة میزبان شناسایی و وزن‏دهی شد. از میان عامل‏های مورد بررسی، عدم مطلوبیت زیرساخت‏های نظامی- انتظامی با مقدار ویژة 179/10 و درصد واریانس 699/42 مهم‏ترین عامل مؤثر بر احساس ناامنی شهروندان و عامل محدودکنندة فردی- اجتماعی با مقدار ویژة 449/1 و درصد واریانس 367/5 کم‏اهمیت‏ترین عامل بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Exploratory Analysis of Factors Affecting Insecurity in Urban Green Spaces (Case Study: Yazd Regional Parks)

نویسندگان [English]

  • Mehran Fatemi 1
  • Hojjat Rezaie 2
  • Saeedeh Moayedfar 1
1 Proffesor
2 Tehran university
چکیده [English]

Exploratory Analysis of Factors Affecting Insecurity in Urban Green Spaces
(Case Study: Yazd Regional Parks)
Introduction
The presence of security in a place of recreation is one of the most important parameters in decision making for visiting and spending leisure time in that place. On the other hand, the lack of security not only does not lead people to public places, promenades and walkways, but because of the lack of presence and isolation of these places, crime and its dimensions are spreading in these places, and therefore it is said that between security And the amount of citizens' return to public and recreational places remains a two-way and complementary relationship. Therefore, considering the importance of the subject, this study aims to identify and investigate the factors affecting the feeling of insecurity in the regional parks of Yazd city based on the opinion of the host community. Firstly, parks are one of the most prominent public spaces in the city and the most important components of urban, human and natural bodies, which, due to the overcoming of the green space element, attract the population and provide the ground for social interaction and spending leisure time in terms of recreation, entertainment, sports, study And relax and nature-oriented recreation, Secondly, experience has proven that one of the most important ways of developing and improving in every field is identifying barriers and factors that affect the lack of achievement.
Methodology
The present study was conducted with exploratory and descriptive-analytical approach and using field and documentary studies to explore and investigate the factors affecting the feeling of insecurity in regional parks in Yazd. The statistical population of the study consisted of 384 Yazdi citizens who were randomly selected at the level of Yazd district parks in two stages (Semi-structured interview with citizens in the first stage) to identify the indicators affecting the feeling of insecurity and complete the questionnaire for factorization and survey The effect of each factor in the second stage is selected. In this research, qualitative findings (content analysis of interviews in Max Kido's qualitative analysis software) and quantitative (exploratory factor analysis) were used to analyze the information.
Result and discussion
According to the results of the five identified factors, 86.201 % of the total variance of factors affecting the feeling of insecurity in the regional parks of Yazd city. First, it shows the comprehensiveness of the indicators identified by the interviewed community, and secondly, the emphasis of the statistical community on identified indicators as factors of insecurity in the parks studied. Based on the analysis, only 13.799 percent of the total variance was not calculated and was the result of other factors not identified by the statistical community of the interviewee. According to the results, the factor of the lack of utility of military-security infrastructure with a special value of 17.99 and 42.96% variance as the most important factor affecting the feeling of insecurity and the socio-individual factor with a special value of 1.449 and the percentage of variance of 36.75 as the least significant The agent has been identified. The incidence rate of anomalies, delinquency and mass with a special value of 35.34 and a 21.23% variance in the second place influenced on the feeling of insecurity in the regional parks of Yazd city based on the opinion of the host community and then the factors of the lack of utility standards with a specific amount of 2.923 and the percentage of variance was 10.826, and the physical-physical deprivation with a special value of 1.67 and a percentage of variance was 18.66.
Conclusion
The study of safety and factors affecting the feeling of insecurity in public places, especially parks, is an essential requirement. This research was carried out in seven regional parks of Yazd city. In this regard, this research has identified and extracted the factors affecting insecurity in regional parks in Yazd city based on the viewpoint of the host community, based on which applied strategies to diminish these factors and improve the quality of safety in these parks. The results show that in terms of host society in Yazd city parks, 27 indicators in the form of five factors of the lack of utility of military-security infrastructure, the occurrence of anomalies, crime and crime, non-observance of standards, physical-physical factors and an individual-social limiting factor affecting Felt the insecurity of the citizens. According to the results, the factor of the inappropriate use of law enforcement infrastructure in regional parks in Yazd with a percentage of variance of 42.699 was the most important factor affecting the feeling of insecurity from the host society. This alone explains 42% of the indicators that affect the feelings of citizens' insecurity, which indicates the importance of this factor and the emphasis of the statistical community on it. In the second place, the effect of the incidence of anomalies, delinquency and crime rate with the variance rate of 21.23, which according to the experiences and interviews, is the causative factor of the first factor. In general, according to the results of research, the desirability of law enforcement infrastructure and the elimination of abnormalities in the level of parks in the Yazd city make up about 64% of the strategies affecting the sense of security in the parks in terms of citizens.
In the second place, the effect of the incidence of anomalies, delinquency and crime rate with the variance rate of 21.23, which according to the experiences and interviews, is the causative factor of the first factor. In general, according to the results of research, the desirability of law enforcement infrastructure and the elimination of abnormalities in the level of parks in the Yazd city make up about 64% of the strategies affecting the sense of security in the parks in terms of citizens.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Insecurity feeling
  • Law Enforcement
  • Green space
  • Regional parks
  • Yazd
  1. آقایی، پرویز؛ پوراحمد، احمد و رئیسی، حسین، 1393، سنجش و تدوین راهبرد امنیت اجتماعی پایدار در منطقة یک شهرداری تهران، فصل‏نامة جغرافیای انتظامی، س ۲، ش۵، صص ۴۰-70.
  2. بردی، رحیم و بلوری، زهره، 1396، مؤلفه‏های تأثیرگذار در ارتقای امنیت فضاهای عمومی (مورد مطالعه: پارک‏های شهر آمل)، آمایش محیط، دورة 10، ش 39، صص ۱۳۱-155.
  3. پیوسته‏گر، یعقوب؛ حیدری، علی‏اکبر و کیایی، مریم، 1396، تحلیل پارک‏های شهری از منظر جرم‏شناسی با استفاده از تکنیک چیدمان فضا؛ مطالعة موردی: پارک لاله تهران، مطالعات شهری، س 6، ش 22، صص ۱۷-28.
  4. حاتمی‏نژاد، حسین؛ آروین، محمود؛ محمدی، احد و بذرافکن، شهرام، 1396، تحلیلی بر توزیع فضایی جرائم در پارک‏های شهری (مطالعة موردی: پارک‏های شهر تهران)، پژوهش‏های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، س ۶، ش 17، صص ۸۹-104.
  5. حامی، احمد؛ فهام، الهام و مهدوی، محمد، 1397، بررسی احساس امنیت بانوان در پارک بانوان شهر سهند تبریز با تأکید بر ارزش‏های فرهنگ اسلامی، مجلة زنان در فرهنگ و هنر، دورة 10، ش 3، صص ۳۹۹-413.
  6. حسینی، فرزانه، 1387، بررسی و ارائة شاخص‏های کالبدی- کارکردی مؤثر بر ارتقای امنیت فضاهای عمومی شهری، نمونة موردی: پارک دانشجو، پایان‏نامة کارشناسی ارشد شهرسازی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
  7. حمیدی‏فر، علیرضا و عباسی، قدرت‏اله، 1395، بررسی رابطة ترس از جرم و افکار پرانویایی با احساس امنیت عمومی، مطالعات امنیت اجتماعی، س 4، ش 48، صص ۱۹۹-219.
  8. دربان آستانه، علیرضا، 1393، ارزیابی و تحلیل احساس امنیت روستاییان نواحی مرزی در استان ایلام، فصل‏نامة برنامه‏ریزی فضایی، س ۴، ش ۴، صص ۱۲۹-156.
  9. رحمت، محمدرضا، 1388، پیشگیری از جرم از طریق معماری و شهرسازی، راهکارهای نوین پیشگیری از جرم، تهران: میزان.
  10. رضایی، حجت؛ فاطمی، مهران و طالبی، محمدصادق، 1398، ارزیابی رابطة امنیت و اوقات فراغت در فضاهای سبز شهری (نمونة موردی: پارک‏های ناحیه‏ای شهر یزد)، برنامه‏ریزی و آمایش فضا، دورة 23، ش 4، صص ۸۷-121.
  11. رهنمایی، محمدتقی، 1385، بررسی ناپایداری‏های امنیتی کلان‏شهر تهران بر اساس شاخص‏های توسعة پایدار شهری، مجلة پژوهش‏های جغرافیایی، ش 57.
  12. زیاری، کرامت‏الله؛ مهدی‏نژاد، حافظ و پرهیز، فریاد، 1388، مبانی و تکنیک‏های برنامه‏ریزی شهری، چابهار: انتشارات دانشگاه بین‏المللی چابهار.
  13. زیاری، کرامت‏الله؛ مهدی، علی و مهدیان بهنمیری، معصومه، 1392، تحلیلی بر امنیت فضاهای عمومی شهر در پارک‏های مناطق چهارگانة شهرداری قم، مجلة آمایش جغرافیایی فضا، س ۳، ش ۷، صص ۲۵-50.
  14. سرایی، محمد حسین؛رضایی، محمدرضا و حسینی، سید مصطفی، 1392، ارزیابی وضعیت ایمنی در پارک­های شهری (مطالعه موردی: پارک­های ناحیه­ای شهر یزد، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، ش 18، صص 123-138.
  15. سلطانی، لیلا؛ بیک‏محمدی، حسن و حیدری، سمیه، 1395، تحلیل فضایی احساس امنیت در محلات مختلف شهری (مورد مطالعه: شهر قدس)، پژوهش‏های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، س 5، ش 3، صص ۸۷-104.
  16. شربتی، اکبر، 1395، ارزیابی احساس امنیت مسافران در فضاهای عمومی شهری (مورد مطالعه: پارک‏های جنگلی نهارخوران و الگندره شهر گرگان)، پژوهش‏نامة نظم و امنیت انتظامی، س 9، ش 2، صص ۱-22.
  17. ضرغامی، اسماعیل؛ قنبران، عبدالحمید؛ سعادتی، پوریا و ضامنی، مرتضی، 1397، نقش خوانایی کالبدی بر امنیت بوستان‏های شهری (مطالعة موردی: بوستان مردم همدان)، شهرهای ایرانی- اسلامی، س ۸، ش 32، صص ۱۷-31.
  18. علیخواه، فردین و نجیبی ربیعی، مریم، 1385، زنان و ترس از جرم در فضاهای شهری، فصل‏نامة رفاه اجتماعی، ش 22، صص ۱۰۹-132.
  19. علیزاده، کتایون و عنبر، سید حسین، 1396، نقش فضاهای بی‏دفاع شهری در وقوع جرم با تأکید بر پارک‏های منطقة 9 مشهد، نشریة پژوهش و برنامه‏ریزی شهری، س 8، ش 29، صص ۱۴۱-160.
  20. علیزاده، هوشمند؛ عبدی، محمد و رحیمی، آرمان، 1392، راهبردهای ارتقای عملکردی فضاهای گذران اوقات فراغت در مجموعة تفریحی دیدگاه سنندج، فصل‏نامة مطالعات شهری، ش ۴، صص ۱-14.
  21. عنابستانی، علی‏اکبر و حسینی، معصومه، 1397، بررسی تطبیقی سطح امنیت در پارک‏های شهری از منظر عدالت فضایی (مطالعة موردی: پارک‏های شهری مشهد)، مجلة پژوهش‏های جغرافیای برنامه‏ریزی شهری، دورة 6، ش 2، صص ۳۰۷-330.
  22. قربانی، رسول، 1387، ارزیابی کمبود پارک در مناطق شهری تبریز با استفاده از روش سرانه و بافرینگ، فصل‏نامة صفه، ش 47، صص ۱۰۹-123.
  23. کاملی، محسن؛ نهاوندی، نیلوفر و حسینی، سیدباقر، 1395، بررسی عوامل محیطی مؤثر در افزایش سطح امنیت پارک‏ها (مطالعة موردی: پارک‏های شهر قزوین)، فصل‏نامة مطالعات پیشگیری از جرم، س 11، ش 41، صص ۴۱-72.
  24. کریمی، علیرضا و دانش مهر، حسین، 1398، ادراک امنیت در فضاهای عمومی شهری مطالعه موردی: پهنه های پارک سرخه حصار شهر تهران، مطالعات شهری، دورة 8، ش 31، صص 97-108.
  25. نظم‏فر، حسن؛ علوی، سعیده و عشقی چهاربرج، علی، 1397، ارزیابی امنیت در فضاهای عمومی شهری (نمونة موردی: پارک‏های شهر تهران)، برنامه‏ریزی و آمایش فضا، دورة 22، ش 2، صص ۱۳۳-165.
  26. نوروزی، فیض‏اله و فولادی، سپهر، 1388، بررسی احساس امنیت اجتماعی زنان ۱۵-59سالة شهر تهران و عوامل مؤثر بر آن، مجلة راهبرد، ش 54، صص ۱۲۹-159.
  27. Dick, R., 2008, Royal Astronomical Society of Canada Guidelines for Outdoor Lighting in Urban Star Parks (RASC-USP-GOL).
  28. Gobster, P., 2002, Managing Urban Parks for a Racially and Ethnically Diverse Clientele, USDA Forest Service North Central Research Station Chicago, Illinois, USA Leisure Sciences, 24: 143-159.
  29. Hashim, N., Hashim. M., Thani, Sh. Kh., Syed. O. J., Mas, A., and Yatim, N. M., 2016, A Perceptual Study on the Influence of Vegetation Design towards Women’s Safety in Public Park, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 234: 280-288.
  30. Hiborn, J., 2009, Dealing with Crime and Disorder in Urban Parks, U.S. Department of Justice Office of Community Oriented Policing Services, Center for problem–oriented policing, No. 9.
  31. Hinkle, C. J., 2009, Making Sense of Broken Windows: the Relationshipe Between Perception of Disorder, Fear of Crime, Collective Efficacy and Perception of Crime, PhD Dissertations, University of Maryland.
  32. Jackobs, J., 1981, The Death and life of Great American Cities, New York, NK: vintage book.
  33. Karakus, Onder; McGarrell Edmund and Basibuyuk Oguzhan, 2010, Fear of crime among citizens of Turkey, Journal of Criminal Justice, 38: 174-184.
  34. Kubrin, Kubrian and Weitzer Ronald, 2003, New Direction in Social Disorganization Theory, Journal of Research in Crime and Delinquency, Vol. 40, No. 4, PP. 374-402.
  35. Mak, Kwun Ling and Jim, ChiYung, 2018, Examining fear-evoking factors in urban parks in Hong Kong, Landscape and Urban Planning, 171: 42-56. doi.org/1016/j.landurbplan.2017.11.012.
  36. McCrea, Rod; Tung-Kai, Shyy; Western, Jtimson and Stimson, R. J., 2005, Fear of crime in Brisbane Individual, social and neighbourhood factors in perspective, Journal of Sociology, Vol. 40, No. 1, PP. 7-27.
  37. Sreetheran, Maruthaveeran and Van den Bosch, Ceci, 2015, Fear of crime in urban parks – What the residents of Kuala Lumpur have to say?, Urban Forestry & Urban Greening, 14, 702-713. http://doi.org/10.1016/j.ufug.2015.05.012.
  38. Sreetheran, Maruthaveeran and van den Bosch, Ceci, 2014, A socio-ecological exploration of fear of crime in urban green spaces – A systematic review, Urban Forestry & Urban Greening, 13(1): 1-18.
  39. Tandogan, Oksan and Ilhan, Bige Simsek, 2016, Fear of Crime in Public Spaces: From the View of Women Living in Cities, Procedia Engineering, 161, 2011-2018.
  40. Wilson, James Qunin, and Kelling, George, 1982, Broken Windows: The police and neighborhood safety, Atlantic Monthly, 211, 29-38.