واکاویِ ابعاد شهروند بیوفیلیک و ارزیابی آن در جامعه شهری؛ پیش-درآمدی بر برنامه‌ریزی شهری طبیعت‌محور (موردمطالعه: شهر خواف)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا، دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران

2 گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

4 گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

10.22059/jhgr.2023.349515.1008547

چکیده

برنامه‌ریزی شهری بیوفیلیک، یکی از راهبردهای مؤثر در بهبود کیفیت زندگی شهری است. اهمیت مشارکت شهروندان در تحقق‌پذیری طرح‌ها موجب شده است تا در انجام این پژوهش به بررسی نقش عوامل پنج‌گانه (ویژگی‌های جمعیتی، رفتار و فعالیت‌های بیوفیلیک، نگرش و آگاهی بیوفیلیک، زیرساخت‌ها و شرایط بیوفیلیک، سازمان‌ها، نهادها و مؤسسات بیوفیلیک) بر تبیین الگوی شهروند بیوفیلیک پرداخته شود. پژوهش حاضر به‌صورت توصیفی - تحلیلی است که اطلاعات موردنیاز از طریق مصاحبه و پرسش‌نامه جمع‌آوری و با استفاده از نرم‌افزار Amos Graphic و روش معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفته است. وجه تمایز این پژوهش با مطالعات گذشته، بررسی تأثیرات متقابل ویژگی‌های جمعیت، زیرساخت‌ها و نگرش شهروندان نسبت به مفهوم شهر بیوفیلیک است. محدوده موردمطالعه، شهر خواف و جامعه آماری تعداد 180 نفر از شهروندان آن شهر است. شهر خواف با دارابودن شرایط اقلیمی گرم و خشک، با مشکل کمبود آب و ازبین‌رفتن پوشش گیاهی روبرو است. تحلیل پرسش‌نامه‌ها بیانگر آن بود که شهروندان نسبت به معیارهای شهروند بیوفیلیک بازخورد مطلوبی داشته‌اند. توسعه زیرساخت‌های سبز شهری نظیر پارک‌ها و بوستان‌ها نیز می‌تواند موجب افزایش تمایل شهروندان به مشارکت در امور شهری شود. از سوی دیگر مشخص شد، مؤلفه «ویژگی‌های جمعیتی» نظیر سن، شرایط اقتصادی، میزان تحصیلات و جایگاه اجتماعی بر فعالیت‌های بیوفیلیکی و نگرش و آگاهی بیوفیلیکی اثرگذار است؛ مؤلفه‌های «زیرساخت‌های بیوفیلیک» و «نهادها و سازمان‌های بیوفیلیک» بر دو مؤلفه «فعالیت‌های بیوفیلیک» و «آگاهی و نگرش بیوفیلیک» اثرگذار است. در پایان می‌توان اذعان داشت که باتوجه‌به بازخورد مطلوب شهروندان نسبت به مفهوم شهر بیوفیلیک و ابعاد آن، به‌نظر می‌رسد که در صورت اجرایی شدن چنین برنامه‌ریزی طبیعت‌محوری در سطح شهر، می‌توان شاهد نمایان شدن اثرات مثبت و زدودن شهر از مشکلات و معضلات ناشی از نبود چنین ایده‌ای بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Dimensions of the Biophilic Citizen and Evaluating it in the Urban Society; An Introduction to Nature-Based Urban Planning (Case Study: Khaf city)

نویسندگان [English]

  • Ali Akbar Taghipour 1
  • Parsa Ahmadi Dehrashid 2
  • Abolfazl Mashayekhi 3
  • Mohammad Ayyami 4
1 School of Earth Sciences, Damghan University, Damghan, Iran
2 گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران.
4 گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
چکیده [English]

Extended Abstract
Introduction
With the occurrence of the industrial revolution, apart from any change in the world, the population experienced significant growth. This increase in population, and subsequent urban expansion caused numerous environmental, social and economic crises to the urban system, which resulted in a decrease in the quality of urban life and psycho-psychological consequences. In order to respond to these problems, several ideas were raised; one of them was the idea of the biophilic city. Biophilic City with emphasis the relationship with nature refers to its essential role in physical and mental health. In this city, the relationship between society and nature is very clear. A city can be considered biophilic where, in addition to communicating with nature, there are citizens who love nature and are diligent in preserving and developing it. Therefore, biophilic citizens can be considered a fundamental concept in the heart of the “Biophile City”. A citizen who performs biophilic affairs. It is clear that citizens have many distinctions based on some demographic variables such as age, education, income and so on. Hence,  identifying their differences and similarities is fundamental to a comprehensive strategy and planning. This study is important because Khaf, like most cities in Iran, follows a warm and dry climate. Along with this climatic background, the multiplicity of mines and industries has linked the lives of the citizens of this city with numerous physical and mental diseases. This is where the city as a place of gathering, commerce, and, most importantly, a human habitat, it requires clean air, clean water and a lively environment. Implementation of biophilic principles can create a healthy environment based on nature for residents.
The five general objectives pursued in this study­are:

Comparative Evaluation of Citizens' Biophilic Activities­and Attitudes­with the Standard Value of the Local Model of Biophilic City;
Assessing the Impact of­Urban Infrastructure on Citizens' Activities­and Attitudes­;
Evaluating the Correlation between ­Population Characteristics and ­Biophilic Activities;
Evaluation of the Correlation between Population Characteristics and­Biophilic Knowledge and Attitude;
Exploratory Analysis of Effective Dimensions on Identification of Biophilic Citizen.

 
Methodology
The present study is a  descriptive-analytic study, and also, in terms of purpose, it is an applied study in which data collection is in  library-survey. The theoretical framework of the research was first developed. Then, by interviewing (the experts of the municipality and the environment department of Khaf)  and studying the documents, data and information in these organizations, the initial evaluation of urban infrastructure and other related items became biophilic city. Then, using the questionnaire method, the evaluation of the components affecting the explanation of the biophilic citizen model was measured. Considering the lack of familiarity of citizens with the concept of a biophilic city and the lack of explanation and interpretation of the concept of a biophilic citizen, a coefficient of error of 0.08 was applied in Cochran's formula. Therefore, the sample size was 150 and for better generalization, 30 questionnaires surplus to  the initial number of distributions. There were 180 questionnaires. Pearson statistical analysis and structural equation modeling in Amos Graphic software are the dominant evaluation methods in this study.
 
Results and discussion
Realizing this concept requires the cooperation of institutions and media with each other. On the other hand, it was found that demographic jaggies affect biophilic activities and attitudes and knowledge. The components of "biophilic infrastructure" and "biophilic institutions and organizations", such as "population characteristics", affect two components of  "biophilic activities" and "biophilic knowledge and attitude". In contrast, they are not affected by any components.  At the end of the study، it was also revealed that demographic characteristics such as age, gender, education, etc. There is a positive   and meaningful relationship with biophilic activities. The analysis of this relationship shows that the characteristics of the population as an independent entity have a great impact on "biophilic activities" and "biophilic attitudes and awareness", and citizens have different activities and knowledge and attitude in terms of age, education, marital status, gender and socioeconomic characteristics. In the right of time,  what increases or decreases the activities and the attitude and awareness of citizens towards biophilic activities is their demographic characteristics. Also, the more awareness and attitude of citizens towards the concept of biophilic citizens, their biophilic activities will increase.
 
Conclusion
Naturalism, life-saving and environmental protection are the necessities and fundamental concepts in the biophilic city. Biophilic is a city that considers nature first in its design, planning, and management. Khaf is involved in green space  development with problems such as water shortage and bad climate, which has caused the city's lack of green space. The issue of increasing age and education and effect on the increase of biophilic activities can be considered as one of the opportunities of Khaf. Because the city has faced an increase in the number of students and educated people in recent years, and by putting together people and indigenous citizens who have a long history of living in Khaf, effective measures can be taken to realize the biophilic city. The socioeconomic situation of individuals also has a direct impact on the presence of green spaces. This concept can have various reasons, including that this group of citizens have more time for rest and recreation, and generally fewer worries create more opportunities for them to spend in green spaces. Paying attention to the concept of a biophilic city can be one of the policies of the development of Khaf. The city has faced the phenomenon of migration in recent years. Perhaps the climate, along with economic issues, is one of the most important reasons. The crowd knew the exit. In this way, the biophilic city strategy in the development of Khaf can improve the climate and prevent the migration of citizens، especially educated people, who are the capital needed for the city for development.
In order to realize the concept of biophilic citizen in Khaf, the following measures are proposed:

Developing a biophilic citizen strategic plan for Khaf city;
Adoption of laws supporting the development of the intellectual and physical structures of the city of Khaf and the preparation of guidelines for  the development of the intellectual and physical structures of the biophilic city;
Using the capacity of media to ­educate and expand the concept of a biophilic citizen;
Providing an executive plan to preserve and expand urban green spaces in accordance with water and climate constraints with a biophilic approach;­
Holding educational workshops for students to raise awareness about the duties of biophilic citizens.

 
Funding
There is no funding support.
 
Authors’ Contribution
Authors contributed equally to the conceptualization and writing of the article. All of the authors approved thecontent of the manuscript and agreed on all aspects of the work declaration of competing interest none.
 
Conflict of Interest
Authors declared no conflict of interest.
 
Acknowledgments
 We are grateful to all the scientific consultants of this pape.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biophilic City
  • Biophilic Citizen
  • Nature-Based Urban Planning
  • SEM
  • Khaf city
ابوالحسنی، مهدیه. (1397). ارزیابی و رتبه‌بندی محیط‌زیست شهری با استفاده از شاخص‌های شهر بیوفیلیک (مطالعه موردی شهر یزد)، استاد راهنما: احد ستوده، پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد.
تبریزی، نازنین و جعفرپیشه، ملیکا. (1401). رویکرد بیوفیلیک در گردشگری شهری (مطالعه موردی: شهر اصفهان). برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 11(41)، 123-147.
تردست، زهرا؛ رجبی، آزیتا و مشکینی، ابوالفضل. (1399). الگوی تحقق‌پذیری شاخص‌های بومی شهر بیوفیلیک مطالعه موردی: مناطق 9 و 10 کلان‌شهر تهران. فصلنامه شهر پایدار، 3(1)، 123-146.
تردست، زهرا؛ رجبی، آزیتا؛ مشکینی، ابوالفضل. (1400). ارائه الگوی بومی‌شده شهر بیوفیلیک در مناطق 9 و 10 کلان‌شهر تهران. فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 12(45)، 85-98.
جلالیان، سید اسحاق؛ تردست، زهرا و ویسیان، محمد. (1399). تبیین الگوی شهروند بیوفیلیک (مطالعه موردی: مناطق 9 و10 کلان‌شهر تهران). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 52(3)، 993-1008.
خبرگزاری موج. (1400). خواف قطب معادن آهن کشور است. بازیابی شده از: https://www.mojnews.com/fa/tiny/news-417881
خواجه شکوهی، علیرضا؛ نجفی خانی، علی‌اکبر و وصال، زینب. (1393). بررسی عوامل مؤثر بر آگاهی‌های زیست‌محیطی روستائیان؛ مطالعه موردی: دهستان جاغرق در شهرستان بینالود. پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، 4(1)، 85-95.
درگاه اطلاع‌رسانی شهرداری خواف. (1397). معرفی شهرستان خواف. بازیابی شده از: http://www.khafcity.com/Introduce
درگاه ملی آمار ایران. (1395).
روستا، مریم و حسن شاهی، غزل. (1399). تدوین مدل مفهومی «محله بیوفیلیک» به‌منظور کاربست در طراحی و برنامه‌ریزی شهری. فصلنامه شهر پایدار، 3(4)، 15-27.
زیاری، کرامت الله؛ اجزاء شکوهی، محمد و خادمی، امیرحسین. (1397). کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی منطقه 14 تهران با رویکرد برنامه‌ریزی شهری بیوفیلیک. جغرافیا و توسعه فضای شهری، 5(1)، 1-19.
زیاری، کرامت الله؛ حسن‌زاده، علی و زیاری، سمیه. (1395). بیوفیلیک در شهر ادغام طبیعت در طراحی و برنامه‌ریزی شهری. تهران: انتشارات آراد کتاب.
زیاری، کرامت الله؛ ضرغام فرد، مسلم و خادمی، امیرحسین. (1394). برنامه‌ریزی شهری: با رویکرد بیوفیلیک (شهر طبیعت‌محور). تهران: انتشارات آراد کتاب.
سجاسی قیداری، حمدالله؛ فعال جلالی، امین. (1397). سنجش آگاهی و رفتار زیست‌محیطی روستاییان (مطالعه موردی: دهستان زنگلانلو). برنامه‌ریزی فضایی، 8(1)، 29-50.
سنجری بنستانی، مریم؛ شیخ، واحدبردی؛ زارع گاریزی، آرش و آورند، آمنه. (1399). اهمیت و کاربرد علم شهروندی در هیدرولوژی و مدیریت منابع آب. آب و توسعه پایدار، 7(2)، 1-12.
کفاشی، مجید. (1393). مدل معادلات ساختاری مؤلفه‌های سبک زندگی مؤثر بر هویت اجتماعی. مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6(3)، 105-120.
کلاهی، مهدی؛ جهانی، محمد. (1400). عوامل مؤثر بر رفتار محیط‌زیستی شهروندان شهر رضویه. فصلنامه علمی آموزش محیط‌زیست و توسعه پایدار، 10(2)، 57-74.
لاله پور، منیژه؛ سلطان‌زاده، رحیمه و نصیریان بدیعی، سحر. (1401). بررسی مؤلفه‌های شهروند محیط‌زیستی و ارتباط آن با رفتار زیست‌محیطی شهروندان (مطالعه موردی: شهر مراغه). فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 13(50)، 270-285.
ملکی، لادن؛ ماجدی، حمید و زرآبادی، زهرا سادات سعیده. (1398). کاربرد ابزار متاسوات در ارزیابی تطبیقی راهبردهای شهرهای بیوفیلیک با تأکید بر تغییرات اقلیمی. مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 6(19)، 125-143.
نظری سرمازه، حمید؛ صیدایی، سید اسکندر و احمدوند، معصومه. (1399). تحلیل وضعیت سرمایة اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بخش میانکوه شهرستان اردل با استفاده از رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری. برنامه‌ریزی فضایی، 10(4)، 113-131.
 
References
Aboualhassani, M. (2017). Evaluation and rating of urban environment using biophilic city indicators (Case study: Yazd city). Supervisor: Ahad Sotoudeh, Master's thesis, Faculty of Natural Resources and Desertology, Yazd University. [In Persian].
Bagheri, D., Mohseni, R. A., & Mahdavi, S. M. S. (2018). Association of socioeconomic status and pro-environmental behaviors in the citizens of Gorgan, Iran (2017). Jorjani Biomedicine Journal, 6(1), 33-43.‌ http://dx.doi.org/10.29252/jorjanibiomedj.6.1.33
Beatley, T. (2011). Biophilic cities: integrating nature into urban design and planning. Island Press. https://doi.org/10.5822/978-1-59726-986-5  
Beatley, T. (2017). Biophilic cities and healthy societies. Urban planning, 2(4), 1-4. https://doi.org/10.17645/up.v2i4.1054
Beatley, T., & Newman, P. (2013). Biophilic cities are sustainable, resilient cities. Sustainability, 5(8), 3328-3345.‌ https://doi.org/10.3390/su5083328
Chang, P. J., & Bae, S. Y. (2017). Positive emotional effects of leisure in green spaces in alleviating work–family spillover in working mothers. International journal of environmental research and public health, 14(7), 757.‌ https://doi.org/10.3390/ijerph14070757
Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. psychometrika, 16(3), 297-334.‌
Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), 39-50.‌
Fromm, E. (1994). Some beliefs on man, in man, for man. On being human, 99-104.‌
Frumkin, H. (2001). Beyond toxicity: human health and the natural environment. American journal of preventive medicine, 20(3), 234-240.‌ https://doi.org/10.1016/S0749-3797(00)00317-2
Heerwagen, J. H. (2001). A balanced scorecard approach to post-occupancy evaluation: Using the tools of business to evaluate facilities. Learning From Our Buildings: A State-of-the-Practice Summary of Post-Occupancy Evaluation, Federal Facilities Council. Washington, DC: National Academy Press.‌
 Hungerford, H. R., & Volk, T. L. (1990). Changing learner behavior through environmental education. The journal of environmental education, 21(3), 8-21.‌ https://doi.org/10.1080/00958964.1990.10753743
Information portal of Khaf Municipality. (2017). introduction of Khaf city. Retrieved from: http://www.khafcity.com/Introduce
Iran's national statistics portal. (2015).
Jalaliyan, E., Tardast, Z., & Waysian, M. (2020). Explaining the Biosafety Citizen Pattern (Case Study: 9th and 10th District of Tehran Metropolis). Human Geography Research, 52(3), 993-1008. [In Persian].
Kaffashi, M. (2014). Structural Equation Modeling of Affective Life Style Indices on Social Identity (Case of Study: Students of Islamic Azad University). Journal of Iranian Social Development Studies6(3), 105-120. [In Persian].
Kellert, S. R. (2018). Nature by design: The practice of biophilic design. yale university press.‌ https://doi.org/10.12987/9780300235432-005
Khajeshahkoohi, A., Najafikani, A., & Vesal, Z. (2015). Factors Affecting Environmental Awareness of Rural People (Case Study: Jaghargh Dehestan in Binalud County). Journal of Research and Rural Planning, 4(1), 85-95.‌ [In Persian].
Kolahi, M., & Jahani, M. (2022). Effective Factors on Environmental Citizenship Behavior of Razavieh City. Environmental Education and Sustainable Development, 10(2), 57-74. [In Persian].
Lalehpour, M., Soltanzadeh, R., & Nasiran, S. (2022). Investigating the components of environmental citizen and its relationship with environmental behavior of citizens (Case study: Maragheh city). Research and Urban Planning , 13(50), 270-285. [In Persian].
Lau, S. S. Y., Gou, Z., & Liu, Y. (2014). Healthy campus by open space design: Approaches and guidelines. Frontiers of Architectural Research, 3(4), 452-467.‌ https://doi.org/10.1016/j.foar.2014.06.006
Maleki, L., Majedi, H., & Zarabadi, Z. S. S. (2019). An application of Meta –SWOT Tool for Comparative Analysis of Biophilic Cities Strategies with Focus on Climate Changes. Urban Structure and Function Studies6(19), 125-143. [In Persian].
Maruyama, G. (1997). Basics of structural equation modeling. Sage.‌
Nazari Sarmazeh, H., Seidaiy, S. S., & Ahmadvand, M. (2020). An Analysis of the Status of Social Capital and Factors Affecting it in Miankoh District of Ardal County by Using Structural Equation Modeling. Spatial Planning10(4), 113-131. [In Persian].
Newman, P., Hargroves, K. C., Desha, C., Reeve, A., Atef Abdel Monem Mohamed Moham, O., Bucknum, M., ... & Beatley, T. (2012). Can biophilic urbanism deliver strong economic and social benefits in cities? An economic and policy invetigations into the increased use of natural elements in urban design.‌
Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory McGraw-hill series. Psychology, 3.‌
Reeve, A. C., Desha, C., Hargreaves, D., & Hargroves, K. (2015). Biophilic urbanism: contributions to holistic urban greening for urban renewal. Smart and sustainable built environment, 4(2), 215-233.‌ https://doi.org/10.1108/SASBE-11-2014-0057
Roosta, M., & Hasanshahi, G. (2021). "Biophilic Neighborhood" Model in order to Apply in Urban Planning and Design. Sustainable city, 3(4), 15-27. [In Persian].
Sanjari Banestani1, M., Sheikh, V., Zare Garzi, A., Arvand, A. (2020). The Importance and Application of Citizen Science in Hydrology and Water Resources Management. Journal of Water and Sustainable Development7(2), 1-12. .[In Persian].
Söderlund, J., & Newman, P. (2015). Biophilic architecture: a review of the rationale and outcomes. AIMS environmental science, 2(4), 950-969.‌ http://doi.org/10.3934/environsci.2015.4.950
Sojasi qeidari, H., & Faal Jalali, A. (2018). Assessing the Villagers’ Environmental Behavior and Awareness (Case Study: Zanglanloo Rural District). Spatial Planning, 8(1), 29-50. [In Persian].
Tabrizi, N., & Jafarpishe, M. (2022). Biophilic Approach in Urban Tourism (Case study: Isfahan City). Journal of Tourism Planning and Development, 11(41), 123-147. [In Persian].
Tardast, Z., Rajabi, A., & Meshkini, A. (2020). Feasibility Pattern of Indigenous Indicators of the Biophilic City Case Study: 9th and 10th District of Tehran Metropolitan. Journal of Sustainable city, 3(1), 123-146. [In Persian].
Tardast, Z., Rajabi, A., & Meshkini, A. (2021). Presentation localization Pattern Of The Biophilic City In 9th and 10th Areas Tehran Metropolis. Research And Urban Planning, 12(45), 85-98. [In Persian].
Werts, C. E., Linn, R. L., & Jöreskog, K. G. (1974). Intraclass reliability estimates: Testing structural assumptions. Educational and Psychological measurement, 34(1), 25-33.‌
Wilson, E. O. (1984). The human bond with other species. Cambridge, MA, USA: Harvard.‌
World Bank. (2018) Urban population (% of total), ZS Retrieved on:   https://data.worldbank.org/indicator/SP.URB.TOTL.IN.ZS
Xue, F., Gou, Z., & Lau, S. S. Y. (2016). Human factors in green office building design: The impact of workplace green features on health perceptions in high-rise high-density Asian cities. Sustainability, 8(11), 1095.‌ https://doi.org/10.3390/su8111095  
Zari, M. P. (2010). Biomimetic design for climate change adaptation and mitigation. Architectural Science Review, 53(2), 172-183.‌ https://doi.org/10.3763/asre.2008.0065
Ziari, K., Ajza Shokouhi, M., & Khademi, A. H. (2018). Reducing Environmental Pollutions through Biophilic Urbanism Approach (Region 14 in Tehran). Geography and Urban Space Development5(1), 1-19.
Ziari, K., Hassan Zadeh, A., & Ziari, S. (2016). biophilic in the city, integration of nature in urban design and planning. Tehran: Arad Kitab Publishing House. [In Persian].
Ziari, K., Pourahmad, A., Fotouhi Mehrabani, B., & Hosseini, A. (2018). Environmental sustainability in cities by biophilic city approach: a case study of Tehran. International journal of urban sciences, 22(4), 486-516.‌ https://doi.org/10.1080/12265934.2018.1425153
Ziari, K., Zargham Fard, M., & Khademi, A. (2014). Urban planning: with a biophilic approach (nature-oriented city). Tehran: Arad Kitab Publishing House. [In Persian].