رویکردی نو در بازتعریف جغرافیای سیاسی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

گروه جغرافیای سیاسی، دانشکدة علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی

چکیده

فهم جغرافیای سیاسی، مستلزم درک کنش متقابل جغرافیا و سیاست است. از زمان طرح دانش‌واژة جغرافیای سیاسی، از این علم تعاریف و تفاسیر مختلفی ارائه شده است که اغلب آن­ها تابع پارادایم حاکم و تخصص مفسران بوده‌اند. تفاسیر جدید نیز متأثر از مکتب فضا، به گزارة «جغرافیای سیاسی به مطالعة کنش متقابل فضا و سیاست می‌پردازد» بسنده کرده‌اند. پرسش­وپاسخ‌ها در جامعة دانشگاهی ایران نیز گویای آن است که این گزاره، به­حد کافی قابل درک نبوده است. از این­رو، ارائة تعریفی علمی و کاربردی برای حوزه‌های پژوهشی و دانشگاهی، ضرورتی گریزناپذیر است. پژوهش حاضر با ماهیتی بنیادی و روش تفسیری-تحلیلی، بر آن است که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای در چارچوب فهم جغرافیا و امر سیاسی، تعریفی نو از جغرافیای سیاسی به‌دست دهد تا قلمروهای معرفتی جغرافیای سیاسی بازشناخته شوند و از ورود پژوهشگر به مرزهای رشته‌های دیگر جلوگیری شود. نتایج نشان می­دهد قلمرو، مفهومی بیش از یک ظرف فضایی دارد، بازتابی از اقتدار، قدرت و کنترل انسان به­شمار می‌آید و مسائل مربوط به قلمرو و قلمروخواهی، بن‌مایة مسائل جغرافیایی سیاسی است. براساس چنین ویژگی‌هایی، جغرافیای سیاسی، علمی است که ابعاد سیاسی فضای جغرافیایی را در قالب کنش متقابل مناسبات قدرت (در ابعاد همزیستی، هماوردی، تنش، کشمکش و جنگ) با قلمرو (فضا و سرزمین) و قلمرومندی (قلمروخواهی، قلمروسازی و قلمروداری) انسان مطالعه می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A New Approach to Redefinition of Political Geography

نویسنده [English]

  • Morad Kavianirad
Associate professor of political geography, Kharazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Extended Abstract
Introduction
Understanding of political geography requires perception interaction of geography (space) and politics (power) or geographic themes interaction such as space, place and territory with matters of politics, power and policy. Since the term of political geography by Robert Jacques Turgot (1781-1727), French philosopher, there have been various definitions and interpretations about this science. These definitions and interpretations are mainly influenced by the dominant paradigm (determinism, chorological, etc) and specializing commentators. The interpretations of the affected schools are adequate to ''political geography as the study of the interaction of space and politics". Scheme of political geography has been reflected in the major works of political geographers. However, there is no general agreement on the scope of political geography and the consequence of this diversity of definitions and interpretations has led to confusion for students. Questions and answers on the Iranian academic community show these statements and it has no intelligibility need at least for graduate students. Hence, the definition of scientific and applied is inevitable for research areas and academic necessity.
Methodology
This present article has the fundamental nature with interpretive - analytical methodology. It attempts to use library resources within the understanding of geography and political science. The main method of this study was a descriptive-analytical approach. It has been carried out by a literature review in library data. This research has a fundamental nature within the framework of fundamental concept of territory to delimit the scope of concept and case of political geography science.
 
Results and discussion
Politics means regulated domestic and conduct of foreign affairs. Accordingly, political geography attempts to study the political system of territory (Political Organization of Space) in domestic and abroad (Interaction space). In other words, the issues of territory, natural features and capabilities and its material and natural actions and reactions show spatial phenomena from the politics. Political geography is born when spatial phenomena interact with the politics. In this case, understanding of nature and human in the one hand, and human and the politics has important function in the definition of political geography. Certainly, understanding of political geography requires understanding the interaction of geography (space) and politics (power) or interaction of geographic elements such as space, place and territory with matters of politics, power and policy. Territoriality is geographic human characteristics which represents individual and group efforts to protect their identity, property and the environment where they live and they belong to. The human territoriality action orientation appears in forms of influence, operation, interactions, limiting access, claims ownership, sovereignty management, monitoring and themes of a geographical domain (place, space, environment, town, village, country, and region). It contains the affairs and fields of human biology (including politics, economy and culture). Part of this action have innate natural property that territoriality and part of it is outcomes of the human excesses and domination. Hence, the concept of geographical territory and boundaries reflects geographic scope of sovereignty, jurisdiction and ownership of political units and social actors.
Conclusion
From the perspective of political geography territoriality behavior is geographical - political strategy to achieve specific goals like monitoring of geographical space to maintain or gain power or resistance. Territories are not natural features but they are outcomes of the various activities and social processes in which space and community are linked together. Therefore, territory has a concept beyond the space and reflects the human's authority, power and control. The territory and the territoriality are foundations of political geography issues. Accordingly, political geography as a subset of human geography is the science that investigates political aspects of geographical space in the form of power relations (in coexistence aspects, challenge, conflict and war) whit human territory and territoriality.  Accordingly, territory has content more than just a space and is a reflection of the authority, power and control of the government. Territory element is the influence of power, domination and ownership that supply mainly material resources and sometimes no material of power. Hence, territory is manifestation of power relations and interactions between spatial units that they claim its ownership, governance and management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • political geography
  • politics
  • Territory
  • territoriality and power relations

مراجع

احمدوند، ولی‌محمد، 1388، فلسفه و قدرت سیاسی، فصلنامة فلسفه و کلام (حکمت و فلسفه)، دورة 1، شمارة 2، ص 79.
ارسطو، 1381، سی‍است، ت‍رجم‍ة ح‍می‍د ع‍ن‍ای‍ت، چاپ چهارم، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
افروغ، عماد، 1377، فضا و نابرابری اجتماعی، چاپ اول، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
اودوم، یوجین، 1384، شالودة بوم­شناسی، ترجمة محمدجواد میمندی­نژاد، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
بالاندیه، ژرژ، 1374، انسان­شناسی سیاسی، ترجمة فاطمه گیوه­چیان، چاپ اول، نشر آران، تهران.
بلاکسل، مارک، 1389، جغرافیای سیاسی، ترجمة محمدرضا حافظ­نیا، عباس احمدی، عطاءالله عبدی و حسین ربیعی، چاپ اول، نشر انتخاب، تهران.
جونز، مارتین، جونز، رایس و مایکل وودز، 1386، مقدمه­ای بر جغرافیای سیاسی، ترجمة زهرا پیشگاهی­فرد و رسول اکبری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
حافظ­نیا، محمدرضا، 1385، اصول و مبانی ژئوپلیتیک، چاپ اول، انتشارات پاپلی، مشهد.
حمیدی، همایون و مهرزاد سرفرازی، 1389، جهانی‌شدن و مدیریت منابع انسانی، فصلنامة مطالعات راهبردی جهانی­شدن، دورة اول، شمارة 1، ص 48.
دهخدا، لغتنامه، در نشانی: www.loghatnaameh.com
رفیعی­پور، فرامرز، 1374، آناتومی جامعه یا سنةالله: مقدمه­ای بر جامعه­شناسی کاربردی، چاپ اول، انتشارات کاوه، تهران.
غرایاق زندی، داود، 1392، طبیعت انسان و بازنگری نظری در جغرافیای سیاسی در م‍جم‍وع‍ه­م‍ق‍الات اک‍ول‍وژی سی‍اس‍ی، به کوشش م‍راد ک‍اویانی­راد، چاپ اول، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران.
کاویانی­راد، مراد، 1392، جغرافیای انتخابات: با تأکید بر انتخابات ریاست جمهوری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه خوارزمی، تهران.
کلارک، یان، 1382، جهانی­شدن و نظریة روابط بین­الملل، ترجمة فرامرز تقی­لو، چاپ اول، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، تهران.
گالبرایت، جان کنت، 1378، آناتومی قدرت، ترجمة محبوبه مهاجر، چاپ اول، انتشارات سروش، تهران.
گیدنز، آنتونی، 1376، جامعه‌شناسی، ترجمة منوچهر صبوری، چاپ اول، نشر نی، تهران.
لفت ویچ، آدریان، 1385، دولت‌های توسعه­گرا: پیرامون اهمیت سیاست در توسعه، ترجمة جواد افشارکهن، چاپ اول، انتسارات مرندیز و نی­نگار، تهران.
مجتهدزاده، پیروز، 1379، ایده‌های ژئوپلیتیک و واقعیت‌های ایرانی، چاپ اول، نشر نی، تهران.
محمدی، حمیدرضا، حیدری­فر، محمدرئوف و شهریار حیدری، 1391، جهانی‌شدن و سرزمین‌سازی در جغرافیای سیاسی، فصلنامة پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورة چهل­وچهارم، شمارة 80، صص 85- 102.
مویر، ریچارد، 1379، درآمدینوبر جغرافیایسیاسی، ترجمة دره میرحیدر با همکاری سیدیحیی، چاپ اول، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.
میرحیدر، دره، 1384، بررسیمفهوم territoriality وتحولآنازدیدگاهجغرافیایسیاسی، فصلنامة ژئوپلیتیک، سال اول ، شمارة 1، صص4-7.
میرحیدر، دره، 1389، مبانیجغرافیایسیاسی، چاپ پانزدهم، انتشارات سمت، تهران.
هابز، توماس، 1389، لویاتان، ترجمة حسین بشیریه، چاپ اول، انتشارات نی، تهران.
هاگت پیتر، 1379، جغرافیاترکیبی نو، ترجمة شاپور گودرزی­نژاد، جلد دوم، چاپ سوم، انتشارات سمت، تهران.
Afroogh, E,. 1987, Space and Social Inequality, Publication of Tarbiat Modaress University, Tehran. (In Persian)
Agnew, J., 2003, Contemporary Political Geography: Intellectual Heterodoxy and its Dilemmas, Political Geography, Vol.66, No. 22, PP.603-606.
Aristotle, 1998, Politics, Translated by: Enayat, H., Publication of Elmi-Farhangi, Tehran. (In Persian)
Balandier, G., 1994, Political Anthropology, Translated by: Givehchian, F., Publication of Aran. (In Persian)
Bigdeli, A., 1997, Contemporary World: The Modern State and National Identity, Zamaneh Magazine, Vol. 1, No. 67 & 68, PP.14-19.
Blacksel, M., 2006, Political Geography, Publication of Rutledge, London.
Blacksel, M., 2009, Political Geography, Translated by: Hafezniya M., Abdi, A., Rabie, H. and Ahmadi, A., Entekhab Publication, Tehran. (In Persian)
Burnett, A. D. and Taylor, P., 1981, Political Studies from Spatial Perspectives from Political Geography, Publication of J. Wiley.
Clark, I., 2002, Globalization and International Relations Theory, Translated by: Taghiloo, F., Publication of Ministry of Foreign Affairs, Tehran. (In Persian)
Cohen, S. and Rosenthal,L., 1971, A Geographical Model for Political Systems Analysis, Geographical Review, Vol. 61, No. 1, PP. 94.
Cox, K., 2002, Political Geography: Territory, State and Society, Publication of Blackwell.
De Blij H. J. and Muller, O, P., 2007, Geography: Realms, Regions and Concepts, 13th Ed, Publication of Wiley & Sons.
Dehkhoda Dictionary, It’s online at: www.loghatnaameh.com
Dikshit, R., 1993, Political Geography: The Discipline and its Dimensions, 2nd Ed, Publication of Tata McGraw-Hill, India.
Dikshit, R., 2000, Political Geography, India Publication of Tata McGraw-Hill.
Feitelson, E. and Levy, N., 2006, The Environmental Aspects of Reterritorialization: Environmental Facets of Israeli–Arab agreements, Political Geography, Vol. 25, No. 4, PP.459-477 .
Galbraith, J., 2001, The Anatomy of Power, Translated by: Mohajer, M., Publication of Soroush, Tehran. (In Persian)
Gharayagh, D., 2013, The Nature of Man and the Political: Rethinking the Theoretical Component of Political Geography in Proceedings of Political Ecology, Kavianirad, M. (Ed), Publication of Research Institute of Strategic Studies. (In Persian)
Glassner, M., 1993, Political Geography, 2nd Ed, Publication of John Wiley & Sons, New York.
Gosar, A., 2007, Political Geography in the the 21st Century. It’s online at: http://acreditacion.fisa.cl/ugi/archivo_ presentacion/201108291047_20111266oyu3gp_archivo_presentacion.pdf.
Great Soviet Encyclopedia, 1979, It’s online at: http://encyclopedia2.Thefree dictionary.com/Political+Geography.
Gregory,D., 2009, The Dictionary of Human Geography,Publication of Wiley-Blackwell.
Hafeznia, M., 2005, Fundamentals of Geopolitics, Publication of Papoli, Mashhad. (In Persian)
Hagt, P., 1989, A New Combination of Geography, Translated by: Goudarzineghad, Sh., Publication of Samt, Tehran. (In Persian)
Hamidi, H. and Sarfarazi, M., 2010, Globalization and Human Resource Management, International Journal of Strategic Studies, Vol1 No. 1, PP. 48.
Hartshorne, R.,1954, Political Geography, From: Jones.
Hobbes, T., 2010, Leviathan, Translated by: Bashirieh, H., Nashre Ney, Tehran. (In Persian)
Kasperson, R. and Julian, M., 2011, The Structure of Political Geography, Publication of Aldine Transaction, Annotated Edition.
Kaviani Rad, M., 2013, Electoral Geography: With Emphasis on Presidential Election, Publication of Kharazmi, Tehran. (In Persian)
Keith, M. and Pile, S.,1993, Place and the Politics of Identity, Publication of Routledge, London and New York.
Kolers, A., 2009, Land, Conflict, and Justice: A Political Theory
of Territory, Publication of Cambridge University Press, Cambridge.
Kolossov, V., 2008, Political Geography, Journal of Geography, Vol. 2, It’s online at: http://www.eolss.net/sample-chapters/c01/e6-14-03-08.pdf.
Leftwich, A., 2005, States of Development: On the Primacy of Politics in Development, Translated by: Afshar Kohan, J., Publication of Ney Negar, Tehran. (In Persian)
Martin, J., Jones, R. and Woods, M., 2007, An Introduction to Political Geography, Translated by: Pishgahifard, Z. and Akbari, R., Publication of Tehran University, Tehran. (In Persian)
Mirheidar, D., 2010, Foundations of Political Geography, Publication of Samt, Tehran. (In Persian)
Mirheidar, D., 2005, Scrutiny the Concept of Territoriality and its Transformation of Political Geography, Geopolitics Quarterly, Vol. 1, No. 1, PP. 4-7. (In Persian)
Mojtahedzadeh, P., 1999, Iranian Geopolitical Ideas and Facts, Geography and Politics in the Changing World, Nashre Ney, Tehran. (In Persian)
Odum, E., 2003, Fundamentals of Ecology, Translated by: Meymandinezhad, M. J., Publication of Tehran University. (In Persian)
Pacione, M., 1985, Progress in Political Geography, Publication of London, Croom Helm.
Popescu, G., 2010, Encyclopedia of Geography: Deterritorialization and Reterritorialization, Publication of SAGE .
Rafiepoor, F., 1987, Anatomy of Society or the Allah Sunnah: An Introduction to the Applied Sociology, Publication of Kaveh, Tehran. (In Persian)
Ryvyr, C., 2002, Political Anthropology, Translated by: Fakouhi, N., Nashre Nay, Tehran. (In Persian)
Sack, R.,1986, Human Territoriality, Publication of Cambridge University, Cambridge.
Soja, E.,2000, Postmetropolis: Critical Studies of Cities and Regions, Publication of Basil Blackwell, Oxford.
Storey, D., 2009, Political Geography, In: International Encyclopedia of Human Geography, Elsevier, Oxford.
Weigert, H., 1957, Principles of Political Geography, Publication of Appleton-Century-Crofts, New York,
Wikipedia, It’s online at: http://en.wikipedia.org/wiki/Political_geography
Zarei, B. and Pourahmad, A., 2006, Territory of the Country and the Constitution of Iran,Journal of GeographicalResearch, Vol. 39, No. 61, PP. 59-72.
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 مهر 1392
  • تاریخ بازنگری: 08 خرداد 1393
  • تاریخ پذیرش: 08 تیر 1393

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار