بررسی تاثیر ساختار فیزیکی- کالبدی فضاهای شهری بر امنیت محیطی (مطالعه موردی: منطقه ثامن شهر مشهد)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، مشاور شهردار تهران در امور توسعه و مطالعات شهری

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی

4 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی

5 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

فضای شهری به‌عنوان محیطی که رفتارهای عمومی انسان در آن جریان دارد، همواره در تعامل دوسویه با انسان است؛ بنابراین، این فضا به‌عنوان بستری برای فعالیت‌های عمومی انسان، باید به‌راحتی قابل‌درک و ایمن باشد. درواقع، امنیت شهری یکی از مؤلفه‌های مهم و ضروری در زندگی شهری محسوب می‌شود که باید آرامش و احساس ایمنی را در فضاهای شهری برای شهروندان فراهم آورد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و ارزیابی تأثیرهای ساختار کالبدی محیط‌های شهری در امنیت فضاهای شهری منطقة ثامن، با استفاده از تکنیک «فرایند تحلیل شبکه» (ANP) تدوین شد. این پژوهش، توصیفی- موردی است و با مطالعه­های اسنادی‌- کتابخانه‌ای، بررسی‌های میدانی، مراجعة مستقیم به سازمان‌ها و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفت که محدودة مورد مطالعة منطقة ثامن مادرشهر مشهد را شامل می‌شود. یافته‌ها نشان می‌دهد بیش از 55 درصد از شهروندان و گردشگران، این منطقه را ناامن می­دانند و بیش از 60 درصد آن‌ها، وضعیت نامناسب کالبدی را مهم‌ترین عامل این ناامنی معرفی کرده‌اند. براساس نتایج مدل ایان­پی، بیشترین و بالاترین اولویت در توجه به مسائل امنیت محیطی در فضاهای شهری منطقة ثامن، مربوط به شاخص «نبود خوانایی، نمایانی محیط»، با امتیاز نرمال­شدة 579/0 در خوشة بی­توجهی به ساماندهی کاربری، «نامناسب­بودن فضا» با امتیاز نرمال­شدة 394/0 در خوشة بی­توجهی به مؤلفه‌های روانی و گزینة «نبود اختلاط و ترکیب مناسب کاربری‌ها» با امتیاز نرمال­شدة 312/0 است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Influence of Physical Structures of Urban Spaces on Environmental Security (Case Study: Samen Region, Mashhad City)

نویسندگان [English]

  • Seyed Mousa Pour Mousavi 1
  • Farzali Salari Sardari 2
  • Seyed Dana Alizadeh 3
  • Maryam Bayranvandzadeh 4
  • Mostafa Shahinifar 5
1 PhD in geography and urban planning, development studies and urban affairs adviser to the Mayor of Tehran
2 MA in geography and urban planning, Kharazmi University, expert in APA Counseling Engineering
3 PhD candidate in geography and urban planning- Consulting Engineers Arman Pajohan Iranian
4 PhD candidate in geography and urban planning, Shahid Beheshti University
5 Assistant Professor of Geography and Rural Planning, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Extended Abstract
Introduction
Nowadays, with the increasing trend of urban growth and social insecurity in the cities,
study about the factors of security and physical, cultural and functional perspectives of urban security threat affecting citizens and municipal experts. Scientific analysis and decision-making principles and urban design basics and the strategies for strengthening urban security are essential to such investigations. Urban space as a subset of the physical security is not an exception. This means the physical and social dimensions of a dynamic relationship with each other. Thus, the problems of public spaces in urban security are the subject of many challenges. In this way, we can feature the factors in the genesis of criminal behavior in two parts of the city or other physical characteristics or features. This is one of the most essential factors in the optimal performance of publicly vision of the people (citizens – consumers), the views of users about security in public spaces (Priority s), among the most important criteria in prioritizing survey and assessment of these spaces. Therefore, the metropolitan city of Mashhad, Samen,  as the religious center of Iran requires to be assessed in qualitative and quantitative development of regional security in urban areas, . Accordingly, the model of network analysis process (ANP) to analyze and select the physical structure of the security strategy.
Methodology
The research methodology is chosen based on objectives, research type and characteristic of the subject. The present study involves collection and analysis of causal relationships among objective and subjective factors. This paper describes a method to assess the current status of the case and emphasized on its practical use. In this descriptive study, based on research studies, a library of documents and field studies go directly to the respective questionnaires at two levels. The first is survey methods in the social dimension of the space research. To gather the information needed with regard to the overall purpose of the research and study of urban space (parks, streets and markets), a total of 200 questionnaires (sample size) were distributed using situational sampling method (a sample point) and random sample (probability) in urban and residential, and commercial areas. The analysis performed in this study was carried out by software SPSS, ARCGIS10, Excel and method of multi-criteria decision analysis to assess data and information collected by questionnaires. The matrix-based approach of analytic network process (ANP) used in the model. 
Results and discussion
Rate is a measure of the weight of the model based on the output data and those obtained from the survey conducted in Mashhad ANP model. It is based on weight range. In order to determine the weights of index (components and sub-components,) and determine the type and severity of the impact on the physical structure of urban security, we calculated the relationship between weighting matrix. The main challenges in this area can lead to neglection of urban spaces. Thus, in addition to the crime, socio-economic and cultural sufficient physical and environmental conditions are the main causes for insecurity in the region.
Conclusion
Output and model results show the higher priority given to security issues in urban spaces of Mashhad. The results of the model show functionality and performance of the ANP model selection strategy for the security of the physical structure of urban spaces in Samen, Mashhad. The results also show that cluster performance indicators / functions affecting safety in urban areas. Based on the results of the cluster nodes in Mashhad priority areas, environmental security should be classified. According to cluster analysis criteria and the results obtained from the model virtual network, the current security distribution is (model results) matched with Mashhad area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mashhad
  • physical structures
  • Samen city
  • security
  • urban security
  1. -        پیکا، ژرژ، 1370، جرم­شناسی، ترجمة علی­حسین نجفی ابرندآبادی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

    -        تولائی، سیمین و سیددانا علی­زاده، 1389، امنیت گردشگری و بررسی تأثیرات کالبد شهر بر آن (مورد مطالعه: منطقة ثامن کلان‌شهر مشهد)، فصلنامة معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، سال سوم، شمارة 5.

    -        خزلی، اکبر، 1391، بررسی ارتباط امنیت پایدار با دیگر حوزه‌های امنیتی، همایش سراسری امنیت پایدار، دانشگاه جامع امام حسین، 9 و 10 خرداد.

    -        خوشفر، غلامرضا، 1380، بررسی میزان احساس امنیت و چگونگی مشارکت مردم در برقراری امنیت، مجلة اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال پانزدهم، شمارة 163 و 164، صص 148- 155.

    -        سیف، الله­مراد، 1389، مفهوم شناسی امنیت اقتصادی، فصلنامة آفاق امنیت، سال سوم، شمارة 9، صص 1- 37.

    -        صالحی، اسماعیل، 1387، ویژگی‌های محیطی فضاهای شهری امن، انتشارات مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، تهران.

    -        علی­زاده، سیددانا، 1389، بررسی آسیب‌های اجتماعی گردشگری در منطقة ثامن مشهد، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور تهران.

    -        غفاری، غلامرضا، 1390، سرمایة اجتماعی و امنیت اجتماعی، سازمان تحقیقات و مطالعات پژوهشکدة انتظامی، تهران.

    -        کیانی، اکبر و سالاری سردری، فرضعلی، 1390، بررسی و ارزیابی اولویت‌های منظر فضاهای عمومی شهر عسلویه با استفاده از مدل ANP، فصلنامة باغ نظر، سال هشتم، شمارة 18، صص 25- 38.

    -         کیانی، اکبر و سالاری سردری، فرضعلی، 1391، امکان‌سنجی و اولویت‌بندی گردشگری شهرستان کنگان با استفاده از تکنیک SWOT و مدلANP  با تأکید بر گردشگری صنعتی پارس جنوبی، دوفصلنامة علمی- پژوهشی جغرافیا و توسعة ناحیه‌ای، دانشگاه فردوسی مشهد، سال هجدهم، شمارة 18.

    -        گوهری، ساویس، 1387، تأمین امنیت شهری از طریق سیاست‌های شهرسازانه، دانشگاه تهران، تهران.

    -        ماندل، رابرت، 1377، چهرة متغیر امنیت ملی، ترجمة پژوهشکده مطالعات راهبردی.

    -        مظلومان، رضا، 1351، شناخت جامعه­شناسی کیفری و بررسی روابط محیط طبیعی با بزهکاران، جلد اول، انتشارات حرفی، تهران.

    -        مؤمنی، منصور، 1387، مباحث نوین تحقیق در عملیات، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

    -        نقدی، اسداله، 1382، درآمدی بر جامعه­شناسی شهر- انسان و شهر، انتشارات فن‌آوران، همدان.

     

     

    1. Afshariyan, A. A., 2009, The Selection Strategy of Knowledge Management Using Analytic Network Process (ANP), Improvement of Industrial Engineering, Isfahan Province, Vol. 9, No. 23, PP. 8-11.
    2. Construction Companies and House Builders Samen, 2012.
    3. Gem, S., 2008, The Politics of Urban Security, School of Urban Planning, Tehran University.
    4. Gohari, S., 2010, The Politics of Urban Security Planners, Urban Development Department, University of Tehran, Tehran. (In Persian)
    5. Hanaei Javan, N., et al., 2009, Urban Management in Worn Tissue (Tissue Surrounding the Case Shrine), M. S Thesis, Islamic Azad University of Mashhad, Mashhad. (In Persian)
    6. Khezeli, A., 2012, Evaluation of Lasting Security Relationship with other Areas of Safety, Sustainable Security Congress, Imam Hossein University, 9 and 10 June. (In Persian)
    7. Mandel, R., 1998, The Changing Face of National Security, Translated by: Research Institute for Strategic Studies.
    8. Mazlouman, R., 1974, Understanding the Relationship between Environmental Sociology and Criminal Offenders, Vol. 1, Harfi Publication, Tehran.
    9. Naghdi, A., 2003, Introduction to Sociology City-Man and City Pub Fanavaran, Fanavaran Publication, Hamadan.
    10. Seyf, A. M., 2010, The Concept of Economic Security Studies Quarterly, Facebook Security, University of Imam Hussein, Vol. 3, No. 9. (In Persian)
    11. Salehi, E., 2008, Environmental Characteristics of Safe Urban Spaces, Publication of Studies and Research Center for Architecture and Urbanism, Tehren. (In Persian)
    12. Tavallaie, S. and Alizadeh, S. D., 2010, Security in the Form of Tourism and its Effects (Case Samen Metropolitan Area Mashhad), Journal of Architecture and Utopia, Tehran. (In Persian)
    13. Ashton, J., 1988, Healthy Cities Concepts and Vision University of Liverpool.
    14. Duhl, L., 1986, The Healthy City its Function and its Future Health Promotion, Oxford University press, Vol. 2, No. 2.
    15. Ghaffari, G., 2011, Social Capital and Social Security, The Institute for Security Studies, Tehran. (In Persian)
    16. Khoshfar, Gh. R., 2001, Study of How to Engage People Feel Safe and Secure, Journal of Political Information – Economic, Vol. 15, No. 163 & 164, PP. 148-155. (In Persian)
    17. Kiani, A. and Salari Sardari, F., 2012, Kangan City Tourism Feasibility and Prioritization Techniques Using SWOT and ANP Models with Emphasis on the Tourism Industry in South Pars, Journal of Geography and Regional Development, University of Mashhad, Vol. 18, No. 18. (In Persian)
    18. Levy, J. K. and Kouichi, T., 2007, Group Decision Support for Hazards Planning and Emergency Management: A Group Analytic Network Process (GANP).
    19. Mostaedi, A., 2002, Urban Space, Carles Broto and Joseph Maminguet. (In Persian)
    20. Pica, G., 1991, Criminology, Translated by: Najafi Abrndabady, A. H., Shahid Beheshti University Press, Tehran.
    21. Saaty, T. L. and Takizawa, M., 1986, Dependence and Independence: From Linear Hierarchies to Nonlinear Networks, European Journal of Operational Research, PP. 229–237.
    22. Samen Municipal Areas, 2013.
    23. Udovic, B., 2011, Economic Security: Large and Small States in Enlarged European Union, University of Ljubljana, factually of Social Sciences, Center of International Relations It’s online at: http://www.ceeisaconf.ut
    24. Wolfers, A., 1962, National Security as an Ambiguous Symbol, Political Science Quarterly, Vol. 67, No. 4, PP. 481-502.
    25. www.samen.mashhad.ir