ارزیابی آثار احداث آزادراه تهران- شمال در محدودۀ دهستان کن- سولقان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه تهران و عضو قطب مطالعات و برنامه‌ریزی روستایی

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تهران

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی

4 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خلخال، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان خلخال

چکیده

یکی از مهم­ترین نیازهای کشورهای مختلف برای دستیابی به توسعه، بهره­مندی از شیوه­های حمل­ونقل مؤثر بر انتقال کالا و خدمات در زمان کمتر، همراه با ایمنی بیشتر است. ساخت و بهره­برداری از جاده­ها در کشورهایی از جمله کشور ما که با هدف­های یادشده انجام می­شود، در صورت نبود توجه کافی به مسائل زیست­محیطی، مشکل­های متعددی را ایجاد می­کند که برآیند آن­ها، بر تحقق هدف عمدة توسعة پایدار، تأثیرگذار خواهد بود. احداث آزادراه تهران- شمال، یکی از پروژه­های درحال انجام است که آثار زیست­محیطی متعددی بر دهستان کن- سولقان دارد. پژوهش حاضر، کاربردی و روش انجام آن پیمایشی است. در گردآوری اطلاعات، از روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، به­دلیل ماهیت پژوهش، پرسشنامه، مشاهده، مصاحبه با کارشناس و افراد محلی بوده است. اطلاعات به­دست­آمده، با استفاده از مدل ماتریس ایرانی مخدوم، تجزیه و تحلیل شده­اند. نتایج بیانگر آن است که این پروژه با داشتن آثار مفیدی در زمینة کاهش استهلاک وسایل نقلیه، صرفه­جویی در وقت رانندگان، افزایش درآمد ملی، کاهش ترافیک، کاهش مصرف سوخت، کاهش تصادف­ها به­لحاظ ایمنی بیشتر نسبت به سایر مسیرها، آثار مخربی نیز بر محیط بیولوژیکی، فیزیکی، جغرافیایی و موقعیت توریستی دهستان سولقان دارد. همچنین نتایج مدل بیانگر آن است که این پروژه با ارائة گزینه­های اصلاحی و به شرط بهسازی، قابلیت اجرا دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Assessment of the Impacts of Constructing Tehran-North Highway on the Rural Areas of Kan- Souleghan

نویسندگان [English]

  • Fazileh Dadvar Khani 1
  • Somayyeh Sadat Mousavi 2
  • Hassan oroji 3
  • Mohammad Alizadeh 4
1 Associate Professor of geography and rural planning, member of Urban Planning Studies Center, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
2 MA in geography and rural planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
3 PhD candidate in geography and rural planning, Kharazmi University, Tehran, Iran
4 Young Researchers and Elite Club, Khalkhal Branch, Islamic Azad University, Khalkhal, Iran
چکیده [English]

Introduction
One of the most important requirements of different countries to achieve development is use of transportation methods for movement of goods and services in less time and with greater safety. Construction and exploitation of roads in countries including Iran  can cause many problems if they do not pay enough attention to environmental issues. The results of these issues will affect sustainable development. Construction of Tehran - North Freeway is one of the ongoing projects that can have various environmental impacts on Kan Souleghan District. Questions which are raised in this study are on the base of two main areas as follow:
What are the impacts of Tehran - North Highway construction on the Kan – souloghan rural area?
To reduce the negative effects of the Tehran-North highway on the villages, which strategies can be used to reform and rehabilitate the highway projects?
Methodology
This study is going to explore the effects of road construction on the environment from different aspects. It emphasizes on the natural environment of rural areas, such as Kan-Souleghan district. In this paper, the domination of economic benefits in this area beside other natural environment aspects in rural areas is also going to be discussed.
This research has been conducted on the basis of survey approach with applied method. The data has been collected from local community and the expert teams are involving in the road construction. We also got the advantages of using documents addition to field works. Meanwhile observation was a main tool for assessment of the environmental erosion. Understanding a diversity of standpoints often exist with regard to the effects of development projects, an effort was made to capture input from a broad range of places and groups. The groups are villagers of varied ages and both genders, and with different occupations, concerning attitudes towards highway construction. In addition, many informal interviews and discussions were held with the residents concerning their feelings about women participation and their status in family and society. In addition, on-site observations were conducted about the people attitudes towards highway development project.
The research has been analyzed on Iranian matrix method, using (Leopold changed model by Makhdoom, 1997). This study conducted many steps as follow:
1. The project was split into components (small and micro-environmental action). It means that the activities may affect the environment in the planning and construction of the highway was determined.
2. Secondly, the relationship between environmental factors and small activities in positive and negative effects were evaluated. The numbers between -5 to +5 Matrix were used to quantify the matrix, which is a combination of a I. Cold and Leopold method.
3. Following the assessment, to determine the effectiveness of the activities and outcomes, number of rows and columns that shows a negative or positive effect, is evaluated separately. Then, the sum of these values is calculated for each row and column counted separately.
4- In the final stage, it will be discovered that whether highway construction activity in general has a positive or negative impact on the rural area, and how these activities should be compatible with the rural environment.
Results and discussion
As research findings showed, more effects and consequences of the construction of Tehran- North Freeway has negative effects on the environment and also on rural natural resources. For this reason, the final evaluation showed that Project of Tehran- North Freeway is executable only with reforms to improve the construction process and create improvement plans and operational guidelines for the adoption process. In fact, it should be mentioned that construction of Tehran- North Freeway not only has potentially the negative effects but it can facilitate the economic and social development of rural communities.
It is therefore essential to reduce the negative effects primarily and secondly to use this potential to benefit rural economic and social development. Thus, in order to improve the benefits of the project and reduce the negative effects of it, the guidelines and recommendations are raised from this research as following:
The most important step in the construction of highway is to train the construction team that do the activities such as operating in the field of drilling and other construction efforts. One of the ways of the highway construction process is to improve the method of construction during or before the construction by legislation about protection of rural environment and natural resources. As it is mentioned above, despite the negative effects of highway, it can have the positive effects both on the economy and culture of the villages, as well. To achieve this goal requires greater participation of rural people in the process of the construction of the highway. In general, to achieve these goals three types of actions in this area is required: protective measures (water and soil); the restoration and rehabilitation (effective use, increase in the knowledge and skills of human resources); the measures to increase efficiency (development of natural resources).
 
Conclusion
The results of the research shows that although this project has useful effects in reduction of depreciation of vehicles, saving in time drivers, increase in the national income and reduction of traffic, reduction of fuel consumption, and reduction of accidents causes more safety rather than other roads, it has destructive effects upon the biological, geographical, physical environment and tourism condition of  Souleghan District. The results of the model also indicate that this project could be performed by reformation and sanitation. Thus, it has the ability to run different options for reforming and improving the project conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental Impact Assessment
  • Iran
  • Kan-Souleghan
  • Rural Development
  • Tehran-North Freeway Project
-         اسکورو، ژیزل، 1380، حمل­ونقل، بلایای آب­وهوایی و آلودگی، ترجمة شهریار خالدی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
-         اسمیت، کیت، 1379، مخاطرات محیطی، ترجمة شاپور گودرزی­نژاد و ابراهیم مقیمی، سمت، تهران.
-         بدو، کاظم و سعیده ابرزاده، 1388، بررسی نشست و پایداری جادة شهید کلانتری در ناحیة ساحل غرب دریاچة ارومیه، هشتمین کنگرة بین­المللی مهندسی عمران، شیراز.
-         البرزی­منش، میترا، (1390)، نقدیبرروش­هایمتداولجمع­بندیونتیجه­گیریازماتریس­های ارزیابیاثراتبرمحیطزیست، محیط زیست و توسعه، سال دوم، شمارة 3، صص 45- 52.
-         برقعی، مهدی، نصیری، پروین، رحمتیان، مرتضی و سوسن اصغری، 1381، ارزیابی اثرات زیست­محیطی شهر صنعتی البرز، فصلنامة علوم و تکنولوژی محیط زیست قزوین، شمارة 13، صص 13- 31.
-         بلادپس، علی، 1387، تحلیلی برمخاطراتمحیطی وژئومورفولوژیکیجادةمرند- جلفا، نشریة فضای جغرافیایی، سال هشتم، شمارة 23.
-         بوداقپور، سیامک، هنرور، منصور و علیرضا جدیدی، 1385، تأثیر احداث دوربرگردان بر شرایط زیست­محیطی منطقه، اولین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، تهران.
-         بیاتی خطیبی، مریم، 1386، نقش انسان در سطوح دامنه­ها و در طول دره­های کوهستان­های نیمه­خشک و پیامدهای آن (مطالعة موردی: درة لیقوان)، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، شمارة 80، صص 51- 73.
-         پاپلی یزدی، محمدحسین و محمد امیرابراهیمی، 1387، نظریه­های توسعة روستایی، سمت، تهران.
-         جهان­آرای، تارادخت، 1383، ارزیابی آثار توسعة آزادراه شهید کلانتری برای ارائة برنامة مدیریت محیط زیست دریاچة ارومیه، پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة محیط زیست دانشگاه تهران، تهران.
-         حبیبی نوخندان، مجید و غلامعلی کمالی، 1385، آب­و­هوا و ایمنی جاده­ها، چاپ اول، انتشارات پژوهشکدة حمل­ونقل، تهران.
-         حسین­زاده، محمدمهدی، رحیمی هرآبادی، سعید، اروجی، حسن و مهدی صمدی، 1391، بررسی خطر ریزش در آزادراه رودبار- رستم­آباد با استفاده از فرایند تحلیل شبکه­ای، فصلنامة جغرافیا و مخاطرات محیطی دانشگاه فردوسی مشهد، سال اول، شمارة 2، صص 101- 116.
-         خبرگزاری فارس، گروه اقتصادی حوزة راه و ساختمان، 06/03/1391، شمارة 13910306000549.
-         دانشمندی، اسماعیل، 1385، تجزیه و تحلیل متغیرهای ژئومورفیکی مؤثر در مدیریت جاده­ای، رسالة دکتری ژئومورفولوژی، استاد راهنما: مجتبی یمانی، دانشکدة جغرافیای دانشگاه تهران، تهران.
-         دبیری، فرهاد، 1387، ارزیابی پیامدهای محیط زیستی در پرتو قوانین و مقررات، نشریة علمی محیط و توسعه، سال دوم، شمارة 3، صص 23- 29.
-         رجایی، عبدالحمید، 1373، کاربرد ژئومورفولوژی در آمایش سرزمین و مدیریت محیط، چاپ اول، نشر قومس، تهران.
-         زارع سلماسی، حسین، 1375، ارزیابی اثرات زیست‌­محیطی بزرگراه شهید کلانتری‌ دریاچة ارومیه، پایان‌نامة‌ کارشناسی ارشد، دانشکدة‌ محیط زیست دانشگاه‌ تهران، تهران.
-         زمردیان، محمدجعفر، 1383، کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه­ریزی شهری و روستایی، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران.
-         صفایی، پیمان، 1380، طرح هادی روستای کیگاه، بخش کن، دهستان سولقان، شهرستان تهران، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان تهران، تهران.روستایی، شهرام و حسن احمدزاده، 1390، پهنه­بندی مناطق متأثر از خطر زمین لغزش در جادة تبریز مرند با استفاده از سنجش از دور و GIS، فصلنامة پژوهش­های ژئومورفولوژی کمی، شمارة 1، صص 47- 58.
-         فلاح­تبار، نصرت­الله، 1388، بنیان­های جغرافیایی و نظام حمل­ونقل زمینی ایران، چاپ اول، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.
-         فلاحی، فاطمه، گنجی­دوست، حسن و بیتا آیتی، 1387، بررسی اثرات زیست­محیطی راه سیبستان- طالقان در فاز ساختمانی، دومین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، تهران.
-         قهرمانی، نسرین، 1386، نقش گردشگری در توسعة روستایی، مطالعة موردی: درة کن و سولقان شهرستان تهران، پایان­نامة کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی روستایی، استاد راهنما: دکتر مسعود مهدوی، گروه جغرافیای انسانی دانشگاه تهران، تهران.
-         محمدی، علی و راضیه لک، 1384، تأثیر میان­گذر شهید کلانتری بر جریان­های دریاچه­ای و الگوی پراکنش رسوبات در دریاچة ارومیه، ششمین همایش علوم و فنون دریایی، تهران.
-         محمودی، علی، 1362، جغرافیای حمل­ونقل، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
-         مختاری، داود، 1388، آثارژئومورفیکیعملیاتراه­سازیدرمناطقحساسژئومورفولوژیک (مطالعةموردی:راهروستاییارلاندرشمالغربایران)، مجلة جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، سال بیستم، شمارة 4، شمارة پیاپی 36، صص 17- 46.
-         مکی تکتم، فاخران، سیما و حسین مرادی، 1390، اثرات زیست­محیطی توسعة راه­ها بر مناطق حفاظت­شده و پارک­های ملی ایران، ماهنامة سنبله، شمارة 216، صص 39- 40.
-         مکی، تکتم و دیگران، 1391، ارزیابی اثرات بوم­شناختی کنارگذر غرب اصفهان بر پناهگاه حیات وحش قمیشلو با استفاده از روش HEP، مجلة اکولوژی کاربردی، شمارة 2، صص 39- 52.
-         منوری، مسعود و شهناز قاضی میرسعید، 1384، بررسی اثرات اکولوژیکی احداث زیرساخت­ها (بزرگراه تهران- پردیس) بر جانوران (پستانداران و پرندگان) پارک ملی خجیر، فصلنامة علوم محیطی، شمارة 8، صص 43- 58.
-         منوری، مسعود، 1381، راهنمای ارزیابی اثرات زیست­محیطی بزرگراه­ها، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، تهران.
-         مهدوی مسعود و دیگران (1387)، اثرات گردشگری بر توسعة روستایی با نظرسنجی از روستاییان درة کن وسولقان، فصلنامة روستا و توسعه، سال یازدهم، شمارة 2، صص 39- 60.
-         نژادی، اطهره، 1384، ارزیابی آثار محیط زیستی بزرگراه تهران- پردیس بر مناطق حفاظت­شدة خجیر و سرخه­حصار با استفاده از دو روش ماتریس لئوپولد (با تأکید بر ارزیابی اثرات بر تنوع زیستی) و ماتریس سریع پاستاکیا، پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة محیط زیست دانشگاه تهران، تهران.
-         وفایی، فریدون، هادی­پور، ابوذر، هراتی، امیرناصر و امین شمس، 1386، کاربرد سامانه­های اطلاعات جغرافیایی (GIS) در ارزیابی اثرات زیست­محیطی بزرگراه­های شهری، اولین همایش GIS شهری، آمل.
 
 
-          Alborzimanesh, M., 2011, Critique of Methods Current Pluralization and Conclusion of the Environmental Impact Assessment Matrices, Environment and Development Journal, Vol. 2, No. 3, pp 45- 52. (In Persian)
-          Badv, K. and Abarzadeh, S., 2009, Survey Subsidence and Stability Shahid Kalantri Road in the West Lake District Coast, Lake Urmia, 8th International Congress on Civil Engineering, Shiraz. (In Persian)
-          Bayati Khatibi, M., 2007, The Role of Humans in Semi- arid Mountain Slopes and in the Valleys and its Consequences (Case Study: Valley Lighvan), Quarterly geographical research, vol 80, pp 51-73. (In Persian)
-          Bladps, A., 2008, Analysis of Environmental and Geomorphological Hazard Marand– Julfa Road, Journal of Geographic Space, Vol. 8, No. 23. (In Persian)
-          Birgisdóttir, H., et al, 2006, Environmental Assessment of Roads Constructed with and without Bottom Ash from Municipal Solid Waste Incineration, Transportation Research Part D: Transport and Environment, Vol. 11, No. 5, pp. 358-368.
-          Bodaghpour, S., Honarvar, M. and Jadidi, A. R., 2006, Effect of Building Loopback on the Prevailing Environmental Conditions, 1st Environmental Engineering Congress, Tehran. (In Persian)
-          Borghaei, M., Nasiri, P., Rahmatian, M. and Asghari, S., 2002, Environmental Impact Assessment Alborz Industrial City, Journal of Environmental Science and TechnologyQazvin, Vol. 13, pp. 13-31. (In Persian)
-          Capony, A., et al, 2013, Monitoring and Environmental Modeling of Earthwork Impacts: A Road Construction Case Study, Resources, Conservation and Recycling, No. 74, pp. 124-133.
-          Dabiri, F., 2008, Environmental Impact Assessment with Use of Laws and Regulations, Journal of Environmental and Development, No. 3, pp. 23- 29. (In Persian)
-          Daneshmandi, I., 2006, Analysis Effective Geomorphological Variable in Road Management, Phd Dissertaion, Faculty of Geography, University of Tehran. (In Persian)
-          Fallahtabar, N., 2009, Iran Geographical Foundations and Ground Transportation Systems, 1st Ed, Armed Forces Geographical Organization, Tehran. (In Persian)
-          Fallahi, F., Ganjidoust, H. and Ayati, B., 2008, Study Effects Environment of the Sistan- Taleghan in the Construction Phase, 1st Conference Environmental Engineering. (In Persian)
-          Fars News Agency, Economic Group, Field of Road and Civil, 2012/05/06, No. 13910306000549. (In Persian)
-          Ghahremani, N., 2007, The Role of Tourism in Rural Development: Case Study, Valley Kan and Soulaghan, Tehran City, M.A Thesis, Geography and Rural Planning, Department of Human Geography, University of Tehran, Tehran. (In Persian)
-          Gisele, E., 2001, Transportation, Climate Disasters and Pollution, Translated by: Khaledi, Sh., Shahid Beheshti University Publication, Tehran. (In Persian)
-          Habibi Nokhandan, M. and Kamali, Gh., 2006, Climate and Roads Safety, 1st Ed, Transportation Research Institute, Tehran. (In Persian)
-          Hosseinzadeh, M. M., Rahimi Herabdi, S. and Orouji, H. and Samadi, M., 2011, The Assessment of Rock Fall Hazard in Roudbar- Rostam Abad Freeway, Quarterly of Geography and Environmental Hazards, Vol. 1, No. 2, pp. 101-116. (In Persian)
-          Li, X., Wang, W., Li, F. and Deng, X., 1999, GIS-Based Map Overlay Method for Comprehensive Assessment of Road Environmental Impact, Transportation Research Part D: Transport and Environment, Vol. 4, Issue 3, pp. 147-158.
-          Lindhjem, H., et al, 2007, Environmental Economic Impact Assessment in China: Problems and Prospects, Environmental Impact Assessment, Vol. 27, Issue 1, pp. 1-25.
-          Makki, T., 2013, Ecological Impact Assessment of Isfahan’s West Ringway on Ghamishloo Wildlife Refuge Using Habitat Evaluation Procedure (HEP), Journal of Applied Ecology, Vol. 1, No. 2, pp. 39-52. (In Persian)
-          Mahdavi, M., Ghadiri Masoum, M. and Ghahremani, N., 2010, Tourism Impact on Rural Development, with Make a Survey of People Rural Kan – Soulaghan, Journal of Rural and Development, Vol. 2, pp. 39-60. (In Persian)
-          Maki, T., Fakheran, S. and Moradi, H., 2012, Effects of Roads Development Environmtal on Protected Areas And National Parks of Iran, Magazine Sonboleh, No. 216, pp. 39-40. (In Persian)
-         Mahmmoudi, A., 1983, Geography of Transportation, Iran University Press, Tehran. (In Persian)
-          Momtaz, S., 2002, Environmental Impact Assessment in Bangladesh: A Critical Review, Environmental Impact Assessment Review, Vol. 22, No. 2, pp. 163-179.
-          Mokhtari, D., 2009, Geomorphic Effects of Road Building in Sensitive Areas Geomorphological Processes (Case Study: Rural Road in the North West of Arlan), Geography and Environmental Planning, vol. 36, No. 4, pp. 17-46. (In Persian)
-          Monavari, M. and Shanaz Ghazi, M. S., 2005, Survey Ecological Effects of the Construction of Infrastructure (Highways Tehran-Pardis) of Animal (Mammals And Birds) Khojir National Park, Environmental sciences, Vol. 8, pp. 43-58. (In Persian)
-          Monavari, M., 2002, Guideline for Environmental Impact Assessment Highways, published by protect environmental organization, Tehran. (In Persian)
-          Mohammadi, A. and Lak, R., 2005, Impact Shahid Kalantary Causeway on Lake Current and Sediments Patterns Dispersion in Urmia Lake, 6th Conference on Marine Science and Technology, Tehran. (In Persian)
-          Nejadi, A., 2005, Assessment of Environmental Effects Highway Tehran-Pardis of Protected Areas Sorkhehesar and Khojier Using Two Leopold Matrix (With Emphasis on the Biodiversity Impact Assessment) And Rapidly Pastakya Matrix, M.A Thesis, Faculty of Environmental, University of Tehran, Tehran. (In Persian)
-         Papoli Yazdi, M. H. and Amirebrahimi, M., 2008, Theory of Rural Development, Samt, Tehran. (In Persian)
-         Rajaee, A., 1994, Applications of Geomorphology in Land Use Planning and Environmental Management, 1st Ed.Qoumas, Tehran. (In Persian)
-          Roostaei, Sh. and Ahmadzadeh, H, 2012, Landslide Hazard Zonation in the Tabriz-Marand Road Using RS and GIS, Quantitative Geomorphological Researches, No. 1, pp. 47-58. (In Persian)
-         Safaei, P., 2001, Planning Guide Kegah Village, Part Kan, Rural District Soulaghan, Tehran City, Bonyad Maskan Enghelab Islami, Tehran. (In Persian)
-          Smith, K., 2000, Environmental Hazards, Translated by: Goudarzinejad, Sh. and Moghimi, I., Samt, Tehran. (In Persian)
-          Smit, k. and Petley, D. N., 2009, Environmental Hazard Assessing and Reducing Disaster, 5th Ed, Routledge.
-          Jahanaray, T., 2004, Assessment Shahid Kalantari Freeway for Plan Environmental Management, Lake Urmia, M.A Thesis, Faculty of Environment University of Tehran, Tehran. (In Persian)
-          Vafaei, F., Hadipour, A., Harati, A. N, and Shams, A., 2007, Application Of Geographical Information Systems (GIS) In Environmental Impact Assessment Urban Freeways, 1st Conference Urban GIS, Amol. (In Persian)
-          Varshosaz, K., 2010, Application of Fuzzy Logic in Environmental Impact Assessment Modeling (Case Study: An Urban Man-made Lake), International Conference on Intelligent Systems, World Academy of Science, Engineering and Technology.
-          Wang, Y., Morgan, R. and Cashmore, M., 2003, Environmental Impact Assessment of Projects in the People's Republic of China: New Law, Old Problems, Environmental Impact Assessment Review, Vol. 23, Issue 5, pp. 543-579.
-          Zare Salmasi, H., 1996, Environmental Impact Assessment of Highway Shahid Kalantari of Urmia Lake, M.A Thesis, Faculty of Environment, University of Tehran. (In Persian)
-          Zomorrodian, M. J., 2004, The Use of Physical Geography and Urban and Rural Planning, Payame Noor University Publication, Tehran. (In Persian)