تحلیل اکتشافی الگوهای فضایی- زمانی رفتار بازدیدکنندگان (مطالعۀ موردی: مجموعه فرهنگی- تاریخی سعدآباد)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه جغرافیا، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران

3 استاد گروه جغرافیا، دانشکدة جغرافیا‌، دانشگاه تهران

چکیده

به‌تازگی رفتارگرایان ذهن محققان را در توسعة گردشگری بیش از پیش به شناخت ویژگی‌های فردی شهروندان سوق داده‌اند؛ زیرا کاربری‌های گردشگری به‌شدت از الگوهای رفتاری جوامع تأثیر می‌پذیرد. در این بین، درک بهتر الگوهای رفتاری گردشگران به ارائة مبنایی علمی در گردشگری برای مدیریت جاذبه، نوسازی محصول و بازاریابی جاذبه می‌انجامد. جغرافیای زمان مکان هاگراستراند چارچوب مفید و مفهومی را برای مطالعة الگوهای فعالیت فردی در حوزة فضایی-زمانی پیشنهاد می‌کند. مسیر فضا-زمان هستة اصلی جغرافیای زمان است که با استفاده از آن، امکان دریافت و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات رفتار زمانی و مکانی گردشگران وجود دارد و سبب پیشبرد درک ما از رفتار گردشگران در هر دو بعد تئوری و عملی می‌شود. این پژوهش بر خصوصیات فضایی-زمانی رفتار گردشگران در مجموعة سعدآباد تمرکز دارد و سعی می‌کند الگوهای ساختاری رفتار آن‌ها را تشخیص دهد و به‌دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش است که الگوی فضایی-زمانی رفتار بازدیدکنندگان سعدآباد چگونه است و از چه عواملی تأثیر می‌پذیرد؟ پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اکتشافی توصیفی است. در این پژوهش با تمرکز بر مفاهیم جغرافیای زمان، برای جمع‌آوری داده‌ها از روش مطالعة خاطرات فعالیت فضایی-زمانی بازدیدکنندگان، و در تجزیه‌وتحلیل برای ساختارسازی داده‌ها از روش استخراج روابط مستقیم و غیرمستقیم بر مبنای تئوری گراف استفاده شده است. نتایج تحقیق از مجموعة سعدآباد 9 خوشة الگوهای فضایی-زمانی رفتار را نشان می‌دهد که عوامل فضایی رفتار بزرگ‌ترین سهم را در تجزیه‌وتحلیل خوشه دارد و برای ترسیم الگوهای رفتاری شناسایی‌شده، نتایج سطح آلفا 25/0 مناسب‌تر تشخیص داده شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Exploratory Analysis of Spatial-temporal Behavior Patterns of Visitors, (Case Study: The Cultural and Historical Complex of Saadabad)

نویسندگان [English]

  • Marjan Mohamad Hasanizadeh 1
  • Hasan Ali Faraji Sabokbar 2
  • Seyd Hasan Motiee Langrudi 3
1 MA in geography and tourism planning, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Associate Professor of human geography, Faculty of Geography, University of Tehran Tehran, Iran
3 Professor of human geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction 
So far, tourism has been viewed from different perspectives and in different fields. Recently, the behaviorists have attracted the attention of tourism development researchers to identify individual characteristics, more than ever. Supply of tourism facilities and equipment that is not based on the understanding the environment will not be satisfy the public. Accordingly, the development of tourism based on the visitor behavior is an effective and desirable solution. Tourism applications are strongly affected by behavioral -activation patterns of communities. Tourist behavior is always observed in time and space, and the study of spatial temporal behavior has become increasingly popular in recent years. Tourist behavior has been studied by researchers from various perspectives. Describing tourist spatial-temporal behavior patterns results in a better understanding of tourism activities. A better understanding of the tourist behavior patterns may, in turn, provide a scientific basis for industry practices, such as attraction management, product renewal and attraction marketing. This study is practically significant for upgrading the facilities and the ultimate improvement of the quality of tourist experiences. Time is considered to be one of the three main constraints on tourism demand. Recently, tourism scholars have paid increasing attention to the effects of time factors on tourist behavior. Time, space and context were considered to be three important domains of tourist experience. The concept of time geography was proposed and developed by the geographer Hagerstrand. Hagerstrand’s time geography offers a useful conceptual framework by which it is possible to study individual activity patterns under various constraints in a space–time context. The space–time path is the core concept of time-geography. It highlights the constraints imposed by activities that are finite in space and time, and the need to trade time for space when moving among activities. The space– time path represents the spatial movements of an individual over time, and offers an effective way of modelling the spatial-temporal characteristics of individual activities. By applying the concept of the space–time path, it is possible to capture and analyze tourist behavior information in both the temporal and spatial dimensions. This helps us improve our understanding about tourism behavior both theoretically and practically. 
 
Methodology  
This is a functional study through a heuristic method. This study focuses on the concepts of time geography and collecting data from Visitors of TheCultural and Historical Complex of Saadabad. Graph theory has been used to analyze direct and indirect relationships to depict identified behavior patterns.
This study focuses on visitors temporal-spatial behaviors and tries to recognize the spatial-temporal behavior structure patterns that can be used to update attractions facilities and improve the final quality of the visitor experience in theCultural and Historical Complex of Saadabad and similar attractions across the country. This research seeks to know the spatial- temporal behavior pattern of the visitors to TheCultural and Historical Complex of Saadabad and the factors affecting that.
 
Results and Discussion  
The research results  revealed nine clusters of temporal-spatial behavior patterns. The spatial behavior factors had the largest contribution to the clustering analysis. The most popular tourist spots of the Saadabad complex was Mellat Palace located in district C and the Green Palace located in district E, where most of the visitors stood for 30 minutes there. The main activity in the complex was also the visit of the Palace – Museums. To depict identified behavior patterns, in alpha levels of 0, 0.25, 0.5, 0.75 and 1 were assessed and the results of Alpha=0.25 were considered for appropriate behavior patterns.
 
Conclusion  
This study focuses on intra-attraction tourist temporal-spatial behavior patterns and attempts to clarify the patterns using the concept of the space–time path of time geography. TheCultural and Historical Complex of Saadabad has been considered as a case study. Tourist spatial-temporal behavior can be described and clarified by some factors including temporal behavior, spatial behavior, activity choice and path characteristics. After a qualitative reasoning process, the results of the clustering analysis can be presented as visual images. Describing the intra-attraction tourist temporal-spatial behavior patterns can help us to better understand tourist activities and demand among attractions. The research results of the Cultural and Historical Complex of Saadabad revealed nine clusters of temporal-spatial behavior patterns, rather than a homogeneous social group. Spatial behavior factors made the largest contribution to the clustering analysis in this case. The results of the quantitative study suggest that a stay of at least 10 minutes and at most 45 minutes is the threshold for stay time for the identification of a stay point. The results of this study help people get a better understanding of intra-destination tourist behavior patterns in TheCultural and Historical Complex of Saadabad in a more accurate and structural way. A better understanding of tourist behavior patterns should provide a more scientific basis for industry practices, such as location of service, guide identification system and intra-attraction transportations. Therefore, this study has practical significance for the upgrading of attraction facilities and ultimately the improvement of the quality of tourist experiences. In a similar study in China, Huang Xiao-Ting and Wu Bi-Hu identified seven clusters of temporal-spatial behavior patterns in the Summer Palace. In the mentioned study, temporal behavior factors had the largest influence on the clustering analysis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • time geography
  • space-time path
  • exploratory analyzes
  • tourist spatial-temporal behavior patterns
  • Cultural and Historical Complex of Saadabad
  1. وارثی، حمیدرضا، تقوایی مسعود و لیلا سلطانی، ‌1390، تحلیل فضای گردشگری پارک کوهستانی صفه براساس الگوی رفتاری و ادراک محیطی شهروندان اصفهانی، فصلنامة علمی-پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، سال نهم، شمارة 29، صص 110-128.

1.Warethy, H, Taghvayi, M and Leila Soltani, 2012, Analysis of tourism space of Saffe Highland Park Based on the environmental behavior and perception of Esfahan citizen,Geographic Society's of Iran, ninth year, No. 29, pp. 110-128.

 

  1. موحد، علی، 1386، گردشگری شهری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه شهید چمران، اهواز.

2. Movahed, A, 2008, Urban tourism, Chamran University, Ahvaz.

 

  1. شکویی، حسین، 1386، اندیشه‌های نو در فلسفةجغرافیا، جلد اول، چاپ نهم، انتشارات گیتاشناسی، تهران.

3. Shakuie, H, 2008, New Ideas in geography philosophy, Volume I, ninth edition, geographical Publications, Tehran.

 

  1. سایت مجموعة فرهنگی-تاریخی سعدآباد http://www.sadmu.ir

4. Cultural-Historical Complex of Sadabad, www.sadmu.ir

 

  1. بختیاری، زهره، 1391، اندازه‌گیری مؤلفه‌های تأثیرگذار بر رضایتمندی بازدیدکنندگان از مجموعه‌های گردشگری فرهنگی (مطالعة موردی: مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد)، رسالة ارشد رشتة مدیریت جهانگردی، پردیس کیش دانشگاه تهران.

5. Bakhtiari, Z, 2013, Measuring factors affecting visitor satisfaction of cultural tourism Collection (case study cultural-historical collection of Sa'dabad), Master thesis of tourism management, Kish campus of Tehran University.

 

  1. عباس‌زاده، هانیه، 1391‌، اصول گردشگری فرهنگی و کاربست آن در طراحی شهری محور تاریخی-فرهنگی حرم تا شمس شهر خوی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکدة شهرسازی دانشگاه تهران.

6. Abbaszadeh, H, 2013, Cultural Tourism principles and its application in the city design of the shrine to the Shams in Khoy, urban design master's thesis, Tehran University.

 

  1. مقیمی، ابراهیم، 1380‌، مفهوم زمان و نمادهای آن در جغرافیا، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شمارة 0، صص 323–340.

7. Moqimi, E., 2002, the concept of time and its symbols in Geography, Faculty of Literature and Human Sciences, Tehran University, No 0, pp. 323-340.

 

  1.  عشورنژاد، غدیر و دیگران، 1392، تلفیق شبکة عصبی RBFLN و فن چند شاخصة Oreste برای شناسایی مکان بهینة استقرار مراکز مالی و تجاری در فضای شهری (مطالعة موردی: شهر تهران)، آمایش سرزمین، دورة پنجم، شمارة 2، صص 289- 316.

8. Ashour Nezhad  and etc, 2014, Combining RBFLN neural network and Oreste multi-attribute technology To identify the optimal location of the establishment of financial and commercial centers in urban areas (Case Study: Tehran), Land use planning, Volume V, No. 2, pp.289- 316.

 

  1. شکویی، حسین و علی موحد، 1381، شناخت الگوی فضایی شهر اصفهان با استفاده از سیستم GIS، مدرس، دورة 6، شمارة 4، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

9. Shakuie, H. and Ali Movahed, 2003, Spatial pattern recognition of Isfahan Using GIS, Volume 6, Number 4, Tarbiat Modarres University, Tehran.

 

  1. محمدی، جمال و حمیدرضا رخشانی‌نسب، 1389، تحلیل رفتاری عوامل کمی و کیفی مؤثر بر جذب شهروندان به پارک‌های شهری در اصفهان، فصلنامة علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، سال یازدهم، شمارة 34، صص 28-48.

10. Mohammad, J. and HamidReza Rakhshanynasab, 2011, Behavioral analysis of quantitative and qualitative factors affecting the attraction of citizens to urban parks in Isfahan, Journal of geographic space, Islamic Azad University of Ahar, eleventh year, No. 34, pp. 28-48.

 

  1. لیاقتی، هومان، 1389، واکاوی ویژگی‌ها و الگوی فراغت در گردشگری شهری (مطالعةموردی: تهران)، محیط‌شناسی، سال سی و ششم، شمارة 55، صص 25-36.

11. Liaghati, H., 2011, Analysis of the characteristics and patterns of leisure in urban tourism (Case Study: Tehran), ecology, thirty-sixth year, No. 55, pp. 25-36.

 

  1. طولابی، سجاد و مرتضی محمدجانی، ‌1388، خلاصة مباحث اساسی کارشناسی ‌ارشد جغرافیا، چاپ اول، نشر پردازش، تهران.

12. Tulabi, S. and Morteza Mohammad Johnny, 2010, the Master Geography major issues summarizes, First Edition, Padrazesh, Tehran.

 

  1. فرجی‌راد، عبدالرضا و سیده‌ژاله نصیری، 1388‌، جغرافیای گردشگری تهران و نقش شهرسازی و معماری در توسعة آن، فصلنامة علمی-پژوهشی جغرافیای انسانی، سال دوم، شمارة 1، صص 48-71.

13. Farajirad, A. and Jaleh Nasiri, 2010, Tehran tourism geography and urban development and architecture roles in its development, Journal of Human Geography, Issue I, pp.48-71.

 

  1. عزیزی، پروانه و سیما محمدی، 1390، گردشگری فرهنگی و نقش آن در توسعةصنعت توریسم (مطالعة موردی: مجموعة فرهنگی-تاریخی سعدآباد)، همایش گردشگری و توسعة پایدار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان.

14. Azizi, P and Sima Mohammadi, 2012, cultural tourism and its role in the development of tourism (case study: cultural-historical collection of Sa'dabad), Conference of Tourism and Sustainable Development, Islamic Azad University, Hamedan.

 

  1. صباغ‌کرمانی، مجید و سعید امیریان، 1379، بررسی اثرات اقتصادی توریسم در جمهوری اسلامی ایران با استفاده از تحلیل داده و ستاده، مجلة پژوهش‌های بازرگانی، دورة چهارم، شمارة 16، صص 57-83.

15. Sabbagh Kermani, M and Said Amyryan, 2001, Economic effects of tourism in Iran  Using data analysis and output,   Journal of Business Research, Volume IV, Issue 16, pp. 57-83.

 

  1. ابراهیم‌زاده، عیسی و منیر یاری، 1390، مطالعة تطبیقی کارکردهای تأثیرگذار بر الگوهای رفتاری گردشگران در برنامهریزی بازاریابی گردشگری ایران و آمریکا با استفاده از مدل SWOT‌، فصلنامة فضای گردشگری، سال اول، شمارة 1، صص 1-26.

16. Ebrahimzadeh.E and Monir Yari, 2012, A Comparative Study of functions affecting the behavior patterns of tourists in tourism marketing plan for Iran and America by using SWOT, tourism space, the first year, No. 1, pp. 1-26.

 

  1. ارمغان، سیمین، 1386، توریسم و نقش آن در جغرافیا، چاپ اول، انتشارات دانشگاه آزاد اسلام‌شهر.

17. Armaghan,S., 2008, the tourism and its role in geography, First Edition, publishing Islamic Azad University of Eslam Shahr.

 

18. Huang Xiao-Ting and Wu Bi-Hu, 2012, Intra-attraction Tourist SpatialTemporal Behaviour Patterns, Tourism Geographies,Vol. 14, No. 4, pp. 625–645.

19. Asakura, Y and Iryo, T., 2007,Analysis of tourist behaviour based on the tracking data collected using a mobile communication instrument, Transportation Research Part A, Vol. 41, No.7, pp. 684–690

20. Asakura, Y. and Hato, E., 2004, Tracking survey for individual travel behaviour using mobile communication instruments, Transportation Research Part C, Vol. 12, No. 3/4, pp. 273–291.

21. Dietvorst, A. G. J., 1994, Cultural tourism and time–space behavior, in: G. Ashworth & P. Larkham (Eds) Building a New Heritage: Tourism, Culture and Identity in the New Europe, pp. 69–89 (London: Routledge).

22. Fennell, D, 1996, A tourist space–time budget in the Shetland Islands, Annals of Tourism Research, Vol. 23, No.4, pp. 811–829. Xia et al. 2010.

23. Shih-Lung Shaw and Leonard S Bombom and Hongbo Yu, 2008, A Space-Time GIS Approach to Exploring Large Individual-based Spatiotemporal Datasets, Transactions in GIS, Vol. 12, No. 4, pp. 425–441.

24. Xia, J., Zeephongsekul, P. and Packer, D., 2011, Spatial and temporal modelling of tourist movements using Se mi-Markov processes, Tourism Management, Vol. 32, No. 4, pp. 844–851

25. Jie Chen, Shih-Lung Shaw, Hongbo Yu, Feng Lu, Yanwei Chai, 2011, Exploratory data analysis of activity diary data: a space–time GIS approach, Journal of Transport Geography No. 19, pp. 394–404.