تحلیل آثار اقتصادی-اجتماعی روستاهای ادغام‌شده بر روی شهرها (مطالعۀ موردی: روستای قجلو در شهر میاندوآب)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تبریز

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز

چکیده

پیشرفت اجتماعی و اقتصادی در نواحی شهری بر مشاغل، بازارها، معیشت و محیط‌زیست روستاها، به‌ویژه روستاهای پیرامون تأثیرات مثبت یا منفی می­گذارد. براین‌اساس، پراکنده‌رویی شهری و ادغام روستاها در محدودۀ شهرها، پیامدهای مختلفی در ابعاد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی برای شهرها دارد. هدف پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر، بررسی آثار اقتصادی-اجتماعی روستاهای ادغام‌شده در شهر و عوامل مؤثر در پراکنده‌رویی شهر میاندوآب است. جمع‌آوری اطلاعات با کمک منابع اسنادی و میدانی (مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه) صورت گرفت. قلمرو مکانی پژوهش، روستای ادغام‌شدۀ قجلو در شهر میاندوآب است که براساس سرشماری سال 1390 مرکز آمار ایران جمعیت آن 3834 نفر است و 884 خانوار دارد. جامعۀ آماری شامل 30 نفر از اساتید دانشگاه و کارمند ارگان‌های دولتی گوناگون و 187 سرپرست خانوار از روستای قجلو براساس فرمول کوکران است. به کمک روش کمی (تحلیل‌عاملی اکتشافی و رگرسیون چندمتغیره) و روش کیفی (فنون مشارکتی و نمودار اثر) داده‌ها و اطلاعات تجزیه و تحلیل شدند. مطابق یافته‌ها، مهم‌ترین آثار ادغام روستای قجلو در شهر میاندوآب، افزایش میزان اشتغال در زمینه‌های خدماتی و صنعتی، و تغییر شیوۀ زندگی مردم از روستانشینی به شهرنشینی است. همچنین عوامل اقتصادی-اجتماعی و خدماتی-سرمایه‌گذاری بیشترین تأثیر، و عوامل سیاسی کمترین نقش را در پراکنده‌رویی شهر میاندوآب دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Social and Economic Effects of the Villages Fringed into Urban Areas on the Cities (Case Study: Ghajloo Village in Miandoab, Iran)

نویسندگان [English]

  • Mir Satar Sadr Mousavi 1
  • Mohammad Valaiee 2
  • Mohammad Taghi Maboudi 3
1 Professor of Geography and Rural Planning, University of Tabriz, Iran
2 PhD Candidate in Geography and Rural Planning, University of Tabriz, Iran
3 PhD Candidate in Geography and Rural Planning, University of Tabriz, Iran
چکیده [English]

Introduction
Social and economic development in urban areas can have positive or negative effects on professions, markets, livestock, and environment of the surrounding rural areas. Accordingly, disasters and deterioration in the urban areas can threaten the surrounding dependent rural areas. Urban sprawl and integration of the cities into the adjacent rural areas have influences on urban areas in terms of physical, social, economic, and cultural aspects. The mutual relationships between the urban-rural systems make them dependent to each other.  The purpose of this research is to investigate the socio-economic impacts of the villages mingled into cities and also to examine the factors of urban sprawl of the Miandoab City.
Material and methods
This is an applied research in goal. It is a descriptive analytical study in methodology. We have used library and field surveys (interview, observation, and questionnaire) to gather needed data. The study area is the fringe of Ghajloo village into Miandoab City. According to statistical census conducted in 2011 by Iran Statistical Organization, the population of the village is about 3834 people in 884 families. The statistical sample of this study is 30 people of university professors and practitioners in governmental organizations as well as 187 heads of the families in the village of Ghajloo. The statistical sample has been determined by Cochran formula. To analyze the data, we have employed quanititative methods including exploratory factor analysis and multi-variate regression analysis as well as qualitative methods including participatory techniques and effect chart. The methods have helped us examine the hypotheses of the research.
Results and discussion 
The results of the research have indicated that the most important effects of the fringe of the Ghajloo Village into the city of Miandoab is an increase in employment in service and industrial sectors of economy. Another important influence is a change in lifestyle of the people from a rural life into a urban life style and urbanism. (Table 1 and 2)
Table 1. coefficients of social and economic indices





Adjusted R2


R2


Correlation coefficient


Model




0.143


0.176


0.419


1




0.438


0.459


0.677


2




0.243


0.271


0.521


3




0.314


0.34


0.583


4




0.268


0.296


0.544


5




0.324


0.35


0.591


6




0.235


0.263


0.513


7




0.253


0.281


0.531


8





 
Table 2. the effects of the urban fringe of the Ghajloo Village into the city of Miandoab





Sig


T


Non-standard


Standard


Indices entered the model




B


خطای استاندار


BETA




0


9.82


1.5


0.153


-


Intercept




0


5.77


0.09


0.016


0.293


Income




0


8.99


0.2


0.022


0.482


Employment




0.469


0.725


0.01


0.014


0.039


Land price change




0.073


1.8


0.059


0.033


0.102


Exploitation of production resources




0


-3.67


0.098


0.027


-0.201


Change in consumption pattern




0


8.003


0.249


0.031


0.452


Change in lifestyle




0.009


2.63


0.067


0.025


0.165


Attitude change in migration




0.127


-1.53


0.038


0.025


-0.083


Social cohesion




0


sig


36.83


F statistic





 
Conclusion
According to the results, it can be concluded that the most important factors in urban sprawl of Miandoab were social-economic forces and that the political factors had the least impacts on development and sprawlpattern.

کلیدواژه‌ها [English]

  • urban sprawl
  • rurban
  • rural fringe
  • Miandoab
  • Ghajloo
  1. افراخته، حسن و محمد حجی‌پور، 1392، خزش شهری و پیامدهای آن در توسعۀ پایدار روستایی (مورد: روستاهای پیرامونی شهر بیرجند)، جغرافیا (فصلنامۀ بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران)، سال یازدهم، شمارۀ 39، صص 158-185.
  2. ایمان، محمدتقی، 1390، مبانی پارادایمی روش‌های کمی و کیفی پژوهش در علوم انسانی، انتشارات پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه، انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران.
  3. سعیدی، عباس، رحمانی فضلی، عبدالرضا و منیژه احمدی، 1393، الحاق شهری سکونتگاه‌های روستایی پیرامون شهر زنجان؛ مورد: روستاهای سایان و گاوازنگ، فصلنامۀ مسکن و محیط روستا، سال 33، شمارۀ 145، صص 3-11.
  4. سیف‌الدینی، فرانک، 1385، گسترش حومه‌ای شهرها، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، سال 15، شمارۀ پیاپی 58 و 59، صص 200-212.
  5. شعبانعلی فمی، حسین، علی‌بیگی، امیرحسین و ابوالقاسم شریف‌زاده، 1384، رهیافت‌ها و فنون مشارکت در ترویج و توسعۀ روستایی، مؤسسه توسعۀ روستایی ایران، تهران.
  6. شمس، مجید و پریسا حجی ملایری، 1388، توسعۀ فیزیکی و تأثیر آن در تغییرات کاربری اراضی شهر ملایر (1365-1385)، فصلنامۀ جغرافیایی آمایش، سال 2، شمارۀ 7، صص 75-91.
  7. ضیاء‌توانا، محمدحسن و حامد قادرمرزی، 1388، تغییرات کاربری اراضی روستاهای پیراشهری در فرایند خزش شهر روستاهای نایسر و حسن‌آباد سنندج، پژوهش‌های روستایی دانشگاه تهران، سال 42، شمارۀ 68، صص 119-135.
  8. طرح جامع شهر میاندوآب، 1393، ادارۀ کل راه و شهرسازی استان آذربایجان غربی.
  9. فیروزنیا، قدیر و همکاران، 1390، مطالعۀ تأثیر ادغام روستا در شهر (نمونه: روستاهای ادغامی در شهر کاشان)، مجلۀ جغرافیا و توسعه، دورۀ نهم، شمارۀ 25، صص 79-96.
  10. کمانرودی کجوری، موسی، عزیزپور، فرهاد و علی جانبازی، 1393، پراکنده‌رویی شهر شیراز و تغییرات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی روستاهای پیرامون (مورد: روستای گویم)، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، سال سوم، شمارۀ 3، صص 41-62.
  11. مشکینی، ابوالفضل، زنگانه، احمد و حافظ مهدنژاد، 1393، درآمدی بر پراکنده‌رویی و خزش شهری، انتشارت دانشگاه خوارزمی، تهران.
    1. Akademie, Raumforschung, Landesplanung, ARL, Schweizerische, Vereinigung, Landesplanung, VLP, 1999, Deutsch-Schweizerisches Handbuch Der Planung Sbegriffe. Verlag Der Akademie Fu Raumforschung Und Landesplanung, Hannover, P. 241.
    2. Al Tarawneh, W. M., 2014, Urban Sprawl on Agricultural Land (Literature Survey of Causes, Effects, Relationship with Land Use Planning and Environment) A Case Study from Jordan (Shihan Municipalityareas), Journal of Environment and Earth Science, Vol. 4, No. 20, PP. 97-124
    3. Arbury, J., 2005, from Urban Sprawl to Compact City, An Analysis of Urban Growth Management in Auckland.
    4. Cali, M., and Menon, C., 2013, Does Urbanization Affect Rural Poverty? Evidence from Indian Districts, The World Bank Economic Review, Vol. 27, No. 2, PP. 171-201.
    5. Caves, Roger W., 2005, Encyclopedia of the City; Routledge, NewYork.
    6. Christiaensen, L., and Yasuyuki, T., 2013, Poverty Reduction During the Rural-Urban Transformation- The Role of the Missing Middle, The World Bank Africa Region Office of the Chief Economist.
    7. Copus, A., 2012, Urban-Rural Relationships in the New Century: Clarifying and Updating the Intervention Logic. https://mir.gov.pl/english/regional_development/regional_policy.
    8. Dayong. W., 2004, Several Acute Issues in China’s Urban Planning, http://Edb.Com.Cn/Meeting/English/07/E07015.Pdf (January 2011).
    9. EEA, 2015, SOER 2015 - The European Environment - State and Outlook 2015: Assessment of Global Megatrends; Copenhagen Http://Eea.Europa.Eu/Soer-2015/Global/Action-Download-Pdf/At_Download/File.
    10. Elkin, T., Mclaren, D., and Hillman, M., 1991, Reviving the City: Towards Sustainable Urban Development, Friends of the Earth, London.
    11. Eppler, U., Fritsche, Uwe R., and Laaks, S., 2015, Urban-Rural Linkages and Global Sustainable Land Use, Globalands Issue Paper: International Institute for Sustainability Analysis and Strategy.
    12. Ewing, R., 1997, Is Los Angeles-Style Sprawl Desirable? Journal of the American Planning Association Vol. 63, No. 1, PP. 107–126.
    13. Ewing, R., Pendall, R., and Chen, D., 2002, Measuring Sprawl and Its Impacts- Smartgrowth America, Washington, DC, 31, http://smartgrowthamerica.org).
    14. FAO, 2011, Food, Agriculture and Cities: The Challenges of Food and Nutrition Security, Agriculture and Ecosystem Management in an Urbanizing World, Rome http://Fao.Org/Fileadmin/Templates/FCIT/PDF/Foodagricities_Oct2011.Pdf.
    15. Fragkias M. et al., 2013, A Synthesis of Global Urbanization Projections, Elmqvist T. et al., (Eds): Urbanization, Biodiversity and Ecosystem Services: Challenges And Opportunities - Aglobal Assessment; Dordrecht Etc, PP. 409-435 http://link.springer.com.
    16. Gómez-A. et al., 2014, The Causes of Urban Sprawl in Spanish Urban Areas: A Spatial Approach, GEN Working P. B 2014 – 2,Http://Webs.Uvigo.Es/Infogen.
    17. Hao, Pu., 2012, Spatial Evolution of Urban Villages in Shenzhen, Dissertation PHD Faculty of Geosciences, Utrecht University.
    18. Hutchison, R., 2010, Encyclopedia of Urban Studies, Sage Publs, London, Caves, Roger W., Encyclopedia of the City, Routledge Publ., London-Newyork, 2005.
    19. Jochen A. G. et al., 2010, Suitability Criteria for Measures of Urban Sprawl, Journal Ecological Indicators, Vol. 10, No. 10, PP. 397–406.
    20. Kamete A., Tostensen A., and Tvedten I., 2001, From Global Village to Urban Globe, Urbanization and Poverty in Africa, Implication for Norwegian Aid Policy, Report 2001: 2 http://Cmi.No/Pdf/?File=/Publications/2001/Rep/R2001-2pdf? (January 2011).
    21. Kjell N. et al., 2014, Strategies for Sustainable Urban Development and Urban-Rural Linkages,Research Briefings, European Journal of Spatial Development, http://Nordregio.Se/Global/EJSD/Research Briefings/Article4.Pdf.
    22. Leser, H., Huber-Fro Hl., 1997, In: Leser, H. (Ed.), Diercke-Wo¨Rterbuch Allgemeine Geographie, Westermann, Braunschweig, and Deutscher Taschenbuch Verlag, Mu¨ Nchen, PP. 1037.
    23. Martinuzzi, S. et al., 2007, Land Development, Land Use, and Urban Sprawl in Puerto Rico, Integrating Remote Sensing and Population Census Data, Landscape and Urban Planning, Vol. 79, No. 79, PP. 288-297.
    24. Mera, A., 2015, Effects of Urban Sprawl on the Livelihood of Suburban Agricultural Community: The Case of Sara Ampol, Yeka Tafo and Chorisoarea, Yeka Sub City, Addis Ababa (Ethiopia), Thesis Degree of Master of Arts in Geography and Environmental Studies, School of Graduate Studies Addis Ababa University.
    25. Nduwayezu, G., 2015, Modeling Urban Growth in Kkigali City Rwanda, Thesis Submitted to the Faculty of Geo-Information Science and Earth Observation of the University of Twente in Partial Fulfilment of the Requirements for the Degree of Master of Science in Geo-Information Science and Earth Observation.
    26. Oduro, Ch. Y., Adamtey, R., and Ocloo, K., 2014, Urban Growth and Livelihood Trans Formations on the Fringes of African Cities: A Case Study of Changing Livelihoods in Peri-Urban Accra, Environment and Natural Resources Research, Vol. 5, No. 2, PP. 81-98.
    27. OECD, 2015, The Metropolitan Century: Understanding Urbanization and Its Consequences; Paris http://dx.doi.org/10.1787/9789264228733-en.
    28. Isabel, K. Pares-Ramos, Nora., L. Alvarez-Berrios.,  and Mitchell Aide., T., 2013, Mapping Urbanization Dynamics in Major Cities of Colombia, Ecuador,Perú, and Bolivia Using Night-Time Satellite Imagery, Land 2013 No. 2, PP. 37-59, http://Mdpi.Com/2073-445X/2/1/37.
    29. Rodriguez, C., 2014, The New Urban: Towards Progressive Secondary Cities; Asian Development Dialogue;

http://Policy-practice.oxfam.org.Uk/Publications/The-Newurban-Towards-Progressive-Secondary-Cities-336561.

  1. Sierra C., 1999, The Dark Side of the American Dream: The Costs and Consequences of Suburban Sprawl, San Francisco, CA http://sierraclub.org).
  2. Simon, D. et al., 2004, The Changing Urban-Rural Interface of African Cities: Definitional Issues and an Application to Kumasi, Ghana, Environment and Urbanization, Vol. 16, No. 2, PP. 235-248.
  3. Squires, Gregory D., 2002, Urban Sprawl: Causes, Consequences and Policy Responses, Edited by the Urban Institute Press, Washington, U.S.A.
  4. Tegegne Gebere Egziiabher, 1998, Urban Poverty and the Environmental: Illustration from Addis Ababa, In Ethiopia; Ethiopian Development forum Vol. 12, No. 1, PP. 76-84.
  5. Un-Desa, 2014, World Urbanization Prospects: The 2014 Revision, Highlights (ST/ESA/SER.A/352), NewYork http://esa.un.org/Unpd/Wup/Highlights/WUP2014-Pdf.
  6. Un-Habitat, 2011, World Population Prospects: The 2008 Revision Methodology of the United Nations Population Estimates and Projections, NewYork.
  7. Afrakhteh, H., and Hajipoor, M., 2013, Urban Sprawl and Its Consequences in Sustainable Rural Development (Case Study: Birjand Surrounding Villages), Geography (International Journal of Geographical Society), Vol. 11, No. 39, PP. 158-185. (In Persian)
  8. Firouznia Q. et al., 2011, The Impact of the Villages Integration in the City (Case: Integrated Villages in the Kashan City), Journal of Geography and Development, Vol. 9, No. 25, PP. 79-96.(In Persian)
  9. Iman, M. T., 2011, Paradigm Foundations of Qualitative and Quantitative Methods of Research in the Humanities, Science Research Institute, Hang Minister, Tehran. (In Persian)
  10. Kamanrodi Kajouri, M., Azizpour, F, and Janbazi, A., 2014, Sprawl of Shiraz City and Economic, Social and Physical Changes of Surrounding Villages (Case:Goym Village), Quarterly Journal of Economic Space and Rural Development, Vol. 3, No. 3, PP. 41-62. (In Persian)
  11. Master Plan of Miyandoab City, Department of Urban Development in Western Azerbaijan Province, 2014. (In Persian)
  12. Meshkini, A., Zanganeh, A., and Mahdnezhad, H., 2014, Introduction to Urban Sprawl, Kharazmi University, Tehran. (In Persian)
  13. Saidi, A., Rahmani Fazli, A. R., and Ahmadi, M., 2014, Urban Accession of Rural Settlements Around the Zanjan City; Case Study: Sayan and Gavazng Villages, Journal of Housing and Rural Environment, Vol. 33, No. 145, PP. 3-11.
  14. Sefedini, F., 2006, Spread Suburban Cities, Geographical Research Quarterly, Vol. 15, No. 58/59, PP. 200-212. (In Persian)
  15. Shaban Ali Fami, H., AliBeigy, A. H., and SharifZadeh, A., 2005, Participation Approaches and Techniques in Promoting and Rural Development, Rural Development Institute, Tehran. (In Persian)
  16. Shams, M., and HajiMalayeri, P., 2009, Physical Development and Its Impact on Land Use Changes In Malayer City (1986-2006), Quarterly Scientific Journal of Geographical Spatial Planning, Vol. 2, No. 7, PP. 75-91.
  17. ZiaTavana, M. H., and Qader-Marzi, H., 2009, Land Use Changes Villages Around the Cities in the Process of City Sprawal, Naysr and Hasanabad Villages of Sanandaj, Rural Research at Tehran University, Vol. 42, No. 68, PP. 119-135.