تبیین سطوح خلاقیت شهری در نظام شهری کلان شهرها (مطالعه موردی : کلان شهر کرج)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه ‏ریزی شهری، تهران، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‏ ریزی شهری، زنجان، دانشگاه زنجان

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ‏ریزی شهری، زنجان، دانشگاه زنجان

چکیده

شهر خلاق شهری است با جایگاهی برای خلاقیت‏های هنری، نوآوری علمی و فناورانه و صدای فرهنگ‏های رو به رشد شهری. چنین شهری با قابلیت استفاده از خلاقیت در عرصه‏های عمومی و خصوصی‏؛ ایده‏های ممکن و راه‏حل‏های بالقوه را برای حل همة مشکلات شهرهای پیچیدة امروزی به همراه دارد.شهرها مکانی برای شکوفایی خلاقیت‏اند. خلاقیت در شهرها معمولاً به اندیشه‏های مرتبط با فرهنگ، هنر، دانش، و یادگیری اطلاق می‏شود. هدف از این تحقیق ارزیابی و سنجش وضعیت خلاقیت شهری و پراکنش شاخص‏های خلاقیت در سطح مناطق شهر کرج است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن نیز توصیفی‏- تحلیلی است. داده‏های مورداستفاده با توجه به شاخص‏های موردنظر شهر خلاق به‏صورت پیمایشی از سازمان‏های مرتبط جمع‏آوری شده است. جامعة آماری موردبررسی یازده منطقه از بین دوازده منطقة شهر کرج است. تجزیه و تحلیل داده‏ها با بهره‏گیری از فرایند مدل‏های تصمیم‌گیری چندمعیاره Tapsisو Anp  بوده سپس نتایج حاصله به سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) منتقل شده و خروجی‌ها در قالب نقشه به نمایش پراکندگی شاخص‏ها در سطح مناطق پرداخته است. یافته‏ها نشان می‏دهد مناطق شهر در حال حرکت به سوی خلاقیت و شکوفایی‏اند. البته، با اندکی تفاوت میان مناطق و در بین آن‏ها منطقة 5 با میزان 56/0رتبة 1 و منطقة 11 با میزان 11/0 پایین‏ترین رتبه را به خود اختصاص داده‏اند. در دسته‏بندی میزان برخورداری شاخص‏های خلاقیت نیز منطقة 5 برخوردار، منطقة9 نیمه‏برخوردار، و منطقة 11 محروم است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Explaining the Levels of Urban Creativity in the Metropolitan Cities (Case study: Karaj metropolis)

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Meshkini 1
  • Somayeh Alipour 2
  • Maryam Hajizadeh 3
1 University of Tarbiat Modares
2 University of Zanjan
3 Student. University of Zanjan
چکیده [English]

Introduction
A creative city is one that utilizes from creative works, scientific and technological innovations and impact of growing culture and is able to use creativity and imagination in the public and private sector. Such a city is possible ideas and potential solutions to solve all the problems in today's complex cities. Since, cities are a place for flourishing of creativity, the creativity in cities usually refers to ideas related to culture, art, knowledge and learning.
Methodology
Present study is an applied research and the used method was descriptive-analytical method. Data were gathered by citations from books, documents, articles and using statistical data, censuses of population and housing, municipal reports and other related organizations. The under study statistical population included 11 districts of Karaj city. Measurements and data analysis were carried out using Excel Software, Urban Planning Model and TOPSIS Software and valuation was done using ANP model. In continue, the results obtained from these soft wares and process implementing were entered into the geographical information system (GIS) to complete the process of analysis and investigating the distribution and frequency of indexes on the statistical population.
Results and discussion
To assess a municipal property must always take into account a number of specific criteria and how close to the ideals and standards must be measured using related indexes. Hence, there are a number of indexes, by which development of creativity and city's creativity can be measured. Activity priorities of creative cities endorsed by UNESCO in 2004 and used to measure include: Literature, cinema, skills and ritual art, design, media arts and nutrition each of them with different components which the main and adapted of their components have been selected to measure Karaj City in the term of creative city. In this study, the indicators have been selected in the form of 26 components and at the level of Karaj's districts include literature and culture, scale, nutrition, higher education institutions, communal spaces, symbols, urban identity, art and so on. In present study, the indicator of the creative city have been analyzed through investigating the under study area as well as Richard Florida's viewpoint and adopting it with under study area. Among the effects that creativity can has on organization and urban management activities, one can refer to Increased production, increased service delivery, enhancing the quality and diversity of services, lower costs, reduce waste of resources, increase the level of mental health, reduce bureaucracy, increase activism among managers and so on.
Conclusion
The findings showed that the city's regions are moving towards creativity and prosperity and descript 5 is placed on the first rank with the value of 0.56 and descript 11 with the value of 0.11 is placed on the last rank. In terms of having creativity indicators, descript 5 is a richest region and descript 11 is a deprived region. The difference between the highest TOPSIS rank(descript 5) and the lowest TOPSIS rank (descript 11) is equal to 0.45 which indicates a significant difference in acceleration of progress of the regions toward creativity.
Introduction
A creative city is one that utilizes from creative works, scientific and technological innovations and impact of growing culture and is able to use creativity and imagination in the public and private sector. Such a city is possible ideas and potential solutions to solve all the problems in today's complex cities. Since, cities are a place for flourishing of creativity, the creativity in cities usually refers to ideas related to culture, art, knowledge and learning.
Methodology
Present study is an applied research and the used method was descriptive-analytical method. Data were gathered by citations from books, documents, articles and using statistical data, censuses of population and housing, municipal reports and other related organizations. The under study statistical population included 11 districts of Karaj city. Measurements and data analysis were carried out using Excel Software, Urban Planning Model and TOPSIS Software and valuation was done using ANP model. In continue, the results obtained from these soft wares and process implementing were entered into the geographical information system (GIS) to complete the process of analysis and investigating the distribution and frequency of indexes on the statistical population.
Results and discussion
To assess a municipal property must always take into account a number of specific criteria and how close to the ideals and standards must be measured using related indexes. Hence, there are a number of indexes, by which development of creativity and city's creativity can be measured. Activity priorities of creative cities endorsed by UNESCO in 2004 and used to measure include: Literature, cinema, skills and ritual art, design, media arts and nutrition each of them with different components which the main and adapted of their components have been selected to measure Karaj City in the term of creative city. In this study, the indicators have been selected in the form of 26 components and at the level of Karaj's districts include literature and culture, scale, nutrition, higher education institutions, communal spaces, symbols, urban identity, art and so on. In present study, the indicator of the creative city have been analyzed through investigating the under study area as well as Richard Florida's viewpoint and adopting it with under study area. Among the effects that creativity can has on organization and urban management activities, one can refer to Increased production, increased service delivery, enhancing the quality and diversity of services, lower costs, reduce waste of resources, increase the level of mental health, reduce bureaucracy, increase activism among managers and so on.
Conclusion
The findings showed that the city's regions are moving towards creativity and prosperity and descript 5 is placed on the first rank with the value of 0.56 and descript 11 with the value of 0.11 is placed on the last rank. In terms of having creativity indicators, descript 5 is a richest region and descript 11 is a deprived region. The difference between the highest TOPSIS rank(descript 5) and the lowest TOPSIS rank (descript 11) is equal to 0.45 which indicates a significant difference in acceleration of progress of the regions toward creativity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Creativity
  • creative city
  • Metropolises
  • Karaj City
  • TPSISA
  1. بحرینی، سیدحسین، 1393، فرایند طراحی شهری، چ ۲، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  2. بختیاری، فرزانه،  12 شهر خلاق توریستی، ratestogo.com, lean entrepreneur. No., 37، صص 16-17.
  3. پامیر، سای، 1389، آفرینش مرکز شهری سرزنده (اصول طراحی شهری و بازآفرینی)، ترجمة مصطفی بهزادفر و امیر شکیبامنش، تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت.
  4. شهابیان ، پویان و رهگذر، عرفانه، 1391، پیوند محیط خلاق با شهر، ویژه‏نامة منظر، مرکز مطالعات و برنامه‏ریزی شهر تهران.
  5. حاجی‏حسینی، حجت‏الله؛ اشتری، حسین و مهد‏نژاد، حافظ، 1393، نقش نظریة شهر خلاق در پویش اقتصاد فرهنگی و زندگی شهری، فصل‏نامة ترویج علم، س ۵، ش ۷، صص 15-37.
  6. حکمت‏نیا، حسن و موسوی، میرنجف، 1390، کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بربرنامه‏ریزی شهری و ناحیهای، چ ۲، علم نوین.
  7. ربانی خوراسگانی؛ علی، ربانی؛ رسول، ادیبی سده؛ مهدی ، مؤذنی، احمد، 1390، بررسی نقش تنوع اجتماعی در ایجاد شهرهای خلاق و نوآور، مورد مطالعه: اصفهان، مجلة جغرافیا و توسعه، ش 21، صص ۱۵۹-180.
  8. رفیعیان، محسن، 1389، درآمدی بر مناطق و شهرهای خلاق، مجلة شهرداریها، س ۱۱، ش 100.
  9. سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات، 1391، آمار نامة شهرداری کرج، مدیریت برنامه‏ریزی و کنترل پروژه، چاپ مجتمع چاپ توحید البرز.
  10. سیف، علی‏اکبر، 1386، روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش، تهران: نشر دوران.
  11. ضرابی، اصغر؛ موسوی، میرنجف؛ باقری کشکولی، علی، 1393، بررسی میزان تحقق‏پذیری شهر خلاق (مقایسة تطبیقی بین شاخص‏های توسعة پایدار شهری و معیارهای ایجاد شهر خلاق، نمونة مورد مطالعه: شهرهای استان یزد)، مجلة جغرافیا و توسعة فضای شهری، س ۱، ش 1.
  12. طاهرخانی، مهدی، 1386، کاربرد تکنیک topsis در اولویت‏بندی مکانی استقرار صنایع تبدیلی کشاورزی در مناطق روستایی، فصل‏نامة پژوهش‏های اقتصادی، س 6، ش 3.
  13. قربانی، رسول؛ حسین‏آبادی، سعید و طورانی، علی، 1392، شهرهای خلاق، رویکردی فرهنگی در توسعة شهری، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، س ۳، ش 11، صص ۱-۱۸.
  14. کردی، عبدالرضا، 1389، اصول و مبانی خلاقیت در مدیریت شهری (سازمان فردا، سازمان خلاق)، مجلة شهرداری‏ها، س ۷، ش 79، صص 2۱-2۳.
  15. کلانتری، بهرنگ؛ یاری‏قلی، وحید و رحمتی، اکبر، 1391، فضای جمعی و شهر خلاق، فصل‏نامة منظر، ش 19.
  16. کیقبادی، مرضیه ؛ فخرایی، مرضیه؛ علوی، سیده‏ سارا ، زواری، سیدعبدالمجید، 1387، شناخت صنعت فرهنگی، قم: نشر آصف.
  17. محمدی، کمال و مجیدفر، فروزان، 1389، دوران شهرهای خلاق، مجلة شهرداری‏ها، س 11، ش 100، صص 16-21.
  18. مختاری ملک‌آبادی، رضا؛ سقایی، محسن؛ ‏ایمان ، فاطمه، 1393، سطح‏بندی مناطق پانزده‏گانة شهر اصفهان از لحاظ شاخص‏های شهر خلاق با استفاده از مدل برنامه‏ریزی منطقه‏ای، مجلة پژوهش و برنامه‏ریزی شهری، س ۵، ش 16، صص ۱۰۵-120.
  19. مرکز پژوهش‏های شورای اسلامی شهر مشهد، 1385، آشنایی با مدیریت تجارب جهانی (شهر خلاق).
  20. مرکز مطالعات و برنامه‏ریزی شهر تهران، 1392، شهر خلاق (مبانی نظری و شاخص‏ها)، معاونت مطالعات و برنامه‏ریزی مدیریت، امور اجتماعی و اقتصادی، دانش شهر، ش 196.
  21. مشکینی، ابوالفضل؛ حاتمی‏نژاد، حسین؛ مهدنژاد، حافظ و پرهیز، فریاد، 1393، شهر خلاق، تهران: آراد کتاب.

22. Bahreyni, S. H., 2014, Urban Design Process, Second Edition, Tehran: Tehran University Press.

23. Bakhtiyari, F.? , 12 Creative Tourist Cities, ratestogo.com, lean entrepreneur. No. 37, PP. 16-17.

24. Florida, R., 2002, The Rise of the Creative Class: And How It's Transforming Work, Leisure, Community and Everyday Life, New York: Basic Books (December 23, 2003).

25. Florida, R., 2005, Cities and the Creative Class, New York: Routledge, PP. 27-109.

26. Ghorbani, R.;  Hossein Abadi, S. and Torani, A., 2013, Creative Cities; A Cultural Approach in Urban Development; Geographical Studies in Arid Areas, Vol. 11, No. 11, PP. 1-18.

27. Gossling, T. and Rutten, R., 2007, Innovation in regionms, European planning studies, Vol. 15, No. 2, PP. 253-270.

28. Haji Hosseini, H. A.; Ashtari, H. and Mahdnejad, H., 2014, The role of the creative city theory in the study of cultural economics and urban life, Quarterly Journal of Science Promotion, Vol. 5, No. 7, PP. 15-37.

29. Hekmat Nia, H. and Mousavi, M., 2011, Model Application in Geography with Emphasis on Urban and Regional Programming, New Science, Second Edition.

30. ICT, 2011, Statistics of Karaj Municipality, Project Management and Project Management, Printing Complex, Towhid Alborz.

31. Kalantari, B.; Yarigholy, V. and Rahmati, A., 2012, Creative Commons, Urban Space, Journalism, No. 19.

32. Keeghobadi, M ; Fakhraei, M.; Alavi, S. S. and Zvari, S. A. M., 2008, Understanding the Cultural Industry, First Printing, Qom: Nasr Asif

33. Kurdi, A. R., 2010, The Principles and Foundations of Creativity in Urban Management (Tomorrow's Organization, Creative Organization), Journal of the Municipalities, Vol. 7, No. 79, PP. 21-23.

34. Landry, Ch., 2005, Lineages of the creative city, Research Jornal for creative city; (RJCC), Vol. I, No. I.

35. Mashhad Islamic Council Research Center, 2006, Introduction to Managing Global Experiences (Creative City).

36. Meshkini, A.; Hataminejad, H.; Mahdnejad, H. and Parzhiz, F., 2014, Creative City, Tehran: Arad Book.

37. Mohammadi, K. and Majid Farr, F., 2010, The era of creative cities, Magazine of municipalities, Vol. 11, N 100, PP. 16.

38. Mokhtari Malekabadi. R, Saghaei. M  Iman, F., 2014, Levels of the fifteen regions of Isfahan in terms of creative city indicators using regional planning model, Journal of Urban Planning and Research, Vol. 5, No. 16, PP. 105-120.

39. Opricovic, S. and  Tzeng, G.-H., 2004, Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS, European Journal of Operational Research, Vol. 156, No. 2, PP. 445-455.

40. Pamir, S., 2010, Creating a Lively City Center (Principles of Urban Design and Recreation), Translated by Mustafa Behzad Far and Amir Shakiba Manesh, Tehran: Publications of the University of Science and Technology.

41. Rabbani Khorasgani, A.; Rabbani, R.; Adibi Sade, M. and Moazzani, A., 2011, Investigating the Role of Social Diversity in the Creation of Innovative and Creative Cities, Isfahan, Journal of Geography and Development, No. 21, PP. 159-180.

42. Rafieyan, M., 2010, Income for Regions and Creative Cities, Journal of Municipalities, Vol.  11, No. 100.

43. Reckwitz, A., 2009, Die Selbstkultivierung der Stadt. Zur Transformation moderner Urbanitat in der "creative city", Ln: mittelweg, Vol. 36, No. 18, PP. 2-34.

44. Sasaki, M., 2008, Developing Creativ Cities Through Networking, World Creativ Cities Forum 2008 in Osaka, PP. 3-15.

45. Seyf, A. A., 2007, New Educational Psychology: Psychology of Learning and Education, Tehran: Publication of the Period.

46. Shahabian. P, S. and Rahghozar, A., 2013, The Link of the Creative Environment with City, 2013, Paralympics, Tehran Center for Study and Planning.

47. Vanolo, A., 2008, The image of the creative city: Some reflections on urban branding in Turin, Draft; final version published in Cities, Vol. 25, No. 6, PP. 370-382.

48. Zarabi, A.; Mousavi, M. N. and  Bagheri Keshkoli, A., 2014, Investigating the Realization Rate of the Creative City (Comparative Comparison Between Indicators of Sustainable Urban Development and Criteria for Creating a Creative City, Case Study: Cities of Yazd Province), Geography Magazine and Space Development Urban, Vol. 1, No. 1, Autumn and Winter 2014.

49. www.amar.org.