بررسی عوامل واقع‌گرایی ایرانی از منظر جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیای سیاسی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران

2 استادیار حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر

چکیده

چکیده
در این پژوهش عوامل متعدد موجود و مستقر در جامعه و جغرافیای سیاسی درون و پیرامون ایران بررسی و تحلیل می­شود که در چهار دهة اخیر، نقش مؤثری در شکل‌گیری واقع‌گرایی ایرانی داشته است. در این میان، عواملی نظیر ریشه‌های تاریخی ناامنی و موقعیت جغرافیای سیاسی و منطقه‌ای ایران، جغرافیای جنگ ایران و عراق، تداوم خصومت آمریکا با ایران و مسئلة اسرائیل، در ساخت و عقلانی‌سازی و درنهایت واقع‌گرایی ایرانی نقش‌آفرین بوده است. باید توجه داشت که گسترش فعالیت‌های نظامی، براساس نیازهای درونی و بیرونی و کمبود تاریخی امنیت شکل گرفت که ممکن است این واقع‌گرایی را تکامل بخشد و درجهت ساخت نظام امنیتی پایدار و برون‌رفت از چالش‌های پیش­رو در این قرن بسیار اثربخش باشد. واقع‌گرایی ایرانی در سیر تکوینی­اش از ابتدا تاکنون، از واقعیت‌های عینی داخلی، جغرافیای سیاسی و چالش‌های ژئوپلیتیکی منطقه‌ای و بین‌المللی تأثیر پذیرفته است. همچنین درجهت تعقیب منافع ملی گام برداشته، در عرصة بین‌المللی با چنین رویکردی تداوم یافتهوتا حدود زیادی موفق عمل کرده است.

واژگان کلیدی: واقع گرایی، واقع گرایی ایرانی، جغرافیای جنگ ایران و عراق، محیط های پیرامونی ایران، اسلام، فعالیت های هسته ای

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Role of Geopolitical Factors in the Emergence of Iranian Realism

نویسندگان [English]

  • Bahador Zarei 1
  • Farzad Piltan 2
1 Assistant professor of political geography, Faculty of geography, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Assistant professor of political sciences, Islamic Azad University, Shoushtar Branch, Shoushtar, Iran
چکیده [English]

Introduction  
This research analyzes the impacts of social and geopolitical factors on the emergence of Iranian realism over the past four decades. These factors are including the historical roots of insecurity in Iran, the regional geopolitical position of Iran, the geography of the Iran-Iraq War, the hostility of Americans and Israelis against Iran. Iranian realism has influenced the evolution of domestic and geopolitical realities and challenges of regional and international geopolitical and national interests in the pursuit of pragmatism. The seventh and eighth and eleventh governments of IRI have continued to engage with the world and domestic and foreign policy behavior was on this basis. In order to achieve national goals and interests in the international arena, this approach was continued and  largely succeeded. Historically, Iran's position on the crossroads has caused concerns of national security. Territorial and geographical location has always been able to shake the resolution. This is a historical problem. Several factors during the Islamic Republic government and the attitude of realism in the conduct of foreign relations and its international direction are the components of the geographical, historical, geopolitical and geo-political functions.
 
Methodology
The importance of this study in the current situation is to use an analogy of a large-scale national macro-oriented approach using analytical and descriptive method. In this study, we have gathered library information and documents including important and reliable external and internal resources on history, political geography, geopolitics, international relations, political science, sociology, and history. This broad approach will be used to prove and show how the components of the intellectual and cultural, historical, geographical, and geopolitical realism are effective on shaping the status of Iran.
 
Results and discussion
It seems that Iran has been attacked abroad for 2500 years because of its geographical location. Territorial and national security as their most important concern due to the geographical location  is fixed in this area and unsafe and risky. This is always able to solve the problems of historical political elite and the government. The unstable security situation in the country remained mainly four times thus far spent in fear and trembling. Despite of regional geopolitical environment of Iran in the economic field as well as the threats and shaky economic activity, the goals of the enemies failed. One component of the international behavior of the government of the Islamic Republic of Iran and attitude of realism in foreign policy is geographical location and political geography of Iran. War was not only an end to the cynical attitude, but different aspects of land issues and the necessity of the national territory and its components as a constant and fundamental factors represent that future wars will emerge on the field and the grounds for the revival of the national geographic realists in the country. Based on the enduring nature of geography, the factors such as geopolitical conflicts, the breadth of the national territory, sizes, shapes and dimensions of the borders and the population are the characteristics of power and national security. These can contribute effectively to the issue of Iran's realism. It seems that Iran is surrounded by four security environments: Persian Gulf, Middle East, Central Asia and the Caucasus and Southwest Asia. With these areas, threats and challenges to security of Iran can better be understood. Each of the areas has its own problems in the environmental decision-making with influence of Iran.
 
Conclusion
The Islamic Revolution and the imposed war led to the emergence of idealistic and revolutionary ideas in Iran. Iran during this period was consistent with geographical iron law of politics. In this period, geographic sustainable elements in Iran's foreign policy was more than ever before. Ubiquity of America and its regional ally Israel in adjacent territories, the consequences of this presence and influence in the region such as Palestine, Afghanistan and Iraq, and finally, the expansion of cross-regional institutions such as NATO's political and military impacts in the region, as well as an understanding of the requirements and demands of the security environment has a direct impact on the Iranian realism and regional approaches in its foreign relations. Iran's nuclear activities and deviations in the state of the laws and regulations of the NPT led to sanctions on Iran by the Security Council and issued four resolutions and deadlock for all economic activities, production, export and purchase of foreign products and complete cessation of bank activity with the outside world (Swift). All these events made the government to have a better understanding and a more rational behavior of this Iranian rationality and realism in diplomacy and foreign behavior. It is one of the most important factors of national power that can accelerate development and enforce Iran in the face of challenges and international surrounding. Finally, the Iranian realistic approach in this era of environmental conditions in local, regional and international fields are continued to this day and to the evolution of Iranian rationality, social conscience and political wisdom of nations with realistic government informed choice during about 30 years.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Realism
  • Geography of the Iran-Iraq War
  • regional geopolitical position of Iran
  • nuclear activities
اخباری، محمد و محمدحسن نامی، 1390، جغرافیای مرز، نشر سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.
-Akhbari, M., and Nami, M. H., 2011, Geography of the Border, Geographic Organization of the Armed Forces, Tehran. (In Persian)
ازغندی، علیرضا، 1389، چارچوب‌ها و جهت‌گیری‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، انتشارات قومس، تهران.
Azghadi, A. R., 2010, Foreign Policy Framework and Orientation of the Islamic Republic of Iran, Ghomess Publishing, Tehran. (In Persian)
-امام خمینی، 1392، صحیفه نور، تهران: انتشارات عروج.
دژپسند، فرهاد و حمیدرضا رئوفی، 1387، اقتصاد ایران در دوران جنگ تحمیلی، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران.
Dejpasand, F., and Raufi, H. R., 2008, Iran's Economy during the Imposed War, the Center for Documentation and Holy Defense Research, Tehran. (In Persian)
دویچ، کارل، کوهن، رابرت و نای جوزف، 1375، نظریه‌های روابط بین‌المللی، ترجمة وحید بزرگی، انتشارات مروارید، تهران.
Dueich, K., and Kuhen, R., and Nye, J., 1996, International Relations Theories, Translated by: Bazargi, V., Morvarid Publishing, Tehran. (In Persian)
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال، 1392، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، انتشارات سمت، تهران.
Dehghanifiruzabadi, G., 2013, Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran, Samt Publishing, Tehran. (In Persian)
زارعی، بهادر، 1392، بنیادهای نظری جغرافیای سیاسی با تأکید بر اسلام و ایران، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
Zarei, B., 2013, Theoretical Foundations of Political Geography with Emphasis on Islam and Iran, Tehran University Publishing, Tehran. (In Persian)
ــــــــــــ ، 1390، گفتمان‌های امنیت ملی ایران، فصلنامة پژوهش‌های جغرافیای انسانی، سال چهارم شمارة 41، صص 140-141
Zarei, B., 2011, Iranian National Security Discourses, Journal of Human Geography, Vol. 4, No. 41, PP. 140-141 (In Persian)
زرین‌کوب، عبدالحسین، 1378، روزگاران، نشر علمی، تهران.
Zarinkoub, A. H., 1999, Times, Elmi Publishing, Tehran. (In Persian)
سریع‌القلم، محمود، 1380، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (بازبینی نظری پارادایم ائتلاف)، نشر مرکز تحقیقات راهبردی، تهران.
Sariolghalam, M., 1998, Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran (Controversial Review of the Coalition Paradigm), Research Center publication, Tehran. (In Persian)
ـــــــــــــــــ ، 1384، ایران و جهانی‌شدن، انتشارات مرکز تحقیقات راهبردی، تهران.
Sariolghalam, M., 2005, Iran and Globalization, Publishing of the Strategic Research Center, Tehran. (In Persian)
سیف‌زاده، سید حسین، 1378، اصول روابط بین‌الملل، انتشارات دادگستر، تهران.
Seifzaeh, H., 1990, Principles of International Relations, Publishing of Dadgostar, Tehran. (In Persian)
شعبانی، رضا، 1386، ایرانیان و هویت ملی، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی، تهران.
Shaabani, R., 2007, Iranians and National Identity, Publishing of the Research Center for Islamic Culture and Thought, Tehran. (In Persian)
عظیمی، حسین، 1384، مدارهای توسعه‌نیافتگی اقتصاد ایران، انتشارات قومس، تهران.
Azimi, H., 2005, Undeveloped Circuits of Iranian Economy, Ghomes Publishing, Tehran. (In Persian)
غرایاق زندی، داود و دیگران، 1387، محیط امنیتی پیرامون جمهوری اسلامی ایران، نشر پژوهشکدة مطالعات راهبردی تهران.
 Gharayagh Zandi, D. et al., 2008, Security Environment around the Islamic Republic of Iran, Publication of Strategic Studies Research Center, Tehran. (In Persian)
 
فراست‌خواه، مقصود، 1394، ما ایرانیان، انتشارات نی، تهران.
Farasatkhah, M., 2015, We: Iranians, Ney Publishing, Tehran. (In Persian)
قوام، سید عبدالعلی، 1390، روابط بین‌الملل نظریه‌ها و رویه‌ها، انتشارات قومس، تهران.
Ghavam, A. A., 2011, International Relations, Theories and Procedures, Ghomes Publishing, Tehran. (In Persian)
همایون کاتوزیان، محمدعلی، 1391، ایرانیان، نشر مرکز، تهران.
Homayoun Katuzian, M. A., 2012, Iranian People, Markaz Publishing, Tehran. (In Persian)
ـــــــــــــــــــــــــ ، 1380، تضاد دولت و ملت، انتشارات نی، تهران.
Homayoun Katuzian, M. A., 2001, Conflict between Government and Nation, Ney Publishing, Tehran. (In Persian)
کاکس، رابرت، 1380، واقع‌گرایی نو، ترجمة مهدی رحمانی، انتشارات پژوهشکدة مطالعات راهبردی، تهران.
Kaks, R. W., 2001, New Realism, Translated by: Rahmani, M., The Strategic Studies Research Institute, Tehran. (In Persian)
کرمی، جهانگیر، 1376، استراتژی نظامی و برنامه‌ریزی تسلیحاتی اسرائیل، فصلنامة سیاست دفاعی، سال پنجم، شمارة 2، صص30-31.
Karami, J., 1997, Israel's Military and Armed Planning Strategy, Journal of Defense Policy, Vol. 5, No. 2, PP. 30–31. (In Persian)
کریمی‌پور، یدالله (کاوه)، 1379، مقدمه‌ای بر ایران و همسایگان (منابع تنش و تهدید)، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
Karimipur, Y., 2000, An Introduction to Iran and its Neighbors (Stress and Threat Stress), Jihade Daneshgahi Publishing, Tehran. (In Persian)
ـــــــــــــ ، 1394، جغرافیا نخست در خدمت صلح، انتشارات انتخاب، تهران.
Karimipur, Y., 2015, Geography First for Peace, Entekhab Publishing, Tehran. (In Persian)
گریفیتس، مارتین، 1391، نظریة روابط بین‌الملل برای سدة بیست­ویکم، ترجمة علیرضا طیب، انتشارات نی، تهران.
Grifits, M., 2012, Theory of International Relations for the 21st Century, Translated by: Tayeb, A., Ney Publishing, Tehran. (In Persian)
لطفیان، سعیده، 1378، استراتژی و برنامه‌ریزی استراتژیک، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، تهران.
Lotfian, S., 1999, Strategy and Strategic Planning, Bureau of Political and International Studies of the Ministry of Foreign, Tehran. (In Persian)
ولی‌پور زرومی، سید حسین، 1382، گفتمان‌های امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران، نشر پژوهشکدة مطالعات راهبردی، تهران.
Valipour Zarumi, H., 2004, National Security Discourses in the Islamic Republic of Iran, Research Institute for Strategic Studies, Tehran. (In Persian)
Waltz, K. N., 2008, Realism and International Politics, Routledge, New York.