تبیین راهبردهای توسعۀ گردشگری در مناطق مرزی بر اساس ماتریس برنامه‏ ریزی استراتژیک کمی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران

2 استادیار گروه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه فرهنگیان، تهران

3 دانش‏آموخته دکتری گروه مطالعات زنان دانشگاه تربیت مدرس، تهران

چکیده

ایران به لحاظ جاذبه‏های فرهنگی و طبیعی در بین پنج کشور برتر دنیا و از نظر جاذبه‏های تاریخی در رتبه 10 قرار دارد. به‏رغم نقش راهبردی و کلیدی گردشگری در توسعة پایدار منطقه‏ای، فقدان برنامة مناسب از سوی برنامه‏ریزان، ناآگاهی گردشگران از پتانسیل‏های گردشگری، و تمایل ضعیف سرمایه‏گذاری بخش خصوصی در این حوزه باعث شده است صنعت گردشگری در برخی مناطق دچار توسعه‏نیافتگی شود. پژوهش حاضر در منطقة مرزی سردشت با توجه به ظرفیت‏های موجود گردشگری آن و در راستای پاسخ‏گویی به چالش‏ها و محدودیت‏های گردشگری در این منطقه و ارائۀ راهکارهای مناسب انجام شده است. برای شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت‏ها و تهدیدهای پیش ‏رو، با تعدادی از گردشگران و صاحب‏نظران مرتبط با صنعت گردشگری، هتلداری، و صاحبان آژانس‏های گردشگری در سطح شهرستان و استان به شیوۀ اشباع نظری مصاحبه شد و با استفاده از مدل SWOT استراتژی‏های WT،WO ،ST ، و SO تعیین شد. برای انتخاب بهترین استراتژی جهت توسعة این صنعت، ماتریس برنامه‏ریزی استراتژیک کمّی(QSPM)  و برای تعیین وزن‏های عوامل پرسش‏نامه‏ای SWOT بر اساس مقیاس لیکرت به صورت پنج‏گزینه‏ای طراحی و توسط پنجاه نفر از کارشناسان و خبرگان گردشگری تکمیل شد. یافته‏ها نشان داد با وجود نقاط قوت و فرصت میزان تهدیدها و ضعف‏ها بسیار بالاست و منطقه به لحاظ توسعة گردشگری از سطح آسیب‏پذیری برخوردار است و توزیع مجدد منابع و برنامه‏ریزی بهینه در منطقه امری الزامی است. همچنین، راهبرد WO3 با نمرة 56/4 یعنی تقویت و ارتقای سطح زیرساخت‏ها و خدمات گردشگری به‏عنوان بهترین راهبرد پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The selection of tourism development strategies in Sardasht city based on SWOT model And Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM)

نویسندگان [English]

  • yahya Mirshekaran 1
  • Ali Sadeghi 2
  • elham vahidi 3
1
2 Department of Human Sciences, Farhangian University Tehran
3 phd graduate of tarbiat modares
چکیده [English]

One of the most important destinations for tourists is nature. Iran is ranked 10th in cultural and natural attractions in the top five countries of the world and in terms of historical attractions. In this regard, the strategic and key role of tourism in the regional development is evident. The lack of suitable programs by tourism organizations and tourisms and the reluctance of private sector investment in the lack of facilities and facilities for tourists have made industry Tourism in these areas will be underdeveloped. The current research on Sardasht city has been done considering the potential of tourism and in order to answer these questions: what are the advantages and limitations of tourism development in this region and what are the ways to develop tourism? Strengths and weaknesses, opportunities and threats in tourism,s Sardasht and its suitable and effective strategies?In this research, to identify the strengths and weaknesses and the opportunities and threats in tourists and experts of government departments and organizations. Related to the tourism , hotel industry and recreational agencies in the county and province that had years of experience in this field were interviewed and using the SWOT model and the intersection of these factors together the strategies of WT, WO, ST and SO were determined in four categories. In the next step, to select the best strategy for developing this industry, quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM), and to determine the weight of the factors, a SWOT questionnaire based on the Likert scale was designed as 5 options and was designed by 50 sampel. The study area has been completed. Quantitative Strategy Planning Matrix (QSPM) have shown that due to the strengths and opportunities in the region, the level of threats and weaknesses is very high and the region has a vulnerability level in terms of tourism development and the distribution and reallocation of resources and Proper planning is necessary at the regional level. WO3 Strategy 4.56 emphasis on strengthening and enhancing the level of infrastructure, transportation and tourism services in the welfare and development of tourism, is proposed as the best strategy
One of the most important destinations for tourists is nature. Iran is ranked 10th in cultural and natural attractions in the top five countries of the world and in terms of historical attractions. In this regard, the strategic and key role of tourism in the regional development is evident. The lack of suitable programs by tourism organizations and tourisms and the reluctance of private sector investment in the lack of facilities and facilities for tourists have made industry Tourism in these areas will be underdeveloped. The current research on Sardasht city has been done considering the potential of tourism and in order to answer these questions: what are the advantages and limitations of tourism development in this region and what are the ways to develop tourism? Strengths and weaknesses, opportunities and threats in tourism,s Sardasht and its suitable and effective strategies?In this research, to identify the strengths and weaknesses and the opportunities and threats in tourists and experts of government departments and organizations. Related to the tourism , hotel industry and recreational agencies in the county and province that had years of experience in this field were interviewed and using the SWOT model and the intersection of these factors together the strategies of WT, WO, ST and SO were determined in four categories. In the next step, to select the best strategy for developing this industry, quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM), and to determine the weight of the factors, a SWOT questionnaire based on the Likert scale was designed as 5 options and was designed by 30 sampel. The study area has been completed. Quantitative Strategy Planning Matrix (QSPM) have shown that due to the strengths and opportunities in the region, the level of threats and weaknesses is very high and the region has a vulnerability level in terms of tourism development and the distribution and reallocation of resources and Proper planning is necessary at the regional level. WO3 Strategy 4.56 emphasis on strengthening and enhancing the level of infrastructure, transportation and tourism services in the welfare and development of tourism, is proposed as the best strategy
One of the most important destinations for tourists is nature. Iran is ranked 10th in cultural and natural attractions in the top five countries of the world and in terms of historical attractions. In this regard, the strategic and key role of tourism in the regional development is evident. The lack of suitable programs by tourism organizations and tourisms and the reluctance of private sector investment in the lack of facilities and facilities for tourists have made industry Tourism in these areas will be underdeveloped. The current research on Sardasht city has been done considering the potential of tourism and in order to answer these questions: what are the advantages and limitations of tourism development in this region and what are the ways to develop tourism? Strengths and weaknesses, opportunities and threats in tourism,s Sardasht and its suitable and effective strategies?In this research, to identify the strengths and weaknesses and the opportunities and threats in tourists and experts of government departments and organizations. Related to the tourism , hotel industry and recreational agencies in the county and province that had years of experience in this field were interviewed and using the SWOT model and the intersection of these factors together the strategies of WT, WO, ST and SO were determined in four categories. In the next step, to select the best strategy for developing this industry, quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM), and to determine the weight of the factors, a SWOT questionnaire based on the Likert scale was designed as 5 options and was designed by 50 sampel. The study area has been completed. Quantitative Strategy Planning Matrix (QSPM) have shown that due to the strengths

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • Strategy
  • Sardasht
  • SWOT Model
  • Strategic Planning Matrix
  1. ابراهیم‏زاده، عیسی و آقاسی‏زاده، عبدالله، 1388، تحلیل عوامل مؤثر بر گسترش گردشگری در ناحیة  ساحلی چابهار با استفاده از مدل مدیریت راهبردی SWOT، مطالعات و پژوهش‏های شهری و منطقه‏ای، س ۱، ش ۱، دانشگاه اصفهان، صص 107-128.
  2. ابراهیم‏زاده، عیسی و آقاسی‏زاده، عبدالله، 1390، تأثیر منطقة آزاد چابهار بر توسعة  گردشگری حوزة  نفوذ آن با بهره‏گیری از مدل رگرسیون و آزمون T-test، مجلة جغرافیا و توسعه، ش 21، دانشگاه سیستان و بلوچستان، صص ۵-26.
  3. اکبرزاده ابراهیمی، محمدحسن، 1386، رشد گردشگری محلی توسعة گردشگری شهری، ماهنامة شهرداری‏ها، ش 78، صص ۱-25.
  4. اطلس گیتاشناسی، 1385، مؤسسة جغرافیایی و کارتوگرافی سازمان نقشه‏برداری کشور، معاونت برنامه و بودجه.
  5. اعرابی، محمد، 1389، دست‏نامة برنامه‏ریزی استراتژیک، چ ۴، تهران: دفتر پژوهش‏های فرهنگی.
  6. پیرس، جان و رابینسون، ریچارد، 1388، برنامه‏ریزی و مدیریت استراتژیک، ترجمة سهراب خلیلی شورینی، چ ۵، تهران: دانش‏پژوه.
  7. حیدری چیانه، رحیم و راحلی، حسین، 1396، ارزیابی جاذبه‏های گردشگری شهری با روش ارزش‏گذاری مشروط(CVM) مطالعة موردی: جاذبة شورابیل اردبیل، فصل‏نامة گردشگری شهری، دورة 4، صص ۵۷-70.
  8. خورشید، صدیقه و نوجوان، صمد، 1392، تحلیل رقابت‏جویی و انتخاب استراتژی رقابتی مبتنی بر مدل نیروهای رقابتی پورتر، تحلیل سلسله‏مراتبی و تحلیل پوششی داده‏ها، فصل‏نامة مطالعات مدیریت صنعتی، س ۱۱، صص ۶۱-97.
  9. رضوانی، محمدرضا، 1384، پیامدهای زیست‏محیطی گردشگری در حوضة سد لتیان با استفاده از مدل سوات، مجموعه مقالات ظرفیت‏های اقتصادی ایران با تأکید بر وضعیت گردشگری ایران در بستر جهانی‏شدن، دانشگاه آزاد واحد فیروزکوه صص 385-401.
  10. سقایی، مهدی و بیشمی، بهار، 1395، بررسی نقش قابلیت‏های گردشگری جادة ادویه بر توسعة گردشگری استان فارس، فصل‏نامة علوم اجتماعی، س ۱۰، ش ۴، صص ۱۷۳-208.
  11. قدمی، مصطفی، 1390، ارزیابی و تدوین استراتژی مقصد در چارچوب توسعة پایدار گردشگری (نمونة موردی کلان‏شهر مشهد)، فصل‏نامة مطالعات و پژوهش‏های شهری منطقهای، دورة 3، ش 9، صص ۵۹-82.
  12. کاظمی، علی؛ صنایعی، علی؛ رنجبریان، بهرام و آذربایجانی، کریم، 1389، شناسایی مزیت‏های رقابتی در صنعت گردشگری به‏منظور جذب گردشگران خارجی مورد مطالعه استان اصفهان، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقه‏ای، س ۲، ش ۵، صص ۹۳ -110.
  13. کاظمی، مهدی، 1387، تحلیل ادراک شهروندان زاهدانی در توسعة  گردشگری چابهار، مجلة جغرافیا و توسعه، دورة 6، ش 12، دانشگاه سیستان و بلوچستان، صص ۸۱-99.
  14. کردنائیج، اسدالله؛ عادل، آذر و نیاکان، نازیلا، 1388، تدوین استراتژی اثربخش سازمانی در بخش دولتی مطالعة موردی: گمرک جمهوری اسلامی ایران، فصل‏نامة پژوهش‏های اقتصادی، س ۱۰، ش ۲، دانشگاه تربیت مدرس، صص ۹۱-114.
  15. لاندبرگ، دونالد و مینک، ستاونگا،1391، اقتصاد گردشگری، ترجمة محمدرضا فرزین، انتشارات مؤسسة مطالعات و پژوهش‏های بازرگانی.
  16. لی، جان، 1388، گردشگری و توسعه در جهان سوم، ترجمة عبدالرضا رکن‏الدین افتخاری و معصومه صالحی، شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
  17. مافی، عزت‏الله و سقایی، مهدی، 1388، کاربرد مدل MS-SWOT در تحلیل مدیریت گردشگری مطالعة موردی: کلان‏شهر مشهد، جغرافیا و توسعه، س ۷، ش 14، صص ۲۷-50.
  18. میرسنجری، میرمهرداد، 1385، راهبرد اکوتوریسم بر پایة توسعة پایدار، جنگل و مراتع، ش71، صص ۷-10.
  19. میرزایی، حسین و جلیلی، ساناز، 1390، تأثیر توسعة گردشگری بر رشد اقتصادی (مقایسة ایران و کشورهای منتخب)، فصل‏نامة اقتصاد مالی، ش 15، صص ۷۳-91.
  20. نوحه‏گر، احمد و حسین‏زاده، محمد مهدی،  1388، ارزیابی قابلیت‏های اکوتوریسم جزیرة قشم با بهره‏گیری از مدل مدیریت استراتژیک SWOT، مجلة جغرافیا و توسعه، ش 15، صص ۱۵۱-172.

21. Akbarzadeh Ebrahimi, Mohammad Hasan, 2007, Local Tourism growth urban tourism development. Municipalities Monthly, No. 78, PP. 1-25.

22. Atlas of Geology, 2007, Geographical and Cartographic Institute of the Mapping Organization of Iran. Deputy of program and budget.

23. Eearabi, Mohammad, 2010, Handbook of Strategic Planning. Fourth edition. Tehran. Office of cultural research.

24. Ebrahimzadeh, Isa and Aghassizadeh, Abdullah, 2009,  Analysis of factors affecting tourism development in Chabahar coastal area using SWOT strategic management model. Urban and regional studies and research. First year. The first number. University of Esfahan. PP. 107-128.

25. Ebrahimzadeh, Isa and Aghassizadeh, Abdullah, 2011, Influence of Chabahar Free Zone on Tourism development of its influence area using regression model and T-Test. Journal of Geography and Development. No. 21, Sistan and Baluchestan University. PP. 5-26.

26. Enright, M. J. and Newton, J., 2004, Tourism destination competitiveness: A quantitative approach, Tourism Management, 25, 777-788.

27. Ferreira, S. and Behl, D., 2017, An Analysis of Individual Systems Thinking Elements. In Disciplinary Convergence in Systems Engineering Research (PP. 777-784). Springer, Cham.

28. Ghadami, Mustafa, 2011,  Evaluation and formulation of destination strategy in the framework of sustainable tourism development (case study: Mashhad metropolis). Journal of regional urban studies and research, No. 59-82.

29. Heydari Chianeh, Rahim and Rahali, Hossein, 2015, Evaluation of urban tourism attractions by conditional valuation method (CVM) case study: Ardabil Shorabil's attraction. Urban tourism quarterly, Vol. 4, PP. 57-70.

30. Hill, T. and Westbrook, R., 2007,  SWOT Analysis: It’s Time for a Product Recall. Long Range Planning, Vol. 30,  No. 1, PP. 46-52.

31. Hong, C.W. and Chan, N. W., 2010, Strength- Weakness- Opportunities- Threats Analysis of Penang National Park for Strategic Ecotourism Management, World Applied Sciences Journal 10 (Special Issue of Tourism & Hospitality).

32. Kazemi, Mehdi, 2008,  Zahedani citizens' perception analysis in Chabahar tourism development. Journal of geography and development. No. 12, Sistan and Baluchestan University. PP. 81-99.

33. Kazemi, Ali; Sanayei, Ali; Ranjbarian, Bahram and Azeribayjani, Karim, 2010,  Notification of competitive advantages in tourism industry in order to attract foreign tourists studied in Isfahan province. Urban and regional studies and research, second year, No. 5, PP. 93-110.

34. Kazemi, Mehdi, 2010,  Tourism Management. Fourth edition. Tehran. Samt publications.

35. Khorshid, Sedigheh and Nojavan, Samad, 2013,  Competitiveness analysis and dompetitive strategy selection based on porter's competitive forces model, hierarchical analysis and data envelopment analysis. Journal of industrial management studies, year 11, PP. 61-97.

36. Kordnaeedch, Assadullah; Azar, Adel and Niakan, Nazila, 2009, Developing an effective organizational strategy in the public sector. Case Study: Islamic Republic of Iran Customs. Journal of economic research. Tenth year. Second issue. Tarbiat Modarres University. PP. 91-114.

37. Landberg, Donald and Stavonga, Mink, 2012, Tourism economy. Translated by: Mohammad Reza Farzin. Institute of business studies and research.

38. Lee, John, 2009,  Tourism and development in the third world. Translated by: Abdolreza Rokneddin Eftekhari and Masoumeh Salehi, Bazargani Publishing Company.

39. Mafi, Ezatollah and Saghaei, Mehdi, 2009, Application of MS-SWOT model in analysis tourism management, case study: Mashhad metropolis. Seventh year, No. 14, PP. 27-50.

40. Mirsanjari, Mirmehrdad, 2006, Ecotourism strategy based on sustainable development. Forests and rangelands, No. 71, PP. 7-10.

41. Mirzaei, Hossein and Jalili, Sanaz, 2011, The impact of tourism development on economic growth (comparing Iran and selected countries). Financial Economics Quarterly, No. 15, PP. 73-91.

42. Nohegar, Ahmed and Hosseinzadeh, mohammad mehdi, 2009,  Evaluation of Ecotourism capabilities of Qeshm Island using SWOT strategic management model. Journal of geography and development, No. 15, PP. 151-172.

43. Nilsson, M., 2004, Research and advice on strategic environmental assessment. Stockholm Environment in Stitute Publications.

44. Nilson, M., 2004, Research and advice on strategic environment assesment, Stockholm in stitute publication.

45. Pierce, John and Robinson, Richard, 2009,  Strategic planning and management. Translation by Sohrab Khalili Shurini. Tehran. Publications by Don Shepjoh.

46. Rezvani, M.R., 2005, Environmental impacts of tourism in the Latian dam basin using the swat model. Collection of Iranian economic capacity articles with emphasis on Iranian Tourism Status in the context of globalization, Azad University of Firoozkooh Branch, 385-401.

47. Saghaei, Mehdi and Bishami, Bahar, 2016, Investigating the role of tourism effects of spice road on tourism development of Fars province. Social science quarterly, No. 4, year10, PP. 173-208.

48. Subram S. and Naser, Ali, 2010, SWOT analysis on Oman Tourism a case study, Journal of economic development, Vol. 2.

49. Sharply, R.; David, J. Telfer, 2002, Tourism and Development: Concepts and Issues, Channel View Publications.

50. Taleai, M.; Mansouri, A. and Sharifi, A., 2009, Surveying general prospects and challenges of GIS implementation in developing countries: a SWOT- AHP approach, Journal of Geographical Systems, Vol. 11.

51. Yuksel, E. and Deviren, M. D., 2007, Using the analytic network process (ANP) in a SWOT analysis – A case study for a textile firm, Information Sciences, No 177, PP.  440-458.

52. Takano, S., 2009, Application of combined SWOT and analytic case of seri lanka tourism, Journal of eastern asia study, Vol. 8.

53. Mihalic, T. (2016), "Sustainable-responsible tourism discourse– Towards ‘responsustable’ tourism". Journal of Cleaner Production, 111, 461-470.

54. Crouch , Geoffrey I. (2007), Measuring Tourism Competitiveness: Research, Theory and the WEF Index, La Trobe University, www.sustainabletourismonline.com.

55. Balan, Diana, Balaure, Virgile& Veghes, Calin(2009), Travel and Tourism Competitivness of the world's top Tourism Destination: An exploratory assessment.

56. Dyer, J, & Kim, H. (1998). The relational view: Cooperative strategy and sources of interorganizational competitive advantage. Academy of management 149review, 23(4), 660-679.

57. Enright, Michael and Newton, James (2004), Tourism Destination Competitivness: a quantity approach, http:// www.elsevier .com/ Tourism Management, 25(2004) 777-788