بررسی تغییرات فضایی- زمانی شاخص اشتغال زنان در نواحی روستایی استان اصفهان (۱۳۷۵-1390)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار جغرافیا و برنامه‏ریزی روستایی، یزد، دانشگاه یزد

چکیده

یکی از شاخص‏ های نوسازی اقتصاد ملی و توسعة اجتماعی مشارکت زنان و نحوة ایفای نقش آن‏ها در ساختارهای اقتصادی است. همزمان با طرح مسائل زنان و نقش آنان در توسعه، تأثیر و چگونگی اشتغال زنان روستایی در توسعه مورد توجه بوده ‏است. در پژوهش حاضر به کشف الگوها و بررسی تغییرات فضایی- زمانی شاخص اشتغال زنان نواحی روستایی استان اصفهان در سال‏های 1375، 1385، و 1390 ‏پرداخته می ‏شود. داده ‏های اشتغال زنان روستایی از سه دورة سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار استخراج شده‏ است. بهمنظور بررسی تغییرات فضایی اشتغال در هر سه دورة زمانی، با استفاده از روش تحلیل اکتشافی داده ‏های فضایی، شاخص موران ‏(خود ‏همبستگی فضایی)، و شاخص عمومی G محاسبه شده و نقشة الگوی فضایی نقاط داغ (مقادیر بالا) و سرد (مقادیر پایین) ترسیم‏ شده ‏است. سپس، با استفاده از نتایج حاصل از متد لکه‏ های داغ، درصد مقادیر تغییرات اشتغال زنان روستایی در طی دو دوره نسبت به یکدیگر محاسبه و چگونگی تغییرات (کاهش، افزایش، یا بدون تغییر) هر دوره نسبت به دورة قبلی مشخص شده‏ است. نتایج پژوهش نشان‏ می‏ دهد اشتغال زنان روستایی استان اصفهان در طول زمان تغییرات فضایی داشته ‏است و طی این سه دوره نواحی روستایی پیرامون شهر اصفهان در پهنة اشتغال پایین قرار ‏گرفته ‏است. بیش از 60 درصد نواحی روستایی استان در شاخص اشتغال زنان بدون تغییر بوده است و روستاهای غرب و جنوب بیشترین تغییر مثبت و برخی روستاهای شهرستان‏های نائین، اردستان، و اصفهان تغییرات منفی داشته‏ اند. این پژوهش، با کشف تغییر‏پذیری‏های فضایی-‏ زمانی و شناخت چگونگی روندها و الگوهای فضایی- زمانی اشتغال زنان روستایی، بستر مناسبی برای تحقیقات بنیادین بعدی در قالب نظریات اجتماعی و توسعه در حوزه‏ های مربوط به زنان روستایی فراهم می‏کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigation of spatial-temporal changes of women's employment index in rural areas of Isfahan province (1996-2011)

نویسنده [English]

  • Mehrangiz Rezaei
چکیده [English]

Introduction
One of the indicators of the modernization of the national economy and social development is the participation of women and their role in economic structures. Simultaneously with the development of women's issues and their role in development, the impact of rural women's employment on development was considered. The present study explores the spatial-temporal processes and patterns of rural women's employment index in Isfahan province in 1996, 2006 and 2011. employment of women status in the Iran has spatial variations, exploring of patterns and spatial behavior of women have a most important to dynamic and family planning in rural area in Isfahan. At this paper we use an exploration spatial data analysis methodology.
Theories:
The role of women's employment in the dynamics of human life is undeniable, so that it can be considered the center of human and social communication. Women's employment can affect independence, self-esteem, self-reliance, social adjustment and health, academic achievement, continuing education, self-efficacy, and accountability. Theories and hypotheses, such as the theory of the promotion of the role of role development theory, have evaluated the hypothesis of the accumulation of the role of women's employment in the development process as positive and significant. Theories in this field include the theory of welfare, the views of neoclassical economists, the theory of the disintegration of the labor market, and the theory of empowerment.
Methodology:
The purpose of this study is to explore spatial patterns of employment rate of rural women in Isfahan province and to study the trend and rate of spatial-temporal changes during the years 1375-1390. To conduct this research, the data of the rural areas of the Statistics Center census were used in the years 1375, 1385, 1390. The employment rate of rural women has been calculated and extracted. To measure the employment rate, the number of employees is divided by the working age population and then the percentage is presented. In this study, in order to discover spatial patterns of analytical techniques of spatial statistics; G General ord-Geties and Autocorrelation Spatial have been used.
Moran's statistic is one of the classic ways to measure spatial autocorrelation. Moran is calculated as follows:

Many planners and analysts are interested in studying where the most common occurrences in an event are in demographic analysis or economic activity. Hot spot analysis is one of the most important and best analyzes that can answer these questions. In principle, this statistic is the same as hot spots and cold spots; Which is as follows:

Modeling changes
Data are divided into two categories depending on whether or not they contain the spatial dimension of the tolls: a) Spatial data that includes both feature and spatial information of the toll; For example, the rate of building density for a place in different time periods is non-spatial data, but the rate of building density in different locations is spatial data and the spatial component of the data may be very useful in understanding why building rates change. The difference between spatial and non-spatial data is important because many statistical techniques formed for non-spatial data to analyze spatial data are not reasoned. Spatial data and local analysis have unique properties and problems that require the use of different sets of statistical modeling techniques and methods.
In this paper, in order to obtain changes in the employment rate of rural women, the employment rate of all three periods was calculated and the maps of hot spots of each period were obtained. it was prepared. The percentage formula for the values of spatial-temporal changes is as follows:
Percentage of Change=(Values of final year-Values of initial)/Values of initial*100
Data: Employment data are recorded in the population and housing census. We use the employment data of rural women in Isfahan province in 2006, 1996 and 2011.
Procedure of research:
1- Calculating the employment rate of women
2- Calculating the index of Moran and G
3- Preparing a map of hot spots
4- Calculate the rate of two-dimensional changes relative to each other
5- Preparing a map of spatial-temporal changes and chart of changes
6- Cartography
7- Data analysis

Results and discussion:
Major changes between 1996, 2006 and 2011 can be seen in the Hot Spot maps of the employment index. In the maps related to the spatial pattern of women's employment in low values, a large area with a north-south direction has been formed from rural areas of northern cities of Isfahan to rural areas of Semirom city. In 2006, this area was divided into two parts. The western area, which includes the rural areas of Golpayegan, Khansar, Frieden and Fereydunshahr. The larger area still covers the central and southern parts of the province. In 2011, this cold spot in the form of a circle covered the rural areas around Isfahan's Kalatshahr and neighboring cities. Hot spots can still be seen in the eastern part of Isfahan and Khoro Biabank, Ardestan and Natanz. The research findings indicate spatial changes in women's employment over time, around the metropolis of Isfahan and the cities around the low employment zone. More than 60 rural areas of the province have been unchanged in the employment index of women, and the villages of the west and south have had the most positive changes, and some villages of Nain, Ardestan and Isfahan have had negative changes.
Conclusion:
What is clear from the spatial model of women's employment is that the central part of Isfahan province with its dominant industrial and service characteristics has affected its surrounding villages and the villages of these areas have mainly taken on an urban function, which has caused women to have less share than men. Have employment opportunities. This is self-evident and confirms the lack of structural changes for the employment of rural women in these areas, which will lead to individual dissatisfaction and ultimately social dissatisfaction with the increase in women's literacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women
  • Employment
  • Spatial Temporal changes
  • Rural areas
  • Isfahan
  1. آگهی، حسین و پزشکی‏زاده، غلامرضا، 1387، ارزش‏یابی کار زنان روستایی در کشورهای در حال توسعه، تهران، فصل‏نامة اقتصاد کشاورزی و توسعه، ش 28، صص ۱۸۱-212.
  2. امینی، علیرضا و کریمی، شیوا، 1392، تحلیل رابطة آزادسازی تجاری و اشتغال زنان در ایران: مطالعة موردی کارگاه‏های صنعتی، پژوهشنامة بازرگانی، ش 67، صص ۱۸۳ـ209.
  3. باقری، شهلا، 1382، اشتغال زنان در ایران، تهران: روابط عمومی شورای فرهنگی اجتماعی زنان.
  4. چمبرز، رابرت، 1376، توسعة روستایی: اولویتبخشی به فقرا، ترجمة مصطفی ازکیا، تهران: دانشگاه تهران.
  5. دادورخانی، فضیله، 1385، توسعة روستایی و چالش‏های اشتغال زنان روستایی، فصل‏نامة پژوهشهای جغرافیایی، ش ۵۵، صص ۱۷۱-188.
  6. دادورخانی، فضیله؛ دربان آستانه، علیرضا؛ نجارزاده، محمد؛ ترابی، ذبیح‏الله و هاجری، بهرام، 1397، تحلیل رابطة آزادسازی تجاری و اشتغال زنان در ایران: مطالعة موردی کارگاه‏های صنعتی، فصل‏نامة برنامه‏ریزی منطقه‏ای، س ۸، ش ۳۲، صص ۱-10.
  7. روشن‏نیا، داوود، 1394، بررسی نقش زنان روستایی در توسعه و موانع و محدودیت‏های آنان، مجلة کار و جامعه، دورة ۱۰، ش ۱۹۰، صص ۸۲ـ98.
  8. زنجانی، حبیب‏اله و بیات، معصومه، 1389، بررسی تأثیر اشتغال بر کیفیت زندگی زنان شهر مشهد 1388، مجلة مطالعات توسعة اجتماعی ایران، دورة ۲، ش ۲، صص ۱۷۱ـ190.
  9. شادی‏طلب، ژاله، 1381، توسعه و چالش‏های زنان ایران، تهران: قطره.
  10. عباسیان، مجتبی؛ ابراهیم‏زاده اسمین، حسین؛ ناظریان، نورمحمد و ایرندگانی، یـونس، 1390، بررسی وضعیت فعالیت و اشتغال زنان در استان سیستان و بلوچستان، فصل‏نامة زنان و خانواده، س ۵، ش ۱۷، صص147 ـ178.
  11. علیایی، محمدصادق و دهقان نیستانکی، مهدی، 1391، بررسی توانمند‏ی‏های اقتصادی زنان قالیباف تکاب اقشار و نقش آنان در توسعة روستایی‏، مطالعات توسعة اجتماعی ایران‏، ش ۱‏، س ۵، صص ۶۷-81.
  12. علی‏بیگی، امیرحسین و زرافشانی، کیومرث، 1386، تحلیل جنسیتی فعالیت‏های کشاورزی در روستاهای شهرستان کرمانشاه: توصیه‏هایی برای عاملان توسعة روستایی‏، مطالعات توسعة اجتماعی ایران‏، دورة ۵‏، ش ۲، صص ۸۹-111.
  13. فرجی سبکبار، حسن‏علی؛ سلمانی، محمد؛ هاجری، بهرام و ترابی، ذبیح‏الله، 1397، تحلیل فضایی الگوی اشتغال زنان روستایی کشور در بخش صنعت، فصل‏نامة مطالعات اجتماعی- روانشناختی زنان، س ۱۵، ش ۱، صص ۷۳-97.
  14. قادرزاده، امید و یوسفوند، حجت‏اله، 1391، سنجش عوامل جامعه‏شناختی مؤثر در مشارکت مدنی زنان، مجلة زن در توسعه و سیاست، دورة ۱۰، ش ۴، صص ۱۰۱ـ126.
  15. کولایی، الهه و طاهری، ابراهیم، 1390، تأثیر توانمندسازی زنان بر توسعة روستایی در ایران، مجلة تحقیقات زنان، س ۵، ش ۱.
  16. گوگردچیان، احمد؛ طیبی، سیدکمیل و قضاوی، عفت، 1393، اثر اشتغال زنان بر شکاف درآمدی جنسیتی در ایران (۱۳۷۰-13۹0)‏، فصل‏نامة تحقیقات مدلسازی اقتصادی، ش ۱۷، صص ۱۴۵ـ169.
  17. نوری، سیدهدایت‏اله و علی‏محمدی، نرگس‏، 1388، تحلیلی بر فعالیت‏های اقتصادی زنان روستایی (مطالعةی موردی: منطقة براآن- شهرستان اصفهان)، مجلة جغرافیا و برنامهریزی محیطی، س ۲۰، ش ۲، صص ۸۷ـ104.
  18. یزدخواستی، بهجت و احمدی، وکیل، ۱۳۸۶، بررسی وضعیت فعالیت و اشتغال زنان در ایران با تأکید بر سرشماری 1385‏، مجلة مطالعات زنان، س ۱، ش ۳، صص ۱ـ22.
  19. Agahi, H. and Pezeshkizadeh, G., 1999, Evaluating the work of rural women in developing countries, Tehran, Quarterly Agricultural Economics and Development, No. 28, PP. 181-212.
  20. Amini, AR. and Karimi, Sh., 2013, Analysis of the relationship between trade liberalization and employment of women in Iran. Journal of Business, Vol. 67, PP. 183-209.
  21. Bagheri, Sh., 2003, Women's Employment in Iran, Publisher: Public Relations, Women's Social Cultural Council.
  22. Chambers, R., 1997, Rural Development: Prioritizing the Poor, translated by Mostafa Azkia, Tehran: University of Tehran.
  23. Dadvarkhani, F., 2006, Rural development and women's employment challenges, Geographical Research Quarterly, Vol. 55, No. 1, PP. 171-188.
  24. Dadvarkhani, F.; Darban astane, A.; Najjarzadr, M.; Torabi, Zabih allah, and Hajari, Bahram, 2019, Spatial analysis of Iranian rural women's employment pattern in services sector. Geographical Research Quarterly, Vol. 8, No. 32, PP. 1-10.
  25. Roshanniya, D., 2015, Investigating the role of rural women in their development, barriers and limitations. Social, economic, Scientific and cultural monthly magazine of work and society. Vol. 190, PP. 82-98.
  26. Zanjani, H. and Bayat, M., 2010. The effect of influencing the employment of women in Mashhad, Journal of Contemporary Sociology, Vol. 2, No. 2, PP. 171-190.
  27. Shadi Talab, ZH., 2002, Development and Challenges of Iranian Women, Tehran: Ghatre Publication.
  28. Abbasian, M.; Ebrahimzadeh A., Hossein; Noor Mohammad, N. and Eirandgani, Y., 2011, Reviewing the Status of Women's Employment and Employment in Sistan and Baluchestan Province, Women and Family, Vol. 5, No. 17, PP. 147-178.
  29. Aliaei, M. and Dehghan Nistanaki, M., 2010, Study of economic capabilities of women carpet weavers of Takab strata and their role in rural development, Social Development Studies of Iran, Vol. 5, No. 1.
  30. Alibeigi, A., 2007, Gender Analysis of Agricultural Activities in the Villages of Kermanshah: Recommendations for Development Agents, Women Studies, Vol. 5, No. 2., PP. 89-111.
  31. Faraji Sabokbar, H.A.; Salmani, Mohammad; Hajari, Bahram and Torabi, Zabihallah., 2017, Spatial Analysis of Employment Patterns of Rural Women in Industrial Sector in Iran. Quarterly Journal of Women's Social-Psychological Studies, Vol. 15, No. 1, PP. 73-97.
  32. Qaderzadeh, Omid., Yousefvand, H. 2012. Assessing Sociological Factors Affecting Women's Civic Participation, Quarterly Journal of Women in Development and Politics, Vol. 10, No.4., PP. 101-126.
  33. Kolaei, E. and Taheri, E., 2011, The Impact of Women's Empowerment on Rural Development in Iran, Women's Quarterly: Rights and Development) Women's Research, Vol. 5, No. 1.
  34. Googerdchian, A.; Tayyebi, K. and Ghazavi, E., 2014, Effect of Female Employment on Gender Income Gap in Iran (1991-2011). Journal of Economic Modeling Research, Vol. 5, No. 17, PP. 145-169.
  35. Nouri, H. and Ali Mohammadi, N., 2009, Analysis of Economic Activities of Rural Women, A Case Study of Baraan Region in Isfahan, Journal of Geography and Environmental Planning, Vol. 2, No. 2, PP. 87-104.
  36. Yazdkhashti, B. and Ahmadi, V., 2007, A survey on the status of women's employment and activity in Iran, with emphasis on the 2006 census, Women's Studies, Vol. 1, No. 3, PP. 1-22.
  37. Anchor, R. and Catherine, H., 2000, Theories of Gender Inequality, Labor Market Attachment in Iran, Tehran: Roshangar Publishing.
  38. Chen, X.; Li, B.L. and Zhang, X.S., 2008, Using spatial analysis to monitor tree diversity at large scale: a case study in Northeast China transect. Journal of Plant Ecology, Vol. 1, No. 2, PP. 137-141.
  39. Coleman-Jensen, A.J., 2009, Working for Peanuts: Food Insecurity among Nonstandard Workers' Households, Journal of Family and Economic, Vol. 12, PP. 14-25.
  40. Cutter, S. and Finch, C., 2008, Temporal and Spatial Changes in Social Vulnerability to Natural Hazards, DOI: 10.1073/pnas.0710375105.
  41. Dray, S.; Said, S. and Debias, F., 2008, Spatial ordination of vegetation data using a generalization of wartenberg’s multivariate spatial correlation. Journal of Vegetation Science, Vol. 19, No. 1, PP. 45-56.
  42. Hartley, M.; Popay, J. and Plewis, I., 1992, Domestic conditions, paid employment and women's experience of ill‐ Sociology of Health & Illness, Vol. 14, No. 3, PP. 313-343.
  43. https://www.un.org/womenwatch/feature/ruralwomen/facts-figures.html
  44. ILO: ILOSTAT, 2018.
  45. Jackson, M.C. and Waller, L.A., 2005, Exploring Goodness -of-fit and spatial correlation using components of Tango's Index of spatial clustering. Geographical Analysis, Vol. 37, No. 4, PP. 371-382.
  46. Lashgarara, F.; Roshani, N. and Omidi Najafabadi, M., 2011, Influencing factors on entrepreneurial skills of rural women in ilam city, Iran. Africm Journal of Business Management, Vol. 5, No. 14, PP. 36-40.
  47. Liu, Q. and Shi, Z., 2017, Analysis on the Willingness of Rural Women's Moving to Towns in Henan Province. Proceedings of the 2017 3rd International Conference on Humanities and Social Science Research. https://doi.org/10.2991/ichssr-17.2017.108.
  48. Mathur, M., 2015, Spatial autocorrelation analysis in plant population: An overview, Journal of Applied and Natural Science, Vol. 7, No. 1, PP. 501-513.
  49. Mayhew, S., 2004, Dictionary of Geography, Oxford University Press.
  50. Sánchez-Martín, J.; Rengifo-Gallego, J. and Blas-Morato, R., 2019, Hot Spot Analysis versus Cluster and Outlier Analysis: An Enquiry into the Grouping of Rural Accommodation in Extremadura (Spain). International Journal of Geo-Information, https://doi.org/10.3390/ijgi8040176.
  51. Sanders, L., 2007, Models in Spatial Analysis.
  52. Srivastava, N. and Srivastava, R., 2010, Women, Work, and Employment Outcomes in Rural India. Economic and Political Weekly, Vol. 45, No. 28, PP. 49-63.
  53. Statistics Center of Iran, 2011, www.amar.org.ir
  54. Waldron, I.; Weiss, C. C. and Hughes, M. E., 1998, Interacting effects of multiple roles on women's health. Journal of health and social behavior, PP. 216-236.
  55. Zulu, L. and Kalipeni, E., 2014, Analyzing spatial clustering and the spatiotemporal nature and trends of HIV/AIDS prevalence using GIS: the case of Malawi, 1994-2010.