بررسی رابطة‏‏ متقابل امنیت و توسعه در مناطق مرزی ایران (مطالعة موردی: شهرستان‏ های استان سیستان و بلوچستان)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مهندسی شهرسازی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 کارشناس‏ارشد شهرسازی (برنامه‏ریزی منطقه‏ای)، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 استادیار گروه هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

منطقة‏ جنوب شرق کشور و درواقع استان سیستان و بلوچستان به لحاظ توسعه در جایگاه نامناسبی قرار دارد که با توجه به پتانسیل‏ های بالقوة خود ملزم به بحث و بررسی است. هدف از پژوهش حاضر تبیین رابطة امنیت و توسعة شهرستان ‏های استان در جهت یافتن عواملی است که تنش‏های موجود را کاهش دهد و نیز دست‏یابی به راهکارهایی جهت برقراری توسعة نسبی و پایدار در سطح منطقه. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و از نوع تحقیقات علمی است و بر اساس ماهیت از دو روش توصیفی‏- تحلیلی و همبستگی استفاده شده است. نخست امنیت و ابعاد آن طی مطالعات کتابخانه ‏ای و میدانی با استفاده از تکنیک اِی.اِچ.پی[1] ارزیابی شد. سپس، توسعه و ابعاد آن با توجه به شاخص‏های منتخب در سطح هر شهرستان با روش تاکسونومی بررسی شد و با روش همبستگی ارتباط میان ابعاد امنیت و توسعه در سطح استان آزمون پیرسون گرفته‏ شد. نتایج حاکی است که امنیت و ابعاد آن با توسعه و ابعاد آن شامل توسعة‏ اجتماعی، فرهنگی، و اقتصادی ارتباط چشم‏گیری دارد و تغییر در هر بُعد از امنیت تأثیر بسزایی در توسعه و ابعاد آن خواهد داشت و بالعکس. فقط در زمینة‏ توسعة‏ زیربنایی همبستگی معنادار حاصل نشد که با توجه به اینکه استان از لحاظ استقرار دارای فرصتی یگانه در میان همة استان‏ های کشور است، توجیه ‏شدنی است. درنهایت، بین امنیت و توسعه رگرسیون گرفته‏ شد که بر اساس نتایج 6/91 درصد از توسعة‏ استان را می‏توان با برنامه‏ ریزی در راستای بهبود امنیت استان تبیین کرد.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the interrelationship between security and development in Iran's border regions (Case study: counties of Sistan and Balouchestan province)

نویسندگان [English]

  • Naber Zali 1
  • Safoora Heydari 2
  • Saman Abizade 3
1 Faculty member and associate professor of urban planning department, Faculty of Architecture and Art, Guilan University
2 Urban Planning Departmet, University of Guilan
3
چکیده [English]

Extended Abstract

Introduction
Security is the most basic need of any society and the most important factor for the sustainability of social life. Geographical injustices and unbalanced development of geographical parts of the country may damage national solidarity and unity. Due to the geopolitical situation, ethnic composition and historical situation in the southeast of Iran, sensitive security conditions have been formed and security policies in these border regions have often hindered the development of these regions. Therefore, the present study intends to examine the ranking of counties in terms of security indicators in the province level and the extent of its interaction with the development of these counties, in order to provide a course of action for planning to promote development at the county level. And it can also play an important role in the government's strategic planning to improve and develop these regions.
This study is an applied and scientific research, and considering that the main factor studied in the research is the deprivation of Sistan and Baluchestan province; the research purpose is to explain the relationship between security and development of counties in Sistan and Baluchestan province in order to find the factors that reduce existing tensions and achieve courses of action to establish relative and sustainable development in the region.

Methodology
The statistical population of this research is the counties of Sistan and Baluchestan province, Zahedan, Zabol, Zahak, Helmand, Khash, Iranshahr, Delgan, Saravan, Sib va Sooran, Sarbaz, Zaboli, Nikshahr, Chabahar and Konarak, which are included in eight groups based on similar features and available information. This study is applied based on the purpose and is of the type of scientific research; based on the nature and method, two descriptive-analytical and correlation methods are used, the nature of the data used is quantitative and these data collected through field and documentary information. First, security and its dimensions are evaluated during library and field studies using AHP technique, then in each county, the development and its dimensions are examined according to the extracted indicators by taxonomy method, and Pearson correlation method is used to determine the relationship between the dimensions of security and development in the province level.

Results and discussion
In the correlation test between security (including the sum of indicators) and development and its dimensions; Security was significantly correlated with overall development, socio-cultural development and economic development. According to the mentioned results, the correlation between security and all three components is very strong and has the highest correlation with socio-cultural development. This shows that development can be improved in general and in socio-cultural and economic dimensions by planning to expand and establish security (including the sum of indicators) in the counties of Sistan and Baluchestan province.
Then, the correlation test between social security with development and its dimensions were performed; Social security has been significantly correlated with general development, socio-cultural development, and economic development. According to the results, the correlation of social security with all three components is very strong and has the highest correlation with general development. The test results show that it is possible to improve development in general and in socio-cultural and economic dimensions by planning to expand and establish social security in the counties of Sistan and Balouchestan province.
In the correlation test between economic security and development and its dimensions, economic security has a significant correlation with general development, socio-cultural development and economic development. According to the results, the correlation of economic security with all three components is very strong and has been most correlated with general development. This result shows that development can be improved in general and in socio-cultural and economic dimensions by planning for the expansion and establishment of economic security in the counties of Sistan and Balouchestan province.
In the test of the correlation between political security and development and its dimensions; Political security has been significantly correlated with general development, socio-cultural development, and economic development. The correlation between political security and all three components is very strong and has been most correlated with socio-cultural development. This result shows that development can be improved in general and in socio-cultural and economic dimensions by planning for the expansion and establishment of political security in the counties of the province.
According to the test results, none of the security dimensions have significantly correlated with infrastructure development in Sistan and Balouchestan province. And finally, a regression test was performed between security (including total dimensions) and development (including total indicators). According to the results, 91.6% of the development of the counties of the province can be planned and established by strengthening the indicators of security that have a positive impact and weakening the indicators of security that have a negative impact on security in the province level.

Conclusion
According to the results obtained from correlation tests between variables and regression tests, security and its dimensions with development and its dimensions in border regions have a direct and two-way relationship with each other with a high correlation coefficient. In other words, development and security interact in border regions, so that any action in the process of achieving security has a direct impact on the process of achieving development and vice versa. Thus, areas with high security coefficient are more developed than areas with low security coefficient. However, according to the test results, infrastructure development is not correlated with any of the security dimensions, which can be justified due to the special and strategic location of the province. The results show that the present study is in line with the theoretical basis of the research, which is an attitude toward mutual understanding of security and development, and confirms the prevalence of this attitude (except in a few cases) in this region and indicate that security and development in border regions is directly related to national development and security, and any action that affects the security or development of the border regions will have an impact with variable ratios on national development and security.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security
  • Development
  • Sistan-and-Balouchestan
  • Planning
  • border regions

مراجع

  1. احمدی­پور، زهرا و طهمورث حیدری موصلو و اکبرمیرجلالی ،1390، تبیین عوامل ناامنی در جنوب شرق ایران، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات امنیت اجتماعی، دوره2، شماره 27، صص 44-13.
  2. احمدی­پور، زهرا و حسین مختاری­هشی و عبدالرضا رکن­الدین افتخاری و نرگیس وزین، 1386، بررسی روند شتاب توسعه یافتگی فضاهای سیاسی - اداری «مطالعه موردی: استان­های ایران در برنامه­های اول تا سوم توسعه (1383-1368)»، فصلنامه ژئوپلیتیک، دوره3، شماره7، صص 49-22.
  3. اطاعت، جواد و سیده زهرا موسوی، 1390، رابطه متقابل امنیت ناحیه ای و توسعه یافتگی فضاهای سیاسی با تأکید بر سیستان و بلوچستان، فصلنامه ژئوپلیتیک، دوره7، شمار21، صص 87-70.
  4. بریمانی، فرامرز و هادی راستی و میثم دهقانی و راضیه جهانتیغ، 1397، تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و عوامل تهدیدکننده امنیت، موردشناسی: سکونتگاه­های مرزی استان سیستان و بلوچستان، جغرافیا و آمایش شهری-منطقه­ای، شماره 26،صص 178-159.
  5. پورتال استان سیستان و بلوچستان،1393، sbportal.ir، چهارشنبه، 17/10/1393، ساعت 56 : 09.
  6. پیشگاهی­فرد، زهرا و مهدی میرزاده کوهشاهی،1390، تبیین موانع مدیریت بهینه­ی مرزهای ج.ا. ایران و پاکستان، فصلنامه­ راهبرد دفاعی، سال نهم، شماره­ی 35،
  7. پیشگاهی­فرد، زهرا و ناصر سلطانی­خلیفانی، پاییز 1388، تحلیل سیاست­های آمایش سرزمینی ایران و ترکیه در مناطق مرزی همجوار، فصلنامه­ پژوهش­های جغرافیایی انسانی، شماره­69، صص 27-17.
  8. جودی گل­لر، پویا، 1398، برساخت­ داوری­های برنامه­ریزان در رهیافت فرهنگِ برنامه­ریزی، دانش شهرسازی، دوره3، شماره1، صص 69-55.
  9. حافظ­نیا، محمدرضا ،1396، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد : انتشارات پاپلی، 534 صفحه.
  10. حافظ­نیا، محمدرضا و ابراهیم رومینا ،1384، تحلیل ظرفیت­های ژئوپلیتیک سواحل جنوب شرق ایران در راستای منافع ملی (فضای مورد غفلت)، مجله جغرافیا و توسعه، شماره6، صص 20-5.
  11. حافظ­نیا، محمدرضا، 1381، رابطه متقابل امنیت و دفاع با آمایش سرزمین، مجموعه مقالات همایش و دفاع سرزمینی، تهران: انتشارات دانشگاه امام حسین.
  12. حیدری، صفورا، 1393، بررسی رابطه­ی متقابل امنیت و توسعه در مناطق مرزی(مطالعه موردی: استان سیستان و بلوچستان)، پایان­نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته­ شهرسازی(برنامه­ریزی منطقه­ای)، دانشگاه گیلان، دانشکده معماری و هنر.
  13. رفیعیان، مجتبی، ایرج قاسمی و کمال نوذری، 1398، صورت­بندی جدید از مفهوم گفتمان عدالت فضایی چارچوبی برای تحلیل شهر تهران، دانش شهرسازی، دوره3، شماره3، صص 44-21.
  14. زرقانی، هادی ،1386، مقدمه­ای بر شناخت مرزهای بین­المللی، تهران : انتشارات دانشگاه علوم انتظامی.
  15. سعیدی، علی­اصغر و خالد اسماعیل‌زاده، 1389، مرزها و امنیت اجتماعی، چالش­های فراروی امنیت در مناطق مرزی و راهکارهای اجرایی آن، فصلنامه علمی-تخصصی جامعه امن کردستان.
  16. طاوسی، تقی، محمد اسکندری­ثانی و محمود حسین­زاده کرمانی، 1391، قابلیت­ها و تنگناهای توسعه محور شرق در شرایط امروز ایران و منطقه­، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال سوم، شماره دوازدهم، صص 100-79.
  17. عبدالی، ابراهیم، حسین کلانتری خلیل آباد و یعقوب پیوسته­گر، 1398، تحلیل فضایی-کالبدی نواحی شهری بر اساس شاخص­های رشد هوشمند شهری(نمونه موردی: شهر یاسوج)، دانش شهرسازی، دوره3، شماره2، صص 97-83.
  18. عزتی، نصرالله، اسفندیار حیدری پور و ناصر اقبالی، 1390، نقش و جایگاه آمایش مناطق مرزی در نظام برنامه‌ریزی (مطالعه موردی : مناطق مرزی ایران)، فصلنامه علمی-پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال سوم، شماره چهارم، صص198-179.
  19. عندلیب، علیرضا و شریف مطوف، 1388، توسعه و امنیت در آمایش مناطق مرزی ایران، باغ نظر، دوره6، شماره12، صص76-57.
  20. عندلیب، علیرضا،1380، نظریه­ی پایه و اصول آمایش مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دانشکده­ فرماندهی و ستاد، دوره عالی جنگ.
  21. عندلیب، علیرضا، 1379، آمایش مناطق مرزی، رساله­ دکتری، رشته­ شهرسازی، پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران.
  22. قنبری، حکیمه و شهریور روستایی، 1392، بررسی اولویت­های برنامه­ریزی و آمایش مناطق مرزی در استان آذربایجان شرقی با به کارگیری مدل تحلیل شبکه (ANP)؛ آمایش سرزمین، دوره­5، شماره­2(پیاپی9)، صص 360-335.
  23. کاویانی راد، مراد و فرزانه ساسان­پور و حمیدرضا نصرتی، 1398، واکاوی مفهوم امنیت آب از منظر جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال پانزدهم، شماره اول، صص 59-23.
  24. گزارش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان سیستان و بلوچستان، 1391، معاونت برنامه­ریزی(دفتر برنامه‌ریزی و بودجه)، امور نشر: استانداری.
  25. محمدپور، صابر و سارا امیری، 1399، تدوین و ارزیابی راهبردهای توسعه یکپارچه الگوهای حمل و نقل در راستای پایداری با بکارگیری فرآیند تحلیل شبکه­ای(مطالعه موردی: استان کرمان)، دانش شهرسازی، دوره4، شماره2، صص 143-115.
  26. ملازهی، پیرمحمد، 1380، تحولات سیاسی-ایدئولوژیک در بلوچستان، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم، شماره­8، صص106-89
  27. مویر، ریچارد، 1379، درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمه­ دره میرحیدر، تهران : انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
  28. میرمحمدی، سیدمحمد، 1384، توسعه و امنیت، فرهنگ اندیشه، سال 4، شماره 14و 15، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. صص 162-122.
  29. نامی، محمدحسن و علی محمدپور، 1390، آمایش مناطق مرزی با تأکید بر ج.ا.ایران، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال 9، شماره 35.
  30. نظرپور، محمدنقی، 1378، ارزش­ها و توسعه، تهران: انتشارات پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  31. ویسی، هادی و شهناز محمدی­نژاد، 1395، تأثیر قاچاق مواد مخدر بر امنیت اجتماعی مطالعه موردی: استان کرمان، جغرافیا و توسعه، شماره 42، صص 126-107.
  32. یاری، حامد و جعفر هزار جریبی، 1391، بررسی رابطه احساس امنیت و اعتماد اجتماعی در میان شهروندان (مطالعه موردی ساکنان شهر کرمانشاه)، پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال اول، شماره چهارم. صص 58-39.
  33. یغفوری، حسین و جاسم بهشتی­فر، 1391، تحلیل ظرفیت­ها و محدودیت­ها در راستای توسعه منطقه­ای با تأکید بر آمایش مناطق مرزی ایران مطالعه موردی: استان سیستان و بلوچستان، همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت؛ چالش­ها و رهیافت­ها.
  34. Dikshit, Ramesh Dutta, 2000, Political Geography the Spitiality of Politics, Third Edition, New Delhi, Tata McGraw-Hill Education.
  35. Fanni, Zohreh; Khakpour, Barat Ali and Heydari, Akbar, 2014, Evaluating the regional development of border cities by TOPSIS model (case study: Sistan and Baluchistan Province, Iran), Sustainable Cities and Society, Vol. 10, PP. 80-86.
  36. Gregory, Derek; Johnston, Ron; Pratt, Geraldine; Watts, Michael J. a nd Whatmore, Sarah, 2009, The Dictionary Of Human Geography, 5th Edition, New York, John Wiley & Sons.
  37. Harbottle, Michael, 2002, Global Boundaries, World Boundaries, in: Clive H. Schofield (Editor); Vol. 1, Taylor & Francis e-Library, London and New York.
  38. Niebuhr, A., 2005, The impact of EU enlargenment on Europesn border region, HWWA Discussio.
  39. Sharifzadegan, Mohammad Hossein; Joudi Gollar, Pouya and Azizi, Hamid, 2011, Assessing the strategic plan of tehran by sustainable development approach, using the method of Strategic Environmental Assessment(SEA), Procedia Engineering, Vol. 21, PP. 186-195.
  40. Zali, ; Rahimpoor, M.; Saed Benab, Saeid.; Molavi, Mehrnaz and Mohammadpour, Saber, 2016, The distribution of public services from the perspective of sustainable spatial equality in the Tabriz Metropolitan in Iran. eMA-Journal of Land Use, Mobility and Environment, Vol. 9, No. 3, PP. 287-304.
  41. Zali, and Abizadeh, S., 2013, Analyzing Urban Green Space Function Emphasizing Green Space Features in District 2 of Tabriz metropolis in Iran. Anuario do Instituto de Geociencias, Vol. 36, No. 1, https://www.semanticscholar.org/paper/Analisando-a-Fun.
  42. Zali, ; Rabbani, T. and Vahidi Motti, V., 2015, Application of prospective structural analysis for identification of strategic variables in the future development of Baneh City in Iran. European Spatial Research and Policy, Vol. 22, No. 1, PP. 153-171.
  43. Zali, ; Abizadeh, S. and Baghernia, A., 2013, New urbanism and urban design: Tools for changing behavioral patterns of the citizens, Int J Nat Eng Sci., Vol.7, No. 1, PP. 31-36.
  44. Ahmadipour, Z., Heidari Mouslou, T., Mirjalali, A. (2011). Expressing Factors Contributing to Insecurity in South-east of Iran. Societal Security Studies, 2(27), 13-44.
  45. Ahmadypur, Z., Mokhtari Hashi, H., Roknoddin Eftekhari, A., Vazin, N. (2007). Study of the Pace of Development of Political-Administrative Spaces in Iran Case study: Iran's Provinces in 1st to 3rd Development Plans (1989-2004). Geopolitics Quarterly, 3(7), 22-49.
  46. Ettaat, J., Mousavi, Z. (2011). The Relationship between Regional Security and Development of Political Spaces Case Study: Sistan and Baluchistan Province in Iran. Geopolitics Quarterly, 7(21), 70-87.
  47. Barimani, D., Rasti, H., Dehani, M., Jahantigh, R. (2018). Analysis the Relationship of Social Capital and Threatening Factors of Security (Case Study: Border settlements of Sistan and Baluchestan). Geography and Territorial Spatial Arrangement, 8(26), 159-178. doi: 10.22111/gaij.2018.3632
  48. Pishgahhfard, Z., Mirzadeh kouhshahi, M. (2011). Explaining the obstacles to optimal border management between Iran and Pakistan, Journal of Defense Strategy, Vol9 (35)
  49. Pishgahi Fard, Z., Soltani Khalifani, N. (2009). An Analysis on Land Use Policies by the Governments of Iran and Turkey in Neighbor Border Regions. Human Geography Research, 42(69), 17-27.
  50. Joodi Gollar, P. (2019). Construction of the Planners’ Judgments in the Planning Culture Approach. Urban Planning Knowledge, 3(1), 55-69. doi: 10.22124/upk.2019.13449.1208
  51. Hafeznia, M.M. (2017). Geopolitical principles and concepts, Mashhad, Papoli Publication.
  52. Hafeznia, M.M. Roomina, E. (2005), Analysis of the geopolitical capacities of the southeastern coasts of Iran in line with national interests,Journal of Geography & Development, Vol6, PP 5-20
  53. Hafeznia, M.M., (2002). The Relationship between Security and Defense and Land Management, Conference Proceedings and Territorial Defense, Tehran, Imam Hossein Publication
  54. Heidari, S. (2014), Investigating the relationship between security and development in border areas.Case study: Sistan and Baluchestan province, M.A Thesis, Regional Planning, Univetsity of Guilan.
  55. Rafieian, M., Ghasemi, I., Nouzari, K. (2019). A New Formulation of the Concept of the Spatial Justice Discourse: A Framework for the Analysis of Tehrān City. Urban Planning Knowledge, 3(3), 21-44. doi: 10.22124/upk.2019.14284.1281
  56. Zarghani, H. (2007), Recognition of international borders, Tehran, University of Enforcement Sciences Publications
  57. Saeedi, A.A., Esmaeilzadeh, K.,(2010), Boundaries and social security. Challenges to security in border areas and executive solutions, Journal of Security society of Kurdistan
  58. Eskandari Sani, M., Tavoosi, T., Hosseinzade Kermani, M. (2012). Capabilities and Threats of East Corridor Development in the current situation of Iran and Region. Journal of Urban - Regional Studies and Research, 3(12), 79-100.
  59. Abdali, E., Kalantari Khalilabad, H., Peyvastehgar, Y. (2019). Spatial - Physical Analysis of the Urban Areas Based On the Smart Growth Indicators (Case Study: Areas of Yāsuj City). Urban Planning Knowledge, 3(2), 83-97. doi: 10.22124/upk.2019.13163.1190
  60. Ezatti, N., Heidaripour, E., Eghbali, N., (2011), The Role of border spatial planning, Journal of New approachs in human geography, Vol3, N.4, Pp: 179-198
  61. Andalib, A., Mottavaf, S.(2009).Principle of iran borders spatial planning, Tehran, Faculty of Leadesrship
  62. Ansalib, A. (2000), border region spatial planning, Ph.D Thesis, Urban Planning, University of Guilan
  63. Ghanbari, H., Roostaei, S. (2013). Evaluation Priorities in Planning and Spatial Planning of Border Areas in East Azarbaijan Using Network Analysis Process (ANP). Town and Country Planning, 5(2), 335-360. doi: 10.22059/jtcp.2013.50037
  64. Nosrati, H., Kaviani rad, M., Sasanpour, F. (1398). A Foucauldian Analysis of "Water security "Concept in Terms of Political Geography and Geopolitics. Geopolitics Quarterly, 15(53), 23-59.
  65. Mohammadpour, S., Amiri, S. (2020). Preparation and Assessment of Integrated Development Strategies of Transport Patterns for Sustainability, Using Analytic Network Process (Case Study: Kerman Province). Urban Planning Knowledge, 4(2), 115-143. doi: 10.22124/upk.2020.13260.1198
  66. Mollazehi, P. (2001). Political developments in Balochistan, Journal Of national studies, Vol2, N.8. PP: 89-106
  67. Moyer, R. (2000), A New Principle on Political Geography, Translate by Mirheidar, Tehran, Geographical organization Publication 
  68. Mirmohammadi, S.M, (2005), Development and Security, Knowledge Culture, Vol4, N14, PP: 122-162
  69. Nami, M.H., Mohammadpour, A. (2011), Border Region Spatial Planning emphasis in Iran, Journal of Defence Strategy, V.9, N. 35
  70. Nazarpour, M.N. (1999), Values and Development, Teharn, Culture and Islamin Idia Publication.
  71. Veisi, H., Mohamadinejad, S. (2016). Study the Impact of Drug Smuggling on Societal Security Case Study: Kerman Province. Geography And Development Iranian Journal, 14(42), 107-126. doi: 10.22111/gdij.2016.2346
  72. Yari, H., Hezarjaribi, J., (2011), A Study of the Relationship between Feeling of Security and Social Trust among Citizens of Kermanshah City, Strategic research on security and social order, V.1, N.4. PP:39-58
  73. Yaghfoori, H., Beheshtifar, J., (2012) Analysis of capacities and constraints in the direction of regional development with emphasis on the management of Iran's border areas Case study of Sistan and Baluchestan province, National Conference on Border Cities and Security; Challenges and approaches
  74. Beheshti, MB. & N. Zali. (2012). Identify key factors of regional development planning approach based on scenarios: A Case Study of East Azerbaijan province. Journal of Human science teachers and Spatial Planning. 1, pp: 41-63. (in persian).
  75. Pourmohammadi MR, Hosseinzadeh Dalir K, Ghorbani R, Zali N. Reengineering the planning process with emphasize on using foresight. Geogr Dev. 2011;8(20):37-58.
پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 53، شماره 3
مهر 1400
صفحه 1143-1163

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 14 مرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 16 مهر 1399
  • تاریخ پذیرش: 18 مهر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار