تحلیل اثرات احساس تعلق مکانی بر مشارکت روستائیان دراجرای طرح هادی مطالعه موردی: استان زنجان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، اقتصاد، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

2 کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، دانشگاه آزاد قزوین، قزوین، ایران

چکیده

سطح‌بندی خدمات گردشگری معیاری برای تعیین مرکزیت و زیرساخت‌های موردنیاز و همچنین تعدیل نابرابری بین نواحی است. گردشگری به صنعت خدماتی در جوامع مختلف بین‌المللی تبدیل شده‌است و امروزه با پیشرفت روش‌های آماری و رایانه‌ای در مطالعات جغرافیایی، استفاده از شاخص‌های متنوع در زمینه‌های گوناگون، متداول‌ترین روش‌ها در سطح‌بندی خدمات گردشگری هستند. هدف پژوهش حاضر سطح‌بندی فضای دسترسی به خدمات گردشگری شهر بوشهر با استفاده از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی و با استفاده از منطق فازی است. در این پژوهش از نظرات کارشناسان حوزه گردشگری و خدمات شهری برای اولویت‌بندی و وزن دهی 10 شاخص مرتبط با خدمات گردشگری شهر ساحلی بوشهر به روش تحلیل سلسله‌مراتبی در نرم‌افزار Expert Choice استفاده شد. پس از فازی سازی لایه‌های اطلاعاتی با استفاده از تابع اجتماع فازی و اعمال وزن‌های خروجی بر هر یک از لایه‌های اطلاعاتی در نرم‌افزار ArcGIS و سپس تلفیق نقشه‌های مرتبط، نقشه نهایی سطح‌بندی دسترسی به خدمات گردشگری بوشهر به کمک عملگرهای منطق فازی ایجاد گردید. نقشه تولیدشده نشان می‌دهد که سطح دسترسی در محدوده بسیار مناسب، 1/19 درصد و محدوده مناسب 56/23 درصد مساحت و برای پهنه‌های دسترسی متوسط، نامناسب و بسیار نامناسب به ترتیب 84/26، 69/19 و 81/10 درصد از مساحت منطقه را می‌باشد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در شمال شهر بوشهر و هسته مرکز شهری که عمدتاً در ناحیه 1 شهری است، سطح دسترسی به خدمات گردشگری در وضعیت بسیار مناسبی قرار دارد ولی هرچه از شمال شهر و هسته شهر به‌طرف جنوب شهر فاصله بیشتر شود، دسترسی به خدمات و تسهیلات شهری برای گردشگر به سمت نامطلوب بودن میل می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing the effects of the feeling of spatial belonging on the participation of villagers in the implementation of the master plan Case study: Zanjan province

نویسندگان [English]

  • Narges Moradkhani 1
  • Shahla Hassani 2
1 Assistant Professor, Economics, Zanjan University, Zanjan, Iran
2 Master of Urban and Regional Planning, Qazvin Azad University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

Currently, the issue of a sense of belonging is one of the important axes in increasing the participation of villagers and improving the planning process in these areas. The feeling of belonging to the village reflects the positive mental feeling of people towards living in these areas. The purpose of this study is to identify the effects of the feeling of spatial belonging in four dimensions (emotional, behavioral, cognitive and functional belonging) in the process of villagers' participation in the preparation, implementation and maintenance of the master plan. The present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in nature. The method of data collection is library and field (questionnaire). The statistical population of the present study included the villages of Chir, Glabersafli, Chesb and Sarmasaghloo. Morgan table was used to determine the statistical sample. The number of samples required to complete the questionnaire was equal to 384 samples and the questionnaires were completed using a simple random sampling method. Descriptive statistics and inferential statistics (one-sample t-test, chi-square agreement table, Kruskal-Wallis and route analysis model) were used to analyze the collected data. In the master plan, it is related to the components of functional belonging and cognitive belonging. Analysis of inferential findings of t-test also shows that based on the level of desirability of the test (3) and the level of significance of the status of the four dimensions, the feeling of spatial belonging in the desired situation is evaluated. The highest level of desirability is related to cognitive belonging to facilities. Currently, the issue of a sense of belonging is one of the important axes in increasing the participation of villagers and improving the planning process in these areas. The feeling of belonging to the village reflects the positive mental feeling of people towards living in these areas. The purpose of this study is to identify the effects of the feeling of spatial belonging in four dimensions (emotional, behavioral, cognitive and functional belonging) in the process of villagers' participation in the preparation, implementation and maintenance of the master plan. The present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in nature. The method of data collection is library and field (questionnaire). The statistical population of the present study included the villages of Chir, Glabersafli, Chesb and Sarmasaghloo. Morgan table was used to determine the statistical sample. The number of samples required to complete the questionnaire was equal to 384 samples and the questionnaires were completed using a simple random sampling method. Descriptive statistics and inferential statistics (one-sample t-test, chi-square agreement table, Kruskal-Wallis and route analysis model) were used to analyze the collected data. In the master plan, it is related to the components of functional belonging and cognitive belonging. Analysis of inferential findings of t-test also shows that based on the level of desirability of the test (3) and the level of significance of the status of the four dimensions, the feeling of spatial belonging in the desired situation is evaluated. The highest level of desirability is related to cognitive belonging to facilities. Currently, the issue of a sense of belonging is one of the important axes in increasing the participation of villagers and improving the planning process in these areas. The feeling of belonging to the village reflects the positive mental feeling of people towards living in these areas. The purpose of this study is to identify the effects of the feeling of spatial belonging in four dimensions (emotional, behavioral, cognitive and functional belonging) in the process of villagers' participation in the preparation, implementation and maintenance of the master plan. The present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in nature. The method of data collection is library and field (questionnaire). The statistical population of the present study included the villages of Chir, Glabersafli, Chesb and Sarmasaghloo. Morgan table was used to determine the statistical sample. The number of samples required to complete the questionnaire was equal to 384 samples and the questionnaires were completed using a simple random sampling method. Descriptive statistics and inferential statistics (one-sample t-test, chi-square agreement table, Kruskal-Wallis and route analysis model) were used to analyze the collected data. In the master plan, it is related to the components of functional belonging and cognitive belonging. Analysis of inferential findings of t-test also shows that based on the level of desirability of the test (3) and the level of significance of the status of the four dimensions, the feeling of spatial belonging in the desired situation is evaluated. The highest level of desirability is related to cognitive belonging to facilities. Morgan table was used to determine the statistical sample. The number of samples required to complete the questionnaire was equal to 384 samples and the questionnaires were completed using a simple random sampling method. Descriptive statistics and inferential statistics (one-sample t-test, chi-square agreement table, Kruskal-Wallis and route analysis model) were used to analyze the collected data. In the master plan, it is related to the components of functional belonging and cognitive belonging. Analysis of inferential findings of t-test also shows that based on the level of desirability of the test (3) and the level of significance of the status of the four dimensions, the feeling of spatial belonging in the desired situation is evaluated. The highest level of desirability is related to cognitive belonging to facilities. Morgan table was used to determine the statistical sample. The number of samples required to complete the questionnaire was equal to 384 samples and the questionnaires were completed using a simple random sampling method. Descriptive statistics and inferential statistics (one-sample t-test, chi-square agreement table, Kruskal-Wallis and route analysis model) were used to analyze the collected data. In the master plan, it is related to the components of functional belonging and cognitive belonging.inferential findings of t-test also shows that based on the level of desirability of the test (3) and the level of significance of the status of the four dimensions, the feeling of spatial belonging in the desired situation is evaluated. The highest level of desirability is related to cognitive belonging to facilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural development
  • master plan
  • spatial affiliation
  • Zanjan province
  • Housing Foundation

مراجع

  • احمدی، علی و مهدوی، مسعود،1393، رابطة کیفیت زندگی و حس تعلق مکانی در روستاهای درحال‌توسعه مطالعه موردی: شهرستان زرندیه، پژوهش‌های روستایی، 5(4)، 847-827.
  • آمار، تیمور و صمیمی، رضا،1388، ارزشیابی اثرات کالبدی اجرای طرح‌های هادی روستایی، فصلنامه مسکن و محیط روستا، 127، 55-44.
  • اعظمی، موسی، احمد یعقوبی فرانی، مهسا معتقد،1395، بررسی نوع و میزان مشارکت روستاییان در طرح هادی روستایی: مطالعه موردی روستای سنگستان همدان، فصلنامه روستا و توسعه، ۱۹ (۲).
  • بذرافشان، جواد؛ طولابی نژاد، مهرشاد و اسکتی، هانیه،1397، بررسی آثار حس تعلق مکانی بر باز ساخت فضایی-کالبدی سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: دهستان نِه، شهرستان نهبندان). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 50(4)، 791-807.
  • برزو، غلامرضا و همکاران، 1389، ارزشیابی کیفی اجرای طرح هادی در روستای کرناچی، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، 3، 172-153.
  • بیابانی، ثریا، 1395، رابطه تعلق به مکان با تمایل به مشارکت اجتماعی در توسعه شهری در بین مهاجران و غیر مهاجران شهر جدید تیران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی، استاد راهنما: اردشیر انتظاری.
  • پیربابایی، محمد تقی وسجادزاده، حسن، 1390، تعلق جمعی به مکان، تحقق سکونت اجتماعی در محلّه سنتی، باغ نظر، 8(16)، 28-17.
  • تقوایی، علی‌اکبر و معروفی، سکینه، 1389، ارزیابی نقش مساجد در ارتقاء کیفیت محیط، مجله مدیریت شهری، 84، 234-219.
  • جلالیان، حمید؛ خدایی، سعید و عیوض امینی قواقلو، ۱۳۹۶، اثرات اجرای طرح هادی بر توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: بخش ثمرین در شهرستان اردبیل)، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، ۶ (۱۷)، ۱-۱۸.
  • رضایی، روح الله و صفا، لیلا، ۱۳۹۲، تحلیل مشکلات اجرای طرح هادی در مناطق روستایی شهرستان زنجان، فصلنامه مسکن و محیط روستا، ۳۲ (۱۴۲)، ۴۹-30.
  • سرمست، بهرام و متوسلی، محمدمهدی، 1389، بررسی و تحلیل نقش مقیاس شهر در میزان حس تعلق به مکان، فصلنامه مدیریت شهری، 26، 19-5.
  • سیاوش پور، بهرام، مجتبی شادلو جهرمی و زهره مولایی رامشه، 1393، ابعاد تشکیل‌دهنده حس تعلق به مکان، با تأکید بر عوامل کالبدی، اجتماعی و احساسی، انتشار: مشهد ششمین کنفرانس ملی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفه‌های شهر اسلامی.
  • دانشپور، سیدعبدالهادی، منصور سپهری مقدم و مریم چرخچیان 1388، تبیین مدل دل‌بستگی به مکان و بررسی عناصر و ابعاد مختلف آن، نشریه هنرهای زیبا، 38، 48-37.
  • رضویان، محمدتقی، محمدکاظم شمس­پویا و عبدالله ملاتبارلهی،1393، کیفیت محیط کالبدی و حس مکان موردشناسی: دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی تهران، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری– منطقه‌ای، 10، 96-87.
  • زنگنه، مهدی، 1388، سنجش احساس تعلق مکانی در شهرهای کوچک، میانی و کلان‌شهرها، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 9(32)، 212-199.
  • صادقی، خدیجه؛ طولابی نژاد، مهرشاد و قنبری، سیروس، 1397. تحلیل اثرات کشت زعفران بر حس تعلق به مکان در بین خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: دهستان رشتخوار). مجله آمایش جغرافیایی فضا، 8(28)، 51-66.
  • صافیان، محمدجواد؛ انصاری، مائده؛ غفاری، علی و مسعود، محمد. ،1390، بررسی پدیدار شناختی – هرمنوتیک نسبت مکان با هنر معماری. مجله پژوهش‌های فلسفی دانشگاه تبریز، 5(8)،93-129.
  • عزمی، آئیژ؛ نوری، مجتبی؛ نصیری، اکرم و بابایی، تیمور.،۱۳۹۵، بررسی عوامل موثر در بهبود عملکرد طرح هادی از دیدگاه دهیاران و اعضای شورای روستایی بخش مرکزی شهرستان کرمانشاه، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۱۶ (۴۲)، ۸۳-۱۰۸.
  • صافیان، محمدجواد؛ انصاری، مائده؛ غفاری، علی و مسعود، محمد، 1390، بررسی پدیدار شناختی-هرمنوتیک نسبت به مکان با هنر معماری، نشریه پژوهش‌های فلسفی دانشگاه تبریز، 4، 130-93.
  • ضرابیان، فرناز و منعام، محمدرضا، 1389، بررسی میزان و عوامل تأثیرگذار بر حس مکان، ماهنامه شهرداری‌ها، 9(89)، 12-1.
  • عنابستانی، علی‌اکبر، 1388، ارزیابی اثرات کالبدی اجرای طرح‌های هادی روستایی، اولین کنفرانس ملی مسکن و توسعه کالبدی روستا، تهران.
  • فلاحت، محمدصادق، 1385، مفهوم حس مکان و عوامل شکل‌دهنده آن، نشریه هنرهای زیبا، 26 ،12-1.
  • فکوهی، ناصر. 1383. انسان‌شناسی شهری، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
  • مطیعی لنگرودی، محمدحسن و یاری، حصار ارسطو،1389، محافظت محیط‌زیست و برنامه‌ریزی توسعه فیزیکی روستا با تأکید بر ارزیابی طرح‌های هادی روستایی؛ جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 21(3)، 60-45.
  • نظامی، آناهیتا، 1395، عوامل موثر بر حس تعلق مکانی ساکنین در اسکان رسمی و غیررسمی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی، استاد راهنما: محمد شیخی.
  • Anton, C. E., & Lawrence, C. 2016. The relationship between place attachment, the theory of planned behaviour and residents' response to place change. Journal of Environmental Psychology, 47, 145–
  • Charis, A., & Lawrence, C., 2016, The Relationship Between Place Attachment, The Theory of Planned Behaviour and Residents Response to Place Change, Journal of Environmental Psychology, No 47, University of Western Australia, School of Psychology, pp. 145-154.
  • Bennett, J., 2014, Gifted Places, The Inalienable Nature of Belonging in Place, Environ Plan, 32, 658-671.
  • Brocato, Elisabeth D.,2006, Place Attachment: An Investigation of Environments and out comes in a Service Context, Dissertation Proposal Presented to the Faculty of the Graduate School of the University of Texas at Arlington in Partial Fulfillment of the Requirements for the degree of doctor of philosophy.
  • Chan, K. M. A., Balvanera, P., Benessaiah, K., Chapman, M., Díaz, S., Gómez-Baggethun, E., & Turner, N. ,2016, Opinion: Why protect nature? Rethinking values and the environment. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 113(6), 1462– 1465
  • Figueroa, E., & Rotarou, E. S., 2016, Sustainable Development or Eco-Collapse: Lessons for Tourism and Development from Easter Island, 8(11), 1- 26.
  • Giuliani, M.V, 2003, Theory of Attachment and Place Attachment, Psycological Theories for Enviromental Issues, Italian National Research Concil, 17-170.
  • James M., 2017. Biodiversity and cultural ecosystem benefits in lowland landscapes in southern England. J. Environ. Psychol, 53, 185–197.
  • Jaalama, K., Nora Fagerholm, A. J., Juho-Pekka, V., Mikko Maksimainen, & H. H., ,2021, Landscape and Urban Planning, Contents lists available at ScienceDirect, 18, 99 1-9.
  • Kamalipour, H., Jeddi, Y. A. & Alalhesabi, M. ,2012, Predictors of Place Attachment in Urban Residential Environments: A Residential Complex Case Study, Social and Behavioral Sciences, 55, 954 – 964.
  • Kofinas, G. P. ,2009, Adaptive co-management in social–ecological governance. In C. Folke, G. Kofinas, & S. Chapin (Eds.), Principles of ecosystem stewardship (pp. 77– 101). New York, NY: Springer.
  • Lewicka, M. ,2011, On the varieties of people's relationships with places. Environment and Behavior, 43(5), 676– 709
  • DM, ,2008, Need for Belonging Relationship Satisfaction, Loneliness and Life Satisfaction, Pers Individ, Differ, 45, 213-218.
  • Poe, Melissa R., Donatuto, J., Satterfield, T., 2016, “Sense of Place”: human wellbeing considerations for ecological restoration in Puget sound. Ecol. Soc, 44 (5), 409–426.
  • Qi, Q., Tao, F., Hu, T., Anwer, N., Liu, A., & Wei, Y., ,2019. Enabling technologies and tools for digital twin. Journal of Manufacturing Systems. https://doi.org/ 10.1016/j.jmsy.2019.10.001.
  • Ram, Y., Bjork, P., & Weidenfeld, A. ,2016, Authenticity and place attachment of major visitor attractions, Tourism Management, 52, 110-122.
  • Ramkinssoon, H., Weiler, B. & Smith, G. ,2012, Place attachment and proenvironmental behavior in national parks: the development of a conceptual framework. Journal of Sustainable, 12, 1-12.
  • Ryfield, F., Cabana, D., Brannigan, J., & Crowe, T. ,2019, Conceptualizing ‘sense of place’ in cultural ecosystem services: A framework for interdisciplinary research. Ecosystem Services, 36, 10-19.
  • Sebastien, L. ,2020, The power of place in understanding place attachments and meanings. Geoforum, 108, 204–216.
  • Stedman, R. C., Amsden, B. L., Beckley, T. M., & Tidball, K. G. ,2017, Photo-based methods for understanding place meanings as foundations of attachment. In Manzo & P. Devine-Wright (Eds.), Place attachment: Advances in theory, methods and applications (pp. 112– 124). New York, NY: Routledge.
  • Tang, Sh., & Jianxi, F., ,2015, Cohort differences in the urban settlement intentions of rural migrants: A case study in Jiangsu Province, China, Habitat International, 49, 1-15.
  • Trentelman, C. K. ,2009, Place attachment and community attachment: A primer grounded in the lived experience of a community sociologist. Society and Natural Resources, 22(3), 191– 210.
  • Vroome, D. T., & Tubergen, V. F. ,2013, Settlement Intentions of Recently Arrived Immigrants and Refugees in the Netherlands, Journal of Immigrant and Refugee Studies, 12(1), 47-66.
  • Yuksel, A., Yuksel, F., & Bilim, Y. ,2010, Destination Attachment: effects on customer satisfaction and cognitive, affective and conative loyalty, Tourism Management, 31(2), 274-284.
پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 54، شماره 3
مهر 1401
صفحه 1021-1035

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 اسفند 1399
  • تاریخ بازنگری: 22 تیر 1400
  • تاریخ پذیرش: 28 تیر 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار