کاربرد استراتژی توسعه شهری(CDS) در ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی نمونه: شهر مهاباد

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

10.22059/jhgr.2020.105767.1006807

چکیده

با آشکارشدن ضعف کارآمدی اجرای طرح‌های شهرسازی که بدون نگرش راهبردی و جامعه تهیه گردیده، ضرورت ایجاد تغییراتی در فرایند و روش‌های تهیه این طرح‌ها احساس گردید. برآیند چنین تغییراتی، تهیه و اجرای استراتژی توسعه شهری(CDS) می‌باشد که امروزه در بسیاری از شهرها درابعاد مختلف از جمله مقولة ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی استفاده می‌گردد. این سکونتگاه‌ها بویژه در کشورهای در حال توسعه از آن‌جا که توزیع فضایی شهرها و جمعیت در چارچوب یک برنامه جامع که مبتنی بر هماهنگی‌های بخشی و ناحیه‌ای باشد، صورت نگرفته است، مشکلات گسترده‌ای را برای مجموعه شهر بوجود آورده است. از همین رو امروزه کسی بویژه در نگاه برنامه‌ریزی جامع و سیستماتیک، نمی‌تواند تأثیرات خرد و کلان سکونتگاه‌های غیررسمی را که بر مجموعة خود(کل شهر)، را انکار کند. از این‌رو باتوجه به این‌که موضوع مورد پژوهش در بسیاری از کشورهای در حال توسعه از موضوعات چالش برانگیز در عرصة مدیریت شهری، امنیت و پایداری شهری به شمار می‌رود، پژوهش حاضر به مطالعة ابعاد مختلف سکونتگاه‌های غیررسمی شهر مهاباد می‌پردازد. روش مطالعه در این تحقیق بر مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی استوار بوده و مبنای اصلی آن نیز، اجرای طرح مطالعات استراتژی توسعه20 سالة شهر و برنامه پنج سالة شهرداری شهر مهاباد است. نتایج این بخش از مطالعه، نشان از وضعیت نامناسب بخش‌های مختلف نقاط یازده‌گانه سکونت‌گاه غیررسمی شهر مهاباد در ابعاد مختلف اجتماعی، کالبدی، رفتارهای فرهنگی و آسیب‌ها، مسائل طبیعی، جمعیتی و ... دارد. براین اساس، در هر مرحله با توجه به این‌که در مطالعات پیمایشی، ویژگی‌ها و مشکلات مختلف محلات، شناسایی گردید، اهداف کلی، عملیاتی، راهبردها و راه‌حل‌های دستیابی به اهداف نیز بر اساس چارچوب تعیین شده در مطالعات استراتژی توسعة شهری(CDS) بیان گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Application of the Urban Development Strategy (CDS) in organizing informal settlements Sample Mahabad

نویسندگان [English]

  • Keramatolah Zayyari 1
  • Ali Mahdi 1
  • Masoumeh Mahdiyan Bahnmiry 2
  • Kamran Rezaei Taghi Abadi 2
1 Department of Human Geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Geographical Sciences and Planning, Isfahan University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Introduction

Although there are a number of studies about slum and informal settlements, yet they are the most important issue for social researchers. And the importance of the issue in strategic procedure made the researchers to have more studies. These places, particularly in developing countries where it spatial distribution of urban population within a comprehensive program based on sectoral and regional coordination is has been not done, the city has created a series of problems for a broad. Hence No one can deny the micro and macro informal settlements effects on their city especially from systematic and comprehensive planning point of view. It’s a challenging issue for urban management and security of city; therefore this study investigates different dominations of informal settlements in Mahabad city.



Methodology

This study is applied and it,s research Methodology is descriptive - analytical and field. Therefore after a review of concepts and principles related to the research topic to study, field data collection are used of method (direct observation, interviews with citizens). In This study, the Mahabad city in a range of research have been studies and in first step is to identify and review the status of informal settlements, were identified list from informal settlements. In the second step, obtained 384 questionnaires by sampling Cochran, were distributed a random sampling of people over 15 years old population (residents Hashyh‌Nshyn neighborhoods in the city of Mahabad). In the third step with regard to current problems is presented to solve the problems of the wider strategic documents this neighborhood, in order to study the city development strategy (CDS).



Results and discussion



In this study, it was found that 5/77% of heads of households in the suburb of Mahabad, was born in the village. The majority of this people are rural migrants. Important point, only 6/1 percent of these individuals were born in villages outside the Kord areas. Perhaps part of this people also have migrated from other cities that are not part of the West Azarbaijan Province, to the Mahabad city. So more than 4/98% of the inhabitants of marginal areas Mahabad are Kord. This confirms that the direction of migration in the Mahabad city, mainly is within the province. Also, preliminary studies of informal settlements situation in the Mahabad city show that near the village to the city, the lack of adequate farmland around Mahabad, destroying gardens, overpopulation and the inability objective carriers of agricultural and livestock to feed their families, along with internal internal wars of revolution, is accelerated the migration. According to previous field studies have been conducted and documents in relation to informal settlements in urban areas in the chaotic Mahabad city, including three in East and South-East and North main area of the city. Northern Zone, which is a small part spots of the district that are included SaJohn abad. South zone includes districts Posht Tap, Shayeganfar garden, Connie Sufi Taha, and Connie Mom Qanbaran. The eastern zone includes neighborhoods in the municipality, university dormitories and dormitory workers. The area together with the south side of the city as a zone of accommodation is highly problematic in terms of the parameters examined (physical, economic and social) that are all indicators, very fragile, and it is an area of 188 hectares, which is 95/13 percent of the area city of 28,606 people living in the zone that is included 21.7 percent of the population.

Conclusion

The results of the analysis of the data indicated that the major part of the the population 11 Foundation marginalized areas of the Mahabad city, classes are a poor economic situation. So that at least 35 percent of households headed include illiterate or have studied of the primary education level. Also the results of the informal settlements which are the main subject of this study that Show extensive abnormalities in several aspects of the city's informal settlements surround the dense texture of urban infrastructure, disorganized and illegible due to the development of the grows and urban development in areas such as Ashabh white, posh tap, Sanjan abad, kani sufi Rashid, kani Sufi Taha, the extremely low quality in terms of the view and prospect. High Population, high family size, inefficiency of surface water disposal system, inappropriate materials and less durable, high levels of occupancy of the building, small parts of housing etc, the most important features of it. settlements of chaotic Mahabad city, including several zones in the South, the East and North East of Mahabad. More than 30 percent of the settlements are built on slopes over 15 percent. This area in total include 11 points, have 286.62 hectares and encompass the 45,784 people in its place. Information and advice impressions indicate the status of these areas is critical. So that capita the park in this area is 5 cm per person, capita medical, 1 cm office capita , 4 cm, and educational capita 26 cm. Population density in the area is 235 person. More than 25 percent of the residential block, destruction and have been built the materials short-lived. Statistics and withdrawal of consultant social indicate that the majority of residents are rural migrants, as 71 percent of household heads were born in the village. 34.63 percent of male dropouts comprise of men, the percentage of families with children leave school record 54.49 percent. This figure among girls with 55.11 percent. traditional extended families are included less than 7 percent of households . But the new extended families whose children are married to afford the formation of an independent life, 22.5 percent of households included in the past. Economic indicators indicate the extent of employment in elementary occupations among heads of households. Collection of statistics on informal settlements in the Mahabad city disorganized habitations under the name ID of issues such as social, physical, etc were categorized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Informal Settlement
  • City Development Strategy
  • CDS
  • Slums
  • Mahabad
  1. اسدزاده، اسد. (1386). به کارگیری رهیافت توانمندسازی و بهسازی در برنامه­ریزی سکونتگاه­های غیررسمی(نمونه موردی؛ میراشرف در اردبیل). پایان­نامه کارشناسی ارشد، رشته شهرسازی، دانشگاه تهران، دانشکده هنرهای زیبا.
  2. آقابخشی، حبیب­الله؛ حاج یوسفی، علی و کاکویی، حسین. (1382). حاشیه­نشینی و اسکان غیررسمی (مجموعه مقالات). تهران: انتشارات علوم بهزیستی و توانبخشی.
  3. جوان، جعفر و سیدی، سیدمهدی. (1384). کوتاه نگرشی بر ساخت و سازهای غیر مجاز در حاشیه شهر مشهد. مجله جغرافیا و توسعه ناحیه­ای، 4، 72- 55 .
  4. حاتمی­نژاد، حسین؛ فرهودی، رحمت الله و محمدپور جابری، مرتضی. (1386). تحلیل نابرابری اجتماعی در برخورداری از کاربری­های خدمات شهری مطالعه موردی: شهراسفراین. پژوهش­های جغرافیای انسانی، 41 (65)، 85-71 .
  5. حاجی­نژاد، علی؛ رفیعان، مجتبی و زمانی، حسین. (1389). بررسی متغیرهای فردی مؤثر بر رضایت شهروندان از کیفیت محیط زندگی، مطالعه موردی: مقایسه بافت قدیم وجدید شهر شیراز. جغرافیا و توسعه، 8 (17) 82-63.
  6. 6) حافظ نیا، محمدرضا. (1386). کتاب مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: نشر سمت.
  7. 7) حسامیان، فرخ؛ اعتماد، گیتی و حائری، محمدرضا. (1387). شهرنشینی درایران. چاپ ششم، تهران: انتشارات آگاه.
  8. دهقان منشادی، مهدی. (1385). توسعه پایدار در سایه روشن­های شهر. تهران: انتشارات زیتون.
  9. رهبرنیا، غلامحسین؛ سعیدی­رضوانی، نوید و دولت­آبادی، فریبرز. (1401). ارزیابی تحقق­پذیری برنامه­های میان مدت شهرداری کلان­شهرها مطالعه موردی: برنامه پنج ساله راهبردی و عملیاتی شیراز(1397-1392). فصلنامه پژوهش­های جغرافیای انسانی، 54 (4)، 1585-1563 .
  10. زاهد زاهدانی، سید سعید. (1380). حاشیه­نشینی. چاپ دوم، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
  11. زیاری، کرامت اله. (1385). برنامه­ریزی شهرهای جدید. یزد: انتشارات دانشگاه یزد.
  12. زیاری، کرامت اله؛ مهدنژاد، حافظ و پرهیز، فریاد. (1388). مبانی و تکنیک­های برنامه­ریزی شهری. چابهار: انتشارات دانشگاه بین المللی چابهار.
  13. صداقتی، عاطفه؛ مداحی، علی و طالب­خواه، حمید. (1401). مدل­سازی و پیش­بینی روند گسترش و توسعه فیزیکی شهر بجنورد. فصلنامه پژوهش­های جغرافیای انسانی، 54 (4)، 1378-1363 .
  14. فرید، یدالله. (1368). جغرافیا و شهرشناسی. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
  15. فیروزی، محمدعلی؛ زراعی، رضا و ظفری، مسعود. (1390). تحلیل عوامل موثر برگسترش اسکان غیررسمی در شهرهای استان خوزستان و ارائه راهبرد توانمندسازی و ساماندهی. نگرش‌های نو در جغرافیایی انسانی، 4 (1)، ۱۳۴-۱۱۵.
  16. قادری مطلق، قرنی. (1387). علل شکل­گیری اسکان غیررسمی در شهر مهاباد؛ مطالعه موردی کانی صوفیه رشید. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه تهران.
  17. قیسوندی، آرمان. (1384). راهکارهای اصلاح محله­های شهری گتونشین در تهران. مجله جغرافیا و توسعه، 17 (68)، 40-33.
  18. کفاشی، مجید؛ نوابخش، مهرداد و فتحی، سروش. (1387). حاشیه­نشینی، چالش فراروی توسعه پایدار با تأکید بر شهر تهران. مجموعه مقاله مدیریت و برنامه ریزی شهری (2)، تهران: انتشارات پژوهشکده تحقیقات استراتژی.
  19. مرکز آمار ایران. (1385). آمارنامه جمعیتی استان قم.
  20. مهدی، علی. (1390). بررسی و تحلیل سلامت زیست و دسترسی به شاخص­های سلامت در محلات حاشیه­نشین، مورد مطالعاتی؛ محله شادقلی­خان شهر قم. پایان­نامه کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
  21. میره، محمد. (1384). بررسی و ساماندهی اسکان غیررسمی در شهر قم؛ مورد، شیخ­آباد. پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه تهران.
  22. Aghabakshi, H., Haj Yousefi, A., & Kakui, H. (2003). Marginalism and informal settlement (collection of articles). Tehran: Welfare and Rehabilitation Sciences Publications. [In Persian].
  23. Ali, S.I., Hall, K.R., Aronson, K., & Philip, L., (2009). Humanitarian engineering in Mylai Balaji Nagar: An integrated water, environment and public health project for slums in the Indian Subcontinent. journal of Desalination, 248 (1-3), 418-427.
  24. Arimah, Ben C. (2010). The Face of Urban Poverty, Explaining the Prevalence of Slums in Developing Countries, UNU-WIDER, NO2010/30, 1-20.
  25. Asadzadeh, A. (2006). Applying empowerment and improvement approach in planning informal settlements (case example; Mirashraf in Ardabil). Master's Thesis, Urban Planning, University of Tehran, School of Fine Art. [In Persian].
  26. Chowdhury, F., Jahan N., & Amin, A.T.M. (2006). Environmental assessment in slum improvement programs: Some evidence from a study on infrastructure projects in two Dhaka slums. journal of Environmental Impact Assessment Review, 26, 530-552.
  27. Dehghan Monshadi, M. (2005). Sustainable development in the shadow of city lights. Tehran: Zeitoun Publications. [In Persian].
  28. Farid, Y., (1989). Geography and urbanism. Tabriz: Tabriz University Press. [In Persian].
  29. Firouzi, M. A., Zarai, R., & Zafari, M. (2013). Analysis of the effective factors in the expansion of informal settlements in the cities of Khuzestan province and providing an empowerment and organizing strategy. New Perspectives in Human Geography, 4(1), 115-134. [In Persian].
  30. Gadri, G. (2008). The causes of the formation of informal settlements in Mahabad city; A case study of Kani Sofieh Rashid. Master's thesis, geography and urban planning, University of Tehran. [In Persian].
  31. Hafez Nia, M. R. (2006). An introductory book on research methods in humanities. Tehran: Samit Publishing House. [In Persian].
  32. Haji-Nejad, A., Rafian, M., & Zamani, H. (209). Investigating the individual variables affecting citizens' satisfaction with the quality of the living environment, case study: comparing the old and new contexts of Shiraz city. Geography and Development, 8(17) 82-63. [In Persian].
  33. Han, J., Yoshitsugu, H., Cao, X., Imura, H., (2009). Application of an integrated system dynamics and cellular automata model for urban growth assessment: A case study of Shanghai, China. journal of Landscape and Urban Planning, 91(3), 133-141.
  34. Harpham, T. (1996). Urban Health in The Gambia: A Review. journal of Health & Place, 2 (1), 45-49 .
  35. Hasamian, F., Etemad, G., & Haeri, M. (2006). Urbanization in Iran. 6th edition, Tehran: Aghat Publications. [In Persian].
  36. Hatami-Nejad, H., Farhoudi, R. A., & Mohammadpour Jabri, M. (2006). Analysis of social inequality in the use of urban services, a case study: Shahresfrayn. Human Geography Research, 41 (65), 85-71. [In Persian].
  37. Ibrahim, M., Al-But’hie, M. A., Eben, S., (2002). Urban and industrial development planning as an approach for Saudi Arabia: the case study of Jubail and Yanbu. journal of Habitat International, 26, 1-20 .
  38. I'm going, M. (2005). Investigating and organizing informal housing in Qom city; Case, Sheikh Abad. Master's Thesis of Geography and Urban Planning, University of Tehran. [In Persian].
  39. Javan, J. & Sidi, S. M. (2005). A brief overview of unauthorized constructions in the suburbs of Mashhad. Journal of Geography and Regional Development, 4, 55-72. [In Persian].
  40. Jim C.Y., & Wendy, Ch. (2010). Habitat effect on vegetation ecology and occurrence on urban masonry walls. journal of Urban Forestry & Urban Greening , 9, 169-178.
  41. Kafashi, M., Navabakhsh, M., & Fathi, S. (2007). Marginalism, the challenge of sustainable development with emphasis on the city of Tehran. Collection of articles on urban management and planning (2), Tehran: Strategic Research Institute Publications. [In Persian].
  42. Khalifa, M. (2011). Redefining slums in Egypt: Unplanned versus unsafe areas. journal of Habitat International, 35 (1) , 40-49.
  43. Lall, S., Mattias, L., & Zmarak, Sh. (2008). Implications of alternate policies on welfare of slum dwellers: Evidence from Pune, India. Journal of Urban Journal of Urban Economics, 63, 56-73.
  44. Mehdi, A. (2012). Investigation and analysis of biological health and access to health indicators in marginal areas, a case study; Shadgoli Khan neighborhood, Qom city. Master's thesis, geography and urban planning, Faculty of Geography, University of Tehran. [In Persian].
  45. Nijman, J. (2008). Against the odds: Slum rehabilitation in neoliberal Mumbai. journal of cities, 25 (2), 73-85 .
  46. Ozener, B., & Fink, B., (2010). Facial symmetry in young girls and boys from a slum and a control area of Ankara, Turkey. journal Evolution and Human Behavior, 31(6), 436-441.
  47. Qaisundi, A. (2005). Solutions for the improvement of Gatunshin urban neighborhoods in Tehran. Journal of Geography and Development, 17(68), 33-40. [In Persian].
  48. Rahbarnia, Gh., Saidi-Rizvani, N., & Dolat-Abadi, F. (2022). Assessing the realizability of mid-term plans of metropolitan municipalities, a case study: five-year strategic and operational plan of Shiraz (2017-2018). Human Geography Research Quarterly, 54 (4), 1563-1585. [In Persian].
  49. Sdagati, A., Madahi, A., & Talibkhah, H. (2021). Modeling and forecasting the process of expansion and physical development of Bojnord city. Human Geography Research Quarterly, 54 (4), 1363-1378. [In Persian].
  50. Semba, Rd., dePee, S., Kraemer, K., Sun, K., Thorne Lymanb, A., Moench-Pfanner, R., Sari, M., Akhter, N., & Bloem, MW., (2009). Purchase of drinking water is associated with increased child morbidity and mortality among urban slum-dwelling families in Indonesia. Journal of International Journal of Hygiene and Environmental Health, 212 (4), 387-397.
  51. Statistical Center of Iran. (2006). Population statistics of Qom province. [In Persian].
  52. Taleshi, M. (2009). Informal Settlements and Sustainable Urban Development Case Study: Metropolis of Mashhad in Northeastern of Iran, World Applied Sciences Journal. IDOSI Publications World Applied Sciences Journal, 7 (10), 1235-1238.
  53. Zahid Zahidani, S. S. (2001). Marginalism Second edition. Shiraz: Shiraz University Press. [In Persian].
  54. Zhao, Y., Cui, S., Yang, J., Wang, W., Guo, A., Liu, Y., & Liang, W., )2010). Basic Public Health Services Delivered in an Urban Community: a Qualitative Study. journal of Public Health, 125(1), 1-10 .
  55. Ziari, K. (2006). Planning new cities. Yazd: Yazd University Press. [In Persian].
  56. Ziari, K., Mahdenjad, H., & Parheiz, F. (2009). Basics and techniques of urban planning. Chabahar: Chabahar International University Press. [In Persian].