بررسی نقش عوامل طبیعی بر امنیت رودخانه‏ های مرزی ایران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

چکیده

مسئلة آب در میزان توسعه و امنیت کشورها تأثیر زیادی دارد. بنابراین، توجه به منابع آب در کشور و مسائل رودخانه‏های مرزی و مطالعۀ نقش آب در رفتارهای سیاسی بسیار حائز اهمیت است. در طول چند دهۀ اخیر، تنش‏های امنیتی زیادی در خاورمیانه در اثر آب‏های مرزی یا رودخانه‏های مرزی وجود داشتهاست. کشور ایران از این تنش‏ها و درگیری‏ها مستثنا نیست. برقراری امنیت در مناطق مرزی مستلزم طراحی و تدوین برنامه‏ها و سیاست‏های گوناگون است که به نوع مرز و چگونگی پیدایش مرز بستگی دارد. در این میان، رودخانه‏ها، به‏عنوان مرزهای طبیعی دو واحد سیاسی، به دلیل ماهیت تغییرپذیری و تنوع مورفولوژیکی خود، آثار محسوسی بر روابط سیاسی دو کشور، به‏ویژه بر سر مسائل مرزی، دارند. تغییرات این رودها، که مرزهای ایران و همسایگان را تشکیل داده‏اند، به دلایل مختلف از زمان شکل‏گیری مرز همواره روابط دو کشور دو سوی مرز را به‏شدت تحت تأثیر قرار داده و کاهش سهم هر کدام پیامدهای امنیتی بسیاری در پی داشته است. این پژوهش بنیادی با روش توصیفی‏- تحلیلی در صدد بررسی این موضوع است که عوامل طبیعی بر شکل رودخانه‏های مرزی و در نهایت امنیت ملی تأثیرگذارند. درواقع، مرزهایی که از مناطق کوهستانی، باتلاق‏ها، یا جنگل‏های متراکم عبور می‏کنند کمتر باعث منازعه و کشمکش می‏شوند. اما، مرزهایی که از مناطق دشتی و کم‏ارتفاع عبور می‏کنند، به‏ویژه رودخانه‏ها، دارای اهمیت بیشتری هستند. بنابراین، هر عامل و مسئله‏ای که در تحدید و تغییر مرز اثرگذار باشد باید مورد توجه و بررسی قرار گیرد. از جمله عوامل جغرافیایی مؤثر در سیمای رودخانه‏ها عبارت است از: روابط مکانی و فضایی، توپوگرافی و زهکشی، زمین‏شناسی و خاک، پوشش گیاهی، آب و هوا (اقلیم)، و انواع فرسایش. نتایج تحقیق نشان می‏دهد تغییر خصوصیات و سیمای طبیعی رودخانه‏ها در طول زمان باعث بروز اختلافات مرزی و به چالش کشیدن امنیت در دو طرف مرز شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the role of natural factors on the security of Iran's border rivers

نویسنده [English]

  • Hassan Kamran
Faculty of Geography, University of Tehran
چکیده [English]

Extended abstract
-Introduction
Water is the starting point of civilization and life, and its presence or absence has a great impact on the development and security of countries. For this reason, today there is a lot of attention to water resources in the country and the issues of border rivers and the study of the role of water in political behavior. The events that have taken place in the Middle East over the last few decades, the element of water in the form of border waters or border rivers, have created the greatest security tensions. Iran, as a semi-arid country in the Middle East, has not been without these bloody tensions and conflicts in recent decades. The start of the imposed war of Iraq against Iran over the Iran River from the Helmand River and the lack of a proper legal regime (Al-Arab), Iran's legal problems with Afghanistan over the Arvand River (Shatt al-Arab), Iran's legal problems with Afghanistan over Iran over the Helmand River Adequate legal regime and the violation of Iran's rights to extract water from the Aras River in the north of the country after the collapse of the former Soviet Union can be considered as concrete examples of this issue.
-Methodology
This research is of applied type and the method of information analysis is descriptive-analytical based on qualitative methodology. The method of data collection is documentary and library. In this regard, in order to achieve a correct and transparent result based on rational inference, an attempt has been made to address the role of border rivers in national security. Therefore, this study seeks to achieve a generalizable conclusion about border rivers and its security implications by using key variables such as water, boundaries and security.
-Result and discussion
1-The international rivers between the two countries may have different shapes. In the first form, the river enters the neighboring country by cutting the border line, in this case, upstream and downstream relations are introduced between the two countries. In the second form, it is possible The river should be located in a part of its route as a border line and should not enter the neighboring country, which is called the border river. In the third form, it is a combination of the two previous types in which the river forms the border line between the two countries in a part of its route and then enters the neighboring country. In fact, in the blue boundaries and the boundaries of two political units, despite having advantages such as a clear path and a suitable width for marking due to their natural variability, it certainly can not play the role of a fixed line well.
2- Complete marking of border rivers causes problems for two reasons. First: the lower channel of the river is constantly changing. Second: The width of the river fluctuates and may be divided into several branches.
3- Rivers located on the border of Iran and neighboring countries, for various reasons, since the formation of the border has always affected the relations between the two countries.
4-Rivers are subject to change under the influence of various factors such as geological, hydrological, geomorphological features and how they are exploited.

-Conclusion
Given that the issue of water has a great impact on the development and security of countries, it is important to pay attention to water resources in the country and border river issues and study the role of water in political behavior. Over the past few decades, most security tensions in the Middle East have been due to border waters or border rivers. Iran is no exception to these tensions and conflicts. Establishing security in border areas requires the design and development of various programs and policies that depend on the type of border and how the border is created. Meanwhile, rivers, as the natural borders of the two political units, due to their variability and morphological diversity, have significant effects on the political relations between the two countries, especially on border issues. The changes in these rivers that have formed the borders of Iran and its neighbors, for various reasons since the formation of the border, have always strongly affected the relations between the two countries on both sides of the border and reducing the share of each has many security consequences.
Establishing security in the border areas is one of the important concerns of the officials. Establishing security in border areas requires the design and development of various programs and policies that depend on the type of border and how the border is created. Meanwhile, rivers as the natural borders of two political units, due to their variability and morphological diversity, have significant effects on the political relations between the two countries, especially on border issues. In this basic-applied article with descriptive-analytical method, the border rivers of Iran and its neighbors have been considered as international rivers. The changes in these rivers that have formed the borders of Iran and its neighbors, for various reasons since the formation of the border, have always strongly affected the relations between the two countries on both sides of the border and reducing the share of each has had many security consequences. This study seeks to investigate the hypothesis that natural factors affect the shape of borders and ultimately national security. Typically, borders that cross mountainous areas, swamps, or dense forests are less likely to cause conflict, and borders that cross plain, low-lying areas, especially rivers, are more important to the country. Therefore, the most important geographical factors affecting the appearance of the river in arid regions such as spatial and spatial relationships, topography and drainage, geology and soil, vegetation, climate (climate), types of erosion. The results show that the change in the characteristics and natural appearance of rivers over time has caused border disputes and challenged security on both sides of the border.

Key words: Iran, border, security, natural factors, river

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • border
  • security
  • natural factors
  • river
اطاعت، جواد و ورزش، اسماعیل، 1391، هیدروپلیتیک هیرمند: دلایل، آثار، و پیامدها، پژوهش‏های جغرافیای انسانی، شماره‏ 80، تابستان 1391، صص193-212.
باهک، بتول؛ روحی، ابراهیم و مهدوی‏زاده، مهدی، 1398، جایگاه هیدروپلیتیک رودخانة هیرمند در امنیت ج.ا.ا، فصل‏نامة دانش امنیتی، س 5، ش 9.
بای، یارمحمد، 1385، هیدروپولیتیک رودهای مرزی ایران، تهران: انتشارات مؤسسة فرهنگی مطالعات تحقیقات بین‏المللی ابرار معاصر.
بیرانوند، سعیده، 1396، بررسی نقش عوامل ژئومورفیک در فرسایش کناری رودخانه‏ها، فصل‏نامة علوم زمین، س ۵، ش ۱.
پاپلی یزدی، محمدحسین و وثوقی، فاطمه، 1390، نگاهی به دیپلماسی آب ایران، مشهد: پاپلی.
پارسا، بهزاد، 1391، بررسی تطبیقی دیپلماسی آب بر روابط ایران با کشورهای همسایة شرقی و غربی (هیدروپولیتیک رودخانه‏های مرزی)، پایان‏نامة کارشناسی ارشد علوم سیاسی، به راهنمایی بهزاد پارسا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
پاک‏نژاد متکی، حمیدرضا و فرجی راد، عبداالرضا، 1389، هیدروپولیتیک رودخانة مرزی ارس و تأثیر آن بر امنیت استان اردبیل، فصل‏نامة جغرافیایی سرزمین، س ۷، ش ۲۸، صص 95-79.
پاک‏نژاد متکی، حمیدرضا و عزتی، عزت‏اله، 1390، هیدروپولیتیک رودخانة مرزی اترک و تأثیر آن بر روابط ایران و ترکمنستان، چشم‏انداز جغرافیایی (مطالعات انسانی)، س ۶، ش 14، صص ۱۹-37.
پیرعلی، علیرضا و سیادت، سعیده، 1392، تدابیر راهبردی ناجا در گسترش امنیت پایدار مرزهای جنوب شرق کشور، موردمطالعه: استان سیستان و بلوچستان، فصل‏نامة پژوهش‏نامة مطالعات مرزی، ش ۱.
حافظ‏نیا، محمدرضا، 1385، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: پاپلی.
حافظ‏نیا، محمدرضا و نیکبخت، مهدی، 1381، آب و تنش‏های اجتماعی- سیاسی، مطالعة موردی: گناباد، فصل‏نامة تحقیقات جغرافیایی، س ۱۷، ش 6۵-6۶.
حسینی، نرجس سادات، 1396، بررسی امنیت رودخانة مرزی هیرمند، دیپلماسی آب و فرصت‏های هیدروپلیتیک غرب آسیا، 8 و 9 اسفندماه، دانشگاه خوارزمی.
حیدری ساربان، وکیل و صائب، شراره، 1395، عوامل مؤثر بر ارتقای امنیت مرز از دیدگاه ساکنان محلی (مورد مطالعه: شهرستان گرمی)، فصل‏نامة علمی- ترویجی علوم و فنون مرزی، دورة ۱، ش 19.
خالدی، حسین و همکاران، 1393، بررسی نقش رودخانه‏های مرزی در روابط ایران و عراق (مورد مطالعه: اروندرود)، فصل‏نامة علوم و فنون مرزی، س ۵، ش 3، صص ۵۳-81.
رحیمی، مسعود، 1392، بررسی عوامل مؤثر در تغییرات بستر رودخانة ارس (میل مغان تا خروجی رود از ایران)، پایان‏نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران.
رحیمی ‏هرآبادی، سعید؛ احمدی‏ فیروزجایی، میثم و هدایی‏آرانی، مجتبی، 1391، بررسی تأثیر ویژگی‏های الگوی رودخانه‏ای در مسائل و اختلافات مرزی، دانشگاه گلستان، مجموعه مقالات اولین همایش توسعه‏ پایدار نواحی مرزی با رویکرد مرزنشینان.
زارع‏زاده، محمد، 1395، همکاری استراتژیک ایران و افغانستان در حوضة هلمند برای اختصاص بیشتر آب به محیط زیست و کنترل کشت تریاک با استفاده از روش تئوری بازی، تحقیقات منابع آب ایران، دورة 12، ش 3.
سبزه‏ای، محمدتقی و کلیوند، شکیبا، 1396، بررسی جامعه‏شناختی مسئلة اجتماعی آب در ایران با نگرش توسعة پایدار، فصل‏نامة علوم اجتماعی، ش 77، صص 404-433.
ستاره، جلال؛ اسماعیلی، شاهین و علی‏پور، حسین، 1392، بررسی تأثیر عوامل جغرافیایی بر امنیت مرزها (مورد مطالعه: منطقة مرزی گرمی)، پژوهش‏نامة مطالعات مرزی، س 1، ش 1.
سیمون، پاول، 1380، اندیشه‏های ژئوپلیتیک در قرن بیستم، ترجمة محمدرضا حافظ‏نیا و هاشم نصیری، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‏المللی.
سینایی، وحید، 1390، هیدروپولیتیک، امنیت، و توسعة همکاری‏های آبی در روابط ایران، افغانستان، و ترکمنستان، روابط خارجی، س ۳، ش ۲، صص 185-211.
شریفی‏کیا، محمد، 1389، پایش تغییرهای تراز آبی در دریاچة هامون، مبتنی بر تحلیل سری زمانی تصاویر سنجش از دوری، برنامه‏ریزی و آمایش فضا، دورة 14، ش 3.
فدایی، سیداحمد و چکنگی، علیرضا، 1384، سد دوستی نماد پیوند دو ملت، مشهد: شرکت آب منطقه‏ای خراسان.
قیدیی، امیر و پورروشن، علی‏اصغر، 1398، نقش شاخص‏های ژئوپلیتیکی در امنیت شهرهای مرزی، جغرافیای انتظامی، س 7، ش 28.
کامران،‏ حسن؛ یاری، احسان و عابدی، مرضیه، 1396، امنیت زیست‏محیطی و امنیت ملی ایران در بستر تحولات هیدروپولیتیک مرزی، مطالعة موردی: هریرود، جغرافیا، س15، ش 52، صص ۳۰۵-328.
کاویانی راد و همکاران، 1398، شناسایی و تحلیل متغیرها و شاخص‏های مؤثر در اهمیت راهبردی هریرود برای ایران با رویکرد تحلیل تأثیرات متقابل، نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، س ۱۹، ش 55.
کریمی‏پور، یدالله، 1394، جغرافیا؛ نخست در خدمت صلح (نگرشی به مناسبات ایران و همسایگان)، تهران: تشر انتخاب.
کلیفورد، مری لوئیس، 1386، سرزمین افغانستان، ترجمة مرتضی اسعدی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
لطفی، حسین، موسی‏زاده،  1397، واکاوی نقش عوامل طبیعی بر امنیت مرزهای ایران، جغرافیای انتظامی، س 6، ش 23.
مجتهدزاده، پیروز، 1374، آب، محیط زیست، و ژئوپولیتیک، فصل‏نامة خاورمیانه، ش 6، صص ۸۲۸-837.
مجتهدزاده، پیروز، 1387، امیران مرزدار و مرزهای خاوری ایران، ترجمة حمیدرضا ملک‏محمدی، تهران: نشر شیرازه.
مجتهدزاده، پیروز، 1389، سیاست‏های مرزی و مرزهای بین‏المللی ایران، تهران: سمت.
محسنی، بهرام و رحیمی‏پور، مهدی، 1391، تأثیر هیدروپولیتیک شط‏العرب بر مناسبات آیندة ایران و عراق، س  1،  ش 3، صص ۱۵۷-180.
مختاری، حسین، 1392، هیدروپلیتیک ایران، جغرافیای بحران آب در افق سال 1404، فصل‏نامة ژئوپلیتیک، س 9، ش3.
مرادی، عزیز، 1397، ارزیابی و سنجش تأثیر ابعاد ژئوپلیتیک مهاجرت غیرقانونی بر نظم و امنیت در مناطق مرزی شرق کشور، فصل‏نامة جغرافیای انتظامی، س 6، ش 7.
مسیبی، محمد، 1378، دیباچه‏ای بر منابع آب، اصفهان: ارکان اصفهان.
موسی‏زاده، حسین؛ ایزساک، ایوا و حسینی امینی، حسن، 1397، تحلیل نقش رودخانه‏ها بر امنیت مناطق مرزی با رویکرد پدافند غیرعامل، سیزدهمین کنگره انجمن جغرافیایی ایران، سازمان جغرافیایی ایران.
مهکویی، حجت، 1396، تحلیل بر بحران منابع آب در کشورهای اسلامی منتخب، فصل‏نامة مطالعات سیاسی جهان اسلام، ش 22، صص 169-199.
نامی، محمدحسین و محمدپور، علی، 1389، بررسی هیدروپولیتیک حوضه‏های غرب کشور (نمونه: زاب، سیروان، و الوند)، مجلة جغرفیا و توسعة ناحیه‏ای، ش 14، ص ۱۳۳-165.
نیرومندفرد، فریبا و شهیدی، علی، 1397، هیدروپولیتیک ایران و عراق و بهینه‏کردن مصرف آب‏های مشترک مرزی، فصل‏نامة سیاست جهانی، دورة ۷، ش 2، صص ۲۳۳-259.
نوبهار، الهام و کبیری، محبوبه، 1399، بررسی مسئلة هیرمند، رهیافت نظریة بازی‏ها، فصل‏نامة ژئوپلیتیک، س 16، ش 1، صص 183-207.
یاری، احسان و اسفندیاری، مهدی، 1396، تحلیل عوامل ژئوپلیتیکی مؤثر بر تکوین مرزهای شرقی و جنوب شرقی ایران، فصل‏نامة علمی‏- ترویجی علوم و فنون مرزی، س 21، ش 8.
یمانی، مجتبی و شرفی، سیامک، 1391، ژئومورفولوژی و عوامل مؤثر در فرسایش کناری رودخانة هررود در استان لرستان، جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دورة 23، ش ۱ (پیاپی 45)، صص 15-32.
یوسفی، پروین، 1394، بحران آب، دومین همایش ملی راهکار‏های پیش روی بحران آب در ایران و خاورمیانه، شیراز، صص ۱-۷.
هاگت، پیتر، 1379، جغرافیا ترکیبی نو، ترجمة شاپور گودرزی‏نژاد، ج ۲، تهران: سمت.
Etaat, Javad. Sports, Ismail (2012). Helmand Hydropolitics: Reasons, Effects and Consequences, Human Geography Research, No. 80 , pp. 193-212.
Bahak, Batool; Rouhi, Ebrahim and Mahdavizadeh, Mehdi, 1398, The Hydropolitical Position of the Helmand River in the Security of the Islamic Republic of Iran.
Bay, Yar Mohammad, 1996, Hydropolitics of Iranian Border Rivers, Tehran: Abrar Contemporary International Research Studies Cultural Institute Publications.
Biranvand, Saeedeh, 2017, Investigating the role of geomorphic factors in river erosion. Quarterly Journal of Earth Sciences, Vol. 5, No. 1.
Papli Yazdi, Mohammad Hossein and Vosoughi, Fatemeh, 1390, A Look at Iranian Water Diplomacy, Mashhad: Papli Publications.
Parsa, Behzad, 2012, A Comparative Study of Water Diplomacy on Iran's Relations with Eastern and Western Neighboring Countries (Hydropolitics of Border Rivers), Master Thesis in Political Science, supervised by Behzad Parsa, Islamic Azad University, Central Tehran Branch.
Paknejad Mottaki, Hamid Reza and Faraji Rad, Abdolreza, 2010, Hydropolitics of Aras border river and its effect on security of Ardabil province, Sarzamin Geographical Quarterly, Vol. 7, No. 28, PP. 79-95.
Pakonejad Mottaki, Hamid Reza and Ezzati, Ezzatullah, 2011, Hydropolitics of Atrak Border River and Its Impact on Iran-Turkmenistan Relations, Geographical Perspective (Human Studies), Vol. 6, No. 14, PP. 19-37.
Pirali, Alireza and Siadat, Saeedeh, 2013, NAJA Strategic Measures in Promoting Sustainable Security of the Southeastern Borders of the Country, Study: Sistan and Baluchestan Province, Quarterly Journal of Border Studies, No. 1.
Hafeznia, Mohammad Reza, 1385, Principles and Concepts of Geopolitics, Mashhad: Papoli Publications.
Hafeznia, Mohammad Reza and Nikbakht, Mehdi, 1381,  Water and Socio-Political Tensions, Case Study: Gonabad, Quarterly Journal of Geographical Research, Vol. 17, No. 66-65.
Hosseini, Narjes Sadat (1396). Investigation of Helmand border river security, water diplomacy and hydropolitical opportunities in West Asia, March 8 and 9, Kharazmi University.
Heidari Sarban, Vakil and Saeb, Sharareh, 1395, Factors affecting the promotion of border security from the perspective of local residents (Case study: Garmi city). Journal of Border Science and Technology, Vol. 1, No. 19.
Khaledi, Hossein et al., 2014, Investigating the Role of Border Rivers in Iran-Iraq Relations (Case Study: Arvand River), Border Science and Technology Quarterly, Vol. 5, No. 3, PP. 53-81.
Rahimi, Massoud, 2013, Investigating the effective factors in the changes of Aras riverbed (Mill Moghan to the river outlet from Iran). Thesis for obtaining a master's degree, Faculty of Geography. University of Tehran.
Rahimi, Herabadi, Saeed; Ahmadi, Firoozjaei, Meysam and Hedayi Arani, Mojtaba, 2012, Investigating the effect of river pattern features on border issues and disputes, Golestan University, Proceedings of the First Conference on Sustainable Development of Border Areas with a Border Residents Approach.
Zarezadeh, Mohammad, 2016, Iran-Afghanistan Strategic Cooperation in Helmand Basin to allocate more water to the environment and control opium cultivation using game theory method. Iranian Water Resources Research, Vol. 12, No. 3.
Sabzehaei, Mohammad Taghi and Klivand, Shakiba, 2017, Sociological study of the social problem of water in Iran with the attitude of sustainable development, Social Sciences Quarterly, No. 77, PP. 404-433.
Stare, Jalal; Ismaili, Shahin and Alipour, Hossein, 2013, Investigating the effect of geographical factors on border security (Case study: Garmi border area). Journal of Border Studies, Vol. 1, No. 1.
Simon, Powell, 2001, Geopolitical Thoughts in the Twentieth Century, translated by Dr. Mohammad Reza Hafeznia, Hashem Nasiri, Tehran: Office of Political and International Studies.
Sinaei, Vahid, 2011, Hydropolitics, Security and Development of Water Cooperation in Iran-Afghanistan-Turkmenistan Relations, Foreign Relations, Vol. 3, No. 2, PP. 185-211.
Sharifi Kia, Mohammad, 2010, Monitoring of water level changes in Hamoon Lake, based on time series analysis of remote sensing images, Space planning and planning, Vol. 14, No. 3.
Fadai, Seyed Ahmad and Chakangi, Alireza, 1995, Friendship Dam, a symbol of the bond between two nations, Mashhad: Khorasan Regional Water Company.
Qidi, Amir and Pourroshan, Ali Asghar, 2019, The role of geopolitical indicators in the security of border cities, Disciplinary Geography, Vol. 7, No. 28.
Kamran, Hassan; Yari, Ehsan and Abedi, Marzieh, 2017, Environmental Security and National Security of Iran in the Context of Border Hydropolitical Developments, Case Study: Harirod, Geography, Vol. 15, No. 52, PP.305-328.
Kaviani Rad, 2019, Identification and analysis of variables and indicators affecting the strategic importance of Harirod for Iran with the approach of interaction analysis, Journal of Applied Research in Geographical Sciences, Vol. 19, No. 55.
Karimipour, Yadollah, 2015, Geography; First in the service of peace (an attitude towards relations between Iran and its neighbors), Tehran: Tashr-e-Entekhab .
Clifford, Mary Lewis, 2007, Land of Afghanistan. Translation: Morteza Asadi, Tehran: Scientific and Cultural Publications.
Lotfi, Hossein, Musazadeh , 2018, Investigating the role of natural factors in securing Iran's borders. Disciplinary Geography, Vol. 6, No. 23.
Mojtahedzadeh, Pirooz, 1995, Water, Environment and Geopolitics, Middle East Quarterly, No. 6, PP. 828-837.
Mojtahedzadeh, Pirooz, 2008, Border Amirs and the Eastern Borders of Iran, translated by Hamid Reza Malek Mohammadi, Tehran: Shirazeh Publishing.
Mojtahedzadeh, Pirooz, 2010, Iran Border Policies and International Borders, Tehran: Samat Publishing
Mohseni, Bahram and Rahimipour, Mehdi, 2012, The Hydropolitical Impact of the Shatt al-Arabbar Future Relations between Iran and Iraq,  Vol. 1, No. 3, pp. 180-157.
Mokhtari, Hossein, 2013, Hydropolitics of Iran, Geography of Water Crisis on the Horizon of 1404, Geopolitical Quarterly, Vol. 9, No. 3.
Moradi, Aziz, 2016, Assessing the impact of the geopolitical dimensions of illegal migration on order and security in the eastern border areas of the country, Quarterly Journal of Disciplinary Geography, Vol. 6, No. 7.
Mosaybi, Mohammad, 1999, An Introduction to Water Resources, Isfahan: The Pillars of Isfahan.
Mousizadeh, Hossein; Isaac, Eva and Hosseini Amini, Hassan, 2018, Analysis of the role of rivers on the security of border areas with a passive defense approach, 13th Congress of the Geographical Association of Iran, Geographical Organization of Iran.
Mahkouei, Hojjat, 2017, Analysis on the crisis of water resources in selected Islamic countries, Quarterly Journal of Political Studies of the Islamic World, No. 22, PP. 169-199.
Name, Mohammad Hussein and Mohammadpour, Ali, 2000, Hydropolitical study of the western basins of the country "Example: Zab, Sirvan and Alvand", Journal of Geography and Regional Development, No. 14, PP. 133-165.
Niroumandfard, Fariba and Shahidi, Ali, 2018, Iran-Iraq Hydropolitics and Optimization of Common Border Water Consumption, World Policy Quarterly, Vol. 7, No. 2, PP. 233-259.
Nobahar, Elham and Kabiri, Mahboubeh, 2020, Investigating Helmand Problem, Game Theory Approach, Geopolitical Quarterly, Vol. 16, No. 1, PP. 183-207.
Yari, Ehsan and Esfandiari, Mehdi, 2017, Analysis of geopolitical factors affecting the formation of eastern and southeastern borders of Iran, Journal of Border Science and Technology, Vol. 21, No. 8.
Yamani, Mojtaba and Sharafi, Siamak, 2012, Geomorphology and effective factors in erosion of Herrud river in Lorestan province. Geography and Environmental Planning Journal of Humanities Research, University of Isfahan. Vol. 23, No. 1.
Yousefi, Parvin, 2015, Water Crisis, The Second National Conference on Solutions to the Water Crisis in Iran and the Middle East, Shiraz, PP. 1-7.
Hagget, Peter, 1990, New combined geography, Translated by Shapur Goodarzi Nejad, Vol. 2, Tehran: Samat Publications.
Barden, Kathleen and Shelley, Fred, 2009, Engaging Geopolitics, England: Pearson Education Limited. Bellamy, Foster, 2006, The New Geopolitics of Empire, Monthly Review, January.
Challinor, A. J.; Adger, W. N. and Benton, T. G., 2017, Climate risks across borders and scales, Nature Climate Change, Vol. 7, PP. 621-623.
Kucukmehmetoglu, M. and Guldmann, J.-M., 2004, International Water Resources Allocation and Conflicts: The Case of the Euphrates and Tigris, Environment and Planning A: Economy and Space, Vol. 36, No. 5, PP. 783- 801. Doi: 10.1068/a3670
Kwadijk, J. and Diermanse, F., 2006, Integrated Water Resources Management for the Sistan Closed Inland Delta, Iran: Forecasting the flow from Afghanistan, Water Research Institute hydraulics, WL Delft.
Lazerwitz, D.J., 1994, The flow of international water law: The international law commission's law of the non-navigational uses of international watercourses, Indiana Journal of Global Studies, Vol. 1, PP. 1-16.
Li, B.; Guangming, T. and Gang, C., 2016, Generalized Uncooperative Planar Game Theory Model for Water Distribution in Transboundary Rivers, Water Resources Management, Vol. 30, No. 1, PP. 225-241. Doi: 10.1007/s11269-015-1158-9.
Mousazadeh, H., 2018, The influence of the urban rivers on the quality of life of citizens with emphasis on Zayanderud river in Isfahan city- Iran, Urban Geography Conference, Buk, Hungary, 5-6.
Turton, A. and Henwood, R., 2002, Hydropolitics in the developing world. A Southern African perspective. Pretoria: AWIRU, University of Pretoria. http: //waterlaw.org/articles/hydropolitics_book.pdf (accessed 3 July 2007).
World bank, 2017, World development Indicator.